سعیده شفیعی

سعیده شفیعی
زاده	۱۳۶۲ تهران
زمینه کاری	نویسنده، روزنامه‌نگار
ملیت	ایرانی
تحصیلات	کارشناسی ارشد اقتصاد انرژی
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دانشگاه علامه طباطبائی
سال‌های فعالیت	۱۳۹۰- اکنون
کتاب‌ها	دختر پیچ
همسر(ها)	حسن همایون
جوایز برگزیده جشنواره بین‌المللی مطبوعات و خبرگزاری‌ها

سعیده شفیعی (متولد ۱۳۶۲) داستان‌نویس و روزنامه‌نگار ایرانی است. این روزنامه‌نگار در حوزه‌های اقتصادی قلم می‌زند و به قلم او رمان دختر پیچ منتشر شده‌است. او به عنوان برگزیده جشنواره بین‌المللی مطبوعات و خبرگزاری‌ها معرفی شده‌است. این روزنامه‌نگار پی‌آیند اعتراض‌های سال ۱۴۰۱ بازداشت شده بود.

زندگی‌نامه

سعیده شفیعی شهریورماه ۱۳۶۲ در تهران به دنیا آمده‌است. او دانش‌آموخته کارشناسی اقتصاد از دانشگاه علامه طباطبایی و ارشد اقتصاد انرژی از دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز است.

این روزنامه‌نگار و نویسنده در دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری همراه جمعی دیگر از داستان‌نویس‌ها طی بیانیه‌ایی از حسن روحانی در انتخابات حمایت کرده بود.‌ شفیعی در سال ۱۴۰۰ به صورت حق التحریری با پایگاه خبری انصاف‌نیوز همکاری داشته است.

بازداشت در سال ۱۴۰۱

سعیده شفیعی دوم بهمن‌ماه ۱۴۰۱ توسط سازمان اطلاعات سپاه در منزل‌اش بازداشت و به بازداشتگاه اوین منتقل شد؛ این روزنامه‌نگار و نویسنده به «اجتماع و تبانی و تبلیغ علیه نظام» متهم شده بود. او روز هیجدهم بهمن‌ماه پس از ۱۸ روز بازداشت موقتاً با قرار وثیقه پانصد میلیون تومانی تا زمان تشکیل دادگاه آزاد شد.

به گزارش روزنامه هم‌میهن مصداق اتهام سعیده شفیعی و نسیم سلطان‌بیگی همکاری با ماهنامه مجازی خط صلح عنوان شده‌است؛ ماهنامه‌ای که اگرچه در خارج از کشور فعالیت می‌کند اما بسیاری از مقامات رسمی کشور با آن گفت‌وگو داشته‌اند؛ موضوعی که سبب شد این دو روزنامه‌نگار با طیب خاطر با این ماهنامه همکاری کنند اما در دادگاه دلایل دیگری مانند فعالیت‌های‌شان در فضای مجازی پیش‌کشیده شد.

دادگاه بررسی به اتهامات سعیده شفیعی، نسیم سلطان‌بیگی و مهرنوش زارعی در روز دوشنبه ۱۲ تیرماه در شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی ایمان افشاری برگزار شد. با رای ایمان افشاری قاضی شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب سعیده شفیعی و نسیم سلطان‌بیگی را به‌اتهام «اجتماع و تبانی» به سه سال و هفت ماه حبس و به‌اتهام «فعالیت تبلیغی علیه نظام» به هشت ماه زندان محکوم کرد؛ مجموعاً به چهار سال و نیم مجازات زندان کیفر شدند. این مجازات به تفکیک سه سال و هفت ماه برای اتهام اجتماع و تبانی، هشت ماه برای تبلیغ علیه نظام بود. این دو خبرنگار همچنین به دو سال ممنوع‌الخروجی و ممنوعیت از عضویت در گروه‌ها محکوم شدند.

اعتراض سعیده شفیعی و نسیم سلطان‌بیگی به حکم سنگین دادگاه بدوی در دادگاه تجدیدنظر هم تأیید شد. همچنین درخواست اعاده دادسری به رغم ایرادهای متعدد حقوقی در دیوان عالی کشور هم رد شد و سعیده شفیعی ۲۸ آبان‌ماه برای اجرای مجازاتش به زندان اوین رفت.

سعیده شفیعی در تاریخ دوازدهم اسفند ۱۴۰۲ موقتاً از زندان اوین آزاد شد. به‌گفته پرتو برهان‌پور، وکیل او، آزادی موقت شفیعی طبق نظر پزشکی قانونی و برای پیگیری مسائل درمانی بوده‌است.

واکنش‌ها به بازداشت

• سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا، از فشار جمهوری اسلامی بر روزنامه‌نگارها انتقاد کرد. متیو میلر در پاسخ به پرسشی در خصوص حکم صادره روز گذشته دادگاه انقلاب علیه سعیده شفیعی و نسیم سلطان بیگی، دو روزنامه‌نگار زن، گفت: «ما از این موارد مطلع هستیم. بدیهی است همان‌طور که احکام صادره علیه روزنامه‌نگاران در ایران را در گذشته دنبال کرده‌ایم، این موارد را هم دنبال می‌کنیم.»
• دیده‌بان حقوق بشر در واکنش به برگزاری این دادگاه اعلام کرد اتهامات این سه روزنامه‌نگار باید لغو شوند.
• گزارشگران بدون مرز صدور احکام سنگین برای سعیده شفیعی و نسیم سلطان‌بیگی را انتقام‌گیری حکومت از روزنامه‌نگارها توصیف کرد و این اقدام جمهوری اسلامی را محکوم کرد.

آثار

به قلم این داستان‌نویس رمان «دخترپیچ» سال ۱۳۹۶ در نشر چشمه منتشر شده‌است. کتاب «ایستگاه گورخوانو» دیگر اثر مشهور اوست. همچنین به قلم او آثار متعددی در قالب، یادداشت، گزارش، مصاحبه در حوزه اقتصاد کلان و اقتصاد انرژی در رسانه‌های متعددی از جمله روزنامه شرق، دنیای اقتصاد، ایران فردا، انصاف نیوز، ارمغان بیداری، اطلاعات سیاسی–اقتصادی خبرگزاری ایلنا روزنامه توسعه ایرانی و… منتشر شده‌است.

نقد و بررسی آثار

انتشار رمان دخترپیچ در رسانه‌های بازتاب یافت و همچنین مورد نقد و بررسی‌های متعددی رسانه‌ایی قرار گرفت. برخی از وبگاه‌های نقد و بررسی کتاب از رمان دخترپیچ در شمار ده رمان عاشقانه، محبوب فارسی یاد کردند. همچنین با نویسنده اثر دربارهٔ این رمان دربارهٔ رادیو فرهنگ مصاحبه شده‌است.

نویسنده در آغاز کتاب مدعی شده‌است که «در نگارش این داستان از برخی وقایع و خاطرات واقعی وام گرفته شده‌است، اما بخش عمده آن ساخته و پرداخته تخیل نویسنده است و هرگونه تشابه نام‌ها و رویدادها با موارد واقعی، اتفاقی است.» نویسنده این رمان را به عاشقانی تقدیم کرده که مرز نمی‌شناسند. در بررسی شرق عنوان رمان، «دخترپیچ» به وصف عنوانی نامانوس یاد شده‌است. در بررسی بابک لهراسبی از این رمان آمده‌است:

رمان عاشقانه دخترپیچ در بیست فصل روایت شده‌است و برای سازمان دادن روایت از سه زاویه دید بهره گرفته شده‌است. دو راوی اول شخص که از شخصیت‌های اصلی داستان محسوب می‌شوند و یک راوی دانای کل توسط نویسنده به خدمت گرفته شده که داستانی جذاب و در عین حال متفاوت با جریان معمول داستان‌های عاشقانه را برای خواننده بازگو کند.

بر اساس یادداشت و بررسی اجمالی محمد آسیابانی در خبرگزاری مهر، رمانِ دخترپیچ عشقی عمیق و پُرحادثه را روایت می‌کند. نامِ رمان از کشت و زرع زعفران آمده‌است؛ دلالت بر نوعی زعفران دارد. رمان دو بخش دارد؛ یکی روایتِ پسری که ممیز مالیاتی است و ساکن مشهد که پدرش او و مادر و زمین‌های زعفران‌شان را ول کرده و در جایی که هیچ‌کس خبر ندارد گم شده‌است. بخش دیگر روایت م داستان دختری جوان و شوریده سر که عاشق آن مرد شده‌است و…

افسانه‌ای قدیمی بینِ زعفران‌کارها است که می‌گوید زعفران نفرین‌کننده و شوم است برای کسی که آن را می‌کارد. همین باور در فضای شهری و مدرنِ رمان قرار است باعث شود تا شاهدِ اتفاق‌هایی پیش‌بینی‌نشده باشیم.

همچنین در بررسی دیگر از این اثر آمده‌است

رمان از زبانی روایی، مملو از خرده‌روایت و همچنین یک محورِ عاشقانه سود می‌برد، محوری که در بسیاری از رمان‌های امروزی ما کمتر استفاده می‌شود و درحالی‌که از عشق نوشتن و درکِ سکرات و تلفاتش شاید کهن‌ترین داستان عالم باشد که مدام در حالِ تکرار است. دخترپیچ یک رمانِ عاشقانه است.

افتخارات

سعیده شفیعی در بخش مقالات، چهارمین جشنواره مطبوعات و خبرگزاری‌ها به عنوان برگزیده معرفی شد.

جستارهای وابسته

روزنامه‌نگاران بازداشت‌شده خیزش ۱۴۰۱ ایران

پیوند به بیرون

• سعیده شفیعی در توییتر