ذهیروک

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
اجرای رقص و آوای بلوچی، سال ۱۳۵۴

زهیروک (بلوچی: زهیروک)یکی از فرم‌های موسیقی بلوچستان است. زهیروک مانند لیکو شکل دهنده بسیاری از نمونه‌ها و فرم‌های موسیقی مکران و نیز موسیقی غم و هجران است.زهیروک، موسیقی اصلی مکران (Mokarran) است . زهیروک و لیکو شناسنامه فرهنگی قوم بلوچ است.[۱][۲]

زهیروک در آغاز تنها توسط دو گروه از زنان خوانده می شد که در حین کار روزانه به رد و بدل ملودی می پرداختند.[۳]

برخی از بلوچ ها اغلب بر این باورند که زهیروک اساس تمام موسیقی بلوچی و جوهره ملودی های مورد استفاده در آواز روایی بلوچی است.[۴]

از مهم ترین و شناخته شده ترین ژانرهای آواز بلوچی است كه اغلب خود بلوچ ها آن را "موسیقی كلاسیك بلوچی" می نامند.[۵][۶]

واژه‌شناسی[ویرایش]

اصطلاح "زهیروک" به سوختن از حسرت اشاره دارد كه به معنای "آواز غم انگیز یا آواز جدایی" ترجمه می شود. این در مورد از دست دادن یا غیبت (مخصوصاً عزیزان ) و یک اصطلاح کلی برای چندین نوع ملودی است که در اجرای آهنگ روایی استفاده می شود.[۷]

وجه مشخصه[ویرایش]

یک زهیروک همیشه با cihal شروع می شود که با تعداد کمی سطر دنبال می شود که برخی از آنها معمولاً تکرار می شوند.[۸]

زهیروک توسط خوانندگان مرد و ابزارآلات دونلی، سرووز و قیچک اجرا می شود.[۹]

سبک‌های زهیروک[ویرایش]

زهیروک جبل: سبکی از زهیروک است که در نواحی کوهستانی بلوچستان اجرا می‌شود.

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. "موسیقی بلوچستان از «لیکو»و «زَهیروک» تا «ِاَمبا» و «شئر»+آثاری از اساتید مطرح".
  2. "موسیقی بلوچستان از «لیکو»و «زَهیروک» تا «ِاَمبا» و «شئر»+آثاری از اساتید مطرح".
  3. "موسیقی بلوچستان". دانشنامه ایرانیکا (به انگلیسی)."
  4. "Music of Makran: Traditional Fusion from Coastal Balochistan. Topic. TSCD 916. Recorded and annotated by Anderson Bakewell. 2019., byHiromi Lorraine Sakata, 2020". کمبریج. doi:10.2307/1519672.
  5. "CULTURE: BUDDING LOVE FOR MUSIC".(به انگلیسی)
  6. "زهیروک: پایگاه موسیقی بلوچ مینسترلسی".(به انگلیسی)
  7. G Numsi [(2020) The Performance and Patronage of Baloch Culture through Music (and Related Arts) in the Eastern Arabian Peninsula [۱](به انگلیسی)
  8. "زهیروک: پایگاه موسیقی بلوچ مینسترلسی".(به انگلیسی)
  9. "موسیقی بلوچستان". دانشنامه ایرانیکا (به انگلیسی)."