فلج خواب: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
جز واگردانی خودکار خرابکاری بر پایه امتیاز خرابکاری. واگردانی اشتباه ربات را همراه با پیوند تفاوت در کاربر:Dexbot/گزارش اشتباه اعلام کنید. همچنین توصیه میشود حساب کاربری بسازید.
برچسب: واگردانی
اصلاح صفحه
خط ۱: خط ۱:
{{Infobox medical condition (new)
Sleep paralysisکه در میان عوام به "'''[[بختک]]'''" معروف است نوعی [[اختلال خواب]] است. حالتی است که معمولاً از چند ثانیه تا چند دقیقه طول می‌کشد و در این مدت شخص پس از بیدار شدن از خواب یا گاهی پیش از به خواب رفتن، توانایی انجام حرکات ارادی از خود ندارد و این حالت معمولاً با ترس همراه است در این حالت شخص احسرلورییند یک نیروی خارق العاده چشمهای اورا می‌بندد و بعد از به خواب رفتن تمامی ابعاد خانه و یا محیط را میبیند و یا حتی میترسد جیغ میکشد ولی کسی صدای اورا نمی‌شنود .و حتی کلیه اتفاق‌هایی که می بیند دقیقا درست است،مثلا شخصی که گرفتار بختک شده است تمام محیط را میبیند به گونه ای از نظر حال که مصداق دارد،به فرض مثال اگر برادرش را ببیند که بر روی تخت خوابیده با لباس زرد ، وقتی هم که از خواب بیدار شده و یا به نوعی از بختک رها شده هست برادرش با همان لباس زرد در همان مکان حضور دارد،این نوع فلج مغزی با همان بختک رویای صادقه نیست که روح به مکانی سفر کند بلکه نوعی پرواز روح هست که از واقعیت ها پیروی میکند.
| name = فلج خواب
| image = File:John Henry Fuseli - The NightmareFXD.jpg
| alt =
| caption = تصور می‌شود ''[[بختک (نقاشی)|بختک]]'' اثر هنرمند سوئیسی [[یوهان هاینریش فوسلی]] (۱۷۸۱) تصویری از فلج خواب است که به عنوان ملاقات [[دمون|شیطانی]] فرض شده‌است.
| field = {{فهرست یک‌دست|
* [[روان‌پزشکی]]
* [[پزشکی خواب]]
}}
| symptoms = {{فهرست یک‌دست|
* هوش‌یار اما ناتوان در حرکت طی بیداری یا به خواب رفتن
* توهمات<ref name=Sharp2016/><ref name=Av2011/>
}}
| complications =
| onset =
| duration = کمتر از دو یا سه دقیقه<ref name=Av2011/>
| causes =
| risks = {{فهرست یک‌دست|
* [[حمله خواب]]
* [[آپنه انسدادی خواب]]
* مصرف الکل
* [[محرومیت از خواب]]<ref name=Sharp2016/><ref name=Av2011/>
}}
| diagnosis = بر اساس تشریح<ref name=Av2011/>
| differential = {{فهرست یک‌دست|
* [[حمله خواب]]
* [[تشنج آتونیک]]
* [[فلج دوره‌ای هیپوکالمی]]
* [[هراس شبانه]]<ref name=Sharp2016/><ref name=Av2011/>
}}
| prevention =
| treatment = {{فهرست یک‌دست|
* اطمینان‌بخشی
⚫
* [[بهداشت خواب]]
* [[رفتاردرمانی شناختی]]
* [[داروهای ضدافسردگی]]<ref name=Sharp2016/>
}}
| medication =
| prognosis =
| frequency = ۸–۵۰ درصد<ref name=Av2011/>
| deaths = هرگز؛ بی‌خطر<ref name=":11"/>
}}
'''فلج خواب''' حالتی است (طی بیدار شدن یا به خواب رفتن) که در آن فرد هوش‌یار است اما قادر به حرکت یا صحبت نیست.<ref name=Sharp2016>{{cite journal|last1=Sharpless|first1=BA|title=A clinician's guide to recurrent isolated sleep paralysis.|journal=Neuropsychiatric Disease and Treatment|date=2016|volume=12|pages=1761–67|doi=10.2147/NDT.S100307|pmid=27486325|pmc=4958367}}</ref><ref name=Av2011>{{cite book|last1=Avidan|first1=Alon Y.|last2=Zee|first2=Phyllis C.|title=Handbook of Sleep Medicine|date=2011|publisher=Lippincott Williams & Wilkins|isbn=978-1-4511-5385-9|page=Chapter 5|edition=2|url=https://books.google.com/books?id=D66s7fxc-0cC&pg=PT113|language=en}}</ref> در طول حادثه، فرد می‌تواند [[هالوسه]] (شنیدن، احساس کردن یا دیدن چیزهایی که وجود ندارند) شود که اغلب منجر به وحشت می‌شود.<ref name=Sharp2016/><ref name=":11">{{Cite web |date=2017-10-23 |title=Sleep paralysis |url=https://www.nhs.uk/conditions/sleep-paralysis/ |access-date=2023-02-06 |website=nhs.uk |language=en}}</ref> این حادثه معمولاً بیش از دو یا سه دقیقه طول نمی‌کشد.<ref name=Av2011/> این حادثه می‌تواند عود کند یا به صورت یک حمله تکی رخ دهد.<ref name=Sharp2016/><ref name=":11"/>


فلج خواب در غیر این صورت می‌تواند در افراد سالم یا مبتلایان به [[حمله خواب|نارکولپسی]] رخ دهد یا ممکن است در خانواده‌ها بر اثر تغییرات [[ژنتیک]]ی به‌خصوص ایجاد شود.<ref name=Av2011/> این وضعیت می‌تواند به‌وسیلهٔ [[محرومیت از خواب]]، [[فشار روانی]] یا چرخه‌های خواب غیرعادی تحریک شود.<ref name=Av2011/> اعتقاد بر این است که مکانیسم اساسی باعث اختلال در [[خواب حرکت چشم تند|خواب REM]] می‌شود.<ref name=Av2011/> [[رؤیای شفاف]] بر احتمال فلج خواب تأثیر نمی‌گذارد، اما برخی از رویاپردازان شفاف از این وضعیت برای دیدن رؤیای شفاف استفاده می‌کنند.<ref>{{cite web |url=https://www.seize-the-night.com/tutorials/sleep-paralysis |title=Sleep Paralysis |last=Brown |first=Neil|quote=Sleep paralysis can be a porthole to a lucid dream.}}</ref> تشخیص آن بر اساس توصیف فرد است.<ref name=Av2011/> سایر شرایطی که می‌توانند به‌طور مشابه بروز کنند عبارتند از: نارکولپسی، [[Atonic seizure|تشنج آتونیک]] و [[فلج دوره‌ای هیپوکالمی]].<ref name=Av2011/>
برخی علت اصلی بختک را عاشقانی از عوالم دیگر میدانند و معتقد هستند که زمانی که با معشوق زمینی بسیار خوب هستند بختک به سراغشان نمی‌آید ولی وقتی به فرض با معشوق خود مقهور باشند ، عاشقی از عالم دیگر برای آزار آنها به سراغشان میاید.


گزینه‌های درمانی برای فلج خواب خیلی کم مورد مطالعه قرار گرفته‌است.<ref name=Sharp2016/> توصیه می‌شود به مردم اطمینان داده شود که این بیماری شایع است و به‌طور کلی خطرناک نیست.<ref name=Sharp2016/> دیگر اقداماتی که ممکن است امتحان شوند عبارتند از: [[بهداشت خواب]]، [[رفتاردرمانی شناختی]] و [[داروهای ضدافسردگی]].<ref name=Sharp2016/>
علم پزشکی به این حالت فلج مغزی و در علم ماوراطبیعه بختک میگویند.


بین ۸ تا ۵۰ درصد افراد در طول زندگی خود فلج خواب را تجربه می‌کنند.<ref name=Av2011/><ref name=Bri2011>{{cite journal|last1=Sharpless|first1=Brian A.|last2=Barber|first2=Jacques P.|title=Lifetime prevalence rates of sleep paralysis: A systematic review|journal=Sleep Medicine Reviews|date=October 2011|volume=15|issue=5|pages=311–315|doi=10.1016/j.smrv.2011.01.007|pmid=21571556|pmc=3156892}}</ref> حدود ۵ درصد از مردم حمله‌های منظم دارند.<ref name=Av2011/> مردان و زنان به یک اندازه تحت تأثیر این وضعیت قرار می‌گیرند.<ref name=Av2011/> فلج خواب در طول تاریخ شرح داده شده‌است.<ref name=Sharp2016/> اعتقاد بر این است که این وضعیت در خلق داستان‌هایی با موضوع ربوده‌شدن توسط موجودات بیگانه و سایر رخدادهای [[فراهنجار]] نقش داشته‌است.<ref name=Sharp2016/>
== فرایند ایجاد فلج خواب ==
در مرحله ای از خواب رؤیا بینی در آن روی می‌دهد، مغز انتقال سیگنال‌های عصبی بسوی [[عضلات اسکلتی]] را متوقف می‌سازد، تا شما رویاهای خود را برون‌ریزی نکنید؛ یعنی مثلاً وقتی خواب می‌بیند در حال دویدن هستید، از رختخواب بلند نشوید و شروع به دویدن کنید. هنگامی که شما قصد دارید از خواب بیدار شوید، مغز مجدداً کنترل عضلات را به دست می‌گیرد. اما گاهی اوقات قبل از اینکه مغز کنترل عضلات اسکلتی را بدست گیرد تا عضلات از حالت فلج بودن خارج گردند، شما هشیاری خود را بازمی‌یابید. که احساس فلج بودن می‌کنید. نقطهٔ مقابل این عارضه زمانی است که مغز در برخی افراد در مرحلهٔ رویابینی انتقال سیگنال به سوی عضلات اسکلتی را متوقف نمی‌کند باعث می‌شود که آن‌ها هنگام رؤیا دیدن دست‌ها و پاهای خود را تکان دهند یا در موارد شدیدتر دچار خواب‌گردی شوند.

== موارد زیر باعث افزایش ریسک فلج خواب می‌شوند ==
# کسانی که به‌طور طاق باز و رو به پشت می‌خوابند بیشتر به فلج خواب دچار می‌شوند.
# برنامهٔ خواب نامنظم و محرومیت از خواب.
# افزایش استرس و اضطراب.
# تغییرات ناگهانی در سبک یا محیط زندگی.
# مصرف قرص‌های [[خواب‌آور]] و [[آنتی هیستامین]]‌ها.

== فلج خواب یا بختک ==
به صورت سنتی در فرهنگهای مختلف برای فلج خواب دلایلی ماورایی ذکر شده است. در کشور ایران، رایج‌ترین افسانه در این باب، وجود موجودی به نام [[بختک]] یا خفتک است. بر اساس این باور سنتی و غیر علمی، [[بختک]] نوعی [[جن]] می‌باشد که با نشستن روی سینهٔ اشخاص باعث می‌شود که افراد نتوانند تکان بخورند.


== منابع ==
== منابع ==
⚫
{{پانویس|۲}}
http://www.stanford.edu/~dement/paralysis.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160306075040/http://stanford.edu/~dement/paralysis.html |date=6 مارس 2016 }}


== پیوند به بیرون ==
[http://1pezeshk.com/archives/2009/08/sleep-paralysis.html مجله پزشکی]
* [http://www.stanford.edu/~dement/paralysis.html اطلاعات خواب و پیوندها] از دانشگاه استنفورد
* [https://web.archive.org/web/20030605094412/http://www.arts.uwaterloo.ca/~acheyne/S_P.html فلج خواب و تجربیات هیپناگوژیک و هیپنوپامپیک مرتبط] از دانشگاه واترلو


⚫
{{خواب|collapsed}}
⚫
{{پانویس}}
{{داده‌های کتابخانه‌ای}}
* ویکی‌پدیای انگلیسی

⚫
{{خواب}}
⚫
{{بهداشت-خرد}}


[[رده:آرتی‌تی]]
[[رده:اختلال‌های خواب]]
[[رده:اختلال‌های خواب]]
[[رده:خواب]]
[[رده:خواب‌پریشی‌ها]]
[[رده:روان‌شناسی]]
[[رده:روان‌شناسی عصبی]]
[[رده:روان‌شناسی عصبی]]
[[رده:فیزیولوژی خواب]]
[[رده:فیزیولوژی خواب]]
[[رده:خواب‌پریشی‌ها]]

نسخهٔ ‏۱۷ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۵۶

فلج خواب
تصور می‌شود بختک اثر هنرمند سوئیسی یوهان هاینریش فوسلی (۱۷۸۱) تصویری از فلج خواب است که به عنوان ملاقات شیطانی فرض شده‌است.
تخصص
نشانه‌ها
  • هوش‌یار اما ناتوان در حرکت طی بیداری یا به خواب رفتن
  • توهمات[۱][۲]
دورهٔ بیماریکمتر از دو یا سه دقیقه[۲]
عوامل خطر
روش تشخیصبر اساس تشریح[۲]
تشخیص افتراقی
درمان
فراوانی۸–۵۰ درصد[۲]
مرگ‌هاهرگز؛ بی‌خطر[۳]
طبقه‌بندی و منابع بیرونی

فلج خواب حالتی است (طی بیدار شدن یا به خواب رفتن) که در آن فرد هوش‌یار است اما قادر به حرکت یا صحبت نیست.[۱][۲] در طول حادثه، فرد می‌تواند هالوسه (شنیدن، احساس کردن یا دیدن چیزهایی که وجود ندارند) شود که اغلب منجر به وحشت می‌شود.[۱][۳] این حادثه معمولاً بیش از دو یا سه دقیقه طول نمی‌کشد.[۲] این حادثه می‌تواند عود کند یا به صورت یک حمله تکی رخ دهد.[۱][۳]

فلج خواب در غیر این صورت می‌تواند در افراد سالم یا مبتلایان به نارکولپسی رخ دهد یا ممکن است در خانواده‌ها بر اثر تغییرات ژنتیکی به‌خصوص ایجاد شود.[۲] این وضعیت می‌تواند به‌وسیلهٔ محرومیت از خواب، فشار روانی یا چرخه‌های خواب غیرعادی تحریک شود.[۲] اعتقاد بر این است که مکانیسم اساسی باعث اختلال در خواب REM می‌شود.[۲] رؤیای شفاف بر احتمال فلج خواب تأثیر نمی‌گذارد، اما برخی از رویاپردازان شفاف از این وضعیت برای دیدن رؤیای شفاف استفاده می‌کنند.[۴] تشخیص آن بر اساس توصیف فرد است.[۲] سایر شرایطی که می‌توانند به‌طور مشابه بروز کنند عبارتند از: نارکولپسی، تشنج آتونیک و فلج دوره‌ای هیپوکالمی.[۲]

گزینه‌های درمانی برای فلج خواب خیلی کم مورد مطالعه قرار گرفته‌است.[۱] توصیه می‌شود به مردم اطمینان داده شود که این بیماری شایع است و به‌طور کلی خطرناک نیست.[۱] دیگر اقداماتی که ممکن است امتحان شوند عبارتند از: بهداشت خواب، رفتاردرمانی شناختی و داروهای ضدافسردگی.[۱]

بین ۸ تا ۵۰ درصد افراد در طول زندگی خود فلج خواب را تجربه می‌کنند.[۲][۵] حدود ۵ درصد از مردم حمله‌های منظم دارند.[۲] مردان و زنان به یک اندازه تحت تأثیر این وضعیت قرار می‌گیرند.[۲] فلج خواب در طول تاریخ شرح داده شده‌است.[۱] اعتقاد بر این است که این وضعیت در خلق داستان‌هایی با موضوع ربوده‌شدن توسط موجودات بیگانه و سایر رخدادهای فراهنجار نقش داشته‌است.[۱]

منابع

  1. ↑ ۱٫۰۰ ۱٫۰۱ ۱٫۰۲ ۱٫۰۳ ۱٫۰۴ ۱٫۰۵ ۱٫۰۶ ۱٫۰۷ ۱٫۰۸ ۱٫۰۹ ۱٫۱۰ ۱٫۱۱ Sharpless, BA (2016). "A clinician's guide to recurrent isolated sleep paralysis". Neuropsychiatric Disease and Treatment. 12: 1761–67. doi:10.2147/NDT.S100307. PMC 4958367. PMID 27486325.
  2. ↑ ۲٫۰۰ ۲٫۰۱ ۲٫۰۲ ۲٫۰۳ ۲٫۰۴ ۲٫۰۵ ۲٫۰۶ ۲٫۰۷ ۲٫۰۸ ۲٫۰۹ ۲٫۱۰ ۲٫۱۱ ۲٫۱۲ ۲٫۱۳ ۲٫۱۴ ۲٫۱۵ Avidan, Alon Y.; Zee, Phyllis C. (2011). Handbook of Sleep Medicine (به انگلیسی) (2 ed.). Lippincott Williams & Wilkins. p. Chapter 5. ISBN 978-1-4511-5385-9.
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ "Sleep paralysis". nhs.uk (به انگلیسی). 2017-10-23. Retrieved 2023-02-06.
  4. ↑ Brown, Neil. "Sleep Paralysis". Sleep paralysis can be a porthole to a lucid dream.
  5. ↑ Sharpless, Brian A.; Barber, Jacques P. (October 2011). "Lifetime prevalence rates of sleep paralysis: A systematic review". Sleep Medicine Reviews. 15 (5): 311–315. doi:10.1016/j.smrv.2011.01.007. PMC 3156892. PMID 21571556.

پیوند به بیرون

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=فلج_خواب&oldid=37151738»