ریزترکها در سنگ: تفاوت میان نسخهها
ایجاد شده بهواسطهٔ ترجمهٔ صفحهٔ «Microcracks in rock» |
(بدون تفاوت)
|
نسخهٔ ۹ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۴:۱۹
ریزترکها در سنگ، که بهعنوان ریزشکستگی و شکاف نیز شناخته میشوند، [۱] فضاهایی خالی در سنگ با بیشترین طول 1000 میکرومتر و در 2 بعد دیگر 10 میکرومتر میباشند. به طور کلی، نسبت عرض به طول ریزترک ها بین 0.001 تا 0.00001 است. [۱]
با توجه به مقیاس، ریزترک ها را میتوان با استفاده از میکروسکوپ مشاهده کرد تا ویژگی های اصلی آنها مشخص شود. [۱] [۲] چیدمان ریزترک اطلاعاتی در مورد استحکام و رفتار سنگ هنگام تغییر شکل ارائه می دهد. [۳] نتایج تجربی و عددی هر دو نقش بسزایی در مطالعه ریزترکها، بهویژه در دینامیک و سینماتیک آنها دارند. ریز شکستگی ها در سنگ برای فهم مسائل زمینشناسی مانند مراحل اولیه زلزله و تشکیل گسل مورد مطالعه قرار گرفته اند. در مهندسی، ریزترکهای سنگ با مشکلات مهندسی زیرزمینی، مانند فضاهای خالی عمیق زمینشناسی مرتبط هستند. [۴]
انواع
به طور کلی ریزترک ها در سنگ را به چهار گروه میتوان تقسیم کرد: [۱]
- ترک های مرزی دانه : ریزترک ها در امتداد مرز دانه هستند. [۱]
- ترک های داخل دانه ای : ریزترک ها در داخل یک دانه قرار دارند. [۱] علاوه بر این، ترکهای درون دانهای در امتداد صفحه شکاف، ترکهای شکافی هستند. [۱]
- ترک های بین دانه ای : ریزترک ها در امتداد مرزهای دو یا چند دانه قرار دارند. [۱]
- ترک های ترانس دانه ای : ریزترک ها در سراسر دانه ها هستند یا در سراسر دانه ها از مرز دانه هستند. [۱] آنها بیشترین فراوانی را در نمونه های سنگ در آزمایش دارند. [۵]
-
ترک مرز دانه ای
-
ترک داخل دانه ای
-
ترک بین دانه ای
-
ترک ترانس گرانولار
مشخصات ریزترک ها جهتگیری، طول، عرض، نسبت این ابعاد، تعداد و چگالی آنها است. [۱] تلاش شده است که این ویژگی ها را توسط توابع ریاضی توضیح دهند. [۱] به عنوان مثال، توزیع طول ریزترک در فاصله از گسل توسط توزیع های لگاریتم نرمال یا نمایی توصیف شده است. [۱]
جهتگیری
جهت گیری ریزترک ها در سنگ بدون تنش، به صورت تصادفی است. [۱] هنگامی که یک سنگ تحت تنش قرار بگیرد، روند جهت گیری ریزترک ها تقریبا موازی با حداکثر تنش اعمال شده یا محل گسل خواهند بود. برای مثال، جهت گیری متوسط ریزترک های گرانیت غربی تحت تنش، 30 درجه نسبت به نقطه اثر گسل است. [۶]
طول، عرض و نسبت ابعاد
در یک برش نازک، طول و عرض مشاهده شده لزوماً ممکن است طول و عرض واقعی یک ریزترک در سه بعد نباشد. [۱] [۷] نسبت ابعاد نسبت عرض به طول است. [۱] این نسبت معمولاً 0.001 تا 0.00001 است. [۱] طول ترک با افزایش حداکثر تنش اعمالی افزایش می یابد و در نهایت منجر به کاهش نسبت ابعاد میشود. [۱]
چگالی و تراکم ریزترک ها می تواند تعداد ریزترک ها بر واحد سطح یا دانه، یا طول ریزترک بر واحد سطح باشد. [۱] [۶] تراکم ریزشکستگی ها در نزدیکی یک گسل به طور چشمگیری زیاد است، اما به سرعت در چند دانه معدنی با فاصله از گسل کاهش می یابد. [۱] [۶]
مکانیسم تشکیل
ریزشکستگی ها را می توان با اعمال تنش یا دما در سنگ ایجاد کرد. [۱] [۴]
القای مکانیکی
ریزترک زمانی ایجاد میشود که تنش اعمال شده از استقامت درونی دانه ها فراتر رود. [۱] استحکام مصالح توانایی مقاومت آنها در برابر بار اعمال شده است تا خرابی رخ ندهد. خواص ذاتی سنگ مانند ناهمگونی های مربوط به کانی شناسی سبب القاء مکانیکی انواع مختلفی از ریزترک ها میشود. مکانیسمهای زیر همبستگی قویای با مکانهایی دارند که امکان تمرکز تنش در مقیاس دانه را فراهم میکنند.
- ریزترک ناشی از دوقلو : [۱] تنشها در لایههای دوقلو متمرکز میشوند. [۱]
- ریزترک مرتبط با نوار پیچ خوردگی و تیغه های تغییر شکل : [۱] نوارهای پیچ خوردگی و تیغه تغییر شکل می توانند به منطقه ای برای تمرکز انرژی کرنش ذخیره شده تبدیل شوند. [۱]
- جداسازی برش : [۱] سطوح برش نقاط ضعف کریستال ها هستند. بنابراین، احتمالاً ابتدا تنشها روی این سطوح ضعف متمرکز میشوند. [۱]
- ریزترک ناشی از غلظت تنش در مرزهای دانه : [۱] تماس بین مرزهای دانه فضایی را برای تمرکز تنشها، به ویژه تنشهای کششی فراهم میکند. [۱]
- ریزترک ناشی از غلظت تنش در اطراف حفره ها : [۱] ترک ها و منافذ از قبل موجود در یک دانه اجازه تمرکز تنش را می دهد. [۱] این نوع تمرکز تنش به جهت گیری و هندسه این ریزحفره های از قبل موجود و همچنین خواص مکانیکی مواد اطراف بستگی دارد. [۱]
- عدم تطابق الاستیک ناشی از ریزترک : [۱] هر نوع کانی خاصیت ارتجاعی خاص خود را دارد. [۱] هنگامی که دو کانی مجزا تماس خوبی بین مرزهای خود داشته باشند، تنش اعمال شده، مرز کانی سفت تر را از تماس دور می کند. [۱] بنابراین، ریزترک های تشکیل شده در کانی سفت تر، ترک های کششی هستند. [۱]
- ترجمه و چرخش دانه : [۱] در سنگ کریستالی، لغزش در امتداد مرزهای دانه میتواند ناشی از تنشهای انحرافی باشد که منجر به ترکهای مرزی دانهها میشود. [۱] در سنگ آواری، دانه ها ممکن است توسط دانه های همسایه چرخانده شوند و ترک هایی در سیمان یا در امتداد مرز دانه ایجاد کنند. [۱]
القای حرارتی
القای حرارتی ریزترک ها، به تشکیل شدن ریزترک ها به وسیله اثرات دمایی اشاره دارد . [۱] گرمایش یا سرمایش به ترتیب می توانند به انبساط یا انقباض حرارتی بین دانه ها منجر شوند. [۱] مواد معدنی با خواص ترمو-الاستیک متفاوت واکنشهای متفاوتی نسبت به سرمایش یا گرمایش دارند و در نتیجه ریزترک ایجاد میشود. [۱] همچنین، در مرزهای داخلی دانهها گرادیانهای حرارتی نیز ممکن است اجازه تمرکز تنش را بدهند، بنابراین ریزترکها تشکیل میشوند. [۱]
سیر تکاملی
تکامل ریزترک ها از طریق آزمایش مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. [۲] [۷] [۸] زمانی که نیرویی به یک نمونه سنگ اعمال می شود، در آغاز ریزترک ها به صورت تصادفی در فضا ایجاد می شوند. [۱] سپس با بارگذاری مداوم، حالت موضعی بیشتر و بیشتر و شدیدتر می شود. [۱] این پدیده محلی سازی ترک نام دارد. [۱] نظریه شکست به توضیح چگونگی تکامل ریزترک ها همراه با افزایش بارگذاری کمک می کند:
- تشکیل ریزترک ها از ریزترک های از قبل موجود شروع می شود.
- ریزترک های تازه تشکیل شده به صورت جداگانه در اندازه رشد می کنند.
- تعداد ریزترک های در حال رشد نیز افزایش می یابد.
- ریزترکهای در حال رشد با تشکیل و رشد بیشتر ترکها شروع به تعامل میکنند.
- رشد ریزترک ها به طور ناگهانی شدید و موضعی می شود و منجر به شکست ماکروسکوپی می شود.
پس از شکست، تراکم کلی ریزترک در نزدیکی گسل بیشتر میشود و دور از گسل به سرعت کمتر میشود. [۱] [۵] [۶] علاوه بر این، تراکم شکست های فرا دانهای در فاصله کمی از گسل افزایش مییابد، در حالی که تراکم ترکهای مرزی دانهای کمتر است. [۵]وصل شدن مناطق ترک متراکم محلی، آرایه های ترک و مرز دانه ها در نهایت یک ماکروترک را تشکیل می دهد. [۱]
پیش از ایجاد شدن یک گسل، یک منطقه فرآیند شکست (FPZ) وجود دارد. [۵] [۹] این منطقه ای از ریزترک ها در نزدیکی نوک یک ترک از سنگ است. [۵] [۹] این با محلی سازی ترک همراه است و با تلف شدن انرژی در رابطه است. [۹] اندازه یک منطقه فرآیند شکست با اندازه نمونه در ارتباط است. [۹] هرمقدار اندازه نمونه بزرگتر باشد، اندازه منطقه فرآیند شکست بزرگتر خواهد بود. [۹] وقتی اندازه نمونه بزرگتر از اندازه تعیین شده باشد، این رابطه دیگر صحت نخواهد داشت. [۹]
ناهمگون بودن سنگ، رفتار ریزترک را بسیار پیچیده تر از سایر مواد ساده می کند. [۱] عوامل کنترل کننده رفتار ریزترک خوردن هنوز شناسایی و مطالعه می شوند:
- نوع و ترکیب سنگ : انواع سنگ ها را می توان به سنگ های کریستالی شامل سنگ های آذرین و سنگ های دگرگونی و همچنین سنگ های رسوبی شامل سنگ های رسوبی آواری و شیمیایی طبقه بندی کرد. [۱] به عنوان مثال، بسیاری از مطالعات نشان می دهد که محتوای کوارتز یک سنگ تأثیر زیادی بر تعداد ریزترک ها دارد. [۱] [۳] [۶] [۸]
- نقاط ضعف از قبل موجود : آنها در حال حاضر در سنگ هستند، به عنوان مثال، سطوح برش مواد معدنی، منافذ، و ترک. [۱]
- حالت تنش : حالت سنگی که تنش ها را تجربه می کند. [۱]
بهبود
علاوه بر ایجاد ریزترکها، ریزترکهای سنگ را میتوان با بستن ریزترک یا ترمیم ریزترک بازیابی کرد. [۱۰] [۱۱] بازیابی ریزترک به طور مستقیم موجب کاهش نفوذپذیری سنگ می شود. [۱۱]
بسته شدن ریزترک
می تواند بدلیل زیاد شدن تنش اعمالی یا کم شدن تنش موثر باشد. [۱۰] [۱۲] برای مثال، ریزترک های عمود بر جهت حداکثر تنش بسته می شوند. [۱۲] اگرچه، در طبیعت، بخشهایی از یک ریزترک قادر است در جهات گوناگون باشد. [۱۲] به همین دلیل منجر به بسته شدن ناقص می شود که برخی از قسمت های ریزترک بسته می شوند در حالی که برخی از قسمت ها هنوز باز هستند. [۱۲]
درمان ریزترک
درمان ریزترک، با هدایت و انتقال سیال شیمیایی در ریزترک ها انجام می شود. [۱۰] [۱۱]برای مثال، بهبود ریزترک ها در کوارتز توسط دما فعال می شود. [۱۱] بهبودی در کوارتز هنگامی که درجه حرارت از 400 درجه سلسیوس عبور کند سریع تر می شود [۱۱] میزان بهبودی نیز به اندازه ترک بستگی دارد. [۱۱] هر چه ترک ها کوچکتر باشند، سریعتر بهبود می یابند. [۱۱]
ریزترک ها در ویژگی های سنگ از جمله سختی ، استحکام ، مدول الاستیک ، نفوذپذیری ، چقرمگی شکست و سرعت موج الاستیک موثر هستند. [۴]
روش شناسی مطالعه ریزترک ها
مطالعات ریزترک ها بر توزیع و پراکندگی ویژگی ها و رفتار ریزترکی متمرکز است. آزمایشهای متعددی در دهههای گذشته با هدف مطالعه ریزترکها در سنگ انجام شده است، در حالی که در سالهای اخیر به علت پیشرفت فناوری، مطالعات عددی نیز به صورت گسترده برای مطالعه ریزترکها مورد استفاده قرار گرفته اند. [۱] [۱۳] از این مطالعات برای قیاس آن با شرایط طبیعی استفاده میشود. [۱]
مطالعه تجربی
مطالعه تجربی، آنالیز و بررسی نمونههای سنگیای است که در آزمایشگاه به آنها تنش اعمال میشود. دو روش شایع و متداول برای مطالعه ریزترک ها وجود دارد. [۱] مشاهده مقاطع نازک به وسیله میکروسکوپ برای به دست آوردن توزیع طول، عرض و نسبت ابعاد، تعداد و تراکم و همچنین جهت گیری ریزترک است. [۱] روش دیگر بهره گیری از انتشار آکوستیک برای تشخیص و نظارت بر رشد ریزترک است. [۱] [۸] نتایج تجربی می توانند به دانشمندان در توسعه نمونه های عددی، مانند شبیه سازی رشد الگوی شکست کمک کند. [۲]
آزمایشهای بسیاری بر روی مکانیسم شکست سنگ در آزمایشگاه انجام شده است، اما این آزمایشها ممکن است نیازهای گوناگونی از شکل گیری و پیکربندی نمونه و طرح بارگذاری داشته باشند. [۶] [۷] [۸] آنها دو عامل مهم کنترل کننده رفتار ریزترک ها مانند توسعه و گسترش آنها هستند. [۷] [۸] [۱۴]
پیکربندی نمونه
پیکربندی نمونه به ابعاد یک نمونه و ترک مصنوعی ایجاد شده در آن اشاره دارد. سنگ های نمونه عموما از هسته های سنگی به دست می آیند. در نتیجه، شکل استوانه، خم شورون، و خم نیم دایره (SCB) اشکال نمونه متداول و مورد استفاده در مطالعات تجربی هستند. [۷] [۶] [۸] [۱۴] برای مثال، یک مورد نمونه خمشی نیم دایره ای یک ترک مصنوعی را در خود دارا است که به آن شکاف نیز می گویند. [۸] برای کنترل مورفولوژی شکستگی سنگ استفاده می شود. [۸] دو گونه ناچ قابل القاء هستند: یکی بریدگی شورون یا بریدگی مستقیم . [۸] یکی نمونه خم نیم دایره ای با شکاف مستقیم (SNCCB) که خود یک بریدگی با انتهای صاف را دارا است، ضمن اینکه یک نمونه بریدگی نیمه دایره ای (CNSCB) دارای یک دهانه وی شکل به هوا است. [۸]
طرح بارگیری
در مکانیک شکست ، با سه روش بارگذاری نیرو میتوان این ترک را ایجاد کرد به طوری که قادر به انتشار باشد. روش اول (باز شدن)، روش دوم (برش درون صفحه) و روش سوم (برش خارج از صفحه) می باشد. [۷] با انواع طرح های بارگذاری میتوان این حالت های بارگذاری را به دست آورد. [۱۴] شکستگی های حالت اول متداول ترین ریزترک های سنگ در حالت طبیعی هستند. [۲] [۷]
انتشار آکوستیک
انتشار آکوستیک (AE) یک موج الاستیک با فرکانس بالا است. [۱۵] [۱۶] که این موج با ایجاد ریزترک [۱۶] تولید می شود و با سرعت رشد ریزترک در ارتباط است . [۱۵] سنسورهای انتشار آکوستیک به سطح نمونه وصل می شوند. [۸] آنها سیگنال های تولید شده در طول مدت ایجاد ریزترک را جمع آوری می کنند. [۸] این داده ها را می توان برای شرح رفتار ریزترک ها مورد استفاده قرار داد. [۸] [۱۵] اشاره شد که یک انتشار صوتی شناسایی شده لزوما سازنده ریزترک نمی باشد. [۱۵]
انواع داده های بدست آمده از حسگرهای انتشار صوتی عبارتند از:
- شمارش انتشار آکوستیک و نرخ شمارش انتشار صوتی: شمارش انتشار صوتی تعداد رویدادهای انتشار صوتی شناسایی شده است، در حالی که نرخ شمارش انتشار صوتی تعداد انتشار صوتی در واحد زمان است. [۱۶]
- شکل موج گسیل صوتی : شکل موج گسیل صوتی شامل زمان تأخیر، سطح آستانه، زمان تحریک، مدت زمان و حداکثر دامنه است. [۱۶]
این دو نوع داده متضمن اطلاعات زیر هستند:
- شمارش رویداد : رویدادهای شمارش گسیل صوتی در طول زمان را می توان با کمیت اندازه گیری شده، مانند تنش و کرنش مقایسه کرد. [۸] [۱۵] [۱۶]
- مکان منبع : مکان منبع یک رویداد انتشار آکوستیک را می توان از اندازه گیری های متعدد شکل موج های یک رویداد انتشار صوتی به دست آورد. [۸] [۱۶]
- رهاسازی انرژی و رابطه گوتنبرگ-ریشتر: برای توصیف رابطه بین بزرگی زمین لرزه ها و تعداد آنها استفاده می شود، اما در صورت استفاده از سنسورهای بیشتری نیز نماینده انرژی انتشار آکوستیک است. [۱۶]
- مکانیسم منبع : اگر قطبیت حرکت موج P اولیه در چندین حسگر ثبت شده باشد، مکانیسم منبع را می توان از یک راه حل صفحه خطا تجزیه و تحلیل کرد. [۱۶]
محدودیت
- مشاهده ریزترک ها در زیر میکروسکوپ : گاهی اوقات تشخیص ریزترک ها دشوار است. به عنوان مثال، تشخیص ترک های بین دانه ای از ترک های درون دانه ای دشوار است. [۷] همچنین تشخیص اینکه این ترک تک دانه ای است یا ترک های چند دانه ای که به هم متصل هستند دشوار است. [۱] همچنین، طول یک ترک بین دانه ای ممکن است شامل طول ترک های مرزی دانه باشد. [۱] طول و عرض ریزترک ها از منظر دو بعدی ثبت می شود. [۱] ممکن است کاملاً ابعاد واقعی آنها را منعکس نکند. [۱] [۷]
- تغییرات نتایج تجربی از پیکربندی و طرح بارگذاری نمونه های مختلف : چندین پیکربندی نمونه و طرح بارگذاری وجود دارد. با استفاده از پیکربندی و طرح بارگذاری مختلف، خواص شکست همان سنگ از جمله رفتار ریزترک می تواند متفاوت باشد. [۷] [۸] مناسب ترین پیکربندی نمونه و طرح بارگذاری هنوز در حال بحث است.
مطالعه عددی
از مطالعه عددی برای درک مسائل پیچیده مربوط به مکانیک سنگ کمک می گیرند. [۱۳] چهار نوع مدل مورد استفاده در مدلسازی ریزترکها در سنگ عبارتند از: مدلهای برپایه ذره، مدلهای برپایه بلوک، مدلهای برپایه دانه و مدلهای برپایه گره. [۱۳] از آنجایی که مدلهای برپایه دانه میتوانند همه مدل ریزترک را در بر بگیرند، برای درک رفتار ریزترک ها مفید هستند. [۱۳]
مفاهیم زمین شناسی
مطالعه تجربی ریزترک ها اطلاعاتی را در مورد شکل گیری گسل ها و ریزترک ها در طبیعت ارائه می دهد. [۲] مطالعات ریزترک ها به وسیله CL و مطالعات گنجاندن سیال، قادر به ترمیم و بازسازی رشد شکستگی ها از ریزترک ها هستند. [۲] جمعیت ریزترکها به سبب تشخیص این مهم که آیا جداشدگی حاصل از لغزش زمین است یا تکتونیک مفید است. [۲] منطقه فرآیند شکست (FPZ) می تواند برای تشخیص نفوذپذیری محدوده های حاوی گسل که جریان سیال را کنترل می کند، استفاده شود. [۵] در نتیجه، ریزشکستگی ها می توانند برای سنجش گذشته و تاریخچه تنش یا تاریخچه حرکت سیال سنگ مفید باشند. [۲] انتشار صوتی ناشی از رشد ریزشکستگی می تواند به درک زلزله کمک کند. [۱] [۱۵]
پیامدهای مشکلات مهندسی زیرزمینی
ریزترک ها می توانند بر ویژگی های حرارتی و انتقال سنگ تأثیر بگذارند. [۴] مطالعات ریزترکها در سنگ، اطلاعات با ارزشی در مورد مسائل مهندسی زیرزمینی به شرح زیر ارائه میکند: [۴]
مخزن زمین شناسی عمیق
مخزن زمین شناسی عمیق یک مخزن و فضای خالی عظیم زیرزمینی برای دفع زباله های پرتوزا مانند سوخت هستهای استفاده میشود. [۱۷] که در عمق صد متری درون توده سنگی پایدار قرار دارد. این مخازن عمیق زمین شناسی در سراسر جهان مانند ایالات متحده ( WIPP ) و فنلاند ( نیروگاه هسته ای Olkiluoto ) قرار دارد. [۱۷]
مخزن زمین گرمایی
مخزن زمین گرمایی یکی از سه بخش یک سامانه زمین گرمایی می باشد که نقش یک منبع انرژی را دارا است. [۱۸] این توده سنگی، متخلخل و نفوذپذیر میباشد، به گونهای که جریان همرفت آب گرم و بخار آب محبوس شده و شارژ دوباره گرما می تواند رخ دهد. [۱۸] [۱۹] مخزن زمین گرمایی ایده آل یک ماتریس سنگی شکسته و بسیار نفوذپذیر است. [۱۹]
مخزن هیدروکربنی یک مخزن و فضای خالی عظیم در اعماق زمین است که هیدروکربن ها را درون خود نگه می دارد. [۲۰] سنگهای مخزنی دارای تخلخل و نفوذپذیری بالایی می باشند در حالی که سنگهای اطراف که همانند سد عمل می کنند نفوذپذیری پایینی دارند. [۲۰] در نتیجه، هیدروکربن هایی که به صورت مایع و یا گاز وجود دارند، در سنگ های مخزنی محبوس میشوند در آنجا باقی بمانند. [۲۰]
ذخیره سازی زیرزمینی CO 2
جمع آوری و دفن کردن CO 2 در مخازن زیرزمینی راه حلی برای حذف CO 2 موجود در جو است. این مخازن متشکل از سنگ های متخلخلی هستند که توسط سنگ های غیر متخلخل احاطه شده اند به گونه ای که می تواند CO2 را برای مدت طولانی به دام بیندازد. [۲۱] یک مخزن نفت و گاز تخلیه شده که منبع انرژی ندارد یکی از نمونه هایی است که برای ذخیره سازی زیرزمینی استفاده می شود. [۲۱]
همچنین ببینید
منابع
- ↑ ۱٫۰۰ ۱٫۰۱ ۱٫۰۲ ۱٫۰۳ ۱٫۰۴ ۱٫۰۵ ۱٫۰۶ ۱٫۰۷ ۱٫۰۸ ۱٫۰۹ ۱٫۱۰ ۱٫۱۱ ۱٫۱۲ ۱٫۱۳ ۱٫۱۴ ۱٫۱۵ ۱٫۱۶ ۱٫۱۷ ۱٫۱۸ ۱٫۱۹ ۱٫۲۰ ۱٫۲۱ ۱٫۲۲ ۱٫۲۳ ۱٫۲۴ ۱٫۲۵ ۱٫۲۶ ۱٫۲۷ ۱٫۲۸ ۱٫۲۹ ۱٫۳۰ ۱٫۳۱ ۱٫۳۲ ۱٫۳۳ ۱٫۳۴ ۱٫۳۵ ۱٫۳۶ ۱٫۳۷ ۱٫۳۸ ۱٫۳۹ ۱٫۴۰ ۱٫۴۱ ۱٫۴۲ ۱٫۴۳ ۱٫۴۴ ۱٫۴۵ ۱٫۴۶ ۱٫۴۷ ۱٫۴۸ ۱٫۴۹ ۱٫۵۰ ۱٫۵۱ ۱٫۵۲ ۱٫۵۳ ۱٫۵۴ ۱٫۵۵ ۱٫۵۶ ۱٫۵۷ ۱٫۵۸ ۱٫۵۹ ۱٫۶۰ ۱٫۶۱ ۱٫۶۲ Kranz, Robert L. (1983-12-01). "Microcracks in rocks: A review". Tectonophysics. Continental Tectonics: Structure, Kinematics and Dynamics. 100 (1): 449–480. Bibcode:1983Tectp.100..449K. doi:10.1016/0040-1951(83)90198-1. ISSN 0040-1951.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ ۲٫۶ ۲٫۷ Anders, Mark H.; Laubach, Stephen E.; Scholz, Christopher H. (2014-12-01). "Microfractures: A review". Journal of Structural Geology. Fluids and Structures in Fold and Thrust Belts with Recognition of the Work of David V. Wiltschko. 69: 377–394. Bibcode:2014JSG....69..377A. doi:10.1016/j.jsg.2014.05.011. ISSN 0191-8141.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Wong, Louis Ngai Yuen; Peng, Jun; Teh, Cee Ing (May 2018). "Numerical investigation of mineralogical composition effect on strength and micro-cracking behavior of crystalline rocks". Journal of Natural Gas Science and Engineering. 53: 191–203. doi:10.1016/j.jngse.2018.03.004. ISSN 1875-5100.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ Griffiths, L.; Heap, M.J.; Baud, P.; Schmittbuhl, J. (December 2017). "Quantification of microcrack characteristics and implications for stiffness and strength of granite". International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences. 100: 138–150. doi:10.1016/j.ijrmms.2017.10.013. ISSN 1365-1609.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ ۵٫۵ Janssen, Christoph; Wagner, FC; Zang, Arno; Dresen, Georg (2001-05-01). "Fracture process zone in granite: A microstructural analysis". International Journal of Earth Sciences. 90 (1): 46–59. Bibcode:2001IJEaS..90...46J. doi:10.1007/s005310000157.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ ۶٫۴ ۶٫۵ ۶٫۶ Moore, D.E.; Lockner, D.A. (January 1995). "The role of microcracking in shear-fracture propagation in granite". Journal of Structural Geology. 17 (1): 95–114. Bibcode:1995JSG....17...95M. doi:10.1016/0191-8141(94)e0018-t. ISSN 0191-8141.
- ↑ ۷٫۰۰ ۷٫۰۱ ۷٫۰۲ ۷٫۰۳ ۷٫۰۴ ۷٫۰۵ ۷٫۰۶ ۷٫۰۷ ۷٫۰۸ ۷٫۰۹ Wong, Louis Ngai Yuen; Guo, Tian Yang; Lam, Wing Ki; Ng, Jay Yu Hin (2019-06-19). "Experimental Study of Cracking Characteristics of Kowloon Granite Based on Three Mode I Fracture Toughness Methods". Rock Mechanics and Rock Engineering. 52 (11): 4217–4235. Bibcode:2019RMRE...52.4217W. doi:10.1007/s00603-019-01882-w. ISSN 0723-2632.
- ↑ ۸٫۰۰ ۸٫۰۱ ۸٫۰۲ ۸٫۰۳ ۸٫۰۴ ۸٫۰۵ ۸٫۰۶ ۸٫۰۷ ۸٫۰۸ ۸٫۰۹ ۸٫۱۰ ۸٫۱۱ ۸٫۱۲ ۸٫۱۳ ۸٫۱۴ ۸٫۱۵ Wong, Louis Ngai Yuen; Guo, Tian Yang (July 2019). "Microcracking behavior of two semi-circular bend specimens in mode I fracture toughness test of granite". Engineering Fracture Mechanics. 221: 106565. doi:10.1016/j.engfracmech.2019.106565. ISSN 0013-7944.
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ ۹٫۳ ۹٫۴ ۹٫۵ Tarokh, Ali; Makhnenko, Roman Y.; Fakhimi, Ali; Labuz, Joseph F. (2016-11-28). "Scaling of the fracture process zone in rock". International Journal of Fracture. 204 (2): 191–204. doi:10.1007/s10704-016-0172-0. ISSN 0376-9429.
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ Brantut, Nicolas (December 2015). "Time‐dependent recovery of microcrack damage and seismic wave speeds in deformed limestone". Journal of Geophysical Research: Solid Earth. 120 (12): 8088–8109. Bibcode:2015JGRB..120.8088B. doi:10.1002/2015jb012324. ISSN 2169-9313.
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ۱۱٫۲ ۱۱٫۳ ۱۱٫۴ ۱۱٫۵ ۱۱٫۶ Brantley, Susan L.; Evans, Brian; Hickman, Stephen H.; Crerar, David A. (1990). "Healing of microcracks in quartz: Implications for fluid flow". Geology. 18 (2): 136. Bibcode:1990Geo....18..136B. doi:10.1130/0091-7613(1990)018<0136:homiqi>2.3.co;2. ISSN 0091-7613.
- ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ ۱۲٫۲ ۱۲٫۳ Batzle, Michael L.; Simmons, Gene; Siegfried, Robert W. (1980). "Microcrack closure in rocks under stress: Direct observation". Journal of Geophysical Research. 85 (B12): 7072. Bibcode:1980JGR....85.7072B. doi:10.1029/jb085ib12p07072. ISSN 0148-0227.
- ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ ۱۳٫۲ ۱۳٫۳ Zhang, Yahui; Wong, Louis Ngai Yuen (June 2018). "A review of numerical techniques approaching microstructures of crystalline rocks". Computers & Geosciences. 115: 167–187. Bibcode:2018CG....115..167Z. doi:10.1016/j.cageo.2018.03.012. ISSN 0098-3004.
- ↑ ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ ۱۴٫۲ Ayatollahi, M.R.; Aliha, M.R.M.; Saghafi, H. (January 2011). "An improved semi-circular bend specimen for investigating mixed mode brittle fracture". Engineering Fracture Mechanics. 78 (1): 110–123. doi:10.1016/j.engfracmech.2010.10.001. ISSN 0013-7944.
- ↑ ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ ۱۵٫۲ ۱۵٫۳ ۱۵٫۴ ۱۵٫۵ Lockner, D. (1993-12-01). "The role of acoustic emission in the study of rock fracture". International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences & Geomechanics Abstracts. 30 (7): 883–899. doi:10.1016/0148-9062(93)90041-B. ISSN 0148-9062.
- ↑ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ ۱۶٫۲ ۱۶٫۳ ۱۶٫۴ ۱۶٫۵ ۱۶٫۶ ۱۶٫۷ Shimizu, Norikazu; Nakashima, Shinichiro; Masunari, Tomohiro (2013), "ISRM Suggested Method for Monitoring Rock Displacements Using the Global Positioning System (GPS)", The ISRM Suggested Methods for Rock Characterization, Testing and Monitoring: 2007-2014, Springer International Publishing: 205–220, doi:10.1007/978-3-319-07713-0_16, ISBN 9783319077123
- ↑ ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ Canadian Nuclear Safety Commission (2018-07-12). "Deep Geological Repositories".
- ↑ ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ Ganguly, Sayantan; Mohan Kumar, M. S. (June 2012). "Geothermal reservoirs — A brief review" (PDF). Journal of the Geological Society of India. 79 (6): 589–602. doi:10.1007/s12594-012-0098-8. ISSN 0016-7622.
- ↑ ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref>
غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام:14
وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ ۲۰٫۲ Dimri, V. P.; Srivastava, R. P.; Vedanti, Nimisha (2012). "Fractal Models in Exploration Geophysics - Applications to Hydrocarbon Reservoirs". Handbook of Geophysical Exploration: Seismic Exploration. 41. doi:10.1016/c2009-0-05668-2. ISBN 9780080451589. ISSN 0950-1401.
- ↑ ۲۱٫۰ ۲۱٫۱ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref>
غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام:16
وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).