دجله: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{Geobox|River |
|||
{{Coord|۳۸|۲۶|۰|N|۳۹|۴۶|۲۲|E |type:river_source:dewiki |display=title}} |
|||
<!-- *** Image *** --> |
|||
{{جعبه اطلاعات رود |
|||
| ⚫ | |||
| نام رودخانه = رودخانهٔ دجله |
|||
| image_caption = About 100 km from its source, the Tigris enables rich agriculture outside [[دیاربکر]], [[ترکیه]]. |
|||
| ⚫ | |||
| image_size =300 |
|||
| عنوان تصویر = دجله در منطقه [[دیاربکر]] |
|||
<!-- *** Country *** --> |
|||
| سرچشمه = دامنه‌های جنوبی رشته‌کوه [[توروس]] کوه‌های [[آناتولی]] در [[ترکیه]] |
|||
| country = Turkey |
|||
| ⚫ | |||
| country1 = Syria |
|||
| ریزشگاه‌های حوزه زهکشی ={{TUR}}{{IRQ}} |
|||
| country2 = Iraq |
|||
| طول = ۱۹۰۰ کیلومتر |
|||
<!-- *** Family *** --> |
|||
| parent = |
|||
| tributary_left = [[رود بطمان]] |
|||
| tributary_left1 = [[رود گارزان]] |
|||
| tributary_left2 = [[رود بوتان]] |
|||
| tributary_left3 = [[خابور (دجله)|خابور]] |
|||
| tributary_left4 = [[گریت زاب]] |
|||
| tributary_left5 = [[زاب کوچک]] |
|||
| tributary_left6 = [[رود عظیم]] |
|||
| tributary_left7 = [[جزیره ابن عمر]] |
|||
| tributary_left8 = [[رود سیروان]] |
|||
| tributary_right = [[دریاچه ثرثار]] |
|||
| city = [[دیاربکر]] |
|||
| city1 = [[موصل]] |
|||
| city2 = [[بغداد]] |
|||
| landmark = |
|||
<!-- *** River locations *** --> |
|||
| source = [[سد هزار]] |
|||
| source_location = | source_region = | source_country = |
|||
| source_elevation = 1150 |
|||
| source_lat_d = 38| source_lat_m =29 | source_lat_s =0 | source_lat_NS =N |
|||
| source_long_d =39 | source_long_m =25 | source_long_s =0 | source_long_EW =E |
|||
<!-- *** Mouth location *** --> |
|||
| ⚫ | |||
| mouth_location = [[قرنه]]| mouth_region = [[استان بصره]]| mouth_country =عراق |
|||
| mouth_elevation = |
|||
| mouth_lat_d = | mouth_lat_m = | mouth_lat_s = | mouth_lat_NS = |
|||
| mouth_long_d = | mouth_long_m = | mouth_long_s = | mouth_long_EW = |
|||
<!-- *** Dimensions *** --> |
|||
| length =1850 |
|||
| width = |
|||
| depth = |
|||
| volume = |
|||
| watershed = 375000 |
|||
| discharge = 1014 |
|||
| discharge_max =2779 |
|||
| discharge_min =337 |
|||
| discharge_location = Baghdad |
|||
<!-- *** Maps *** --> |
|||
| map =Tigr-euph.png |
|||
| map_size =300 |
|||
| map_caption = |
|||
| map_background = |
|||
| map_locator = |
|||
| map_locator_x = |
|||
| map_locator_y = |
|||
<!-- *** Website *** --> |
|||
| website = |
|||
| commons = |
|||
<!-- *** Footnotes *** --> |
|||
| footnotes =<ref name="Isaev">{{cite journal |last1=Isaev |first1=V.A. |last2=Mikhailova |first2=M.V. |year=2009 |title=The hydrology, evolution, and hydrological regime of the mouth area of the Shatt al-Arab River |journal=Water Resources |volume=36 |issue=4 |pages=380–395 |url= |doi=10.1134/S0097807809040022 }}</ref> <ref>{{cite book|title=The Euphrates River and the Southeast Anatolia Development Project|last1=Kolars|first1=J.F.|last2=Mitchell|first2=W.A.|year=1991|publisher=Southern Illinois University Press|location=Carbondale|isbn=0-8093-1572-6 |pages=6–8|url= |accessdate= }}</ref> |
|||
}} |
}} |
||
'''دِجله''' رودی است که از دامنه‌های جنوبی رشته‌کوه [[توروس]] در شرق [[ترکیه]] سرچشمه می‌گیرد پس از ورود به کشور [[عراق]] از میان شهرهای بزرگی چون بغداد و موصل عبور کرده به [[فرات]] و سرانجام هر دو به [[کارون]] می‌پیوندد که اروندرود را تشکیل میدهند و در پایان به خلیج فارس سرازیر می‌شوند. این رود با ۱۹۰۰ کیلومتر طول، سی و هشتمین رود جهان از این حیث می‌باشد. |
'''دِجله''' رودی است که از دامنه‌های جنوبی رشته‌کوه [[توروس]] در شرق [[ترکیه]] سرچشمه می‌گیرد پس از ورود به کشور [[عراق]] از میان شهرهای بزرگی چون بغداد و موصل عبور کرده به [[فرات]] و سرانجام هر دو به [[کارون]] می‌پیوندد که اروندرود را تشکیل میدهند و در پایان به خلیج فارس سرازیر می‌شوند. این رود با ۱۹۰۰ کیلومتر طول، سی و هشتمین رود جهان از این حیث می‌باشد. |
||
| خط ۲۷: | خط ۷۸: | ||
== رویدادهای تاریخی مهم نزدیک این رود == |
== رویدادهای تاریخی مهم نزدیک این رود == |
||
* در سال ۵۳۹ پیش از میلاد [[بابل (دولت‌شهر)|بابل]] ثروتمندترین شهر [[غرب آسیا]] توسط [[کوروش بزرگ|کوروش]] فتح می‌گردد. سقوطی که با مقاومت کم سپاه بابل در کرانه ساحلی رود دجله به وقوع پیوست.<ref>[http://www.iranicaonline.org/pages/chronology-1 CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1] ''iranicaonline.org''</ref> |
* در سال ۵۳۹ پیش از میلاد [[بابل (دولت‌شهر)|بابل]] ثروتمندترین شهر [[غرب آسیا]] توسط [[کوروش بزرگ|کوروش]] فتح می‌گردد. سقوطی که با مقاومت کم سپاه بابل در کرانه ساحلی رود دجله به وقوع پیوست.<ref>[http://www.iranicaonline.org/pages/chronology-1 CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1] ''iranicaonline.org''</ref> |
||
==نگارخانه== |
|||
<gallery> |
|||
TigrisRiver.JPG|موصل |
|||
Haifa_street,_as_seen_from_the_medical_city_hospital_across_the_tigres.jpg|بغداد |
|||
Tigris_river_Mosul.jpg|موصل |
|||
</gallery> |
|||
== جستارهای وابسته == |
== جستارهای وابسته == |
||
نسخهٔ ۷ دسامبر ۲۰۱۵، ساعت ۱۲:۵۱
| دجله | |
| River | |
 | |
| کشور | Turkey، Syria، Iraq |
|---|---|
| رودهای فرعی | |
| - چپ | رود بطمان، رود گارزان، رود بوتان، خابور، گریت زاب، زاب کوچک، رود عظیم، جزیره ابن عمر، رود سیروان |
| - راست | دریاچه ثرثار |
| شهرها | دیاربکر، موصل، بغداد |
| سرچشمه | سد هزار |
| - ارتفاع | ۱٬۱۵۰ متر (۳٬۷۷۳ فوت) |
| - مختصات | ۳۸°۲۹′۰″ شمالی ۳۹°۲۵′۰″ شرقی / ۳۸٫۴۸۳۳۳°شمالی ۳۹٫۴۱۶۶۷°شرقی |
| دهانه رود | اروندرود |
| - موقعیت | قرنه, استان بصره, عراق |
| طول | ۱٬۸۵۰ کیلومتر (۱٬۱۵۰ مایل) |
| حوزه | ۳۷۵٬۰۰۰ کیلومترمربع (۱۴۴٬۷۸۸ مایل‌مربع) |
| تخلیه | for Baghdad |
| - میانگین | ۱٬۰۱۴ m3/s (۳۵٬۸۰۹ cu ft/s) |
| - حداکثر | ۲٬۷۷۹ m3/s (۹۸٬۱۳۹ cu ft/s) |
| - حداقل | ۳۳۷ m3/s (۱۱٬۹۰۱ cu ft/s) |
 | |
| [۱] [۲] | |
دِجله رودی است که از دامنه‌های جنوبی رشته‌کوه توروس در شرق ترکیه سرچشمه می‌گیرد پس از ورود به کشور عراق از میان شهرهای بزرگی چون بغداد و موصل عبور کرده به فرات و سرانجام هر دو به کارون می‌پیوندد که اروندرود را تشکیل میدهند و در پایان به خلیج فارس سرازیر می‌شوند. این رود با ۱۹۰۰ کیلومتر طول، سی و هشتمین رود جهان از این حیث می‌باشد. بر اساس یکی از نظریه های تاریخی، یکی از قدیمی‌ترین، یا شاید قدیمی ترین، تمدن جهان بین دو رود دجله و فرات پدید آمد و به همین سبب تمدن میان‌رودان نام گرفت.
این رود مرز تاریخی فلات ایران است که همواره چون مرزی طبیعی میان ایران و سرزمین های غرب فلات ایران روان بوده است. با هجوم اعراب و گذر آنها از این رود، پایتخت ساسانی در کناره این رود به تسخیر اعراب مسلمان در آمد.
دجله رود پر آب و بزرگی است، به گونه‌ای که میان بغداد و موصل کشتی‌هایی در آن حرکت می‌کنند که از نظر بازرگانی اهمیت بسیار دارد.
نام‌گذاری
در زمان هخامنشیان و به زبان پارسی باستان "تیگره" و به معنی تیز(رو) گفته می شد که تازیان به شوند (=دلیل) نبودن صدای "گ" در زبانشان این واژه را به ریخت "دجله" درآوردند که در این روزگار هم ایرانیان نام تازی "دجله" را به کار می برند. این در حالی است که در زبان انگلیسی این رود را Tigris می نامند و واژه ی tiger در زبان انگلیسی نیز هم ریشه با همین نام است.[۳] در زمان ساسانیان به این رود اَروَند نیز گفته می‌شده که همان معنی تیزرو را می‌دهد. در شاهنامه آمده است که:
| اگر پهلوانی ندانی زبان | به تازی تو اروند را دجله خوان |
رویدادهای تاریخی مهم نزدیک این رود
- در سال ۵۳۹ پیش از میلاد بابل ثروتمندترین شهر غرب آسیا توسط کوروش فتح می‌گردد. سقوطی که با مقاومت کم سپاه بابل در کرانه ساحلی رود دجله به وقوع پیوست.[۴]
نگارخانه
-
موصل -
بغداد -
موصل
جستارهای وابسته
منابع
- اطلس کامل گیتاشناسی
- دانشنامه رشد.
- ↑ Isaev, V.A.; Mikhailova, M.V. (2009). "The hydrology, evolution, and hydrological regime of the mouth area of the Shatt al-Arab River". Water Resources. 36 (4): 380–395. doi:10.1134/S0097807809040022.
- ↑ Kolars, J.F.; Mitchell, W.A. (1991). The Euphrates River and the Southeast Anatolia Development Project. Carbondale: Southern Illinois University Press. pp. 6–8. ISBN 0-8093-1572-6.
- ↑ Tigris Jona Lendering, Livius
- ↑ CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1 iranicaonline.org
| کشورها | | |
|---|---|---|
| شهرها | ||
| سرشاخه‌ها | ||
| سدها | ||
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ دجله موجود است. |
 | این یک مقالهٔ خرد یک دریا ، دریاچه یا رودخانه است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |