کربنیک آنهیدراز

کربنیک انیدراز
Ribbon diagram of human carbonic anhydrase II, with zinc ion visible in the center
شناساگرها
شمارهٔ ای‌سی	۴٫۲٫۱٫۱
شمارهٔ سی‌ای‌اس	۹۰۰۱-۰۳-۰
پایگاه‌های داده
اینتنز	نمایش اینتنز
برندا	مدخل برندا
اکسپسی	نمایش NiceZyme
کی‌ای‌جی‌جی	مدخل کی‌ای‌جی‌جی
متاسایک	گذرگاه سوخت‌وساز
پریام	نمایه
ساختارهای پی‌دی‌بی	RCSB PDB PDBe پی‌دی‌بی‌سام
هستی‌شناسی ژن	AmiGO / QuickGO
جستجو پی‌ام‌سی مقاله‌ها پاب‌مد مقاله‌ها ان‌سی‌بی‌آی proteins

Eukaryotic-type carbonic anhydrase
شناسه‌ها
نماد	Carb_anhydrase
پی‌فم	PF00194
اینترپرو	IPR001148
PROSITE	PDOC00146
SCOPe	1can / SUPFAM
ساختارهای پروتئینی در دسترس: پی‌فم   structures / ECOD   پی‌دی‌بی RCSB PDB; PDBe; PDBj پی‌دی‌بی‌سام structure summary پی‌دی‌بی 1kopB:33-252 1rj6B:22-278 1rj5B:22-278 1jczA:32-289 1jd0A:32-289 1g6vA:5-253 1v9eB:5-258 1v9iC:5-258 1cak :5-259 1i9qA:5-259 1yo0A:5-259 1zsa :5-259 1cnc :5-258 1bnw :5-258 1fqlA:5-259 1cim :5-258 1h9n :5-259 1g0eA:5-259 1g46A:5-259 1xevC:5-259 1ydb :5-258 1fsrB:5-259 1cve :5-258 1zsb :5-259 1fr7A:5-259 1bv3A:5-259 1cnj :5-259 1fsqB:5-259 1cam :5-259 1lzvA:5-259 1if4A:5-259 1t9nA:5-259 1caj :5-259 1f2wA:5-259 2cba :5-259 1bn1 :5-259 1cai :5-259 1i9lA:5-259 1g3zA:5-259 1kwqA:5-259 2cbe :5-259 1raz :5-259 1xpzA:5-259 2abeA:5-259 1ugg :5-259 1rzd :5-259 1te3X:5-259 1dca :5-258 1g52A:5-259 1yda :5-258 1can :5-259 12ca :5-258 1cvh :5-258 1ca3 :5-258 1fqnA:5-259 9ca2 :5-258 1if5A:5-259 1h9q :5-258 5ca2 :5-258 1heb :5-258 1mooA:5-259 4ca2 :5-258 1g45A:5-259 1mua :5-258 1lg6A:5-259 1ca2 :5-258 1i91A:5-259 1hva :5-258 1ugc :5-259 1xegA:5-259 1hca :5-258 1avn :5-259 1am6 :5-259 1fsnB:5-259 1g1dA:5-259 2cbc :5-259 1fqrA:5-259 1cng :5-259 1g53A:5-259 1ccu :5-258 1teqX:5-259 1caz :5-259 1ccs :5-258 1oq5A:5-259 1bnq :5-258 1bnu :5-258 1cil :5-258 1rze :5-259 8ca2 :5-258 1ray :5-259 1i8zA:5-259 2cbd :5-259 1eouA:5-259 1okl :5-258 1ze8A:5-259 1g0fA:5-259 4cac :5-258 1cay :5-259 1tg9A:5-259 1hec :5-258 1yo2A:5-259 6ca2 :5-258 1okn :5-259 1cvc :5-258 1ttmA:5-259 1cnb :5-258 1th9A:5-259 1lg5A:5-259 1zsc :5-259 2cbb :5-259 1bcd :5-259 1bnv :5-259 1h4n :5-259 1bic :5-259 1g4jA:5-259 1g54A:5-259 1cal :5-259 1tb0X:5-259 1ugd :5-259 1i9mA:5-259 1cah :5-259 1a42 :5-258 1thkA:5-259 1kwrA:5-259 1g4oA:5-259 3ca2 :5-258 1ugf :5-259 1cvb :5-258 1rzb :5-259 1lgdA:5-259 1bn4 :5-259 1fqmA:5-259 1cao :5-259 1cni :5-259 1cnx :5-258 2ca2 :5-258 1bnm :5-259 1yo1A:5-259 1rzc :5-259 1uge :5-259 7ca2 :5-258 1uga :5-259 1cra :5-259 2ax2A:5-259 1bnn :5-259 2h4n :5-259 1dcb :5-258 1cny :5-258 1i9oA:5-259 1if8A:5-259 1ydc :5-258 1bnt :5-258 5cac :5-258 1rza :5-259 1cnk :5-259 1cnw :5-258 1tbtX:5-259 1i9pA:5-259 1hea :5-258 1if9A:5-259 1i90A:5-259 1cvf :5-258 1fr4A:5-259 1cvd :5-258 1if7A:5-259 1cin :5-258 1cva :5-258 1i9nA:5-259 1ydd :5-258 1bn3 :5-259 1teuX:5-259 1hed :5-258 1tg3A:5-259 1cnh :5-259 1okm :5-259 1if6A:5-259 1cct :5-258 1g48A:5-259 1xq0A:5-259 1q4iA:5-259 1crm :6-260 1hcb :6-260 1huh :6-260 1hug :6-260 1j9wA:6-260 1czm :6-260 1jv0B:6-260 1bzm :6-260 1azm :6-260 2cab :6-260 1z97A:5-259 1z93A:5-259 1fljA:5-259 1dmxA:55-290 1urt :55-290 1dmyA:55-290 1keqB:53-290 2znc :22-278 3znc :22-278 1zncB:23-284

کربنیک انیدراز (Carbonic anhydrase) آنزیمی است که در هر مولکول آن یک اتم روی (Zn) وجود دارد. در بافت‌های مختلف و در گویچه‌های قرمز خون حضور دارد. برحسب شرایط بدن، این آنزیم موجب تشکیل اسیدکربنیک از گازکربنیک و آب می‌شودولی تجزیه اسید کربنیک خود به خودی وتوسط آن است و یا موجب شکستن اسیدکربنیک به گازکربنیک و آب می‌گردد. این واکنش‌ها انتقال گازکربنیک از بافت‌ها به گویچه‌های قرمز و انتقال گازکربنیک از گویچه‌های قرمز به شُش‌ها را تسهیل می‌کند. کربنیک انیدرازها را بر اساس ساختار کریستالی آن‌ها در ۵ خانواده تقسیم‌بندی کرده‌اند که با وجود تنوع در ساختارشان، همهٔ آن‌ها در جایگاه فعالشان دارای عنصر روی هستند. کربنیک انیدرازها علاوه بر نقش مهمی که در انتقال گازهای تنفسی دارند، در بافت‌های مختلف نقش‌های متنوعی بر عهده دارند که فرایندهای فیزیولوژیکی و پاتولوژیکی مهمی را انجام می‌دهند از جمله: انتقال یون‌ها، ترانسپورت اسید و باز، گلوکونئوژنز، لیپوژنز، ساخت تعدادی از اسیدهای آمینه، بیوسنتز نوکلئوتیدهای پیریمیدین و. . . . نقش کربنیک انیدراز در غشای گلبول قرمز در انتقال گازهای تنفسی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و بسیار مورد مطالعه قرار گرفته‌است. در بافت‌های بدن غلظت دی اکسید کربن بسیار بیشتر از پلاسما است و در جهت شیب غلظت دی اکسید کربن وارد گلبول قرمز می‌شود و توسط آنزیم کربنیک انیدراز به بیکربنات و پروتون تبدیل می‌شود، پروتون تولید شده به هموگلوبین متصل می‌شود و جایگزین اکسیژن شده و این مکانیسم سرانجام باعث آزادسازی اکسیژن در بافت‌ها می‌شود و در جهت شیب غظت اکسیژن آزاد شده به درون بافت‌ها انتشار می یابد و بیکربنات تولید شده توسط آنزیم از طریق مبدل آنیون از درون گلبول قرمز به درون پلاسما انتشار می یابد. در شش‌ها وقایع بالا کاملاً برعکس اتفاق می افتد اکسیژن در جهت شیب غلظت از شش وارد گلبول قرمز شده و به هموگلوبین متصل شده و پروتونی که در بافت به هموگلوبین متصل شده بود در این مرحله آزاد می‌شود و با بیکربات توسط آنزیم کربنیک انیدراز به دی اکسید کربن و آب تبدیل می‌شود. دی اکسید کربن تولید شده در جهت شیب غلظت وارد شش‌ها می‌شود.

CO2 + H2O ←{Carbonic\ anhydrase}−

مهار کربنیک آنهیدراز

داروهای مهارکننده آنزیم کربنیک آنهیدراز اثرات متفاوتی دارند به عنوان نمونه مهارکننده‌های این آنزیم در بخش پروکسیمال نفرون‌های کلیه مانند استازولامید به عنوان ادرارآور عمل می‌کنند و مهارکننده‌های تیپ دو این آنزیم در چشم مانند قطره دورزلامید، در درمان گلوکوم (با مکانیسم کاهش سنتز زلالیه) کاربرد دارند.

جستارهای وابسته

• استازولامید

منابع

• اصول طب داخلی هاریسون