صورت فلکی: تفاوت میان نسخهها
جز ربات: افزودن pnb:تارہ چرمٹ |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲: | خط ۲: | ||
[[پرونده:Orion_distances.jpg|200px|بندانگشتی|<small>فاصله ستارههای صورت فلکی شکارچی</small>]] |
[[پرونده:Orion_distances.jpg|200px|بندانگشتی|<small>فاصله ستارههای صورت فلکی شکارچی</small>]] |
||
[[پرونده:نفشه ستاره غار لاسکو.jpg|<small>نگاره سنگی در غار لاسکو</small>|بندانگشتی|200px|left]] |
[[پرونده:نفشه ستاره غار لاسکو.jpg|<small>نگاره سنگی در غار لاسکو</small>|بندانگشتی|200px|left]] |
||
'''صورتفلکی''' یا '''پیکرآسمانی''' |
'''صورتفلکی''' یا '''پیکرآسمانی''' گردایه ای از [[ستاره|ستارهها]] است که از دیدگاه زمینی به شکل ویژه ای مانندسازی و نامگذاری شدهاست.<ref>بدون ذکر منبع، به بحث این مقاله نگاه کنید.</ref> در واقعیت سه بعدی، ستارگان یک پیکرآسمانی لزوماً به هم نزدیک نیستند و پیوندی به هم ندارند. قرار دادن آنها در یک مجموعه تنها بهخاطر نزدیکی ظاهری از دیدگاه زمینی است. دستهبندی ظاهری ستارگان به صورت پیکرهایآسمانی از دید نشانیدهی و ساختن نقشههای آسانفهمِ آسمان سودمند است.<ref>بدون ذکر منبع، به بحث این گفتار نگاه کنید.</ref> |
||
== تاریخچه == |
== تاریخچه == |
||
پژوهش های باستانشناسی نشان میدهد که نگاره های نقاشی شده بر روی دیوارهای [[غار لاسکو]] در جنوب فرانسه دربرگیرنده نشانههای نجومی است. گمان میشود خوشه ستارهای پروین در کنار خوشه قلائص ([[گاو (صورت فلکی)|صورت فلکی گاو]]) بر روی این نگارهها نمایش داده شدهاست.<ref>[http://www.iau.org/public_press/themes/constellations/ اتحادیه فرامرزی نجوم:] دربرگیرنده نقشههای با کیفیت بالا و مختصات مرزهای صور فلکی</ref> |
|||
شاید انسانهای |
شاید انسانهای روزگار [[پارینهسنگی]] (۳۰٬۰۰۰ تا ۲۶٬۰۰۰ سال پیش از میلاد) نخستین کسانی بودند که چهار جهت اصلی را شناسایی کردند. در اواخر دوره پارینهسنگی (۲۰٬۰۰۰ تا ۱۶۰۰۰ سال پیش از میلاد) در فرانسه هنر ساخت ابزارهای سنگی به اوج خود رسید و در آن هنگام اندیشه نخستین صورتهایفلکی پایه گذاری شد. |
||
این را در |
این را در یادگارهای بجای مانده ی نقشهای درون غارهای این روزگار میتوان یافت. در دره میرملاس و همیان در شمال کوهدشت لرستان نیز پناهگاههایی از این روزگار وجود دارند. در این پناهگاهها نقشهای رنگدار زیادی است. حدود ۱۶٬۰۰۰ تا ۸٬۰۰۰ سال پیش از میلاد، کمکم اسامی گروههای ستارهای (صورتفلکی) به سه دستهٔ نمادین تغییر کرد. دنیای پایینی، میانی و بالایی. |
||
حدود ۱۰٬۰۰۰ سال پیش از میلاد، |
حدود ۱۰٬۰۰۰ سال پیش از میلاد، دوره ی یخبندان در اروپا به پایان رسید. با گرم شدن زمین، علفزارها و دشتهای اروپا جای خود را به جنگلها دادند و دوران [[نوسنگی]] آغاز شد. در این دوره، انسانها به جای شکار و گردآوری خوراک به کشاورزی و تولید خوراک میپرداختند. از این رو نیاز آنها به چگونگی آب و هوا، و دانستن فصلها بیشتر شد. |
||
بدینسان به گذر سالانه خورشید در آسمان توجه بیشتری کردند. میتوان گفت حدود ۵٬۶۰۰ سال پیش از میلاد، چهار صورت فلکی در آسمان شکل گرفته بودند: دو پیکر، سنبله، قوس و ماهی. آنها نمایانگر نقاط اعتدالها و انقلابهای آن زمان بودند و پایه ی صورت فلکیهای منطقةالبروجی امروزی شد.<ref>مقاله: در جستجوی نخستین صورتهای فلکی - ماهنامه نجوم، سال ششم، شماره یازدهم، مرداد ۱۳۷۶، نجوم ۷۱</ref> |
|||
از سویی به نظر می رسد |
از سویی به نظر می رسد نخستین صورت فلکی خرس بزرگ بوده که به دست سومریان به انگیزه تشخص آن و تعیین جهت شمال معین شده است و پس از آن صورتهای فلکی دایرةالبروج و آنگاه به دست مصریان، بابلیان و اعراب شمار آنها به ۴۸ صورت فلکی رسیده است. در سال ۱۹۳۰ میلادی برای تمام آسمان ۸۸ صورت فلکی بصورت فرامرزی شناسایی و به پذیرش رسید. |
||
== صورتهای فلکی == |
== صورتهای فلکی == |
||
برای برابری نامهای صورتهای فلکی با نامهای عربی و انگلیسی آنها به [[فهرست صورتهای فلکی]] |
برای برابری نامهای صورتهای فلکی با نامهای عربی و انگلیسی آنها به [[فهرست صورتهای فلکی]] بازگردید. |
||
{{صور فلکی}} |
{{صور فلکی}} |
||
نسخهٔ ۳ فوریهٔ ۲۰۱۳، ساعت ۱۹:۰۳
صورتفلکی یا پیکرآسمانی گردایه ای از ستارهها است که از دیدگاه زمینی به شکل ویژه ای مانندسازی و نامگذاری شدهاست.[۱] در واقعیت سه بعدی، ستارگان یک پیکرآسمانی لزوماً به هم نزدیک نیستند و پیوندی به هم ندارند. قرار دادن آنها در یک مجموعه تنها بهخاطر نزدیکی ظاهری از دیدگاه زمینی است. دستهبندی ظاهری ستارگان به صورت پیکرهایآسمانی از دید نشانیدهی و ساختن نقشههای آسانفهمِ آسمان سودمند است.[۲]
تاریخچه
پژوهش های باستانشناسی نشان میدهد که نگاره های نقاشی شده بر روی دیوارهای غار لاسکو در جنوب فرانسه دربرگیرنده نشانههای نجومی است. گمان میشود خوشه ستارهای پروین در کنار خوشه قلائص (صورت فلکی گاو) بر روی این نگارهها نمایش داده شدهاست.[۳] شاید انسانهای روزگار پارینهسنگی (۳۰٬۰۰۰ تا ۲۶٬۰۰۰ سال پیش از میلاد) نخستین کسانی بودند که چهار جهت اصلی را شناسایی کردند. در اواخر دوره پارینهسنگی (۲۰٬۰۰۰ تا ۱۶۰۰۰ سال پیش از میلاد) در فرانسه هنر ساخت ابزارهای سنگی به اوج خود رسید و در آن هنگام اندیشه نخستین صورتهایفلکی پایه گذاری شد. این را در یادگارهای بجای مانده ی نقشهای درون غارهای این روزگار میتوان یافت. در دره میرملاس و همیان در شمال کوهدشت لرستان نیز پناهگاههایی از این روزگار وجود دارند. در این پناهگاهها نقشهای رنگدار زیادی است. حدود ۱۶٬۰۰۰ تا ۸٬۰۰۰ سال پیش از میلاد، کمکم اسامی گروههای ستارهای (صورتفلکی) به سه دستهٔ نمادین تغییر کرد. دنیای پایینی، میانی و بالایی. حدود ۱۰٬۰۰۰ سال پیش از میلاد، دوره ی یخبندان در اروپا به پایان رسید. با گرم شدن زمین، علفزارها و دشتهای اروپا جای خود را به جنگلها دادند و دوران نوسنگی آغاز شد. در این دوره، انسانها به جای شکار و گردآوری خوراک به کشاورزی و تولید خوراک میپرداختند. از این رو نیاز آنها به چگونگی آب و هوا، و دانستن فصلها بیشتر شد. بدینسان به گذر سالانه خورشید در آسمان توجه بیشتری کردند. میتوان گفت حدود ۵٬۶۰۰ سال پیش از میلاد، چهار صورت فلکی در آسمان شکل گرفته بودند: دو پیکر، سنبله، قوس و ماهی. آنها نمایانگر نقاط اعتدالها و انقلابهای آن زمان بودند و پایه ی صورت فلکیهای منطقةالبروجی امروزی شد.[۴]
از سویی به نظر می رسد نخستین صورت فلکی خرس بزرگ بوده که به دست سومریان به انگیزه تشخص آن و تعیین جهت شمال معین شده است و پس از آن صورتهای فلکی دایرةالبروج و آنگاه به دست مصریان، بابلیان و اعراب شمار آنها به ۴۸ صورت فلکی رسیده است. در سال ۱۹۳۰ میلادی برای تمام آسمان ۸۸ صورت فلکی بصورت فرامرزی شناسایی و به پذیرش رسید.
صورتهای فلکی
برای برابری نامهای صورتهای فلکی با نامهای عربی و انگلیسی آنها به فهرست صورتهای فلکی بازگردید.
جستارهای وابسته
پیوند به بیرون
تاریخچه نگارههای ستارهها، صورفلکی و سایر اجرام سماوی
Space Today: نجوم باستانی، سیاره زمین، دستگاه خورشیدی
منابع
- ↑ بدون ذکر منبع، به بحث این مقاله نگاه کنید.
- ↑ بدون ذکر منبع، به بحث این گفتار نگاه کنید.
- ↑ اتحادیه فرامرزی نجوم: دربرگیرنده نقشههای با کیفیت بالا و مختصات مرزهای صور فلکی
- ↑ مقاله: در جستجوی نخستین صورتهای فلکی - ماهنامه نجوم، سال ششم، شماره یازدهم، مرداد ۱۳۷۶، نجوم ۷۱