فتنه

همچنین ببینید: فتنه ۸۸

فتنه (به عربی: فتنة) هنگامی است که میان دو یا چند نفر نزاعی رخ دهد و انسان از تشخیص خوب از بد واماند.

در صدر اسلام

در صدر اسلام از جنگ‌های داخلی و کشمکش‌های متعددی به عنوان فتنه یاد شده‌است. مانند کشمکش‌های بین علی و معاویه که با رسیدن معاویه به مسند حکومت اسلامی پایان یافت، قیام حسین، امام سوم شیعه بر علیه یزید (توسط منابع نزدیک به امویان)، خروج ابن زبیر برعلیه یزید در مکه، قیام شیعیان عراق و ایران برعلیه سلسله اموی که به سرنگونی امویان منجر شد. همچنین از شکل‌گیری و انشقاق مسلمانان و تشکیل شیعه و سنی نیز به عنوان فتنه یاد می‌شده‌است.

آیات و روایات پیرامون فتنه

علی، امام اول شیعه:در فتنه ها مانند شتر دو ساله باش که نه پشتی دارد تا دیگران از او سواری بگیرند و نه پستانی دارد تا دیگران از او شیری بدوشند.(تاکید به بی طرف بودن در فتنه ها.) نهج البلاغه-حکمت 1

علی درباره فتنه گفته‌است:

با احتیاط و بصیرت گام بردارید، به هنگام برخاستن گرد و غبار حادثه‌هایی که نمیتوان به درستی واقع آن را درک کرد و در هم پیچیدن فتنه‌ها به هنگام تولد نوزاد آن و آشکارشدن باطن آن و برقرارشدن قطب و مدار آسیای آن؛ فتنه‌هایی که از مراحل ناپیدا آغاز میشوند و به مرحله شدید و روشن می‌رسند. رشد آن‌ها مانند رشد نوجوان و آثار آن مانند آثار سنگ سخت و محکم است. ستمکاران آن را با پیمان‌هایی که دارند از یکدیگر ارث میبرند.

انحراف به راست و چپ مایه گمراهی است و راه وسط و مستقیم همان جاده حق است و قرآن و آثار نبوت بر همین راه است.

منابع

• تفسیر المیزان، بقره، ۱۹۱.

پیوند به بیرون

• شاخص‌های فتنه و فتنه‌گری
• رویداد بزرگ و ماندگار نهم دی ماه