سهیل: تفاوت میان نسخه‌ها
جز نام سهیل، در عربی ریشه مشخص و معلومی نداشته و در کاربرد معنی آن را درخشان می دانند. یک بیت شعر دیگر از فردوسی نیز به اشعار اضافه شد. |
|||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
[[پرونده:سهیل.JPG|بندانگشتی|راست|موقعیت ستاره سهیل در صورت فلکی شاه‌تخته]] |
[[پرونده:سهیل.JPG|بندانگشتی|راست|موقعیت ستاره سهیل در صورت فلکی شاه‌تخته]] |
||
سهیل نامی عربی به معنای «درخشان» است. نام‌های فارسی این ستاره پرک و اگست است.<ref name="لغت‌نامهٔ دهخدا، سرواژهٔ سهیل">لغت‌نامهٔ دهخدا، سرواژهٔ سهیل.</ref> در [[کشورهای اسلامی]] از واژهٔ سهیل برای نام‌گذاری پسران استفاده می‌شود. |
سهیل نامی عربی بوده و در کاربرد به معنای «درخشان» است. نام‌های فارسی این ستاره پرک و اگست است.<ref name="لغت‌نامهٔ دهخدا، سرواژهٔ سهیل">لغت‌نامهٔ دهخدا، سرواژهٔ سهیل.</ref> در [[کشورهای اسلامی]] از واژهٔ سهیل برای نام‌گذاری پسران استفاده می‌شود. |
||
قدیمیان دربارهٔ آن می‌گفتند که ستاره‌ای است در جانب جنوب که اهل یمن نخست آن را می‌بینند و با برآمدن آن میوه‌ها می‌رسند.<ref name="لغت‌نامهٔ دهخدا، سرواژهٔ سهیل"/> |
قدیمیان دربارهٔ آن می‌گفتند که ستاره‌ای است در جانب جنوب که اهل یمن نخست آن را می‌بینند و با برآمدن آن میوه‌ها می‌رسند.<ref name="لغت‌نامهٔ دهخدا، سرواژهٔ سهیل"/> |
||
[[سنائی]] می‌گوید: |
|||
{{شعر}} |
{{شعر}} |
||
{{ب|در دیار تو نتابد آسمان هرگز سهیل|گر همی باید سهیلت، قصد کن سوی یمن}} |
{{ب|در دیار تو نتابد آسمان هرگز سهیل|گر همی باید سهیلت، قصد کن سوی یمن}} |
||
{{پایان شعر}} |
|||
و [[فردوسی|ف]] [[فردوسی|ردوسی]] می‌گوید: |
|||
{{شعر}} |
|||
{{ب| ز سر تا بپایش گلست و سمن|بسرو سهی بر سهیل یمن}} |
|||
{{پایان شعر}} |
{{پایان شعر}} |
||
نسخهٔ ۸ سپتامبر ۲۰۱۶، ساعت ۱۳:۰۲
| اطلاعات رصدی مبدأ J2000 اعتدال J2000 | |
|---|---|
| صورت فلکی | شاه‌تخته |
| بعد | 06h 23m 57.1099s[۱] |
| میل | ۴۴٫۳۷۸″ ۴۱′ −۵۲° |
| قدر ظاهری (ع) | −۰٫۷۲ |
| مشخصات | |
| نوع طیف | F0 Ia |
| شاخص رنگ U−B | ۰٫۰۴ |
| شاخص رنگ B−V | ۰٫۱۵ |
| نوع متغیر | None |
| اخترسنجی | |
| سرعت شعاعی (Rv) | ۲۰٫۵[۱] ک.م./ث |
| حرکت خاص (μ) | بعد: ۱۹٫۹۹[۱] mas/yr میل: ۲۳٫۶۷[۱] mas/yr |
| اختلاف‌منظر (π) | ۱۰٫۴۳ ± ۰٫۵۳ mas |
| فاصله | ۳۱۰ ± ۲۰ سال نوری (۹۶ ± ۵ پارسک) |
| قدر مطلق (MV) | −۵٫۵۳ |
| جزئیات | |
| شعاع | ۶۵ R☉ |
| درخشندگی | ۱۳۶۰۰ L☉ |
| گرانش سطحی (log g) | ۱٫۵۰ cgs |
| درجه حرارت | ۷٬۳۵۰ کلوین |
| فلزینگی | ۹۰% Sun |
| نام‌گذاری‌های دیگر | |
| ارجاعات پایگاه‌های داده | |
| سیمباد | اطلاعات |
ستارهٔ سُهـِیل (آلفا شاه‌تخته، alpha Carinae) یا پَرَک درخشان‌ترین ستارهٔ صورت فلکی شاه‌تخته است. سهیل پس از شباهنگ دومین ستارهٔ پرنور آسمان شب است ولی در مدارهای شمالی قابل دیدن نیست. برای نمونه در شهر تهران تنها یک درجه از افق بالا می‌آید و بعد از حدود ۳ ساعت غروب می‌کند و در شهری مانند بندرعباس نیز بعد از حدود ۶ ساعت بعد ازطلوع قابل مشاهده می‌شود. برای دیدن آن باید به مناطق با عرضهای جغرافیایی پایین‌تر سفر کرد، دلیل ورود نام این ستاره به فرهنگ فارسی به شکل ضرب‌المثل همین کم پیدا بودن آن است. ستاره سهیل یک ابرغول سفید است و با ۹ جرم خورشیدی و قطر ۷۰ برابری خورشید از نزدیکترین نامزدهای ابرنواختر به شمار می‌رود. این ستاره در فاصله ۳۱۳ سال نوری از زمین قرار دارد و درخشندگی آن حدود ۱۰۰۰۰ برابر خورشید تخمین زده شده.[۲]
سهیل نامی عربی بوده و در کاربرد به معنای «درخشان» است. نام‌های فارسی این ستاره پرک و اگست است.[۳] در کشورهای اسلامی از واژهٔ سهیل برای نام‌گذاری پسران استفاده می‌شود.
قدیمیان دربارهٔ آن می‌گفتند که ستاره‌ای است در جانب جنوب که اهل یمن نخست آن را می‌بینند و با برآمدن آن میوه‌ها می‌رسند.[۳]
سنائی می‌گوید:
| در دیار تو نتابد آسمان هرگز سهیل | گر همی باید سهیلت، قصد کن سوی یمن |
| ز سر تا بپایش گلست و سمن | بسرو سهی بر سهیل یمن |
برای یونانیان باستان و نیز رومیان قدیم ستارهٔ سهیل ستاره‌ای ناشناخته بود ولی در مصر باستان، و ناواهو که این ستاره را «ما یی بی زو» می‌خوانند ستاره‌ای شناخته بود. ایرانیان و عرب‌ها در ستاره‌شناسی در دوران اسلامی از نام سهیل از بیش از ۱۴ سده پیش برای این ستاره استفاده کرده‌اند.
جستارهای وابسته
منابع
- فهرست ستارگان درخشان (ترجمه از ویکی‌پدیای هلندی)
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ SIMBAD, Centre de Données astronomiques de Strasbourg (به انگلیسی)
{{citation}}:|مقاله=ignored (help); External link in|مقاله=|title=(help) Retrieved on 2008-02-05. - ↑ http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=675
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ لغت‌نامهٔ دهخدا، سرواژهٔ سهیل.
 | این یک مقالهٔ خرد اخترشناسی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |