پرش به محتوا

قلب‌العقرب

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد


قلب عقرب A/B

Antares 3° region on DSS2 all sky survey
اطلاعات رصدی
مبدأ مبدأ      اعتدال مبدأ
صورت فلکی کژدم
بعد 16h 29m 24s[۱]
میل ‏ 55″ 25′ ‎−26°[۱]
قدر ظاهری (ع) 1.09[۱]
مشخصات
نوع طیف M1.5Iab-b / B2.5V[۱]
شاخص رنگ U−B ۱٫۳۴
شاخص رنگ B−V ۱٫۸۷
نوع متغیر LC-type
اخترسنجی
سرعت شعاعی (Rv)−۳٫۴[۱] ک.م./ث
حرکت خاص (μ) بعد: −۱۰٫۱۶[۱] mas/yr
میل: −۲۳٫۲۱[۱] mas/yr
اختلاف‌منظر (π)۵٫۴۰ ± ۱٫۶۸ mas
فاصلهحدود ۶۰۰ سال نوری
(حدود ۱۹۰ پارسک)
جزئیات
جرم۱۵٫۵ M
درخشندگی۶۵٬۰۰۰(بولومتریک) L
درجه حرارت۳٬۵۰۰ کلوین
نام‌گذاری‌های دیگر
آلفا عقرب، [۱] 21 Sco,[۱] Cor Scorpii, Kalb al بتا کژدم، Scorpion's Heart, Vespertilio, HR 6134,[۱] CD -26°11359,[۱] HD 148478,[۱] SAO 184415,[۱] FK5 616,[۱] WDS 16294-2626, CCDM J16294-2626A/B,[۱] HIP 80763.[۱]
ارجاعات پایگاه‌های داده
سیمباداطلاعات

قَلب‌العَقرَب، (به فارسی: کژدم‌دل، سَدویس و سرشت مریخ[۲]) یا (به انگلیسی: Antares یا Alpha Scorpii) درخشان‌ترین ستارهٔ صورت فلکی کژدم است. کژدم‌دل یک ابرغول سرخ و یکی از درخشان‌ترین ستاره‌های آسمان است. این ستاره احتمالاً از سال ۱۵۰ میلادی این‌گونه درخشان است چرا که در سال ۲۰۰ پ.م. آن را کم‌نورتر از ستاره کفه شمالی[۳] توصیف کرده‌اند. بسیاری بر این باورند که این ستاره سال‌ها پیش از بین رفته اما به دلیل فاصله بسیار زیادش از زمین اکنون نورش به ما رسیده و ممکن است تا سال ها بعد محو شود.

توصیف پیشینیان

[ویرایش]

اقرب‌الموارد می‌نویسد: قلب‌العقرب ستاره‌ای است نورانی و در کنار آن دو ستاره است. صبح‌الاعشی ج ۲ ص ۱۶۰ می‌نویسد: یکی از ستارگان منازل قمر است، و آن ستاره‌ای است قرمز و نورانی در میان دو ستاره کم نور که عربان آن دو را «نیاطی القلب» خوانند و اصحاب صور این ستاره را قلب گویند از آنجا که در موضع قلب از صورت عقرب قرار دارد؛ و قلوب چهار ستاره‌اند: یکی همین قلب‌العقرب، دوم قلب‌السمکه، سوم قلب‌الثور، چهارم قلب‌الاسد، و هر جا قلب به‌طور اطلاق و بدون اضافه ذکر شود مراد قلب العقرب است.[۴]

اسطورهٔ ستاره‌شناسی

[ویرایش]

در اسطوره‌های ایرانی و زرتشتی، ستارهٔ کژدم‌دل نماد اپوش، دیو خشکی شناخته می‌شود که با تیشتر، ایزد باران و باروری خاک در نبرد است. ستاره نماد ایزدتیشتر، شباهنگ است که درخشان‌ترین ستارهٔ آسمان شب در آسمان ایران‌زمین است.

جستارهای وابسته

[ویرایش]
هم‌سنجی سیاره‌های منظومه خورشیدی با تعدادی از ستاره‌های مشهور:
الف:
زمین (۴) > ناهید (۳) > مریخ (۲) > تیر (۱)
ب:
مشتری (۸) > زحل (۷) > اورانوس(۶) > نپتون (۵) > زمین (بدون شماره)
پ:
شباهنگ (۱۱) > خورشید (۱۰) > ولف ۳۵۹ (۹) > مشتری (بدون شماره)
ت:
دبران (۱۴) > نگهبان شمال (۱۳) > رأس پیکر پسین (۱۲) > شباهنگ (بدون شماره)
ث:
ابط‌الجوزا (۱۷) >قلب عقرب (۱۶) > پای شکارچی (۱۵) > دبران (بدون شماره)
ج:
وی‌وای سگ بزرگ (۲۰) >وی‌وی قیفاووس (۱۹) > مو قیفاووس (۱۸) > ابط‌الجوزا (بدون شماره)

فیلم *مالیخولیا* اثر *فون تریه* درباره‌ی نزدیک شدن این ستاره به زمین است.

منابع

[ویرایش]

*منبع اطلاعات جدول: Bright Star Catalogue.

  • Wikipedia-bijdragers, "Antares," Wikipedia, de vrije encyclopedie, (accessed januari 31, 2008).
  • بهار، مهرداد، پژوهشی در اساطیر ایران، تهران: چاپ سوم ۱۳۷۸ خ.

  1. ۱٫۰۰ ۱٫۰۱ ۱٫۰۲ ۱٫۰۳ ۱٫۰۴ ۱٫۰۵ ۱٫۰۶ ۱٫۰۷ ۱٫۰۸ ۱٫۰۹ ۱٫۱۰ ۱٫۱۱ ۱٫۱۲ ۱٫۱۳ ۱٫۱۴ ۱٫۱۵ SIMBAD Astronomical Database (به انگلیسی) (Results for CCDM J16294-2626A/B ed.) Retrieved on 2006-10-23.
  2. اکرمی، موسی: واژه‌نامه کیهان‌شناسی: فارسی - انگلیسی، انگلیسی - فارسی. بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی. تهران: ۱۳۷۷. شابک ۱۰ رقمی: ۹۶۴۵۵۱۵۰۳۳
  3. (Zuben-el-schemali)، زُبن شمالی نام عربی آنست که به زبان‌های اروپایی رفته. زُبن در عربی به معنی چنگال (عقرب) است.[۱] بایگانی‌شده در ۲ مارس ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine منظور از کفه در فارسی کفهٔ شمالی ترازو است.
  4. «دهخدا». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ فوریه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹.