گیخاتو خان: تفاوت میان نسخه‌ها

**گیخاتوخان**
گیخاتوخان
پنجمین ایلخان مغول
سلطنت	۶۹۰-۶۹۴ ه.ق. ۱۲۹۱-۱۲۹۵ م.
تاج‌گذاری	همدان
پیشین	ارغون‌خان
جانشین	بایدوخان
درگذشته	۱۲۹۵ م.; دشت مغان
دودمان	ایلخانان

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت قدیمی‌تر تفاوت جدیدتر ←

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

دیداریویکی‌متن

درخط

نسخهٔ ‏۸ اوت ۲۰۱۴، ساعت ۰۱:۱۴

گیخاتوخان برادر ارغون‌خان و پنجمین شاه ایلخانان مغول در ایران بود. ارغون‌خان هنگام به پادشاهی رسیدن حکومت بغداد را به بایدوخان نوادهٔ هولاکو واگذاشت و حکومت روم را به برادر خود گیخاتو سپرد، پس از مرگ ارغون‌خان، گیخاتو در رجب ۶۹۰ قمری به سلطنت رسید. در همان آغاز فرمانروایی با شورش ترکمانان روم بر ضد مغولان آنجا مواجه شد و خود برای رفع آن شورش، لشکر به روم برد و آن فتنه را فرو نشاند. وزارت خود را به صدرالدین زنجانی داد و او را صدرجهان لقب داد و قدرت فوق‌العاده‌ای به او تفویض کرد؛ حتی در عزل و نصب شاهزادگان و امراء.
گیخاتو بعد از نیل به فرمانروایی اوقات خود را به کلی به عیش و عشرت سپرد. بوالهوسی و ولخرجی او موجب شد که خزانه تهی شود و ناچار به تدبیر و تشویق صدرجهان به نشر و ترویج نوعی پول کاغذی به نام چاو اقدام کرد اما چاو که یک بدعت بود مورد قبول عامه واقع نشد و لاجرم متروک گردید. گیخاتو به سبب افراط در شهوت رانی مورد نفرت شدید ارکان دولت گشت وی درین کار چنان افراط کرد که به زنان و دختران امرای خویش نیز دست‌اندازی کرد. بایدوخان نوادهٔ هولاکو که به خاطر او از قبول سلطنت که بعد از ارغون به او پیشنهاد شد، خودداری کرده بود چون یک بار در مجلس او در مستی مورد اهانت شدید او واقع شد، در مقابل وی سر به شورش برداشت و امرای گیخاتو هم که از او ناخرسندی داشتند او را در صحرای مغان فرو گرفتند و به بایدو تسلیم کردند. بایدو هم به قتل او فرمان داد و خود در همدان به سلطنت نشست.^[۱]

نگارخانه

سکه‌ای که دربردارنده‌ی افسانه‌ی "Struck by Rinchindorji Gaykhatu in the name of خاقان" به خط مغولی است.

سکه‌ای که دربردارنده‌ی افسانه‌ی "Struck by Rinchindorji Gaykhatu in the name of خاقان" به خط مغولی است.

جستارهای وابسته

ایلخانان

پانویس

↑ زرین‌کوب، روزگاران، ۵۳۰.

منابع

زرین‌کوب، عبدالحسین (۱۳۹۰). روزگاران. تهران: انتشارات سخن. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۶۹۶۱-۱۱-۱. پارامتر |چاپ= اضافه است (کمک)

[1] زرین‌کوب، روزگاران، ۵۳۰.

[۱]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+{{جعبه اطلاعات پادشاهی
-{| class="prettytable" border="1" width="280" cellpadding="2" cellspacing="0" align="left" style="margin-left:0em;margin-bottom:1em;"
-!colspan="2" style="background:#FF0000;color:#0000FF"|'''گیخاتوخان'''
+| نام           = '''گیخاتوخان'''
+| عنوان         = پنجمین [[ایلخانان مغول|ایلخان مغول]]
-|-
-|colspan="2"|[[پرونده:Geikhatu interrogeant Shingtûr Nuyân.jpeg|270px|<center><center>]]
+| تصویر         = Geikhatu interrogeant Shingtûr Nuyân.jpeg
+| اندازه تصویر  = 200px
-|-
+| زیرنویس تصویر =
-|ترتیب||پنجمین از سلسله [[ایلخانان]]
+| دوران         = [[۶۹۰ (قمری)|۶۹۰]]-[[۶۹۴ (قمری)|۶۹۴ ه.ق.]]{{-}}[[۱۲۹۱ (میلادی)|۱۲۹۱]]-[[۱۲۹۵ (میلادی)|۱۲۹۵ م.]]
-|-
+| تاجگذاری      = [[همدان]]
-|زمان حکومت||[[۶۹۰ (قمری)|۶۹۰ ه.ق.]]-[[۶۹۴ (قمری)|۶۹۴ ه.ق.]]
+| تفویض         =
-[[۱۲۹۱ (میلادی)|۱۲۹۱ م.]]-[[۱۲۹۵ (میلادی)|۱۲۹۵ م.]]
+| تعمید         =
-|-
+| نام کامل      =
-|شاه پیشین|| [[ارغون‌خان]]
+| لقب           =
-|-
+| زادروز        =
-|شاه بعدی|| [[بایدوخان]]
+| زادگاه        =
-|-
+| تاریخ درگذشت  = [[۱۲۹۵ (میلادی)|۱۲۹۵ م.]]
-|سلسله|| [[ایلخانان مغول|ایلخانان]]
+| محل درگذشت    = [[دشت مغان]]
-|-
+| آرامگاه       =
-|محل تاجگذاری || [[همدان]]
+| پیش از        = [[بایدوخان]]
-|-
+| پس از         = [[ارغون‌خان]]
-|درگذشت|| [[۱۲۹۵ (میلادی)|۱۲۹۵ م.]]
+| همسر          =
-|-
+| شهبانو        =
-|زادگاه||
+| همسر          =
-|-
+| همسر ۱        =
-|محل فوت||[[دشت مغان]]
+| همسر ۲        =
-|-
+| همسر ۳        =
-|آرامگاه||
+| کاخ           =
-|}
+| دودمان        = [[ایلخانان مغول|ایلخانان]]
+| آواز سلطنتی   =
+| شعار سلطنتی   =
+| پدر           =
+| مادر          =
+| فرزندان       =
+| دین           =
+| امضاء         =
+}}
 '''گیخاتوخان''' برادر [[ارغون‌خان]] و پنجمین شاه [[ایلخانان]] مغول در ایران بود. ارغون‌خان هنگام به پادشاهی رسیدن حکومت [[بغداد]] را به [[بایدوخان]] نوادهٔ [[هولاکو]] واگذاشت و حکومت [[روم]] را به برادر خود گیخاتو سپرد، پس از مرگ ارغون‌خان، گیخاتو در رجب ۶۹۰ قمری به سلطنت رسید. در همان آغاز فرمانروایی با شورش ترکمانان روم بر ضد مغولان آنجا مواجه شد و خود برای رفع آن شورش، لشکر به روم برد و آن فتنه را فرو نشاند. وزارت خود را به [[صدرالدین زنجانی]] داد و او را صدرجهان لقب داد و قدرت فوق‌العاده‌ای به او تفویض کرد؛ حتی در عزل و نصب شاهزادگان و امراء.{{سخ}}