نمایش مبدأ برای کی-پاپ

{{pp-vandalism|small=yes}}
{{Infobox music genre
| image             = 
| caption           = 
| bgcolor           = #87CEEB
| stylistic_origins = {{flatlist|
* [[موسیقی کره ]]
* [[موسیقی الکترونیک|الکترونیک]]
* [[موسیقی هیپ هاپ|هیپ هاپ]]
* [[موسیقی فولک|موسیقی فولک]]
* [[موسیقی کلاسیک|کلاسیک]]
* [[موسیقی کانتری|کانتری]]
* [[موسیقی راک|راک]]
* [[موسیقی تجربی|اکسپریمنتال]]
}}
| cultural_origins  = دههٔ ۱۹۴۰، [[کره جنوبی|کرهٔ جنوبی]]
| derivatives       = 
| subgenrelist      = 
| subgenres         = 
| fusiongenres      = 
| regional_scenes   = 
| local_scenes      = 
| other_topics      = 
| name              = کی-پاپ
}}
'''کی-پاپ''' یا '''پاپ کره‌ای''' {{انگلیسی|K-pop؛ کوتاه‌شدهٔ Korean popular music، به [[زبان کره‌ای|کره‌ای]]: 케이팝}} و خاستگاه آن [[کره جنوبی|کرهٔ جنوبی]] است.<ref name="Hartong 2006">{{cite book|title=Musical terms worldwide: a companion for the musical explorer|last=Hartong|first=Jan Laurens|year=2006|publisher=Semar Publishers|isbn=978-88-7778-090-4|page=[https://archive.org/details/musicaltermsworl0000hart/page/15 15]|url=https://archive.org/details/musicaltermsworl0000hart|url-access=registration|access-date=December 5, 2011|quote=Since the 1990s, popular genres like rap, rock and techno house have been incorporated into Korean popular music, setting the trend for the present generation of K-pop, which often emulates American models.}}</ref> این ژانر تحت تأثیر سبک‌ها ژانرهای مختلفی از سراسر جهان بوده‌است؛ [[موسیقی تجربی|اکسپریمنتال]]، [[موسیقی راک|راک]]، [[جاز]]، [[موسیقی گاسپل|گاسپل]]، ، [[آراندبی معاصر|آراندبی]]، ، [[موسیقی رقص الکترونیک|رقص الکترونیک]]، [[لب گیری|فولک]]، [[موسیقی کانتری|کانتری]] و [[موسیقی کلاسیک|کلاسیک]]، علاوه‌بر ریشه‌های [[موسیقی کره|موسیقی سنتی کره‌ای]] آن اشاره کرد.<ref name="Laurie 2016 214–231">{{Citation|last=Laurie|first=Timothy|title=Toward a Gendered Aesthetics of K-Pop|url=https://www.academia.edu/12328829|year=2016|journal=Global Glam and Popular Music: Style and Spectacle from the 1970s to the 2000s|pages=214–231}}</ref> فرم مدرن‌تر این ژانر، به‌دنبال تشکیل یکی از نخستین گروه‌های کی-پاپ، [[سو ته‌جی اند بویز]] در سال ۱۹۹۲ ظهور یافت. به‌کارگیری سبک‌ها و ژانرهای موسیقی متفاوت توسط این گروه به حمایت گی های کره کمک کرد.<ref>{{Cite web|url=http://www.koreaherald.com/view.php?ud=20120323001104|title=K-pop still feels impact of Seo Taiji & Boys|last=Cho|first=Chung-un|date=March 23, 2012|website=The Korea Herald|access-date=April 12, 2016}}</ref>

فرهنگ مدرن [[آیدل کی‌پاپ|«آیدل» کی-پاپ]]، با تشکیل گروه پسرانهٔ [[اچ.او.تی.]] در سال ۱۹۹۶ آغاز شد <ref>{{Cite news|url=https://www.billboard.com/articles/columns/k-town/5638224/the-root-of-k-pop-the-influences-of-todays-biggest-acts|title=The Root of K-Pop: The Influences of Today's Biggest Acts|work=Billboard|access-date=2017-07-16}}</ref><ref>{{cite news |title=South Korea's pop-cultural exports: Hallyu, yeah! |url=https://www.economist.com/asia/2010/01/25/hallyu-yeah |access-date=March 23, 2019 |work=The Economist |date=January 25, 2010}}</ref> پس از یک دوره رکود در سال‌های اولیهٔ کی-پاپ، [[تی‌وی‌ایکس‌کیو|تی‌وی‌اکس‌کیو]] و [[بوآ (خواننده)|بوآ]] از سال ۲۰۰۳، نسل جدیدی از آیدل‌های کی-پاپ را آغاز نمودند که این ژانر موسیقی را وارد بازار موسیقی ژاپن کرد و آغازگر محبوبیت بین‌المللی فعلی کی-پاپ بود.<ref>{{Cite book|title=K-pop - The International Rise of the Korean Music Industry.|last=JungBong.|first=Choi|date=2014|publisher=Taylor and Francis|others=Maliangkay, Roald.|isbn=978-1-317-68180-9|location=Hoboken|pages=66–80|oclc=890981690}}</ref><ref>{{Cite book|title=K-pop Beyond Asia|last=Song|first=Cheol-min|publisher=길잡이미디어|year=2016|isbn=9788973755981|location=Korea|pages=37–46|url=https://books.google.com/books?id=j8lxCwAAQBAJ}}</ref> با پیشرفت [[سرویس شبکه‌سازی اجتماعی|سرویس‌های شبکه‌سازی اجتماعی]] آن‌لاین و برنامه‌های تلویزیونی کره‌ای، گسترش امروزی کی-پاپ و سرگرمی کره‌ای که با نام [[موج کره‌ای]] شناخته می‌شود، نه تنها در [[شرق آسیا]] و [[جنوب شرق آسیا]]، بلکه در [[پاکستان]]، [[بنگلادش]]، [[هند]]، [[آمریکای لاتین]]، [[شمال آفریقا]]، [[جنوب آفریقا]] و [[شرق آفریقا]]، [[خاورمیانه]] و سراسر [[جهان غرب|جهان]]  دیده می‌شود و مخاطبانی از سرتاسر جهان به‌دست می‌آورد.

اصطلاح «کی-پاپ» از دههٔ ۲۰۰۰ محبوب شد. پیش از آن، موسیقی پاپ کرهٔ جنوبی '''''گایو''''' (Gayo، 가요) نامیده می‌شد.<ref>{{Cite web|title=케이팝|url=https://terms.naver.com/entry.nhn?cid=46662&docId=2458624&categoryId=46662|website=terms.naver.com}}</ref><ref>{{Cite web|title=정보길잡이 상세보기 &#124; 국립중앙도서관|url=http://www.nl.go.kr/ask/infoguide/view.jsp?recKey=5563739|website=www.nl.go.kr|access-date=2 فوریه 2021|archive-date=2 ژوئن 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170602193923/http://www.nl.go.kr/ask/infoguide/view.jsp%3FrecKey%3D5563739}}</ref> هرچند «کی-پاپ» اصطلاحی عمومی برای موسیقی عامه‌پسند در کرهٔ جنوبیست، کی-پاپ در سال ۲۰۱۸ رشد قابل‌توجهی داشت و با افزایش ۱۷٫۹٪ در درآمد خود، به یک تجارت قدرتمند تبدیل شد. بر اساس «گزارش موسیقی جهان در سال ۲۰۱۹» از [[فدراسیون بین‌المللی صنعت فونوگرافی]]، کی-پاپ در جایگاه ششم ده بازار موسیقی برتر جهان قرار گرفت و از [[بی‌تی‌اس]] به‌عنوان پیشتاز رشد کیپاپ نام برده شد.<ref>{{Cite web|url=https://www.forbes.com/sites/caitlinkelley/2019/04/03/kpop-global-bts-blackpink-grow/#7893c0e324e2|title=K-Pop Is More Global Than Ever, Helping South Korea's Music Market Grow Into A 'Power Player'|last=Kelley|first=Caitlin|date=April 3, 2019|website=[[Forbes]]|access-date=August 24, 2020}}</ref> کی-پاپ در سال ۲۰۲۰، سالی رکوردشکن را تجربه کرد و با رشد ۴۴٫۸ درصدی، سریع‌ترین رشد سال را در میان بازارهای بزرگ جهان داشت.<ref>{{Cite web|url=https://www.ifpi.org/wp-content/uploads/2021/03/GMR2021_STATE_OF_THE_INDUSTRY.pdf|title=2021 State of the Industry|last=|first=|date=March 23, 2021|website=[[فدراسیون بین‌المللی صنعت فونوگرافی|International Federation of the Phonographic Industry]]|access-date=September 3, 2021|archive-date=۲۵ مارس ۲۰۲۱|archive-url=https://web.archive.org/web/20210325211040/https://ifpi.org/wp-content/uploads/2021/03/GMR2021_STATE_OF_THE_INDUSTRY.pdf|url-status=dead}}</ref>

== نسل های کیپاپ ==

=== نسل اول کیپاپ: ===
نسل اول کیپاپ اولین بار در سال 1993 میلادی مطرح شد زمانی که گروه Deux با دو عضو پسر خود با نام‌های Sungjae و Hyundo و زیر نظر Manine Media به فعالیت پرداختند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=آشنایی با کیپاپ به همراه ترجمه آهنگ های آن{{!}} تهران تا سئول|نشانی=https://tehrantoseoul.ir/category/kpop/|تاریخ=2023-11-05|بازبینی=2023-11-05|کد زبان=fa-IR|archive-date=۵ نوامبر ۲۰۲۳|archive-url=https://web.archive.org/web/20231105194508/https://tehrantoseoul.ir/category/kpop/|url-status=dead}}</ref> این گروه به شدت تحت تاثیر [[موسیقی رپ]] آمریکا که در آن زمان در کره‌جنوبی در حال به شهرت رسیدن بود، بودند. بجز این گروه، گروه‌های کیپاپ و سولوآرتیست‌های دختر و پسری همچون‌'''[[اچ.او.تی.|H.O.T.]] [[زکس کیس|Sechs Kies]] ، [[شینهوا|Shinhwa]]، [[جی.او.دی|g.o.d]]. و [[بوآ (خواننده)|BoA]]''' اشاره کرد.<ref>{{Cite journal|date=2023-11-05|title=List of South Korean musicians|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=List_of_South_Korean_musicians&oldid=1183593397|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> 

از ویژگی های بارز اکثر گروه‌های دختر کیپاپ، ویژوال فوق العاده به همراه صدای زیبا و مهارت خوانندگی است.

=== نسل دوم کیپاپ: ===
نسل دوم کی‌پاپ در بازه زمانی 2005 تا 2011 میلادی به فعالیت پرداختند. از گروه‌های شناخته شده این نسل باید به گروه هایی همچون SS501,[[سوپر جونیور|Super Junior]], [[بیگ بنگ (گروه موسیقی)|BigBang]]، [[تی‌وی‌ایکس‌کیو|TVXQ]], [[گرلز جنریشن|girls generation]], [[شاینی|Shinee]], Kara و[[توانی‌وان|2NE1]] اشاره کرد.

در نسل دوم کیپاپ بود کیپاپ در سطح جهان شروع به شناخته شدن کرد. بسیاری از طرفداران کیپاپ این نسل را یکی از برترین نسل‌های کیپاپ میدانند.

همچنین در این نسل بود که تور های خارج از کره( تورهای جهانی) کیپاپ شروع به آغاز کردند. در نسل دوم کیپاپ بود که ارتباط صمیمی‌تری بین آیدلها و [[فندوم]]، طرفداران گروه‌های کیپاپ، به‌وجود اومد. از نسل دوم به بعد ، آیدل های کیپاپ شروع به شرکت در [[برنامه‌های تلویزیونی|برنامه های تلویزیونی]] ، [[ریلتی شو]] و ایفای نقش های بازیگری در [[درام کره‌ای|کیدراما]] کردند.

=== نسل سوم کیپاپ: ===
نسل سوم کیپاپ فعالیت هنری خود را از اوایل سال ۲۰۱۲ تا اواخر سال ۲۰۱۸ میلادی آغاز کردند. گروه‌ها و سولوارتیست‌های نسل سوم کیپاپ نسبت به نسل‌های پیش از خود، توانستند طرفداران بیشتری را جذب کنند و به عنوان معروف‌ترین گروه های کی‌پاپ در جهان شناخته می‌شوند. از گروه‌های بزرگ نسل سوم کیپاپ می‌توان از [[بی‌تی‌اس|گروه BTS]]، [[اکسو (گروه موسیقی)|گروه EXO]]، [[بلک‌پینک|گروه BlackPink]]، [[توایس|گروه Twice]]، [[رد ولوت|گروه Red Velvet]]، [[مامامو|گروه MAMAMOO]]، [[مونستااکس|گروه MonstaX]]، [[گات‌سون|گروه GOT7]] و گروه [[ان‌سی‌تی|NCT]] نام برد.

همکاری با آرتیست های برتر جهانی و شرکت در شوهای جهانی باعث شهرت بین المللی این نسل شد. بدون تعجب نیست که بزرگترین فندوم جهان، یعنی فندوم آرمی، مربوط به این نسل می‌باشد. در این نسل میتوان به بلوغ موسیقیایی کیپاپ اشاره کرد.

=== نسل چهارم کیپاپ: ===
نسل چهارم کیپاپ از اواخر سال ۲۰۱۷میلادی با گروهایی مانند دبویز theboys ،لونا..فعالیت هنری خود را آغاز کرده‌اند. از معروفترین گروه های نسل چهارم میتوانیم به نام هایی همچون،  [[استری کیدز|treasure  ,straykids]][[(جی)آیدل|گروه G-IDLE]]، [[تی‌اکس‌تی (گروه موسیقی)|گروه TXT]]، [[ایتزی|گروه Itzy]]، [[انهایپن|گروه Enhypen]]،گروه Babymonster، [[ایتیز|گروه Ateez]]، [[اسپا (گروه موسیقی)|گروه Aespa]] ، [[لسرافیم|LESSERAFIM]] ،[[نیوجینز|newjeans]] ،[[آیو (گروه موسیقی)|Ive]] اشاره کنیم

== جستارهای وابسته ==
* [[فرهنگ در کره جنوبی|فرهنگ معاصر کرهٔ جنوبی]]
* [[موج کره‌ای]] (هالیو)
* [[زبان کره‌ای]] و [[هانگول]]
* [[آیدل کره‌ای]]
* [[درام کره‌ای]]
* [[سینمای کره جنوبی|سینمای کرهٔ جنوبی]]
* [[جی-پاپ]] ([[ژاپن]])
* [[سی-پاپ]] ([[چین]])

== منابع ==
{{پانویس|چپ‌چین=بله|۲}}

== کتاب‌شناسی ==
{{چپ‌چین}}
* {{cite book |last=Hartong |first=Jan Laurens |title=Musical Terms Worldwide: A Companion for the Musical Explorer |publisher=Semar Publishers |year=2006 |isbn=978-88-7778-090-4|url=https://archive.org/details/musicaltermsworl0000hart |url-access=registration}}
* {{cite book |last1=Holden |first1=Todd Joseph Miles |last2=Scrase |first2= Timothy J.|title=Medi@sia: Global Media/tion In and Out of Context |publisher=Taylor & Francis |year=2006 |isbn=978-0-415-37155-1|url=https://books.google.com/books?id=0IMdmAEACAAJ}}
* {{cite book |last=Jung |first=Sun |title=Korean Masculinities and Transcultural Consumption: Yonsama, Rain, Oldboy, K-Pop Idols |publisher=Hong Kong University Press |year=2011 |isbn=978-988-8028-66-5|url=https://books.google.com/books?id=npgE-K9rawUC}}
* {{cite book |last1=Kim |first1=Myung Oak |last2=Jaffe |first2=Sam |title=The New Korea: An Inside Look at South Korea's Economic Rise |publisher=AMACOM Div American Mgmt Assn |year=2010 |isbn=978-0-8144-1489-7|url=https://books.google.com/books?id=zK0amQEACAAJ}}
* {{cite book |title=K-Pop: A New Force in Pop Music |year=2011 |publisher=Korean Culture and Information Service; Ministry of Culture, Sports and Tourism |isbn=978-89-7375-166-2 |edition=Korean Culture No. 2|url=http://www.korea.net/Resources/Publications/About-Korea/view?articleId=2217 |format=PDF}}
{{پایان چپ‌چین}}

{{commons category|K-pop}}
{{موضوعات کره}}
{{موسیقی پاپ}}

[[رده:کی-پاپ| ]]
[[رده:سبک‌های موسیقی پاپ]]
[[رده:فرهنگ عامه کره جنوبی]]
[[رده:گروه‌های موسیقی کی-پاپ]]
[[رده:موسیقی پاپ بر پایه ملیت]]