چرخه تندآهنگ

در کرونوبیولوژی، چرخه تندآهنگ یا چرخه پرنوسان (به انگلیسی: Ultradian rhythm)، یک دوره یا چرخه پرتکرار است که در طول یک روز ۲۴ ساعته تکرار می‌شود. در مقابل، چرخه‌های شبانه‌روزی یک چرخه را کامل می‌کنند، در حالی که چرخه کندآهنگ مانند چرخه قاعدگی انسان، دوره‌هایی بیش از یک روز دارند. تعریف فرهنگ لغت انگلیسی آکسفورد از Ultradian مشخص می‌کند که به چرخه‌هایی با دوره کوتاه‌تر از یک روز اما بیشتر از یک ساعت اشاره دارد.^[۱]

اصطلاح توصیفی ultradian در تحقیقات خواب با اشاره به چرخه ۹۰–۱۲۰ دقیقه‌ای مراحل خواب در طول خواب انسان استفاده می‌شود.^[۲]

یک چرخه نیمه‌شبانه‌روزی در دمای بدن و کارکرد شناختی وجود دارد که از نظر فنی فوق‌العاده است. با این حال، به نظر می‌رسد که این نخستین هارمونی از چرخه شبانه‌روزی هر یک باشد و نه یک چرخه درون‌زا با مولد آهنگ خاص خود.

دیگر چرخه‌های تندآهنگ عبارتند از: گردش خون، پلک زدن، نبض، ترشح هورمونی مانند هورمون رشد^[۳] تپش قلب، تنظیم دمای بدن، دفع ادرار، فعالیت روده، گشادی سوراخ بینی، اشتها و برانگیختگی. چرخه‌های تندآهنگ اشتها به آزادسازی آنتی‌فازی نوروپپتید Y (NPY) و هورمون آزادکننده کورتیکوتروپین (CRH) نیاز دارند که سبب تحریک و مهار چرخه‌های تندآهنگ اشتها می‌شود.^[۴] اخیراً، چرخه‌های تندآهنگ برانگیختگی که تقریباً ۴ ساعت طول می‌کشد، به سیستم دوپامینرژیک در پستانداران نسبت داده شده‌است.^[۵] هنگامی که سیستم دوپامینرژیک یا با استفاده از داروها یا به دلیل ناهنجاری ژنتیکی گسسته می‌شود، این چرخه‌های ۴ ساعته می‌توانند به‌طور قابل توجهی در محدوده چرخه‌های کندآهنگ (بیش از ۲۴ ساعت) طولانی شوند، و گاهی حتی برای روزها (> ۱۱۰ ساعت) زمانی که متامفتامین‌ها ارائه می‌شود، طول می‌کشد.^[۶]

حالت‌های خلقی تندآهنگ در اختلال دوقطبی بسیار سریع‌تر از چرخه سریع گردش می‌کنند. دومی به عنوان چهار یا بیشتر اپیزود خلقی در یک سال تعریف می‌شود که گاهی در عرض چند هفته رخ می‌دهد. چرخه خلقی تندآهنگ با چرخه‌های کوتاه‌تر از ۲۴ ساعت مشخص می‌شود.^[۷]

منابع

↑ "Ultradian, adj". Oxford English Dictionary. Retrieved 18 February 2014. available online to subscribers, also in print
↑ Hobson JA, Pace-Schott EF (September 2002). "The cognitive neuroscience of sleep: neuronal systems, consciousness and learning". Nat. Rev. Neurosci. 3 (9): 679–93. doi:10.1038/nrn915. PMID 12209117.
↑ Tannenbaum, Gloria S. (1976). "Evidence for an endogenous ultradian rhythm governing growth hormone secretion in the rat". Endocrinology. 98 (3): 562–570. doi:10.1210/endo-98-3-562. PMID 1261487.
↑ Kalra, S.P.; Kalra, P.S. (2004). "NPY and cohorts in regulating appetite, obesity and metabolic syndrome: beneficial effects of gene therapy". Neuropeptides. 38 (4): 201–211. doi:10.1016/j.npep.2004.06.003. PMID 15337372.
↑ Blum, I.D.; Zhu, L.; Moquin, L.; Kokoeva, M.V.; Gratton, A.; Giros, B.; Storch, K.F. (2014). "A highly tunable dopaminergic oscillator generates ultradian rhythms of behavioral arousal". eLife. 3. doi:10.7554/eLife.05105. PMC 4337656. PMID 25546305.
↑ Blum, I.D.; Zhu, L.; Moquin, L.; Kokoeva, M.V.; Gratton, A.; Giros, B.; Storch, K.F. (2014). "A highly tunable dopaminergic oscillator generates ultradian rhythms of behavioral arousal". eLife. 3. doi:10.7554/eLife.05105. PMC 4337656. PMID 25546305.
↑ Kramlinger KG, Post RM (March 1996). "Ultra-rapid and ultradian cycling in bipolar affective illness". Br J Psychiatry. 168 (3): 314–23. doi:10.1192/bjp.168.3.314. PMID 8833685.

[1] "Ultradian, adj". Oxford English Dictionary. Retrieved 18 February 2014. available online to subscribers, also in print

[2] Hobson JA, Pace-Schott EF (September 2002). "The cognitive neuroscience of sleep: neuronal systems, consciousness and learning". Nat. Rev. Neurosci. 3 (9): 679–93. doi:10.1038/nrn915. PMID 12209117.

[3] Tannenbaum, Gloria S. (1976). "Evidence for an endogenous ultradian rhythm governing growth hormone secretion in the rat". Endocrinology. 98 (3): 562–570. doi:10.1210/endo-98-3-562. PMID 1261487.

[4] Kalra, S.P.; Kalra, P.S. (2004). "NPY and cohorts in regulating appetite, obesity and metabolic syndrome: beneficial effects of gene therapy". Neuropeptides. 38 (4): 201–211. doi:10.1016/j.npep.2004.06.003. PMID 15337372.

[5] Blum, I.D.; Zhu, L.; Moquin, L.; Kokoeva, M.V.; Gratton, A.; Giros, B.; Storch, K.F. (2014). "A highly tunable dopaminergic oscillator generates ultradian rhythms of behavioral arousal". eLife. 3. doi:10.7554/eLife.05105. PMC 4337656. PMID 25546305.

[6] Blum, I.D.; Zhu, L.; Moquin, L.; Kokoeva, M.V.; Gratton, A.; Giros, B.; Storch, K.F. (2014). "A highly tunable dopaminergic oscillator generates ultradian rhythms of behavioral arousal". eLife. 3. doi:10.7554/eLife.05105. PMC 4337656. PMID 25546305.

[ultradian-7] Kramlinger KG, Post RM (March 1996). "Ultra-rapid and ultradian cycling in bipolar affective illness". Br J Psychiatry. 168 (3): 314–23. doi:10.1192/bjp.168.3.314. PMID 8833685.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]