سانحه سقوط بالگرد در ورزقان

بالگرد حادثه‌دیده در حال ترک خداآفرین پیش از حادثه
حادثه
تاریخ	۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ ۱۹ مه ۲۰۲۴ (۲۰۲۴-19}})
محل حادثه	ورزقان، آذربایجان شرقی، ایران
هواگرد
نوع	بل ۴۱۲
مقصد	تبریز، ایران
مسافرین	دست‌کم ۵ تن
مفقودین	دست‌کم ۵ تن

در ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳، خبرگزاری‌های ایران اعلام کردند بالگرد بل ۴۱۲ حامل سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران که برای افتتاح سد قیز قلعه‌سی به آذربایجان شرقی سفر کرده بود، در مسیر بازگشت در جنگل دیزمار در محدوده عمومی میان ورزقان و جلفا، دچار «فرود سخت» و سانحه شده است. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه، سید محمدعلی آل‌هاشم امام‌جمعه تبریز، مالک رحمتی استاندار آذربایجان شرقی و چند تن دیگر از همراهان او در بالگرد بودند.

با وجود مشخص شدن حدودی محل سقوط بالگرد، اطلاعاتی در مورد وضعیت آن در دست نیست. عملیات امداد و نجات به‌دلیل زمین‌های جنگلی انبوه و شرایط نامساعد جوی مانند باران و مه شدید با مشکلاتی مواجه شده است. به منظور کمک به یافتن این بالگرد، پهپادها، تیم‌های جستجو و نجات و سگ‌های آموزش‌دیده ویژه بسیج شده‌اند.

پیش‌زمینه

بالگردهای ایران

ایران با وجود داشتن ناوگانی از بالگردها، به‌دلیل تحریم‌های بین‌المللی علیه این کشور با چالش‌هایی در زمینه تأمین قطعات آنها مواجه است. این در حالی است که بسیاری از ناوگان هوایی نظامی ایران به زمان پادشاهی محمدرضا پهلوی تعلق دارد.

سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران

ریاست‌جمهوری ابراهیم رئیسی

طبق اصل ۱۳۱ قانون اساسی، در صورت فوت یا نبود رئیس‌جمهور، تمام وظایف او به مدت ۵ ماه به معاون اول رئیس‌جمهور منتقل می‌شود. در صورت پایان این مهلت، بایستی انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری ظرف مدت ۶ ماه برگزار گردد.

شرح حادثه

رئیسی که در صبح ۳۰ اردیبهشت برای افتتاح سد قیز قلعه‌سی به نقطه مرزی جمهوری آذربایجان و ایران رفته بود؛ این سد را به‌همراه الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور این کشور افتتاح کرد. این سد، سومین پروژه مشترک ایران و آذربایجان بر روی رودخانه ارس است.

به گزارش تسنیم، این بالگرد جزء کاروانی متشکل از سه بالگرد بود. بر اساس گزارش‌ها، دو فروند از این بالگردها حامل وزرا و مقامات بودند که به سلامت به مقصد رسیدند؛ اما بالگرد سوم که حامل رئیسی، رئیس جمهور، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه، محمدعلی آل‌هاشم، امام جمعه تبریز و نماینده رهبر جمهوری اسلامی در استان آذربایجان شرقی و همچنین مالک رحمتی، استاندار آذربایجان شرقی بوده است، سقوط کرده است. ۴۰ تیم واکنش سریع و پهپادهایی به محل حدودی سقوط اعزام شده‌اند اما عملیات امداد و نجات به‌دلیل شرایط نامساعد جوی با مشکلات مواجه شده است و خبری از سلامت این افراد در دسترس نیست.

حسین حاتمی، نماینده کلیبر (مکانی که بالگرد حامل رئیسی در آن سقوط کرده است) گفت پس از سقوط هیچ تماسی با سرنشینان بالگرد برقرار نشده است.

تصاویر ماهواره‌ای مؤسسه پلنت (Planet) از محل احتمالی سانحه بالگرد حامل رئیسی نشان می‌دهد که شرایط آب‌وهوایی به شدت نامساعد است، به‌طوری که مه و ابر منطقه را احاطه کرده است. مدیرکل هواشناسی آذربایجان شرقی گفت: «سامانه بارشی در منطقه حاکم است و تا فردا شب شاهد بارش در آن منطقه خواهیم بود.»

سخنگوی دولت علی بهادری جهرمی حدود ساعت ۲۰ اعلام کرد هنوز «هیچ خبر جدیدی» نیست. تا آن زمان به گزارش ایرنا، ۴۰ تیم امداد و جست‌وجوی تخصصی هلال احمر به همراه ۱۵ تیم از آذربایجان شرقی و استان‌های همجوار در حال جست‌وجو بودند. راضیه عالیشوندی، رئیس اتاق عملیات هلال احمر گفت: «چهار تیم به مختصاتی که سازمان هوا و فضا از محل وقوع حادثه داده است، نزدیک شده‌اند اما به‌دلیل وضعیت آب و هوا و مسیر به سختی کارشان پیش می‌رود.»

یانتس لنارچیچ، کمیسر اتحادیه اروپا در امور بشردوستانه و مدیریت بحران اعلام کرد: «با توجه به حادثه بالگرد حامل رئیس‌جمهور و وزیر خارجه ایران و بنا به درخواست تهران به کمک، ما در حال فعال کردن خدمات نقشه برداری واکنش سریع ماهواره ای «کوپرنیکوس» (Copernicus EMS) اتحادیه اروپا هستیم.» هواشناسی ایران از یک روز قبل برای منطقه حادثه هشدار نارجی صادر کرده‌بود.

واکنش‌ها

داخلی

صدا و سیما مراسم‌های دعا برای حادثه سقوط بالگرد را به‌صورت زنده پخش کرد و خبرگزاری فارس به خوانندگان توصیه کرد برای سلامتی رئیسی دعا کنند. دادستان تهران به برخی از رسانه‌هایی که اقدام به پخش اخبار «کذب» کرده‌اند تذکر داد.

علی خامنه‌ای، رهبر ایران، اظهار امیدواری کرد و گفت: «ملت ایران نگران و دلواپس نباشند، هیچ اختلالی در کار کشور به وجود نمی‌آید.»

سید محمد خاتمی، پنجمین رئیس‌جمهور ایران: «با نگرانی در این شرایط خاص کشور، اخبار نگران کننده در مورد سقوط بالگرد رئیس جمهور محترم و همراهان را پیگیری و برای سلامت ایشان و همراهان دعا میکنم.»

بین‌المللی

• وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که از این حادثه آگاه است. به گفته کاخ سفید، جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در جریان این حادثه قرار گرفت.
• شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان با ابراز نگرانی از گزارش‌های اخیر مبنی بر سانحه بالگرد حامل رئیس‌جمهور ایران و همراهانش، گفت: «فکر و دعای او با رئیس‌جمهور رئیسی و ملت ایران است.»
• محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق پس از این حادثه به وزارت کشور، هلال احمر عراق و طرف‌های مرتبط برای ارائه امکانات موجود به جمهوری اسلامی ایران برای یافتن بالگرد رئیس‌جمهوری ایران که در شمال ایران ناپدیده شده، دستور داد.
• الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان پس از این حادثه در شبکه اجتماعی اِکْس نوشت: «دعای ما از خداوند متعال با رئیس‌جمهور ابراهیم رئیسی و هیئت همراه وی است. جمهوری آذربایجان به عنوان کشوری همسایه، دوست و برادر آماده ارائه انواع حمایت‌ها می‌باشد.»
• رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه در پیامی اعلام کرد: «از سانحه هوایی که برای رئیس‌جمهور ایران پیش آمده بسیار متأسف هستیم» همچنین وزارت امور خارجه ترکیه نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد: «تحولات درخصوص سانحه بالگرد حامل رئیس جمهور ایران را با نگرانی دنبال می‌کنیم. امیدواریم رئیس جمهور و مسئولان ایرانی سلامت باشند.»

پیوند به بیرون

• اخبار سقوط بالگرد رئیس‌جمهور در ایسنا