منجوشری

منجوشری
منجوشری امپراتوری پالا، هند، سده نهم میلادی
سانسکریت	मञ्जुश्री / 𑀫𑀜𑁆𑀚𑀼𑀰𑁆𑀭𑀻 Mañjuśrī
بیکول	Mangushli
برمه‌ای	မဥ္ဇူသီရိ
سبوانو	Mangushli
چینی	文殊菩薩 (پین‌یین: Wénshū Púsà) 文殊師利菩薩 (پین‌یین: Wénshūshīlì Púsà) 曼殊室利菩薩 (پین‌یین: Mànshūshìlì Púsà) 妙吉祥菩薩 (پین‌یین: Miàojíxiáng Púsà) 妙德菩薩 (پین‌یین Miàodé Púsà) 妙音菩薩 (پین‌یین: Miàoyīn Púsà)
ژاپنی	文殊菩薩（もんじゅぼさつ） (روماجی: Monju Bosatsu) 文殊師利菩薩（もんじゅしりぼさつ） (روماجی: Monjushiri Bosatsu) 妙吉祥菩薩（みょうきっしょうぼさつ） (روماجی: Myōkisshō Bosatsu)
خِمِر	មញ្ចុស្រី (manh-cho-srei)
کره‌ای	문수보살 (لاتین‌نویسی کره‌ای اصلاح‌شده: Munsu Bosal) 만수보살 (لاتین‌نویسی کره‌ای اصلاح‌شده: Mansu Bosal) 묘길상보살 (لاتین‌نویسی کره‌ای اصلاح‌شده: Myokilsang Bosal)
مغولی	ᠵᠦᠭᠡᠯᠡᠨ ᠡᠭᠰᠢᠭᠲᠦ Зөөлөн эгшигт Манзушир
تاگالوگ	Mangushli
تایلندی	พระมัญชุศรีโพธิสัตว์ (rtgs: phra manchusi phothisat) พระมัญชุศรี (rtgs: phra manchusi)
تبتی	འཇམ་དཔལ་དབྱངས་ Wylie: 'jam dpel dbyang THL: Jampelyang འཇམ་དཔལ་ Wylie: 'jam dpel THL: jampel
ویتنامی	Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát Văn-thù Diệu Đức Diệu Cát Tường Diệu Âm
اطلاعات
مورد پرستش در	مهایانه، وجره‌یانه
درگاه ادیان و باورها

منجوشری (سانسکریت: मञ्जुश्री، آوانگاری: Mañjuśrī) یک بوداسف (فردی که در مسیر بیداری معنوی است) در آیین بودایی مهایانه است که نماد خرد متعالی (پراجنا) بوداهاست. منجوشری یکی از مهم‌ترین چهره‌های آیین بودایی مهایانه است و در آیین بودایی باطنی به عنوان «ایزد مراقبه» مورد پرستش قرار می‌گیرد. تالارهای مراقبه (درون‌پژوهی)، کتابخانه‌ها و اتاق‌های مطالعه صومعه‌های بودایی اغلب با تصاویری از منجوشری تزئین شده‌اند. منجوشری یک بوداسف مشهور است که در بودیسم چینی، باطنی و تبتی بسیار مورد احترام است.

منجوشری به عنوان قدیمی‌ترین و مهم‌ترین بوداسف در ادبیات مهایانه شناخته می‌شود. در آیین بودایی، به کسانی که در راه رسیدن به حالت بودا شدن، که حالت رنج‌گریزی یا «بیدار شدن» معنوی است، بوداسَف می‌گویند. بوداسف‌ها، بیداری‌کوشندگانی هستند که به درجات بالای نزدیک‌شدن به حالت بوداشدگی رسیده‌اند. این بیداری‌کوشندگان سپس بیداری‌یافته می‌شوند.

منجوشری برای اولین بار در متون اولیه مهایانه مانند سوره‌های فراسوی فرزانگی (پراجناپارمیتا) ذکر شده است و از طریق این ارتباط، در همان اوایل به نمادی از تجسم پراجنا (خرد متعالی) تبدیل شد. در سوره نیلوفر آبی، سرزمین پاک ویمالا به او اختصاص داده شده است که طبق سوره آواتامساکا در شرق واقع شده است. پیش‌بینی می‌شود که سرزمین پاک او یکی از دو بهترین سرزمین پاک در تمام هستی در گذشته، حال و آینده باشد. هنگامی که او به بودایی برسد، نام او «بینش جهانی» خواهد بود. در سورهٔ (سوترای) نیلوفر آبی، منجوشری همچنین دختر ناگاراجا (پادشاه ناگاها) را به سوی بیداری معنوی هدایت می‌کند. او همچنین در سوره ویمالاکیری در مناظره‌ای با ویمالاکیری در مورد عدم دوگانه‌باوری شرکت می‌کند.

آموزه‌های منجوشری بر خرد و حکمت تأکید دارند. او به پیروان خود می‌آموزد که با درک تهی بودن پنج تمایل‌پرور (اسکنده)، می‌توانند به «سامادی یک کنش» دست یابند، که حالتی از آگاهی خالص و رهایی از رنج است.

نام و پیشینه

نام او به معنای «زیبایی با شکوه» یا «زیبایی با سعادت» است و گاهی با نام کامل‌تر «منجوشری کومارابوتا» به معنی «منجوشری، همچنان جوان» یا به‌طور غیر تحت‌الفظی، «شاهزاده منجوشری» نیز شناخته می‌شود. او را با نام‌های دیگری مانند «صدای شیرین» و «خدای سخن» نیز می‌شناسند. در چین به او ون شو شی لی، در ژاپن مونجو و در تبت جام دپال می‌گویند.

منجوشری به عنوان یک بوداسف مذکر با دست راست خود که شمشیر شعله‌ور را در دست دارد، نشان داده می‌شود. این شمشیر نماد تیزی خرد است و دست چپ او یک گل نیلوفر آبی زیبا را در شکوفایی کامل در دست دارد. اعتقاد بر این است که شمشیر تیز (وَجره)، جهل و سردرگمی‌های ذهنی را از بین می‌برد و گل نیلوفر نیز نماد سوترای پراجناپارمیتا (سوره‌ی خرد بزرگ یا فراسوی فرزانگی) و حاوی جوهره خرد بزرگ بودا است.

اگرچه کتاب‌های مقدس بودایی در مورد او حداقل از سال ۲۵۰ میلادی نوشته شده‌اند، اما به نظر می‌رسد که تصویر او در هنر بودایی تا قبل از سال ۴۰۰ میلادی وجود نداشته است. او معمولاً با زیورآلات شاهزاده‌ای نشان داده می‌شود، در حالی که در یک دست شمشیر خرد را برای از بین بردن نادانی بالا می‌برد و در دست دیگر یک نسخه خطی از سوره‌های فراسوی فرزانگی (یکی از متون مقدس بودایی) را نگه می‌دارد. گاهی اوقات او را در حال نشستن بر روی یک شیر یا یک نیلوفر آبی تصویر می‌کنند و در نقاشی‌ها، پوست او معمولاً به رنگ زرد است.

آیین پرستش منجوشری در قرن هشتم در چین بسیار رواج یافت و کوه ووتای در استان شانشی که به او اختصاص داده شده، پر از معابد اوست. اگرچه او معمولاً یک بوداسف آسمانی در نظر گرفته می‌شود، اما برخی روایات او را دارای تاریخ انسانی می‌دانند. گفته می‌شود که او به شکل‌های مختلفی مانند یک زائر در کوه مقدس خود، به عنوان تجسم راهب ویروکانا که بوداگرایی را به ختن معرفی کرد، به عنوان اصلاح‌طلب تبتی، آتیشا، و حتی به عنوان امپراتور چین ظاهر شده است.

در بودیسم چینی، منجوشری به عنوان یکی از چهار بوداسف بزرگ مورد احترام است و با بوداسف سامانتابهادرا همراه است. سه بوداسف بزرگ دیگر عبارتند از اولوکیتشوره، کشیتی‌گَربَه و سمنته‌بدره. در بودیسم تبتی، منجوشری در کنار اولوکیتشوره و وجره‌پانی، به عنوان سه بودیساتوای بزرگ مورد پرستش قرار می‌گیرد.

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Manjushri». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۲ ژوئن ۲۰۲۴.
• “Mañjuśrī | Buddhism, Wisdom, Compassion | Britannica. ” In Encyclopædia Britannica, 2024. https://www.britannica.com/topic/Manjusri.