طراحی سنتی

طراحی سنتی، بند ختایی

ترسیم انواع نقش و نگارهای خیالی به صورت خطی در اشکال و ترکیب‌های مختلف برای به‌کارگیری در انواع آثار صنایع دستی را «طراحی سنتی» می‌گویند.

در طراحی سنتی رنگ آمیزی مرسوم نیست و همه خطوط، سازنده طرح و نقش هستند.

طراحی سنتی پیش زمینه بسیاری از آثار و نگاره‌های ایرانی همانند: تذهیب، تشعیر، طراحی فرش، نگارگری، منبت، معرق و… بوده واز قدمت بسیار بالایی برخوردار است.

تاریخچه طراحی نقوش سنتی

آثار سفالینه‌های بدست آمده از پیشینیان به خوبی نشانگر این امر است که طراحی نقوش سنتی به گذشته‌های خیلی دور بازمی‌گردد و طراحان و هنرمندان کهن به کشیدن نقش‌های هندسی، حیوانی، گیاهی، انسانی و ترکیب آنها با یکدیگر مبادرت ورزیده‌اند.

این نقوش مقدمه ای برای آثار پیچیده‌تر و بازتابی از فعالیت کشاورزی و سبک زندگی انسانهای اولیه فلات ایران بوده که بعدها با نقوش و طرح‌های طبیعی و متنوع گسترش یافته‌است.

از آثار بدست آمده می‌توان نقوش بر روی سفالینه‌های مکشوفه از مناطقی چون سیَلک، شوش، خوروین، لرستان و زیویه نام برد.

تقسیم‌بندی نقوش سنتی

1. نقوش شکسته: نقوشی است که بر اساس شکل‌های زاویه دار با خطوط راست ترسیم می‌شود و نقوش مختلف انسانی، حیوانی، گیاهی و هندسی را در بر می‌گیرد.
2. نقوش گردان: که شامل نقوش اسلیمی و ختایی می‌شود.

• نقوش اسلیمی: برخی این نقوش را خلاصه شده اشکال در طبیعت می‌دانند؛ مانند: ابر، درخت، دهان باز اژدها، سر و عاج فیل، مار.
• نقوش ختایی: به معنی گل و ریحان و نقوشی که ملهم از گلها و گیاهان باشد؛ به همراه عناصری چون گل و برگ و ساقه گیاهی.