حسین جنتی (شاعر)

حسین جنتی
شعرخوانی حسین جنتی در حضور سیدعلی خامنه‌ای در سال ۸۹
زاده	۲۳ اسفند ۱۳۵۹ ‏(۴۳ سال) ورامین، ایران
زمینه کاری	شاعر
ملیت	ایرانی
کتاب‌ها	مجموعه غزل ن مجموعه غزل ی از مقدمه‌ها
تأثیرپذیرفته از	هوشنگ ابتهاج
فرزند(ان)	امیرعباس جنتی امیرعطا جنتی

حسین جنتی (زاده‌ی ۲۳ اسفند ۱۳۵۹) شاعر اهل ورامین است. زبان شعری جنتی گرایشی واضح به شعر کلاسیک دارد اما در عین حال او به امکانات شعر مدرن نیز بی توجه نیست. مضامین غزل های او اغلب سیاسی اجتماعی ست و آثارش را می توان در حوزه‌ی شعر اعتراض بررسی کرد. از وی دو مجموعه شعر و نیز کتابی پیرامون آموزش شعر به چاپ رسیده‌ است.

شب شعر سیدعلی خامنه‌ای

حسین جنتی در شهریور (رمضان) سال ۱۳۸۹ در جلسه‌ی شعرخوانی سیدعلی خامنه‌ای حضور داشت و بر خلاف اغلب شرکت کنندگان، سروده‌هایی انتقادی با مضامین اجتماعی و اقتصادی خواند. یکی از اشعاری که خواند غزلی بود با این مطلع:

چترها در شُرشُر دلگير باران می‌رود بالا

فكر من آرام از طول خيابان می‌رود بالا

در بخشی از این شعر آمده که:

گاه شب‌ها بعد کار سخت و ارزان خواب می‌بینم		پول خان با چکمه‌اش از دوشِ دهقان، می‌رود بالا
جوجه‌های اعتقادم را کجا پنهان کنم؟ وقتی		شک، شبیه گربه از دیوارِ ایمان، می‌رود بالا

وقتی شعرش به این دو بیت رسید، سیدعلی خامنه‌ای گفت: «آفرین! آفرین! ولی باید پنهان کنید حسابی: مواظب جوجه‌ها باشید» شاعر پاسخ می‌دهد: «چه کسی مراقب گربه‌های شک باشد؟» که آقای خامنه‌ای ضمن تایید حضور گربه از زبان شاعر، بر مراقبت او از جوجه‌های ایمان نیز تاکید می کند و از او می‌خواهد از این مراقبت غفلت نکند.

بازداشت

همچنین ببینید: نقض حقوق نویسندگان و شاعران در ایران

حسین جنتی پس از شعرخوانی در دانشگاه اصفهان به اتهام «تبلیغ علیه نظام» در ۱۲ خرداد ۱۳۹۸ بازداشت شد. وی با شکایت اطلاعات سپاه اصفهان در ورامین بازداشت و سپس با دستور قاضی به اصفهان فرستاده شد. برابر‌ آنچه رسانه‌ها بیان کردند آقای جنتی برای خواندن یکی از غزل‌هایش در این مجلس بازداشت شد. غزلی با مطلع:

ایرانیا! در این شبِ بی‌دَر چگونه‌ای؟

از ظالمی به ظالمِ دیگر چگو‌نه‌ای؟!

که در ادامه به دو بیت نسبتا معترضانه می‌رسد که به صراحت انتقادی است از هر دو نوع حاکمیت سلطنتی و حاکمیت دینی و تقابل دوران گذشته (سلطنت) با دوران حال (حاکمیت دینی):

ای خسته از تعفّنِ شاهانِ سلطه‌ور!		حالی در این فضای معطّر چگو‌نه‌ای!
ای شانه‌ات سبک شده از رنجِ تاج و تخت!		امروز زیرِ پایه‌ی منبر چگونه‌ای؟!

برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی، زبان اشعار او را نترس و انتقادی توصیف کرده‌ و دستگیری و بازداشت او را اقدام مناسب و شایسته‌ای در مورد یک شاعر منتقد ندانسته‌اند. دستگیری او با انتقاد گسترده شاعران و هنرمندان در داخل و خارج از کشور روبه‌رو شد. او ۲ روز از پس از بازداشت با قرار وثیقه آزاد شد و چند روز بعد تصویری از حکم بدوی خود در صفحه اینستاگرامش منتشر کرد، که بیان می‌کرد به اتهام تبلیغ علیه نظام به ۶ ماه حبس تعزیری محکوم شده‌است.

حسین جنتی در اینستاگرامش لحظه‌ آزادی‌اش را این گونه توضیح داده است: «نمی‌دانم چه‌کسی از کجا و چطور تماس گرفته بود با مسئولان، که ناگهان ساعت دوازدهِ شبِ روزِ تعطیل مرا خواستند و بسیار دوستانه، دلسوزانه و به شدت پیگیر و مصمم، ترتیبِ آزادی موقت مرا با وثیقه دادند و حتی چندساعت پیش از آزادی با احترام گفتند: دستور داده‌اند این چندساعت باقیمانده را که میهمان ما هستید، شما‌ را به مکان دیگری که در شانتان باشد ببریم. چیزی‌نیست. دوستان،گمانِ بد برده‌اند، تحقیق خواهند کرد، حرف‌خواهیم‌زد و به وعده‌ی الهی حل خواهد شد».

در نگاه دیگران

به باور محمد کاظم کاظمی، شاعر شناخته شده اهل افغانستان، «شعرهای جنتی، هم به خاطر قوت و استواری شعرها و هم به دلیل وجه اجتماعی آن، در این زمانه‌ای که بسیار شاعران یا به تغزل‌ و یا به مدح و منقبت‌های تجلیل‌آمیز و نه موضع‌مند گرویده‌اند، دوست داشتنی و وجود کسانی مثل حسین جنتی مغتنم است و کامل‌کنندۀ ترکیب محتوایی شعر امروز».

سایه اقتصادی‌نیا که از جمله منتقدان شناخته شده شعر به شمار می‌رود، می گوید «امروز غزل، بیش از هر قالب دیگری، زبان اجتماعی و اعتراضی نسل جوان را آیینگی می‌کند و شاعری چون حسین جنتی آن را بر زبان سرخ خود خوانده است. اما غزل تنها قالبی نیست که جنتی با آن شعر می‌گوید.بلکه تجربه‌هایی در دیگر قوالب کلاسیک هم دارد مثل مثنوی‌ای که به تاسی از شیخ شیراز، سعدی سروده است.»

نمونه اشعار

غزلی از کتاب "ن"

باید که ز داغم خبری داشته باشد		هر مرد که با خود جگری داشته باشد
حالم چو دلیری ست که از بخت بد خویش		در لشکر دشمن پسری داشته باشد
حالم چو درختی است که یک شاخه نا اهل		بازیچهٔ دست تبری داشته باشد
سخت است پیمبر شده باشی و ببینی		فرزند تو دین دگری داشته باشد
آویخته از گردن من شاه کلیدی		این کاخ کهن بی که دری داشته باشد
سردرگمی ام داد گره در گره اندوه		خوشبخت کلافی که سری داشته باشد

غزلی از کتاب "ی‌"

گذشت خوبی‌ام از حد، به شک دچار شدند		به احترام کمی خم شدم، سوار شدند !
خودم به تیشه‌ی تزیین تراششان دادم		کجای کار غلط بود کردگار شدند ؟!
عجب مدار ازین شهر، باده نوشانش		به شرح حرمت می بر سر منار شدند
دلم ز آینه بودن به تنگ آمده است		که یک به یک همه یاران من غبار شدند
رفو کنید رفیقان من ! چه روزنه‌ها		که راه در دل هم یافتند و غار شدند
حذر کنید رفیقان من ! چه نجواها		که من ندیده گرفتم، سرم هوار شدند
چه کرم‌ها که لگدمالشان نکردی و حیف		که تا دمار در آرند از تو مار شدند !

کتاب‌ها

"ن" نام نخستین مجموعه شعر حسین جنتی ست که زمستان ۹۱ توسط انتشارات فصل پنجم منتشر شده است. این کتاب شامل ۵۳ شعر از این شاعر در ۹۶ صفحه است.

"ی" نام دومین مجموعه شعر حسین جنتی ست که توسط انتشارات فصل پنجم منتشر شده است.

از مقدمه‌ها مجموعه آموزش مقدمات شعر بوده و چاپ دوم آن در سال ۱۳۹۵ توسط انتشارات فصل پنجم منتشر شده است. نگارنده سعی دارد این کتاب با زبانی ساده و به‌دوراز تکلف، آغازی باشد بر شناخت و آموزش مقدماتی شعر فارسی. در این مجموعه تلاش شده است تا آنچه را که یک شاعر جوان برای ورود به دنیای شعر نیاز دارد به ساده‌ترین شکل ممکن فراهم آورد و مقدمات شعر ازجمله عروض و قافیه با بیانی صمیمی و آسان در اختیار شاعران جوان قرار دهد. جهان و اندیشه، نسبت مخاطب و شاعر، مضمون، زبان شعر، اختیارات شاعری و قوانین ثابت عروض، مقدمات علم عروض و صحیح خوانی، برخی از موضوعات مورد بررسی در این کتاب هستند.

نام‌گذاری کتاب‌ها

حسین جنتی در مصاحبه‌ای با رادیو نوروز افغانستان (پیش از تسلط مجدد طالبان بر افغانستان در پی خروج نیروهای آمریکا) عنوان می‌کند که قصد داشته سه مجموعه غزل را با عنوان‌های "ن"، "ی" و "ش" چاپ کند که این سه در کنار هم کلمه "نیش" را تداعی کنند. ادامه می‌دهد که دو مجموعه اول در ایران چاپ شده اما به علت فشارها و مشکلات موجود در رابطه با ممیزی‌ها و مجوز انتشار، قصد دارد مجموعه سوم را در افغانستان چاپ کند. به علت تسلط طالبان بر افغانستان، این برنامه هیچگاه عملی نشد.

آثار چاپ شده
نام کتاب	سال انتشار	ناشر	توضیحات
مجموعه غزل ن	۱۳۹۱	فصل پنجم	در سال ۱۳۹۷ مجوز این کتاب باطل شد و از ناشر خواسته شد دوباره پس از سانسور درخواست مجوز کند. بعد از قریب به پنج‌سال در سال ۱۴۰۲ چاپ هفتم این کتاب اجازه انتشار یافت.
مجموعه غزل ی	۱۳۹۴	فصل پنجم	در سال ۱۳۹۷ مجوز این کتاب باطل شد و از ناشر خواسته شد دوباره پس از سانسور درخواست مجوز کند. بعد از قریب به پنج‌سال در سال ۱۴۰۲ چاپ پنجم این کتاب اجازه انتشار یافت.
از مقدمه‌ها	۱۳۹۴	فصل پنجم	مجموعه ی آموزشی مقدمات شعر

دیدگاه‌ها

ه.ا.سایه

حسین جنتی در گفتگو با خبرگزاری کتاب ایران گفته است: «وقتی متنی به معنای واقعی کلمه شعر باشد، در جان آدمی رسوخ می‌کند و تا سال‌ها در ذهن انسان می‌ماند و شاید یکی از دلایل ماندگاری آثار سایه در طی چندین دهه، شعر بودن آثار اوست، زیرا سایه برخلاف بسیاری از دوستان، واقعاً شاعر است. شاعران انقلابی، شاعران مستقل و حتی شاعران سیاسی عاشقانه سایه را دوست دارند چراکه او اهل دورویی نیست و از ابتدا تا امروز یک چهره مشخصی از خود نشان داده است. سایه بسیار به حافظ نزدیک است و شاید یکی دیگر از دلایل محبوبیت سایه همین باشد زیرا مردم در دوره‌ها مختلف به شعر حافظ اقبال نشان داده‌اند و به قول استاد شفیعی کدکنی، ابتهاج جرقه‌ای است که از زمان حافظ به زمان ما پرتاب شده است. سایه به زبان فارسی و شعر فارسی متعهد است و لطافت زیادی در شعرهایش وجود دارد که نمی‌توان او را دوست نداشت.»

شاعر و مخاطب شعر

جنتی معتقد است که شاعر به هیچ وجه نباید مخاطب و سلیقه‌ی او را در نظر بگیرد. بلکه این مخاطب است که باید شاعر را در نظر بگیرد. به باور جنتی: «شاعر کاربر اصلی زبان و حافظ زبان است. اوست که مسیر زبان را مشخص می کند. شاعر کارشناس زبان است نه مخاطب. اوست که می گوید مخاطب چه بخواند.»

شفیعی کدکنی

جنتی در مورد شفیعی کدکنی می‌گوید: «من شفیعی را بخاطر تحقیقات گسترده و بی سابقه‌اش در طول تاریخ ادبیات فارسی بی‌نظیر می‌دانم و بخاطر شعرش ستایش می کنم، اما دلیل محکم‌تر من برای دوست داشتن این مرد شهامت اوست، چنانکه او با تکیه بر توانایی و آگاهی خود می‌گوید فلان شاعر (که از قضا ممکن است مخاطب زیادی هم داشته باشد) مزخرف نویسی بیش نیست و اصلا نگران این هم نیست که "مخاطب فراوان" آن شاعر در موردش چه فکری می‌کنند! چون اساسا مهم نیست.»

شاعر حکومتی

جنتی معتقد است که شاعران حکومتی تنها کسانی نیستند که در شب شعرهای حکومتی حاضر می شوند و چیزهایی را می خوانند خوشایند حاکمان، بلکه هرکس امکان حرف زدن داشته باشد و ستمی را ببیند و سکوت کند خواه ناخواه با حاکم همداستان است ، اگرچه ظاهرش نشان ندهد.

پیوند به بیرون

• حسین جنتی در اینستاگرام
• حسین جنتی در توییتر
• حسین جنتی در وبسایت شخصی‌