بیماری عفونی نوپدید
بیماری عفونی نوپدید (به انگلیسی: Emerging infectious disease) یک بیماری عفونی است که بروز آن اخیراً (در ۲۰ سال گذشته) افزایش یافته است و ممکن است در آینده نزدیک نیز افزایش یابد.[۲] اقلیتی که توانای ایجاد انتقال مؤثر بین انسان‌ها را دارند، می‌توانند به نگرانی‌های عمده عمومی و جهانی به عنوان علل بالقوه اپیدمی‌ها یا بیماری‌های همه‌گیر تبدیل شوند.[۳] تأثیر فراوان آنها می‌تواند اقتصادی و اجتماعی و همچنین بالینی باشد.[۴] بیماری‌های عفونی نوپدید حداقل از سال ۱۹۴۰ به‌طور پیوسته در حال افزایش بوده‌اند.[۵]
برای هر دهه از سال ۱۹۴۰، چندین رویداد EID ناشی از بیماری مشترک انسان با جانوران وحشی افزایش یافته است. فعالیت‌های انسانی محرک اصلی این افزایش است و از دست دادن تنوع زیستی یک سازوکار پیشرو است.[۶]
عوامل کمک‌کننده[ویرایش]
| عامل ظهور | مثال |
|---|---|
| سازگاری میکروبی | رانش ژنتیکی و تغییر ژنتیکی در آنفولانزای A |
| تغییر حساسیت انسان | نقص ایمنی انبوه با HIV/AIDS |
| تغییر آب و هوا | بیماری‌های منتقل‌شده توسط ناقلان جانوری مانند پشه‌ها (مثلاً تب نیل غربی) با گرم شدن آب و هوا از مناطق استوایی دورتر می‌شوند. |
| تغییر در جمعیت‌شناسی انسانی و سفر که گسترش سریع جهانی را تسهیل می‌کند | کروناویروس‌های مرتبط با سارس |
| توسعه اقتصادی | استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها برای افزایش عملکرد گوشت گاوهای پرورشی سبب مقاومت آنتی‌بیوتیکی می‌شود |
| جنگ و قحطی | پاکسازی زیستگاه جانوران که دامنه بیماری‌هایی مانند ابولا را افزایش می‌دهد |
| خدمات بهداشت عمومی ناکافی | |
| فقر و نابرابری اجتماعی | سل در درجه اول یک مشکل در مناطق کم‌درآمد است |
| بیوتروریسم | حملات سیاه‌زخم سال ۲۰۰۱ |
| کاربری زمین | سدسازی و سیستم‌های آبیاری می‌تواند مالاریا و دیگر بیماری‌های منتقله از طریق پشه را تشویق کند استفاده بی‌رویه از آفت‌کش‌ها در کشاورزی صنعتی، کنترل‌های بیولوژیکی (مانند سنجاقک‌ها، دوزیستان، پرندگان حشره‌خوار، عنکبوت‌ها) ناقلین بیماری‌های شناخته‌شده (مانند پشه، کنه، پشه گزنده) را کاهش می‌دهد/از بین می‌برد. |
| ضد واکسیناسیون یا تردید در واکسن | ظهور مجدد سرخک[۷][۸] |
| تجارت حیات‌وحش | با ظهور و گسترش بیماری‌های عفونی جدید در انسان از جمله ویروس نیپا و کووید-۱۹ مرتبط است.[۹] بازار تره‌بار شلوغ و غیربهداشتی و مزارع حیات وحش در انتقال ویروس‌های اضطراری از انسان به جانوران، از جمله ویروس‌های کرونای جدید و ویروس‌های آنفلوانزا نقش دارند[۱۰] مسائل پیچیده‌ای که در رابطه با تجارت و مصرف گوشت بوته‌ها وجود دارد نیز، از نگرانی‌های خاصی است. |
بیماری‌های عفونی گزارش‌شده جدید[ویرایش]
در سال ۲۰۰۷ مارک وولهاوس و النور گانت فهرستی از ۸۷ عامل بیماریزای انسانی را برای نخستین بار در دوره بین سال‌های ۱۹۸۰ و ۲۰۰۵ گزارش کردند.[۱۱] اینها بر اساس انواعشان طبقه‌بندی شدند.
| تعداد گونه‌ها
در سال ۲۰۰۵ شناخته شد |
تعداد گونه‌ها
از سال ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۵ گزارش شده است | |
|---|---|---|
| جمع | ۱۳۹۹ | ۸۷ |
| باکتری‌ها | ۵۴۱ | ۱۱ |
| قارچ | ۳۲۵ | ۱۳ |
| هلمینت‌ها | ۲۸۵ | ۱ |
| پریون‌ها | ۲ | ۱ |
| تک‌یاخته‌ها | ۵۷ | ۳ |
| ویروس‌ها | ۱۸۹ | ۵۸ |
| ویروس‌های DNA | ۳۶ | ۹ |
| ویروس‌های RNA | ۱۵۳ | ۴۹ |
شیوع عمده[ویرایش]
جدول زیر شیوع عمده بیماری‌های عفونی از سال ۱۹۹۸ را نشان می‌دهد.[۱۲]
| بیماری | کشور یا منطقه | سال آغاز شیوع |
|---|---|---|
| Ngari virus[۱۳] | کنیا، تانزانیا، سومالی | ۱۹۹۸ |
| ویروس نیپا | مالزی | ۱۹۹۸ |
| West Nile virus | ایالات متحده امریکا | ۱۹۹۹ |
| Itaya virus[۱۴] | پرو | ۱۹۹۹ |
| تب دره ریفت | عربستان سعودی و یمن | ۲۰۰۰ |
| EBLV-2 | اسکاتلند | ۲۰۰۲ |
| کروناویروس مرتبط با نشانگان حاد تنفسی | ۲۰۰۲ | |
| Influenza A virus subtype H7N2 | ۲۰۰۲ | |
| آبله میمون | ایالات متحده آمریکا | ۲۰۰۳ |
| Chapare virus | بولیوی | ۲۰۰۳ |
| طاعون | الجزایر | ۲۰۰۳ |
| ویروس تی-لنفوتروپیک انسانی، ویروس تی-لنفوتروپیک انسانی | کامرون | ۲۰۰۵ |
| Melaka virus | مالزی | ۲۰۰۶ |
| LuJo virus | جنوب آفریقا | ۲۰۰۸ |
| Multi-drug resistant پلاسمودیوم فالسیپاروم | جنوب-شرق آسیا | ۲۰۰۸ |
| کاندیدا اوریس | ۲۰۰۹ | |
| Heartland virus | ایالات متحده آمریکا | ۲۰۰۹ |
| Bas-Congo virus | DRC | ۲۰۰۹ |
| Lassa fever | مالی | ۲۰۰۹ |
| Pandemic H1N1/09 virus | همه‌گیری جهانی | ۲۰۰۹ |
| Huaiyangshan banyangvirus | ۲۰۰۹ | |
| طاعون | لیبی | ۲۰۰۹ |
| وبا | هائیتی | ۲۰۱۰ |
| Lassa fever | غنا | ۲۰۱۱ |
| Plasmodium cynomolgi[۱۵] | مالزی | ۲۰۱۱ |
| H3N2v | ۲۰۱۱ | |
| کروناویروس مرس | ۲۰۱۲ | |
| هنیپاویروس[۱۶] | ۲۰۱۲ | |
| H7N9 | ۲۰۱۳ | |
| Sosuga pararubulavirus | ۲۰۱۳ | |
| H10N8[۱۷] | ۲۰۱۳ | |
| چیکونگونیا | منطقهٔ کارائیب | ۲۰۱۳ |
| Variegated Squirrel Bornavirus 1 | ۲۰۱۳ | |
| Colpodella sp. Heilongjiang[۱۸] | چین | ۲۰۱۳ |
| بیماری ویروسی ابولا[۱۹] | غرب آفریقا | ۲۰۱۴ |
| H5N6 | ۲۰۱۴ | |
| Lassa fever | بنین | ۲۰۱۴ |
| ویروس بوربن | ایالات متحدۀ آمریکا | ۲۰۱۴ |
| ویروس زیکا[۲۰] | قاره آمریکا | ۲۰۱۵ |
| تب خونریزی‌دهنده کریمه-کنگو | اسپانیا | ۲۰۱۶ |
| چیکونگونیا | پاکستان | ۲۰۱۶ |
| Lassa fever | توگو | ۲۰۱۶ |
| Ntwetwe virus[۲۱] | اوگاندا | ۲۰۱۶ |
| آبله میمون | نیجریه | ۲۰۱۷ |
| تب زرد | برزیل | ۲۰۱۷ |
| Rat hepatitis E virus[۲۲] | ۲۰۱۷ | |
| Guinea worm | چاد | ۲۰۱۸ |
| بیماری لایم | ۲۰۱۸ | |
| H7N4 | ۲۰۱۸ | |
| آبله میمون | لیبریا، انگلستان | ۲۰۱۸ |
| ویروس نیپا | هند | ۲۰۱۸ |
| کووید ۱۹[۲۳] | همه‌گیری جهانی | ۲۰۱۹ |
منابع[ویرایش]
- ↑ Paules, Catharine I.; Eisinger, Robert W.; Marston, Hilary D.; Fauci, Anthony S. (2017-12-05). "What Recent History Has Taught Us About Responding to Emerging Infectious Disease Threats". Annals of Internal Medicine (به انگلیسی). 167 (11): 805–811. doi:10.7326/M17-2496. ISSN 0003-4819. PMID 29132162.
- ↑ "Emerging Infectious Diseases - NIOSH Workplace Safety and Health Topic". www.cdc.gov (به انگلیسی). Centers for Disease Control and Prevention. 17 October 2018. Archived from the original on 18 April 2020.
- ↑ Woolhouse, ME; Gowtage-Sequeria, S (2005). "Host Range and Emerging and Reemerging Pathogens". Emerging Infectious Diseases. 11 (12): 1842–7. doi:10.3201/eid1112.050997. PMC 3367654. PMID 16485468.
- ↑ Morens DM, Fauci AS (2013). "Emerging infectious diseases: threats to human health and global stability". PLOS Pathogens. 9 (7): e1003467. doi:10.1371/journal.ppat.1003467. PMC 3701702. PMID 23853589.
- ↑ Jones, Kate (2008). "Global trends in emerging infectious diseases". Nature. 451 (7181): 990–993. Bibcode:2008Natur.451..990J. doi:10.1038/nature06536. PMC 5960580. PMID 18288193.
- ↑ Felicia, Keesing (2010). "Impacts of biodiversity on the emergence and transmission of infectious diseases". Nature. 468 (7324): 647–652. Bibcode:2010Natur.468..647K. doi:10.1038/nature09575. PMC 7094913. PMID 21124449.
- ↑ Plaza M. , Paladino L. , Opara I. N. , Firstenberg M. S. , Wilson B. , Papadimos T. J. , Stawicki S. P. The use of distributed consensus algorithms to curtail the spread of medical misinformation. Int J Acad Med [serial online] 2019 [cited 2020 May 16]; 5:93-99.
- ↑ Patricia, Calderón Rodríguez Nelly; Zulay, Jerez Pacheco Yary; Carlos, Ruvalcaba Ledezma Jesús; Alejandra, Chavarría Miranda; Cristina, Jiménez Sánchez Reyna; Josefina, Reynoso Vázquez (2019). "The Influence of Antivaccination Movements on the Re-emergence of Measles". Journal of Pure and Applied Microbiology. 13 (1): 127–132. doi:10.22207/JPAM.13.1.13.
{{cite journal}}: Unknown parameter|displayauthors=ignored (|display-authors=suggested) (help) - ↑ Smith KM, Anthony SJ, Switzer WM, et al. (2012). "Zoonotic viruses associated with illegally imported wildlife products". PLOS ONE. 7 (1): e29505. Bibcode:2012PLoSO...729505S. doi:10.1371/journal.pone.0029505. PMC 3254615. PMID 22253731.
- ↑ Chan JF, To KK, Tse H, et al. (2013). "Interspecies transmission and emergence of novel viruses: lessons from bats and birds". Trends in Microbiology. 21 (10): 544–55. doi:10.1016/j.tim.2013.05.005. PMC 7126491. PMID 23770275.
- ↑ Woolhouse, Mark; Gaunt, Eleanor (January 2007). "Ecological Origins of Novel Human Pathogens". Critical Reviews in Microbiology (به انگلیسی). 33 (4): 231–242. doi:10.1080/10408410701647560. ISSN 1040-841X. PMID 18033594.
- ↑ "Emerging infections: how and why they arise". 27 February 2019.
- ↑ Gerrard, Sonja R.; Li, Li; Barrett, Alan D.; Nichol, Stuart T. (2004-08-15). "Ngari Virus Is a Bunyamwera Virus Reassortant That Can Be Associated with Large Outbreaks of Hemorrhagic Fever in Africa". Journal of Virology (به انگلیسی). 78 (16): 8922–8926. doi:10.1128/JVI.78.16.8922-8926.2004. ISSN 0022-538X. PMC 479050. PMID 15280501.
- ↑ Hontz, Robert D.; Guevara, Carolina; Halsey, Eric S.; Silvas, Jesus; Santiago, Felix W.; Widen, Steven G.; Wood, Thomas G.; Casanova, Wilma; Vasilakis, Nikos; Watts, Douglas M.; Kochel, Tadeusz J. (May 2015). "Itaya virus, a Novel Orthobunyavirus Associated with Human Febrile Illness, Peru". Emerging Infectious Diseases. 21 (5): 781–8. doi:10.3201/eid2105.141368. ISSN 1080-6040. PMC 4412221. PMID 25898901.
- ↑ Law, Yao-Hua (2018-04-16). "Rare human outbreak of monkey malaria detected in Malaysia". Nature (به انگلیسی): d41586–018–04121–4. doi:10.1038/d41586-018-04121-4. ISSN 0028-0836.
- ↑ Wu, Zhiqiang; Yang, Li; Yang, Fan; Ren, Xianwen; Jiang, Jinyong; Dong, Jie; Sun, Lilian; Zhu, Yafang; Zhou, Hongning; Jin, Qi (June 2014). "Novel Henipa-like Virus, Mojiang Paramyxovirus, in Rats, China, 2012". Emerging Infectious Diseases. 20 (6): 1064–6. doi:10.3201/eid2006.131022. ISSN 1080-6040. PMC 4036791. PMID 24865545.
- ↑ To, Kelvin K.W.; Tsang, Alan K.L.; Chan, Jasper F.W.; Cheng, Vincent C.C.; Chen, Honglin; Yuen, Kwok-Yung (March 2014). "Emergence in China of human disease due to avian influenza A(H10N8) – Cause for concern?". Journal of Infection (به انگلیسی). 68 (3): 205–215. doi:10.1016/j.jinf.2013.12.014. PMID 24406432.
- ↑ Jiang, Jia-Fu; Jiang, Rui-Ruo; Chang, Qiao-Cheng; Zheng, Yuan-Chun; Jiang, Bao-Gui; Sun, Yi; Jia, Na; Wei, Ran; Liu, Hong-Bo; Huo, Qiu-Bo; Wang, Hong (2018-08-02). Vinetz, Joseph M. (ed.). "Potential novel tick-borne Colpodella species parasite infection in patient with neurological symptoms". PLOS Neglected Tropical Diseases (به انگلیسی). 12 (8): e0006546. doi:10.1371/journal.pntd.0006546. ISSN 1935-2735. PMC 6071948. PMID 30071019.
- ↑ Kalra S. , Kelkar D. , Galwankar S. C. , Papadimos T. J. , Stawicki S. P. , Arquilla B. , Hoey B. A. , Sharpe R. P. , Sabol D. , Jahre J. A. The emergence of Ebola as a global health security threat: From 'lessons learned' to coordinated multilateral containment efforts. J Global Infect Dis [serial online] 2014 [cited 2015 Mar 1]; 6:164–77.
- ↑ Sikka, Veronica; Chattu, Vijay Kumar; Popli, Raaj K.; Galwankar, Sagar C.; Kelkar, Dhanashree; Sawicki, Stanley G.; Stawicki, Stanislaw P.; Papadimos, Thomas J. (11 February 2016). "The emergence of zika virus as a global health security threat: A review and a consensus statement of the INDUSEM Joint working Group (JWG)". Journal of Global Infectious Diseases. 8 (1): 3–15. doi:10.4103/0974-777X.176140. ISSN 0974-8245. PMC 4785754. PMID 27013839.
- ↑ Edridge, Arthur W D; Deijs, Martin; Namazzi, Ruth; Cristella, Cosimo; Jebbink, Maarten F; Maurer, Irma; Kootstra, Neeltje A; Buluma, Linda R; van Woensel, Job B M; de Jong, Menno D; Idro, Richard (2019-01-01). "Novel Orthobunyavirus Identified in the Cerebrospinal Fluid of a Ugandan Child With Severe Encephalopathy". Clinical Infectious Diseases (به انگلیسی). 68 (1): 139–142. doi:10.1093/cid/ciy486. ISSN 1058-4838. PMC 6293039. PMID 29893821.
- ↑ Andonov, Anton; Robbins, Mark; Borlang, Jamie; Cao, Jingxin; Hatchette, Todd; Stueck, Ashley; Deschambault, Yvon; Murnaghan, Kyle; Varga, Jessy; Johnston, Lynn (2019-08-09). "Rat Hepatitis E Virus Linked to Severe Acute Hepatitis in an Immunocompetent Patient". The Journal of Infectious Diseases (به انگلیسی). 220 (6): 951–955. doi:10.1093/infdis/jiz025. ISSN 0022-1899. PMID 30649379.
- ↑ "The 2019–2020 Novel Coronavirus (Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2) Pandemic: A Joint American College of Academic International Medicine‑World Academic Council of Emergency Medicine Multidisciplinary COVID-19 Working Group Consensus Paper". ریسرچ‌گیت. Retrieved May 16, 2020.