استاوانگر

استاوانگر
شهر
نشان
لقب(ها):  پایتخت نفت
استاوانگر
مختصات: ۵۸°۵۷′۴۸″ شمالی ۵°۴۳′۸″ شرقی
کشور	نروژ
استان	روگالاند
منطقه	Jæren
شهرداری	استاوانگر
تأسیس	۱۱۲۵
مدیریت
• شهردار	کریستین ساگن هلگو
مساحت
• شهر	۷۱ km۲ (۲۷ sq mi)
• کلان‌شهری	۲۵۹۸ km۲ (۱٬۰۰۳ sq mi)
رتبه مساحت	سوم
جمعیت  (۲۰۱۱)
• شهر	۱۳۰٬۴۲۶
• رتبه	سوم یا چهارم
• کلان‌شهری	۳۱۹٬۸۲۲
• رتبه شهر و حومه	چهارم/سوم
• منطقه کلان‌شهری	سوم
نام اهلیت(ها)	استوانگری
گروه‌های قومی
• مردم نروژی	۸۸٫۷٪
• لهستانی	۶٫۷٪
• بریتانیایی	۴٫۶٪
منطقه زمانی	یوتی‌سی ۱+ (CET)
• تابستان (ساعت تابستانی)	یوتی‌سی ۲+ (CEST)
کد ایزو ۳۱۶۶	NO-1103
نوع زبان رسمی	زبان نروژی
وبگاه	www.stavanger.kommune.no

استاوانگرنروژی: [stɑˈvɑ̀ŋ:ər]  ( گوش دهید)) (به نروژی: Stavanger) نام شهری در نروژ است. این شهر چهارمین شهر بزرگ و سومین منطقه بزرگ شهری در نروژ (در صورت هم افزایی با شهر مجاور سندس) و مرکز اداری استان روگالاند است.این شهرداری چهارمین شهر پرجمعیت نروژ است. شهر استاوانگر در شبه جزیره استاوانگر در جنوب غربی نروژ واقع شده‌است. سال تأسیس رسمی این شهر ۱۱۲۵ میلاد ی، همزمان با تکمیل کلیسای جامع استاوانگر است. هسته اصلی استاوانگر تا حد زیادی از خانه‌های چوبی به سبک قرن ۱۸ و ۱۹ تشکیل شده‌است؛ که به عنوان بخشی از میراث فرهنگی شهر محافظت می‌شود. این امر باعث شده‌است که مرکز شهر، دارای ویژگی شهرهای کوچک با تعداد نسبتاً زیادی خانه‌های جدا از هم باشد. این وضعیت به نوبه خود باعث گسترش حومه شهر و رشد جمعیت در مناطق اطراف و دور از مرکز استاوانگر شده‌است.

تغییرات مرزی

سابقهٔ استاوانگر، به عنوان یک شهر، به قرون وسطی برمی گردد. استاوانگر در سال ۱۸۳۷ هم زمان با رسمیت پیدا کردن قانون خودگردانی محلی، در نروژ، به عنوان یک محدودهٔ شهرداری و شهر، تاسیس شد. این شهرداری، بین سالهای ۱۸۶۷ تا ۱۹۵۳ ضمن ادغام با مناطق و شهرهای همجوار و جزایر اطراف، بارها گسترش پیدا کرده است. در سال ۱۹۶۵ میلادی، ۱۲۱ جزیره متعلق به محدودهٔ شهرداری استاوانگر بودند. از این تعداد ۷ جزیره، در سال ۱۹۷۸ به خاک اصلی شبه جزیرهٔ اسکاندیناوی متصل شده اند. بزرگترین این جزایر ۵٫۳ کیلومتر مربع مساحت دارد. با تغییرات اعمال شده، در سال ۲۰۲۰ میلادی، تعداد جزایر متعلق به محدودهٔ شهرداری استاوانگر به ۳۲۶ جزیره رسید. بزرگترین این جزایر، رِنِنسْ اُوی بود که ۴۰٫۷ کیلومتر مربع مساحت دارد.

مورد قابل توجه دیگر، بزرگترین جزیره در ریفیلکه، اُومبو است که ۵۷٫۵ کیلومتر مربع مساحت دارد و قبلاٌ با دو شهرداری سابق، که در تقسیمات جدید، دیگر به شکل و اسم قبلی وجود ندارند، به طور مشترک اداره می شد؛ اما از سال ۲۰۲۰ میلادی، ادارهٔ آن، به طور کامل به حوزهٔ شهرداری استاوانگر، منتقل شد. پس از آخرین تغییرات، استاوانگر، در بخش خشکی، از سمت جنوب، با ساندنس، در جنوب غربی با سولا و راندابرگ در غرب، دارای مرز مشترک است. دیگر مرزهای استاوانگر در سمت شمال و شمال غربی و غرب و شرق آبدره هستند. از جمله در سمت شمال غربی، آبدره بوکنافیورد، تیسور را از محدودهٔ شهرداری استاوانگر، جدا می کند.

طبیعت

سنگ بستر در استاوانگر متعلق به رشته کوه کالدونین است و بخشی از آن، از سنگهای رسوبی دگرگون شده از دورهٔ کامبرین، به‌ خصوص با دگرگونی خفیف و لایه های قابل تمایز و شکننده تشکیل شده است؛ و بخش دیگر آن مربوط به دورهٔ پرکامبرین، با دگرگونی شدید بوده؛ و به‌ خصوص از انواع مختلف گنیس و نیز گرانیت و گابرو تشکیل شده است. تا حدودی دقیقتر از نظر محل، می توان گفت که در قسمت مرکزی محدودهٔ شهرداری، عمدهٔ سنگ ها از جنس دگرگون شدهٔ خفیف، با لایه های قابل تمایز و شکننده هستند. در حالی که در جزایر اطراف، دگرگونی سنگها شدیدتر بوده و جنس آنها سختر، مانند آمفیبولیت و گنیس است. در سمت جنوب، جزایر نسبتاً مسطح و کم ارتفاع هستند. اما رو به سمت شمال، صخره ای تر، ناهموارتر و مرتفع تر می شوند. سنگهای رسوبی و نرم، به راحتی، فرسایش یافته و خاک خوبی برای رویش گیاهان تولید کرده اند، اما در مناطقی که در معرض وزش باد قرار دارند، پوشش گیاهی فقیر است. هم در بخش قاره و هم در جزایر، بستر سطحی زمین تا حد زیادی توسط رسوبات یخچالی پوشیده شده است. ازاین نظر به نوعی به خصوص جزایر جنوبی، شباهت به خاک قسمت شمالی منطقه زراعی یَرِن، پیدا می کنند. در شمال محدودهٔ شهرداری، زمین عمدتا بین تخته سنگهای جنگلی و پوشیده از خلنگ مدفون شده است. این جنگل عمدتاً جنگلی از درختان خودروی برگریز و تعدادی صنوبرهای کاشته شده است. در جزیرهٔ اُومبو، جنگل کاج طبیعی وجود دارد. سنگهای سخت دوران پرکامبرین، در منطقهٔ دارای چین خوردگی های کالدونین، هم در جزیره و هم در بخش قاره، ارتفاعات اصلی را تشکیل می دهند. نمونه هایی از این موارد، یکی در بخش قاره در نزدیکی سولا است که ۹۵ متر از سطح دریا بالاتر است؛ و دیگری نقطهٔ علامت گذاری شده، در فاصلهٔ ۷ کیلومتری جنوب مرکز شهر استاوانگر است؛ که ۱۳۸ متر، از سطح دریا ارتفاع دارد. در جزایر، نمونهٔ مشخص این مورد، از جمله یکی تپه باند، با ارتفاع ۵۱۵ متر از سطح دریا است؛ که در جزیره اُومبو، واقع شده است؛ و بلندترین نقطه، در محدودهٔ شهرداری استاوانگر و جزایر اطراف است. نمونه های دیگری نیز البته با ارتفاع کمتر در دیگر جزایر منطقه، به چشم می خورند. مرکز شهر استاوانگر، دور یک خلیج کوچک که خود شاخه ای از یک آبدره است؛ قرار دارد. در اینجا یک فرورفتگی شدید، در زیر آب دریاچه، قابل تشخیص است.

توضیح شهر

نمایی از بالا از خلیج کوچک وُگِونْ، که درمرکز شهر استاوانگر قرار گرفته است.

نمایی از کوچه ای در استاوانگر قدیم.

مغازه ها و دفاتر تجاری اصلی استاوانگر، در مرکز شهر، در شرق و جنوب شرقی خلیج کوچک وُگِنْ، در محله ای با خانه های چوبی و قدیمی و خیابان های باریک قرار گرفته اند. خیابان اصلی شهر، که (چیرکه گاتا:Kirkegata ) نام دارد، به فارسی معنی «خیابان کلیسا» می دهد؛ و مهمترین و معروف ترین خیابان شهر، با امکانات تجاری و خدماتی محسوب می شود. بین خلیج کوچک وُگِنْ؛ و دریاچه بِرَِیْا، در جنوب، ساختمان کلیسای جامع استاوانگر قرار گرفته است. این ساختمان یکی از بهترین و سالمترین ساختمانهای بازمانده از دوران قرون وسطی، در کشور نروژ است. در كنار آن عمارت و باغ اسقف، قرار داشت، یعنی جایی که به احتمال زیاد، در حال حاضر، دبیرستان کلیسای جامع استاوانگر، روی سنگ بنای آن ساخته شده است. در جنوب شرقی دریاچه بِرَِیْا، ایستگاه راه آهن استاوانگر و در سمت جنوب ایستگاه راه آهن، ساختمان تئاتر روگالاند، قرار دارند.

از سال ۱۹۵۰میلادی، یک فعالیت گسترده بازسازی و نوسازی، در اطراف و خارج از محلهٔ قدیمی شهر، ظاهر مرکز شهر استاوانگر را دچار تغییرات زیادی کرده است. این تغییرات، به ویژه، در میدان بین کلیسای جامع شهر؛ و خلیج کوچک وُگِنْ، مشهود هستند. با این حال، چند محیط قدیمی که دارای ارزش فرهنگی هستند، حفظ شده اند. برای مثال یک محله مسکونی، با خانه های چوبی قدیمی، در غرب وُگِنْ، به نام (استرا:Straen)، هنوز پا برجاست. این محله همچنین به عنوان «استاوانگر قدیم» شناخته می شود.

داده‌های اقلیم Stavanger(1961-90)
ماه	ژانویه	فوریه	مارس	آوریل	مه	ژوئن	ژوئیه	اوت	سپتامبر	اکتبر	نوامبر	دسامبر	سال
میانگین بیش‌ترین °C (°F)	۳ (۳۷)	۳ (۳۷)	۵ (۴۱)	۹ (۴۸)	۱۴ (۵۷)	۱۶ (۶۱)	۱۸ (۶۴)	۱۸ (۶۴)	۱۵ (۵۹)	۱۱ (۵۲)	۷ (۴۵)	۵ (۴۱)	۱۰٫۳ (۵۱)
میانگین کم‌ترین °C (°F)	−۱ (۳۰)	−۱ (۳۰)	۰ (۳۲)	۳ (۳۷)	۷ (۴۵)	۹ (۴۸)	۱۲ (۵۴)	۱۲ (۵۴)	۱۰ (۵۰)	۷ (۴۵)	۴ (۳۹)	۲ (۳۶)	۵٫۳ (۴۲)
بارندگی میلی‌متر (اینچ)	۹۲ (۳٫۶۲)	۶۶ (۲٫۶)	۷۵ (۲٫۹۵)	۵۰ (۱٫۹۷)	۶۸ (۲٫۶۸)	۷۳ (۲٫۸۷)	۹۱ (۳٫۵۸)	۱۱۵ (۴٫۵۳)	۱۵۶ (۶٫۱۴)	۱۴۸ (۵٫۸۳)	۱۳۶ (۵٫۳۵)	۱۱۰ (۴٫۳۳)	۱٬۱۸۰ (۴۶٫۴۶)
میانگین روزانه ساعت‌های تابش آفتاب	۴۸	۷۹	۱۴۰	۱۶۸	۲۲۶	۲۲۲	۱۹۷	۱۵۹	۱۴۱	۸۰	۴۵	۳۳	۱٬۵۳۸

جمعیت تاریخی
سال	جمعیت	±%
۱۷۶۹	۳٬۳۳۷	—
۱۹۵۱	۵۰٬۶۱۷	+۱٬۴۱۶٫۸٪
۱۹۶۰	۵۲٬۸۳۵	+۴٫۴٪
۱۹۷۰	۸۱٬۷۴۱	+۵۴٫۷٪
۱۹۸۰	۸۹٬۹۱۳	+۱۰٪
۱۹۹۰	۹۷٬۵۷۰	+۸٫۵٪
۲۰۰۰	۱۰۸٬۸۱۸	+۱۱٫۵٪
۲۰۱۰	۱۲۳٬۸۵۰	+۱۳٫۸٪
منبع: Statistics Norway[۱][۲]

جستارهای وابسته

• فهرست شهرهای نروژ

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Stavanger». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۸ ژانویه ۲۰۱۲.