کنکور در ایران

تعداد و نسبت داوطلبان و پذیرفته‌شدگان کنکور سراسری ایران بین سال‌های ۱۳۷۹ تا ۱۳۹۲.

آزمونی سراسری پذیرش دانشگاه های کشور که با نام کنکور یا کنکور سراسری نیز شناخته می‌شود، آزمونی است که هرساله در ایران و بیرون از آن برای پذیرش دانشگاه های کشور برگزار شده و نمره گرفته شده در آن مبنای ورود به دانشگاه های ایران است.

کنکور سراسری بر حسب مقطع مورد نظر توسط نهادهای گوناگون برگزار می گردد، این آزمون در مقطع کارشناسی تمام دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی ایران و نیز کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی کلیه دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی دولتی ایران (به جز رشته های علوم پزشکی) توسط سازمان سنجش آموزش کشور برگزار می‌گردد. رشته های کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی دانشگاه های آزاد اسلامی توسط مرکز پذیرش دانشگاه آزاد و برای رشته های کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی علوم پزشکی و دوره های تخصص و فوق تخصص پزشکی، داروسازی و دندان‌پزشکی توسط مرکز سنجش وزارت بهداشت برگزار می گردد.

. این آزمون هر سال یک بار در ماه تیر (غیر از سال ۱۳۹۹ به دلیل شیوع کووید-۱۹) به صورت یک مرحله‌ای و برای پنج گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی، علوم تجربی، علوم انسانی (شامل داوطلبان متقاضی شرکت در آزمون با منابع رشته علوم انسانی یا منابع رشته علوم و معارف اسلامی)، زبان‌های خارجی و هنر به‌طور جداگانه برگزار می‌شود. تا پیش‌از سال ۱۳۹۲ کنکور دانشگاه های آزاد توسط مرکز آزمون دانشگاه آزاد اسلامی و به صورت جداگانه از کنکور سراسری برگزار می شد و پس از آن با کنکور سراسری ادغام شد.

طبق مصوبه مجلس کنکور به تدریج حذف شود و معیارهای دیگری برای ورود به دانشگاه در نظر گرفته شود.

همچنین بر اساس مصوبات مجلس ایران و در راستای حذف تدریجی کنکور، سوابق تحصیلی به تدریج سهم بیشتری از پذیرش دانشجو را خواهد داشت.

در حال حاضر این میزان برای کنکور سراسری ۱۴۰۱ معادل ۴۰ درصد تأثیر مثبت بوده و ۶۰ درصد پذیرش براساس نمره آزمون سراسری است‌.

تاریخچه

نخست‌وزیر موسوی در بازدید از یک مرکز برگزاری کنکور سال ۱۹۸۵م/۱۳۶۴ش.

جلسه کنکور، جلسه کنکور قوانینی دارد از جمله همراه داشتن گوشی همراه و ماشین حساب ممنوع است و تخلف محسوب می‌شود؛ درهای ورودی یک ساعت پیش از آغاز آزمون بسته می‌شوند و از ورود داوطلب به جلسه جلوگیری می‌شود

اوّلین کنکور ایران در سال ۱۳۴۸ برگزار شد و ۴۷٬۷۰۳ نفر داوطلب در آن شرکت کردند. سؤالات اوّلین دورهٔ کنکور، به صورت سؤالات کوتاه پاسخ طرّاحی شده بود. در آزمون سال ۱۳۹۴ که چهل و ششمین کنکور ایران بود حدود ۸۵۰۰۰۰نفر داوطلب ورود به دانشگاه بودند که ۵۰۰۰۰۰ نفر در رشته علوم تجربی ثبت نام کرده بودند.

تعداد شرکت‌کنندگان

بررسی‌ها نشان می‌دهد که تعداد متقاضیان شرکت در کنکور از سال ۱۳۸۰ تا سال ۱۳۹۷ روندی کاهشی داشته‌است. با این حال تعداد متقاضیان کنکور در سال ۱۳۹۸ نسبت به ۱۳۹۷ روندی افزایشی داشته‌است. تعداد شرکت‌کنندگان در کنکور سراسری سال ۱۳۹۸، ۱۱۱۸۷۹۳ نفر بوده‌است.

دروس عمومی

۴ درس زبان و ادبیات فارسی، دین و زندگی، زبان انگلیسی و زبان عربی در کلیه آزمون‌ها به‌عنوان دروس عمومی مورد سؤال واقع می‌شدند. بر طبق مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، از تغییرات مهم کنکور ۱۴۰۲ افزایش سهم معدل کتبی نهایی سال دوازدهم در نتایج کنکور بوده است. این تاثیر چیزی به اندازه ۴۰ درصد است که بر اساس سابقه تحصیلی سال دوازدهم و بر مبنای ۱۰ درسی است که امتحان آن مشترکا در مدارس کشور برگزار شده است و بر اساس این مصوبات از این پس دروس عمومی از کنکور حذف شده و آزمون تستی کنکور صرفا از دروس اختصاصی خواهد بود.

سهم معدل امتحانات نهایی که دروس عمومی نقش بسزایی در آن دارند، ۴۰ درصد قطعی و سهم آزمون دروس اختصاصی ۶۰ درصد نمره آزمون سراسری است.

آزمون‌های آزمایشی

با توجه به رقابتی تر شدن کنکور سراسری در ایران و فشار روانی جلسه کنکور برای بسیاری از داوطلبان، موسساتی با هدف برگزاری آزمون‌های آزمایشی مشابه کنکور شروع به فعالیت کردند. این موسسات طبق برنامه زمان‌بندی شده‌ای هر دو تا سه هفته یکبار اقدام به برگزاری آزمونی مشابه با کنکور سراسری کرده تا داوطلبان با شرکت در آن بتوانند مهارت‌های آزمونی خود را به چالش بکشند. پایه‌گذار آزمون‌های آزمایشی کاظم قلم چی بود که در سال ۱۳۷۲ اولین آزمون آزمایشی اش را در زیر زمین دبستانی با حدود ۶۰ نفر شرکت کننده برگزار کرد. .

از آزمون‌های آزمایشی که در ایران برگزار می‌شود می‌توان به قلمچی، گاج، گزینه دو، ماز و سنجش اشاره کرد.

انتخاب رشته کنکور سراسری

در فرایند انتخاب رشته، تمامی افرادی که در کنکور سراسری شرکت نموده و توانسته‌اند رتبه و تراز لازم برای انتخاب رشته در هر یک از دوره‌ها را کسب نمایند، امکان آن را خواهند داشت تا در بازه زمانی یک هفته ای اقدام به انتخاب رشته دلخواه خود نمایند. فرم انتخاب رشته در گذشته به صورت دستی و توسط متقاضیان در زمان مشخص تکمیل شده و به باجه‌های انتخاب رشته هر شهر تحویل داده می‌شد. اما در حال حاضر فرم انتخاب رشته به صورت اینترنتی تکمیل شده و متقاضیان ورود به دانشگاه حداکثر ۱۵۰ رشته در دانشگاه‌های متفاوت را می‌توانند به ترتیب اولویت تکمیل نمایند.

گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی

گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی از گروه‌های پنجگانه آزمون سراسری ورود به دانشگاه‌ها (آموزش عالی) است که به‌طور مستقل آزمون ورودی برگزار می‌کند و رشته‌هایی در مقاطع مختلف تحصیلی دارد. دانش‌آموزان علاقه‌مند به رشته ریاضی - فیزیک باید قدرت درک، فهم و تجزیه و تحلیل بالایی در دروس ریاضی، فیزیک و شیمی داشته و پایه درسی آنها در دروس نامبرده قوی باشد. دانش‌آموزان این رشته می‌توانند در مقاطع بالاتر (دانشگاهی) به تحصیلات خود در رشته‌های فنی و مهندسی ادامه دهند.

طبق آماری که در سال ۹۶ منوط بر ظرفیت دانشگاه‌ها بر اساس شرکت کننده‌های کنکور ریاضی اعلام شده از تقریباً ۲۳۵۰۰۰ نفر ظرفیت با آزمون و بدون آزمون، تقریباً ۶۶۰۰۰ نفر با آزمون به دانشگاه راه پیدا خواهند کرد.

از ۲۳۵ سؤال در کنکور ریاضی، ۲۰٪ – ۳۰٪ آنها ساده هستند و اکثراً به تمامی سوالات پاسخ خواهند داد. ۴۰٪ – ۶۰٪ متوسط هستند که با داشتن تسلط نسبی می‌توانید از پس این تیپ سوالات هم بربیایید. اما ۲۰٪ – ۳۰٪ باقی مانده به گروه سوالات سخت و سرنوشت ساز تعلق دارد که برای رسیدن به رتبه برتر، دانشگاه و رشته مد نظر باید وارد رقابت با این تیپ سوالات شوید.

در گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی، ریاضیات به عنوان مهمترین و اصلی‌ترین ماده امتحانی اهمیت بسیاری دارد. ریاضیات رشتهٔ ریاضی به ۳ قسمت تقسیم می‌شود: حساب (شامل ریاضی۱ و حسابان ۱ و۲) هندسه (شامل هندسه۱و۲و۳ و هندسه تحلیلی و جبر خطی) ریاضیات گسسته (شامل آمار و مدلسازی، جبر و احتمال و گسسته)

• دروس تخصصی برای هر رشته‌ای و هر زیر گروهی در کنکور ضریبی متفاوت دارد.

گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی دارای ۳ زیرگروه می‌باشد.

زیرگروه ۱

3

زیرگروه ۲

3

زیرگروه ۳

3

همچنین از تغییرات کنکور سراسری ۱۴۰۲ حذف تمامی زیرگروه‌ها برای همه گروه‌های آزمایشی است.

گروه آزمایشی علوم تجربی

همچنین ببینید: رشته تحصیلی علوم تجربی

گروه آزمایشی علوم تجربی از گروه‌های پنج‌گانه آزمون سراسری ورود به دانشگاه‌ها (آموزش عالی) است که به‌طور مستقل آزمون ورودی برگزار می‌کند و رشته‌هایی در مقاطع مختلف تحصیلی دارد.

داوطلبان برای دروس مختلف خود زمان‌های استانداردی را مهلت پاسخ گویی به سوالات دارند. جمعاً ۱۷۰ سؤال تخصصی و در زمان ۱۷۵ دقیقه و در بخش عمومی ۱۰۰سؤال و ۷۵ دقیقه فرصت پاسخگویی دارند. با توجه به تحلیل آزمون کارشناسی علوم تجربی سال‌های گذشته جدول زیر می‌تواند به میزان دست یابی رتبه برتر به شما کمک کند.

کنکور تجربی تنوع بسیار بالایی در سوالات خود دارد به گونه ای که شما در دروس زیست‌شناسی و زمین‌شناسی با قالبی حفظی-مفهومی روبرو خواهید شد و این در حالی ست که دروس ریاضی و فیزیک دانش استدلالی و محاسباتی شما را محک می‌زند؛ یا درس شیمی که تلفیقی از مهارت‌های گفته شده‌است.

گروه آزمایشی علوم تجربی دارای ۵ زیرگروه است. شرکت کنندگان در این گروه آزمایشی پس از قبولی در کنکور می‌توانند در رشته‌های چون پزشکی، دندان‌پزشکی، دامپزشکی، داروسازی و… تحصیل کنند. از نظر طبقه‌بندی علوم، علوم تجربی شامل چهار علم «شیمی»، «فیزیک»، «زیست‌شناسی» و «زمین‌شناسی» است. در این گروه آزمایشی به‌طور یکسان به این چهار علم پرداخته نمی‌شود؛ مثلاً دربارهٔ زیست‌شناسی بسیار مفصل بحث می‌شود و ضریب بالایی هم دارد در حالی که در علم شیمی بین گروه علوم ریاضی و فنی با این گروه آزمایشی تفاوتی وجود ندارد و منابع یکی است. همین مسئله دربارهٔ علم فیزیک هم به چشم می‌خورد. علم زمین‌شناسی هم که با ضریب صفرش در زیرگروه یک، خود گویای همه چیز است.

مواد تخصصی امتحانی این گروه برگرفته از دروس تخصصی رشته تحصیلی علوم تجربی از شاخه متوسطه نظری است. این رشتهٔ دبیرستانی دربارهٔ علوم تجربی و طبیعی بحث می‌کند. از مهمترین دروس این رشته زیست‌شناسی می‌باشد که در کنکور نیز بالاترین ضریب را دارد. از مباحث اصلی دروس زیست‌شناسی می‌توان به زیست‌شناسی و بهداشت محیط، زیست گیاهی، زیست جانوری، زیست سلولی مولکولی و ژنتیک و… اشاره کرد. شرکت کنندگان در گروه آزمایشی علوم تجربی باید پایه و بنیه علمی قوی در درس زیست‌شناسی داشته و به‌راحتی از پس مسائل ریاضی، فیزیک (در حد علوم تجربی) و شیمی برآیند.

درس زیست‌شناسی در رشته تجربی مهم‌ترین درس است و در زیر گروه‌های یک و دو دارای ضریب ۴ می‌باشد.

برای دانش آموزانی که می‌خواهند در رشته داروسازی پذیرفته شوند مهم‌ترین درس بعد زیست‌شناسی، درس شیمی است که در زیرگروه دو ضریب ۴ دارد.

ضرایب دروس:

دروس	زیرگروه ۱	زیرگروه ۲	زیرگروه ۳	زیرگروه ۴	زیرگروه ۵
زمین‌شناسی	صفر	۱	۴	۱	۱
زیست‌شناسی	۴	۴	۲	۲	۲
شیمی	۳	۴	۲	۲	۲
فیزیک	۲	۲	۲	۳	۲
ریاضیات	۲	۳	۳	۴	۳

• از آنجا که دروس تخصصی نقش بالایی در قبولی فرد دارند، تمام اعداد بالا در عدد ۳ ضرب می‌شوند.
• با توجه به این که درس زمین‌شناسی در زیرگروه اول تجربی (زیر گروه پزشکی) ضریب صفر دارد به همین علت این درس دارای انحراف معیار نیست.
• در کلیه رشته‌های مرتبط با پزشکی زیست‌شناسی بالاترین ضریب را داراست.
• بر اساس برخی منابع زیرگروه اول را زیرگروه زیست‌شناسی، زیرگروه دوم را زیرگروه شیمی، زیرگروه سوم را زیرگروه زمین‌شناسی، زیرگروه چهارم را زیرگروه ریاضیات و زیرگروه پنجم را نیز زیرگروه فیزیک نامیده‌اند.

منابع:

• ریاضیات (ریاضی ۱ سال دهم، ریاضی ۲ سال یازدهم، ریاضی ۳ سال دوازدهم)
• فیزیک (فیزیک ۱ سال دهم، فیزیک ۲ سال یازدهم، فیزیک ۳ سال دوازدهم ویژه رشته تجربی)
• زیست‌شناسی (زیست‌شناسی ۱ سال دهم، زیست‌شناسی ۲ سال یازدهم، زیست‌شناسی ۳ سال دوازدهم)
• شیمی (شیمی ۱ سال دهم، شیمی ۲ سال یازدهم، شیمی ۳ سال دوازدهم)
• زمین‌شناسی (زمین‌شناسی سال یازدهم)

زیرگروه ۱

3

زیرگروه ۲

3

زیرگروه ۳

• زمین‌شناسی
• اقیانوس‌شناسی

زیرگروه ۴

3

زیرگروه ۵

3

گروه آزمایشی علوم انسانی (و علوم و معارف اسلامی)

کتاب‌های درسی ادبیات فارسی در دبیرستان به ترتیب از چب به راست: ادبیات فارسی (۱)، ادبیات فارسی (۲) کلیه رشته‌ها، ادبیات فارسی (۳) رشته علوم انسانی و ادبیات فارسی (۳) رشته ریاضی و علوم تجربی

گروه آزمایشی علوم انسانی از گروه‌های پنجگانه آزمون سراسری آموزش عالی ورود به دانشگاه‌ها (کنکور) است. این گروه آزمایشی به‌طور مستقل آزمون ورودی و رشته‌هایی در سطح کارشناسی و کاردانی دارد.

پذیرش در کنکور علوم انسانی به مراتب از کنکور ریاضی و کنکور تجربی بیشتر و بهتر است و از ۳۱۰۸۶۴ نفر شرکت کننده در سال ۹۶، تعداد ۵۴۴۰۷ نفر در رشته‌های انسانی باآزمون پذیرفته شده‌اند.

در کنکور انسانی سال ۹۹ تعداد ۳۱۴۴۹۸ نفر ثبت نام کردند. از این تعداد ۴۴۶۲۱ نفر غایب بودند.

تیپ سوالات انسانی همانند سایر رشته هاست. ۲۰٪ – ۳۰٪ ساده هستند و اکثراً پاسخ می‌دهند، ۴۰٪ – ۶۰٪ سوالات متوسط هستند و با دانش نسبی از مطالب می‌توانید از پس این سوالات هم بر بیایید، ۲۰٪ – ۳۰٪ باقی مانده بخش سرنوشت ساز و مقدمه ورود به عرصه رقابت برای رتبه برتری ست که بسیار کاری سخت و دشوار است.

گروه آزمایشی علوم انسانی دارای ۵ زیرگروه است.

مواد تخصصی امتحانی آن از دروس تخصصی رشتهٔ تحصیلی علوم انسانی است که خود از شاخهٔ متوسطهٔ نظری است. رشتهٔ علوم انسانی بیشتر تأکید بر مباحث مرتبط با تفکّر آدمی (دروس فلسفه و منطق و روان‌شناسی)، جامعه و مسائل مرتبط با آن (جامعه‌شناسی، تاریخ، جغرافیا و اقتصاد) و مهم‌تر از همه زبان (ادبیات فارسی و عربی) که وسیلهٔ درک و انتقال پیام میان انسانها است، دارد.

دربارهٔ داوطلبان دیپلمه علوم و معارف اسلامی: داوطلبانی که دارای دیپلم رشته علوم و معارف اسلامی هستند (رشته علوم و معارف اسلامی در اکثر دروس با رشته علوم انسانی مشترک است) نیز می‌توانند با شرکت در رشته علوم انسانی و انتخاب گزینهٔ تقاضای آزمون از منابع رشته علوم و معارف اسلامی؛ در منابع عمومی و تخصصی این رشته که با رشته علوم انسانی تفاوت دارند (عربی ۱، ۲ و ۳ [عربی رشته معارف مفصل‌تر و پیشرفته‌تر از سایر رشته‌ها می‌باشد]؛ تاریخ (در رشته علوم و معارف اسلامی به جای تاریخ ۱، ۲ و ۳؛ تاریخ اسلام ۱ و ۲ و تاریخ ۳ (ایران معاصر) تدریس و مطالعه می‌شود؛ و همچنین دین و زندگی (که منبع تخصصی آن در این رشته کتب اصول عقاید ۱، ۲ و ۳ می‌باشد) به سوالات طرح‌شده از منابع خودشان پاسخ دهند؛ در ارزیابی با جامعه کل گروه آزمایشی علوم انسانی سنجیده می‌شوند و در انتخاب رشته هم تفاوتی با داوطلبان علوم انسانی ندارند.

دروس تخصصی زیرگروه علوم انسانی در نظام جدید

ریاضی - اقتصاد - علوم و فنون ادبی (ادبیات تخصصی) - زبان عربی - تاریخ (تاریخ اسلام ۱ و ۲ و تاریخ ۳ (ایران در دوره اسلامی) مخصوص داوطلبان دیپلمه علوم و معارف اسلامی) - جغرافیا - علوم اجتماعی (جامعه‌شناسی) - فلسفه و منطق - روان‌شناسی.

زیرگروه‌های انتخاب رشته

رشته‌های دانشگاهی گروه آزمایشی علوم انسانی در ۵ زیرگروه است.

زیرگروه ۱

3

زیرگروه ۲

3

زیرگروه ۳

3

زیرگروه ۴

3

زیرگروه ۵

3

کتاب درسی تاریخ ایران و جهان (۲)

ضرایب دروس عمومی و تخصصی در زیرگروه‌های علوم انسانی

ضرایب دروس تخصصی برای زیرگروه‌های مختلف:

دروس	زیرگروه ۱	زیرگروه ۲	زیرگروه ۳	زیرگروه ۴	زیرگروه ۵
علوم و فنون ادبی	۴	۲	۲	۲	۲
زبان عربی	۴	۱	۱	۱	۱
ریاضی	۲	۴	۴	۳	۳
اقتصاد	۱	۲	۳	۲	۲
تاریخ و جغرافیا	۱	۱	۱	۳	۱
علوم اجتماعی	۱	۳	۲	۲	۳
فلسفه و منطق	۳	۱	۱	۲	۲
روان‌شناسی	۱	۲	۱	۳	۳

• از آنجا که دروس تخصصی نقش بالایی در قبولی فرد دارند، تمام اعداد بالا در عدد ۳ ضرب می‌شوند.
• در چندین سال اخیر میانگین درصد دروس ریاضی و زبان انگلیسی در کنکور انسانی به ترتیب ۳٪ و ۵٪ بوده‌است.

تغییرات در کنکور علوم انسانی نظام جدید

در تاریخ آموزش و پرورش نظام‌های آموزشی مختلفی از ابتدا تاکنون وجود داشتند. آخرین نظام آموزشی که در حال حاضر در سیستم آموزش و پرورش در حال اجراست، با نام نظام ۳-۳-۶ می‌باشد. این نامگذاری اشاره به ۶ سال دوره ابتدایی (۳ سال دوره اول ابتدایی / ۳ سال دوره دوم ابتدایی) و ۳ سال دوره اول دبیرستان یا همان دوره راهنمایی و ۳ سال دوره دوم دبیرستان دارد. رشته علوم انسانی در دوره دوم متوسطه نظام آموزشی جدید قرار دارد. در نظام جدید آموزشی این رشته تغییرات زیادی اتفاق افتاده‌است. مهم‌ترین آن‌ها را می‌توان این‌طور گفت:

1. کاهش تعداد کتاب‌های درسی ادبیات فارسی عمومی به ۳ کتاب در هر ۳ سال.
2. مشترک شدن کتاب درسی عربی بایگانی‌شده در ۲۹ نوامبر ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine با رشته‌های تجربی / ریاضی به مقدار بسیار زیاد. (طوری که دانش آموزان سال دوازدهم = پیش دانشگاهی نظام قدیم) هم درس عربی را دارند.
3. جدا شدن کتاب درسی دین و زندگی رشته علوم انسانی از رشته‌های تجربی و ریاضی.
4. تغییرات زیادی که در محتوا و اهداف آموزشی کتاب درسی ریاضی و آمار اتفاق افتاده‌است.
5. مشترک شدن کتاب درسی عربی عمومی و عربی اختصاصی.
6. کم شدن تعداد کتاب‌های درسی ادبیات اختصاصی با اهداف آموزشی متفاوت از نظام قدیم سالی - واحدی.
7. تغییرات بسیار زیاد در کتاب‌های تاریخ، جغرافیا، جامعه‌شناسی، روانشناسی، جامعه‌شناسی و فلسفه.

چند نکته دربارهٔ کتاب‌ها

کتاب درسی اقتصاد همچنان بخش‌های مشترکی زیاد با نظام قدیم دارد. البته درس روانشناسی هم چنین است.

مقایسه کنکور نظام قدیم و جدید انسانی

در کنکور انسانی نظام جدید این کتاب‌ها به عنوان منابع سوالات استفاده می‌شوند:

۱) ادبیات فارسی عمومی

فارسی ۱ پایه دهم / فارسی ۲ پایه یازدهم / فارسی ۳ دوازدهم

بررسی سوالات کنکور ادبیات فارسی عمومی

در این درس ۲۵ تست طراحی می‌شود با ۱۸ دقیقه زمان پاسخگویی. سوالات این درس شامل موضوعات زیر می‌شود:

۱. املاء و درستی واژگان: ۲–۳ تست

۲. معنی واژگان: ۲–۳ تست

۳. دستور زبان: ۴–۵ تست

۴. تاریخ ادبیات: ۱ تست

۵. آرایه‌های ادبی: ۵–۴ تست

۶. قرابت معنایی و تناسب مفهومی: ۸–۹ تست

۲) زبان عربی عمومی

عربی، زبان قرآن ۱ پایه دهم / عربی، زبان قرآن ۲ پایه یازدهم / عربی، زبان قرآن ۳ پایه دوازدهم

بررسی سوالات کنکور عربی عمومی کنکور انسانی

در سوالات زبان عربی نیز مانند زبان و ادبیات فارسی ۲۵ سؤال قرار دارد. مدت زمان پاسخگویی این درس ۲۰ دقیقه است.

منابع کنکور برای این درس شامل سه کتاب مذکور است و شامل این موضوعات می‌شود:

۱. ترجمه از عربی به فارسی: ۷–۸ تست

۲. ترجمه از عربی به فارسی که تعریب نام دارد: ۱–۲ تست

۳. درک و معادل یابی حملات: ۱ تست

۴. درک مطلب و متن: ۴ تست

۵. تجزیه و ترکیب: ۳ تست

۶. حرکت گذاری: ۱ تست

۷. قواعد: ۴ تست

۸. سوالات ترکیبی قواعد و ترجمه: ۳ تست

۳) فرهنگ و معارف اسلامی

دین و زندگی ۱ پایه دهم / دین و زندگی ۲ پایه یازدهم / دین و زندگی ۳ پایه دوازدهم

۴) زبان انگلیسی

انگلیسی ۱ پایه دهم / انگلیسی ۲ پایه یازدهم / انگلیسی ۳ پایه دوازدهم

کتاب درسی تاریخ ادبیات ایران و جهان (۲)

۱) ریاضی و آمار

ریاضی و آمار ۱ پایه دهم / ریاضی و آمار ۲ پایه یازدهم / ریاضی و آمار ۳ پایه دوازدهم

منابع دروس تخصصی کنکور نظام جدید علوم انسانی

۲) اقتصاد

تنها از کتاب درسی اقتصاد پایه دهم طرح سؤال می‌شود.

۳) زبان و ادبیات اختصاصی

علوم و فنون ادبی ۱ پایه دهم / علوم و فنون ادبی ۲ پایه یازدهم / علوم و فنون ادبی ۳ پایه دوازدهم

۴) زبان عربی اختصاصی

از کتاب‌های عربی اختصاصی علوم انسانی پایه دهم و یازدهم و دوازدهم طرح سؤال می‌شود.

۵) تاریخ و جغرافیا

برای سوالات تاریخ: تاریخ ایران و جهان باستان ۱ پایه دهم / تاریخ ۲ پایه یازدهم / تاریخ ۳ ایران و جهان معاصر

برای سوالات جغرافیا: جغرافیای ایران پایه دهم / جغرافیا ۲ ناحیه ای / جغرافیا ۳ کاربردی پایه دوازدهم

۶) علوم اجتماعی یا جامعه‌شناسی

جامعه‌شناسی ۱ پایه دهم / جامعه‌شناسی ۲ پایه یازدهم / جامعه‌شناسی ۳ پایه دوازدهم

۷) فلسفه و منطق

منطق پایه دهم

فلسفه ۱ پایه یازدهم / فلسفه ۲ اسلامی پایه دوازدهم

۸) روانشناسی

فقط یک کتاب درسی روانشناسی برای طرح سؤال در پایه یازدهم است.

• دروس تخصصی برای هر رشته‌ای و هر زیر گروهی در کنکور ضریبی متفاوت دارد.

گروه آزمایشی هنر

کنکور هنر یکی از ۵ کنکور ورود به مقطع کارشناسی یا کاردانی دانشگاه در ایران است. این کنکور مختص داوطلبانی است که علاقه‌مند به ادامه تحصیل در رشته‌های هنری در دانشگاه هستند. این کنکور همانند ۴ کنکور دیگر (ریاضی، علوم تجربی، علوم انسانی و زبان خارجه) دارای ۴ درس عمومی و ۷ درس اختصاصی به شرح زیر است:

1. درک عمومی هنر ۳۰ تست
2. درک عمومی ریاضی و فیزیک ۳۰ تست
3. ترسیم فنی ۲۰ تست
4. خلاقیت تصویری ۲۰ تست
5. خلاقیت نمایشی ۲۰ تست
6. خلاقیت موسیقی ۲۰ تست
7. خواص مواد ۲۰ تست

برای شرکت در کنکور هنر داوطلب نیازمند مدرک دیپلم در هر رشته‌ای است. اما غالباً به‌خصوص داوطلبان هنرستانی پیش هنر یا پیش دانشگاهی هنر می‌گذرانند. منابع کنکور غالباً توسط سازمان سنجش اعلام شده و علاوه بر آن‌ها برای دروس اختصاصی نیازمند مطالعه منابع آزاد هستید. این کنکور برای پذیرش در رشته‌های هنری غالباً دارای امتحان عملی است. آزمون عملی (یا مرحله دوم) برای سنجیدن توانایی داوطلب توسط داوران در رشته مورد علاقه اش است. دروس تخصصی گروه آزمایشی هنر: درک عمومی هنر - درک عمومی ریاضی و فیزیک - ترسیم فنی - خلاقیت تصویری و تجسمی - خلاقیت نمایشی - خلاقیت موسیقی - خواص مواد.

• دروس تخصصی برای هر رشته‌ای و هر زیر گروهی در کنکور ضریبی متفاوت دارد. این را به یاد داشته باشید که خواص مواد در تمام پنج زیرگروه ضریب یک دارد و میانگین آن در سال گذشته کمتر از ده درصد بوده‌است.

رشته‌های دانشگاهی

زیرگروه یک: هنرهای تجسمی و کاربردی

{{Columns-list|3|

• طراحی لباس
• طراحی صحنه
• عکاسی
• نقاشی
• ارتباط تصویری(گرافیک)
• چاپ
• صنایع دستی
• طراحی پارچه
• کارشناسی فرش
• کتابت و نگارگری
• مجسمه‌سازی
• هنرهای تجسمی
• هنرهای اسلامی
• هنرهای صناعی

زیرگروه دو: طراحی صنعتی

• طراحی صنعتی

زیرگروه سه: میرات فرهنگی و باستان‌شناسی

{{Columns-list|3|

• باستان‌شناسی
• مرمت و احیای بناهای تاریخی
• راهنمای موزه‌ها و بناهای تاریخی
• موزه داری
• مردم‌شناسی
• مرمت آثار تاریخی

زیرگروه چهار: هنرهای نمایشی

• سینما (بازیگری)
• سینما (تدوین)
• سینما (فیلمبرداری)
• سینما (کارگردانی)
• سینما (فیلمنامه‌نویسی)
• تلویزیون و هنرهای دیجیتالی
• تولید سیما
• کاردانی هنرهای نمایشی
• کارگردانی تلویزیون
• نمایش عروسکی
• ادبیات نمایشی

زیرگروه پنج: موسیقی

• آهنگسازی
• موسیقی نظامی
• نوازندگی موسیقی ایرانی
• نوازندگی موسیقی جهانی

گروه آزمایشی زبان‌های خارجی

گروه آزمایشی زبان‌های خارجی از گروه‌های آزمون سراسری ورود به دانشگاه‌ها (آموزش عالی) است که به‌طور مستقل آزمون ورودی برگزار می‌کند و رشته‌هایی در مقاطع مختلف تحصیلی دارد.

کنکور زبان از جمله شاخه‌های کنکور سراسری است که علاوه بر داوطلبان خاص خود از رشته‌های انسانی، تجربی، ریاضی هم شرکت کننده می‌پذیرد. کنکور زبان در بعد از ظهر یکی از کنکورها و اغلب کنکور تجربی برگزار می‌شود.

گروه آزمایشی زبان‌های خارجی دارای چهار زیرگروه می‌باشد.

=== زیرگروه یک---

رشته ی زبان انگلیسی گرایش (مترجمی)   

رشته ی زبان انگلیسی گرایش ( ادبی)

زیرگروه دو

• رشته زبان آلمانی
• رشته مترجمی زبان آلمانی

زیرگروه سه

• رشته زبان فرانسه (گرایش ادبی)
• رشته زبان فرانسه (گرایش مترجمی)

زیرگروه چهار

• رشته زبان روسی
• رشته زبان و ادبیات ارمنی
• رشته زبان و ادبیات اردو
• رشته زبان ژاپنی
• رشته زبان ایتالیایی
• رشته زبان اسپانیایی
• رشته زبان چینی
• رشته زبان ترکی استانبولی

دروس تخصصی عبارتند از:

• برای زیرگروه یک :زبان تخصصی انگلیسی
• برای زیرگروه دو :زبان تخصصی آلمانی
• برای زیرگروه سه :زبان تخصصی فرانسه
• برای زیرگروه چهار: زبان تخصصی ندارد و زبان عمومی با ضریب ۴ در نظر گرفته می‌شود.
• دروس تخصصی برای هر رشته‌ای و هر زیر گروهی در کنکور ضریبی متفاوت دارد.

تغییر نحوه برگزاری کنکور از سال ۱۴۰۲ و بعد از آن و حواشی مرتبط با آن

براساس مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در تاریخ ۱ تیر ۱۴۰۰، از سال ۱۴۰۲ در پذیرش دانشگاه‌ها سهم سوابق تحصیلی ۶۰ درصد و سهم کنکور سراسری ۴۰ درصد خواهد بود.

همچنین کنکور سراسری مختص دروس تخصصی است و دروس عمومی با توجه به سوابق تحصیلی ارزیابی می‌شود همچنین کنکور سراسری دو بار در سال برگزار خواهد شد و نتایج آزمون‌ها تا ۲ سال اعتبار خواهد داشت.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در بهمن ۱۴۰۰، با بیان این‌که تلاش علمی سال‌های دهم، یازدهم و دوازدهم دوران دبیرستان در کنکور تأثیر قطعی پیدا می‌کند، گفت: بر مبنای این مصوبه، معدل سال دوازدهم و اعمال آن در سال ۱۴۰۲ و معدل سال یازدهم در سال ۱۴۰۳ و معدل سال دهم در سال ۱۴۰۴ تأثیر قطعی خواهد داشت. بر اساس این مصوبه سهم ۶۰ درصد ارزیابی توانائی داوطلبان کنکور به دوره تحصیلی دبیرستان منتقل می‌شود و صرفاً طی ۴ ساعت کنکور، سرنوشت دانش‌آموزان تعیین نخواهد شد و وزن بیشتر به علم و دانش عمیق دانش‌آموزان اختصاص پیدا خواهد کرد.

در 25 تیر ماه 1401 مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی به همراه اصلاحیه آن توسط سید ابراهیم رئیسی ابلاغ شد و مبنای کنکور 1402 به بعد قرار گرفت به این صورت که تاثیر قطعی معدل برای سال 1402 ، 40 درصد قطعی برای پایه دوازدهم ، 1403 ، 50 درصد قطعی برای پایه دوازدهم ، 1404 ، 60 درصد قطعی برای یازدهم و دوازدهم و برای 1405 ، 60 درصد قطعی برای دهم ، یازدهم و دوازدهم اعمال شود.

این مصوبات از سوی مجلس شورای اسلامی و نیز جمعیت فراوانی از فرهنگیان،دانش آموزان،والدین آنان و کنشگران و فعالان حوزه کنکور مورد مخالفت قرار گرفته است.

مجلس معتقد است شورای عالی انقلاب فرهنگی به جای سیاست گذاری قانون گذاری کرده و این اقدامات شورای عالی انقلاب فرهنگی در تقابل با قانون اساسی ست.همچنین،مخالفان بیان میکنند که این شیوه گزینش سبب افزایش نا عدالتی آموزشی میشود و مشکلاتی را در امر گزینش به وجود می آورد که میتوان به این اشاره نمود که در کشور سالانه در پنج گروه آزمایشی تعداد بسیاری ازداوطلبان دارای معدل ۱۹ الی ۲۰ میباشند که که در حقیقت داوطلبان دارای معدل مطلوب و متوسط و پایین تر از چرخه گزینش حذف میشوند و نیز سوالات امتحانات نهایی توانایی تفکیک داوطلبان و دانش آموزان را ندارند.به اعتقاد بسیاری،این مصوبه از نظر ریاضی دارای اشکالات فراوانی است.

در کنکور سال ۹۳ و ۹۴ معدل به صورت قطعی تاثیر داده شد و نتایجی غیر قابل قبول برای داوطلبان پدید آورد که موجب شد با شکایت یکی از داوطلبان و پیگیری دیوان عدالت کشور تاثیر معدل برای سال ۹۵ از سوی سازمان سنجش آموزش کشور مثبت اعلام شود.

سال ۹۷ شورای سنجش و پذیرش دانشجو تصمیم بر این نهاد که تاثیر معدل برای کنکور سال ۹۸ به صورت قطعی باشد.تصمیم این شورا اعتراض های زیادی از سوی داوطلبان را موجب شد و این شورا در نهایت تاثیر معدل را در آبان ماه سال ۹۷ برای کنکور سال آینده را مثبت اعلام کرد.

این تلاش ها برای تاثیر قطعی نمودن کنکور سراسری و لغو شدن آن ها و شرایط نظام آموزشی کشور نشان میدهد که زیر ساخت ها برای چنین اقداماتی مهیا نبوده و انتظار می رود سال های آینده اعتراض های زیاد بر اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی وارد شود.

برخی معتقدند در شورای عالی انقلاب فرهنگی تعداد اندکی و اقلیت این شورا از این مصوبات حمایت کرده و موافق آن میباشند و اقلیت جمعیت افراد حقیقی و حقوقی این مصوبات را پدید آورده اند.

عبدالرسول پور عباس به عنوان رییس سازمان سنجش در چندین مورد ممکن نبودن اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی را متذکر شده بود.رییس سازمان سنجش همچنین بر این موارد تاکید داشت که این سازمان تنها اجرای مصوبات را بر عهده دارد و در تصویب آنها دخالت نداشته است.

رییس پیشین این سازمان،ابراهیم خدایی اظهار داشت که ما تاثیر قطعی را یکبار برای کنکور به طور آزمایشی(درون سازمانی)اجرا کردیم که رتبه کلیه داوطلبان منطقه ۳ کاهشی شد.

پیش از ابلاغ از سوی سید ابراهیم رییسی اصلاحیه های متعدد و فراوانی بر مصوبات اجرا شد که نشان از عدم نظام مند و عدم هدفمند بودن مصوبات را دارد.

احمد نادری،نماینده تهران در یک مصاحبه متذکر شد که مجلس ممکن است در این رابطه به سوی طرح سوال از رییس جمهور حرکت کند.مجلس همچنین یک طرح دو فوریت در ارتباط لغو و ملغی کردن مصوبات(اجرای آنها)آماده کرد.

استاندارد سوالات

بنا بر گفته مسئولان سازمان سنجش هدف از برگزاری کنکور، جدا کردن ۵٪ اول داوطلبان هر گروه آزمایشی (جهت انتخاب رشته در رشته‌های پرطرفدار است) و به همین خاطر مجبور هستند هر سال یک یا چند درس را دشوار طرح کنند.

این موضوع در کنکور سراسری سال ۱۳۹۹ موجب اعتراضات شدیدی بخاطر سطح بسیار دشوار درس شیمی و در کنکور سراسری سال ۱۴۰۰ در درس ریاضی شده‌است.

تقلب در کنکور

سالانه قبل و بعد از برگزاری آزمون های سراسری بحث تقلب در این آزمون بالا میگیرد گرچه بیشتر این موارد شایعه بوده و تخلف در پخش سوالات قبل از آزمون اتفاق نیفتاده اما بارها استفاده از وسایل هوشمند برای تقلب در این آزمون مورد استفاده قرار گرفته.

رئیس سازمان سنجش پس از کنکور ۹۸ اعلام کرد بسیاری از این افراد شناسایی و به تخلفات آنها رسیدگی خواهد شد. کنکور ۱۴۰۱ نیز با حواشی زیادی از جمله استفاده از وسایل الکترونیکی و پخش سوالات همراه بوده.

پیوند به بیرون

• سازمان سنجش آموزش کشور بایگانی‌شده در ۱۵ مارس ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine