آذرخواران

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
آذرخواران
اطلاعات کلی
کشور ایران
استاناصفهان
شهرستانجرقویه
بخشمرکزی
نام محلیآبخارون، اوخارون
نام‌های دیگرحبیب‌آباد
آذرخواران بر ایران واقع شده‌است
آذرخواران
۳۲°۱۹′۴۵″شمالی ۵۲°۰۸′۵۸″شرقی / ۳۲٫۳۲۹۲۲۶۲°شمالی ۵۲٫۱۴۹۴۵۳۹°شرقی / 32.3292262; 52.1494539
مردم
جمعیت۱٬۰۵۸ نفر
اطلاعات روستایی
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۳۱۴۶۶۲

آذرخواران(Âzarkhavârân) روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان جرقویه در استان اصفهان ایران است. این روستا در فاصله ۵۵ کیلومتری شهرستان ورزنه و شهرستان اصفهان و ۵ کیلومتری شرق شهر محمدآباد واقع شده است.[۱]

واژه‌شناسی[ویرایش]

این واژه از سه جزء تشکیل شده‌است:« آذر + خوار + ان». جزء نخستین را آشکارا می دانیم که همان «آذر» مقدس است که هنوز در زبان فارسی جلالت خاص دارد و نشانی از حرمت بسیاری است که ایرانیان بر آتش می نهاده‌اند و اما جزء دوم، یعنی «خوار»، بی تردید همان کلمه اوستایی «خوارنَنگَهَه» است که بعدها «خُرّه» و یا «فرّ» شده‌است و معنی آن میشود شکوه آتش و اما جزءِ سوم یعنی «ان» همان علامت کثرت(جمع) و نسبت است.[۲] [۳][۴]


آتشکده[ویرایش]

نخستین آتشکده‌ای که در منطقه جرقویه ساخته شده آذربرزین نام داشته که ویرانه‌های آن در کنار روستای آذرخواران باقی است. این آتشکده در کوه های شمال باختری شهرک آذرخواران قرار داشته و اکنون ویرانه پی های آن در بالای کوهی به نام کوه بچه در همانجا به چشم میخورد و آتشکده مرکزی شهرکها و روستا های شمال باختری گرکویه(جرقویه) بوده است. از آتش این آتشکده آتشکده های روستاها و شهرک های پیرامون و خانه های آنها را فروزان میساختند.[۵]

امامزاده[ویرایش]

در این روستا مزار امامزاده ای به نام امامزاده شاه محمد مراد(نسب آن را به موسی بن جعفر میدانند) واقع شده است. شاه مراد یکی از امامزاده‌‌های قدیمی جرقویه است که در آذرخواران قرار دارد. از دیرباز مردمان از سرتاسر منطقه برای زیارت به این مکان می‌آمدند. این بنا به همت حاج نیاز قادریان در سال‌های ۷۱ تا ۷۲ مورد بازسازی قرار گرفته است. این امامزاده به عنوان مرکز فرهنگی و قرآنی در قلب بخش مرکزی و در دل کویر بوده و هر روزه میزبان زائران و گردشگران می باشد.


پرونده:شاهمراد ۱.jpg

قلعه‌های آذرخواران[ویرایش]

در آذرخواران چندین دژ قدیمی وجود دارد که نشان دهندهٔ تاریخچه و پیشینهٔ این آبادی است.

پرونده:قلعه ی آذرخواران ۱.jpg
پرونده:قلعه ی آذرخواران.jpg

در میان سال‌های (۹۰۷ تا ۹۳۰ هجری) در آذرخواران دژی(قلعه) ساخته شده که اکنون در خاور(شرق) این روستا پابرجاست و از یادگارهای دوران شاه اسماعیل صفوی می باشد.[۶][۷]

تاریخ[ویرایش]

زمان تاسیس و شکل گیری این روستا به دوران ساسانی بر میگردد؛ در قدیم الایام مکان این روستا شامل هفت قلعه(دژ) بود که عبارت بودند از: آذرخواران، آبخواران، دهچی، دیه خواران، کوهک، دشت جهان و دشت آسمان که در این بین آذرخواران قلعه‌ی مرکزی بشمار می‌رفت.

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. کتاب گرکویه(جرقویه) سرزمینی ناشناخته بر کران کویر، نگارش:علی شفیعی نیک آبادی، انتشارات گلبن، زمستان ۱۳۷۲، صفحه۱۴۷
  2. فرهنگ جامع نام‌ها و آبادیهای کهن اصفهان تألیف محمد مهریار.
  3. جغرافیان اصفهان، صفحه ۱۸۱
  4. کتاب گرکویه(جرقویه) سرزمینی ناشناخته بر کران کویر، نگارش:علی شفیعی نیک آبادی، انتشارات گلبن، زمستان ۱۳۷۲، صفحه۳۳
  5. کتاب گرکویه(جرقویه) سرزمینی ناشناخته بر کران کویر، نگارش:علی شفیعی نیک آبادی، انتشارات گلبن، زمستان ۱۳۷۲، صفحه ۳۴
  6. خاطرات آقای حاج محمد اسماعیل کیانی آذرخوارانی
  7. کتاب گرکویه(جرقویه) سرزمینی ناشناخته بر کران کویر، نگارش:علی شفیعی نیک آبادی، انتشارات گلبن، زمستان ۱۳۷۲، صفحه ۷۱
  • «نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱ ژانویه ۲۰۱۳.