علیرضا سمیع آذر

علیرضا سمیع آذر
زادهٔ	۱۳۴۰ خورشیدی تهران، ایران
ملیت	ایرانی
پیشه	تاریخ‌دان و منتقد هنر
کارهای برجسته	رئیس موزه هنرهای معاصر تهران (۱۳۷۶ تا ۱۳۸۴)

علیرضا سمیع آذر (زاده ۱۳۴۰) نویسنده و پژوهشگر تاریخ هنر اهل ایران است. وی در میان سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۴ (۱۹۹۹ تا ۲۰۰۵ میلادی)، در دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی، مدیر موزه هنرهای معاصر تهران بود. دوره ریاست وی بر این موزه همراه بود با بازتر شدن فضای سیاسی و هنری ایران و نشان دادن دوبارهٔ گنجینه آثار آن موزه. سمیع آذر نشان افسری نظام هنر و ادبیات دولت فرانسه را دریافت کرده‌است. او همچنین نشان طلای انجمن ملی هنر آمریکا را به پاس تلاشش در تشویق و گسترش هنر دریافت کرده‌است. او همچنین از موسسین حراج تهران است.

زندگی

علیرضا سمیع آذر در سال ۱۳۴۰ به دنیا آمد و در سال ۱۳۶۹ در رشته معماری از دانشگاه تهران دانش‌آموخته شد. او در ۱۳۷۵ از رساله دکترای خود در زمینه معماری در دانشگاه مرکزی انگلستان دفاع کرد.

زندگی حرفه‌ای

سمیع آذر تا سال ۱۳۸۳ ریاست موزه هنرهای معاصر تهران را بر عهده داشت. در این دوره، سیاست‌های آزادی‌گرایانهٔ او امکان فضای موزه را وارد دوره‌ای جدید پس از انقلاب ۱۳۵۷ کرد که در آن آثار هنرمندان نامداری چون محسن وزیری‌مقدم، منصوره حسینی و پرویز تناولی برای بار دیگر اجازه نمایش در موزه را یافتند؛ هنرمندانی که گاه میانه خوبی با حکومت اسلامی ایران نداشتند.

مدیریت سمیع آذر بر موزه، همراه شد با افزایش همکاری‌های هنری میان موزه هنرهای معاصر و دیگر نهادهای هنری در سراسر جهان. پرویز کلانتری سمیع‌آذر را کسی می‌داند که پنجره هنر ایران را به سوی دنیا گشوده و توانسته است هنر آن کشور را از انزوای سیاسی و فرهنگی بیرون بیاورد.

پس از پایان ریاست جمهوری محمد خاتمی و روی کار آمدن محمود احمدی‌نژاد، سمیع آذر از مدیریت موزه کنار گذاشته شد. از آن پس، وی وقت خود را صرف نوشتن مقاله‌های و کتاب‌های گوناگون دربارهٔ هنر نوین ایران و جهان کرد؛ که از آن جمله می‌توان به اثر چندجلدی تاریخ هنر معاصر جهان و انقلاب مفهومی اشاره کرد. کتاب‌های او با بازخورد بسیار مثبتی در ایران همراه بوده‌اند. آیدین آغداشلو کتاب انقلاب مفهومی وی را ستوده است و آن را نشانه توانایی تاریخ‌دانان ایرانی برای اظهار نظر در زمینه تاریخ هنر جهان دانسته است.

از جمله منصب‌های هنری سمیع آذر می‌توان به ریاست گروه پژوهش هنر دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران (۱۳۸۴–۱۳۷۵) و ریاست فرهنگسرای نیاوران (۱۳۶۲–۱۳۶۱) اشاره کرد. وی همچنین حراج تهران را از سال ۱۳۹۱ به صورت نهادی مستقل و خصوصی بنیان نهاد.

کتاب‌ها

تألیف

• تاریخ هنر معاصر جهان: اوج و افول مدرنیسم، ۱۳۸۸
• انقلاب مفهومی، ۱۳۹۱

ترجمه

• ادوارد لوسی‌اسمیت، مفاهیم و رویکردها در آخرین جنبش‌های هنری قرن بیستم
• ادوارد لوسی‌اسمیت، جهانی شدن و هنر جدید