سزیم کرومات

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
سزیم کرومات
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس ۱۳۴۵۴-۷۸-۹
پاب‌کم ۶۱۶۱۳
کم‌اسپایدر ۵۵۵۲۱
شمارهٔ ئی‌سی 236-640-4
جی‌مول-تصاویر سه بعدی Image 1
  • [Cs+].[Cs+].[O-][Cr]([O-])(=O)=O

  • InChI=1/Cr.2Cs.4O/q;۲*+۱;;;۲*-1/rCrO4.2Cs/c2-1(3,4)5;;/q-۲;۲*+۱
    Key: BROHICCPQMHYFY-UICSPCLAAP

خصوصیات
فرمول مولکولی Cs2CrO4
شکل ظاهری Yellow crystalline solid
چگالی 4.237 g/cm3
دمای ذوب ۹۵۴ تا ۹۶۱ درجه سلسیوس (۱٬۷۴۹ تا ۱٬۷۶۲ درجه فارنهایت؛ ۱٬۲۲۷ تا ۱٬۲۳۴ کلوین)
انحلال‌پذیری در آب 45.50 g/100 g (25 °C)
ساختار
ساختار بلوری orthorhombic
گروه فضایی Pnma (№ 62)
ثابت شبکه a = 8.368 Å, b = 6.226 Å, c = 11.135 Å
خطرات
GHS pictograms The flame-over-circle pictogram in the Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS)The exclamation-mark pictogram in the Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS)The health hazard pictogram in the Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS)The environment pictogram in the Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS)
خطرات اصلی highly toxic, carcinogenic, oxidiser, environmental hazard
نقطه اشتعال
ترکیبات مرتبط
دیگر آنیون‌ها سزیم سولفات
دیگر کاتیون‌ها سدیم کرومات
پتاسیم کرومات
آمونیوم کرومات
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
Infobox references

سزیم کرومات یا کرومات سزیم یک ترکیب شیمیایی با فرمول (2 CS) CRO 4 است. این ماده جامد بلوری زرد رنگ است که نمک سزیم کرومیک اسید است و در دستگاه بلوری راست‌لوزی (ارتورومبیک) متبلور می‌شود.

بیش‌ترین کاربرد آن در گذشته تولید بخار سزیم در هنگام ساخت لامپ خلأ بود.[۱] در حال حاضر از این ماده تنها به عنوان پیش‌ماده ترکیبات به‌طور دلخواه بهره برده می‌شود.[۲][۳]

تولید[ویرایش]

سزیم کرومات بیشتر از واکنش کروم تری‌اکسید با کربنات سزیم به دست می‌آید و فرآورده دیگر آن دی‌اکسید کربن است:[۲]

CrO 3 (aq) + Cs 2 CO 3 (aq) s Cs 2 CrO 4 (aq) + CO 2 (g)

این ماده همچنین از راهی درگیر نیز به دست می‌آید. در آغاز واکنش جانشینی دوگانه میان پتاسیم کرومات و سزیم کلرید روی می‌دهد:[۳]

K 2 CrO 4 (aq) + 2 CsCl (aq) → Cs 2 CrO 4 (aq) + 2 KCl (aq)

سرانجام سزیم دی‌کرومات (که خود از راه متاتز نمک از آمونیوم دی‌کرومات به دست می‌آید) به دنبال قلیایی سازی با سزیم هیدروکسید سزیم کرومات را تولید می‌کند:[۱]

Cs 2 Cr 2 O 7 (aq) + 2 CsOH (aq) → 2 Cs 2 CrO 4 (aq) + H 2 O ()

کاربرد[ویرایش]

پیش‌تر از سزیم کرومات در مراحل آخر ایجاد لوله‌های خلأ استفاده می‌شد. در آن بخار سزیم با واکنش سزیم کرومات با سیلیسیم، بور یا تیتانیم به عنوان عوامل احیاکننده تولید شد. سپس بخار به لوله افزوده شد تا با گازهای باقی‌مانده از جمله نیتروژن و اکسیژن واکنش داده و از بین برود.[۴]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ Liebhafsky, H. A.; Winslow, A. F. (1947), "Cesium Chromate Photo‐Tube Pellets", Journal of Applied Physics, Journal of Applied Physics, Vol. 18, No. 12, 18 (12): 1128, Bibcode:1947JAP....18.1128L, doi:10.1063/1.1697594
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ Pejov, Ljupčo; Petruševski, Vladimir M (2003-08-01). "Latent symmetry versus accidental degeneracy effects in the vibrational spectra of dopant chromate anions in M2CrxS1−xO4 solid solutions (M∈{K, Rb, Cs})". Journal of Physics and Chemistry of Solids (به انگلیسی). 64 (8): 1353–1363. doi:10.1016/S0022-3697(03)00160-4. ISSN 0022-3697.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ Bender, Johannes; Wohlfarth, Andreas; Hoch, Constantin (2010-12-01). "Crystal Structures of New Alkali Metal-rich Oxometallates: Rubidium Aluminate Tetrahydroxide, Rb9(AlO4)(OH)4, Rubidium Orthogallate, Rb5GaO4, Cesiumbis-Chromate(IV) Oxide, Cs10(CrO4)2O, and Cesium Diindate, Cs8In2O7". Zeitschrift für Naturforschung B (به انگلیسی). 65 (12): 1416–1426. doi:10.1515/znb-2010-1202. ISSN 1865-7117.
  4. Emsley, John (2001), Nature's Building Blocks: An A-Z Guide to the Elements, Oxford University Press, p. 81, ISBN 0-19-850340-7.