روابط ایالات متحده آمریکا و جمهوری آذربایجان
 | |
 آذربایجان |
 ایالات متحده آمریکا |
|---|---|
| سفارتخانه | |
| سفارت جمهوری آذربایجان در واشینگتن دی.سی. | سفارت آمریکا، باکو |
ایالات متحده آمریکا و جمهوری آذربایجان از سال ۱۹۹۲ روابط دیپلماتیک داشته‌اند.[۱]
بر اساس گزارش رهبری جهانی ۲۰۱۲ آمریکا، ۵۳ درصد از آذربایجانی‌ها با رهبری ایالات متحده موافق هستند، ۲۷ درصد مخالف و ۲۱ درصد نامشخص هستند.[۲]
تاریخ[ویرایش]
اولین برخورد روابط بین دولتی ایالات متحده -آذربایجان دیدار وودرو ویلسون ، رئیس‌جمهور ایالات متحده و هیئت جمهوری دموکراتیک آذربایجان در کنفرانس صلح پاریس در ۱۹۱۹ بود. نمایندگان آذربایجانی جلسه پاریس را باب میل خود نیافتند، زیرا رئیس‌جمهور ویلسون به جای به رسمیت شناختن به آنها توصیه کرد که بر اساس یک دستور از طرف جامعه ملل، کنفدراسیونی با همسایگان قفقازیشان ایجاد کنند. ویلسون نتیجه گرفت که مسئله آذربایجان قبل از حل و فصل عمومی مسئله روسیه قابل حل نیست.[۳]
پس از حمله ارتش سرخ در آوریل ۱۹۲۰، جمهوری سوسیالیستی آذربایجان شوروی اعلام موجودیت کرد، که در سال ۱۹۲۲ به عنوان بخشی از جمهوری سوسیالیستی فدراتیو قفقاز جنوبی به اتحاد جماهیر شوروی پیوست. هیچ رابطه مستقیم بین دولتی بین آذربایجان شوروی و ایالات متحده وجود نداشت.
روابط معاصر[ویرایش]
در ۱۸ اکتبر ۱۹۹۱، پارلمان آذربایجان اعلامیه استقلال را تصویب کرد. متعاقباً، در ۲۵ دسامبر ۱۹۹۱، اتحاد جماهیر شوروی موجودیت خود را متوقف کرد و ایالات متحده به‌طور رسمی ۱۲ جمهوری شوروی سابق، از جمله آذربایجان را به عنوان کشورهای مستقل به رسمیت شناخت.[۴] در ۶ مارس ۱۹۹۲، جمهوری آذربایجان سفارت خود را در واشینگتن و در ۱۶ مارس ۱۹۹۲، ایالات متحده سفارت خود را در باکو، پایتخت آذربایجان افتتاح کرد.[۵][۶]
در سال ۲۰۰۵، باراک اوباما به عنوان سناتور تازه‌کار، به همراه سناتور ارشد آمریکایی ریچارد لوگار ، در سفر کاری به آذربایجان سفر کرد.[۷]
ویلیام جی برنز ، معاون وزیر امور خارجه در امور سیاسی در سپتامبر ۲۰۰۹ در کنفرانسی در مورد روابط ایالات متحده و آذربایجان در دانشگاه جورج تاون، سه حوزه اصلی مورد علاقه ایالات متحده در روابط دوجانبه خود با آذربایجان را بیان کرد: همکاری امنیتی، انرژی، و اصلاحات اقتصادی و دموکراتیک[۸]
درگیری ناگورنو-قره باغ[ویرایش]
روابط مدرن آمریکا و آذربایجان به شدت تحت تأثیر موضع رسمی ایالات متحده در مورد مناقشه قره باغ قره باغ بین ارمنستان و آذربایجان بوده‌است. ایالات متحده از سال ۱۹۹۲ به‌طور فعال در تلاش برای حل مناقشه مشارکت داشت. وزیر امور خارجه ایالات متحده ، جیمز بیکر سوم ، به عنوان بخشی از مأموریت امنیت و همکاری در اروپا (CSCE؛ در حال حاضر OSCE)، مجموعه ای از قواعد را به نام وی نامگذاری شد پیشنهاد کرد که در نهایت نمایندگی طرف‌های درگیر درون قالب مذاکره گروه مینسک را مشخص کرد.
مشارکت امنیتی[ویرایش]
روابط امنیتی ایالات متحده و آذربایجان در مسیرهای مختلفی از جمله مشارکت فعال آذربایجان در برنامه مشارکت برای صلح ناتو و مأموریت‌های تحت رهبری ایالات متحده در کوزوو، افغانستان و عراق و روابط نظامی دو جانبه برای اطمینان از امنیت انرژی و امنیت حمل و نقل دریای خزر توسعه یافت. آذربایجان در حمایت از جنگ علیه تروریسم به رهبری ایالات متحده، جدا از مشارکت نیروها، حق عبور از خاک، سوخت رسانی و فرود هواپیماهای آمریکایی و ائتلاف عازم افغانستان و عراق، اطلاعاتی برای مبارزه با تأمین مالی تروریسم به اشتراک گذاشت؛ تروریست‌های مظنون را دستگیر کرد و تحت تعقیب قرار داد.[۸] جدا از استفاده نیروهای هوایی آمریکا از حریم هوایی جمهوری آذربایجان، بیش از یک سوم تمام تجهیزات غیر مرگبار مورد استفاده ارتش آمریکا در افغانستان شامل سوخت، پوشاک و مواد غذایی از طریق باکو منتقل می‌شد.[۹] در نوامبر ۲۰۱۱، ری مابوس، وزیر نیروی دریایی ایالات متحده با رئیس‌جمهور و وزیر دفاع آذربایجان دیدار کرد و اعلام کرد که روابط نظامی بین کشورهایشان گسترش می‌یابد. وزارت خارجه آمریکا پیش از این ۱۰ میلیون دلار به آذربایجان پیشنهاد داده بود تا ساختارهای امنیتی خود را در دریای خزر تقویت کند.[۱۰]
همکاری اقتصادی[ویرایش]
_-_01.jpg)
روابط ایالات متحده و آذربایجان در حوزه اقتصادی عمدتاً در زمینه منابع انرژی خزر و انتقال آنها به بازارهای غربی توسعه یافت. شرکت‌های آمریکایی به‌طور فعال در توسعه هیدروکربن‌های خزر در میدان‌های نفتی دریایی آذربایجان مشارکت دارند و دولت ایالات متحده به‌طور فعال از خط لوله باکو - تفلیس - جیهان به عنوان اصلی‌ترین مسیر حمل و نقل نفت خزر حمایت کرد.[۱۱]
در ژانویه ۲۰۰۸، اظهار نظر در مورد سفر سن به آذربایجان. ریچارد لوگر، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنا، جان سی کی دیلی از UPI آذربایجان را «تنها دوست باقی مانده آمریکا در حوزه خزر» نامید.[۱۲] در این بازدید سناتور لوگر همچنین گفت که او همراه با جوزف بایدن، عضو کمیته روابط خارجی سنا، در نامه ای که پیشتر به وزیر امور خارجه کاندولیزا رایس ارسال کردند، نیاز به «یک نماینده ویژه متمرکز بر مسائل مربوط به انرژی در خزر برای حفظ منافع بلند مدت آمریکا» را مورد حمایت خود قرار دادند.[۱۲]
ایالات متحده در سال ۱۹۹۵ یک توافق تجاری دوجانبه با آذربایجان امضا کرده و به این کشور وضعیت «مورد پسندترین کشور» را اعطا کرده‌است. و یک معاهده سرمایه‌گذاری دوجانبه با آذربایجان امضا کرده، که از آن به عنوان یک کشور ذینفع تحت برنامه سیستم ترجیحات عمومی (GSP)، در سال ۲۰۰۸ نام برده شد.[۶] ایالات متحده همچنین از درخواست آذربایجان برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی حمایت می‌کند.[۸]
بازدیدهای سطح بالا[ویرایش]
سفر رئیس‌جمهور آذربایجان به آمریکا[ویرایش]
| رئیس‌جمهور | تاریخ | نوع بازدید | منابع |
| رئیس‌جمهور ح. علیف | ۲۵–۳۰ سپتامبر ۱۹۹۴ | بازدید کاری | [۱۳] |
| رئیس جمهورح. علیف | ۲۰–۲۶ اکتبر ۱۹۹۵ | بازدید کاری | [۱۴] |
| رئیس‌جمهور ح. علیف | ۲۷ ژوئیه- ۶ اوت ۱۹۹۷ | دیدار رسمی | [۱۵] |
| رئیس‌جمهور ح. علیف | ۲۲–۲۷ آوریل ۱۹۹۹ | بازدید کاری | [۱۶] |
| رئیس‌جمهور ح. علیف | ۱۲–۱۸ فوریه ۲۰۰۰ | بازدید کاری | [۱۷] |
| رئیس‌جمهور ح. علیف | ۴–۹ سپتامبر ۲۰۰۰ | بازدید کاری | [۱۸] |
| رئیس‌جمهور ح. علیف | ۱–۱۳ آوریل ۲۰۰۱ | بازدید کاری | [۱۹] |
| رئیس‌جمهور ح. علیف | ۱۴–۲۳ فوریه ۲۰۰۳ | دیدار رسمی | [۱۷] |
| رئیس‌جمهور ا. علیف | ۲۵–۲۸ آوریل ۲۰۰۶ | دیدار رسمی | [۲۰] |
| رئیس‌جمهور ا. علیف | ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۰ | بازدید کاری | [۱۷] |
| رئیس‌جمهور ا. علیف | ۲–۴ مه ۲۰۱۲ | بازدید کاری | [۲۱] |
| رئیس‌جمهور ا. علیف | ۲۰–۲۱ مه ۲۰۱۲ | بازدید کاری | [۲۲] |
| رئیس‌جمهور I. Aliyev | ۱ آوریل ۲۰۱۶ | دیدار رسمی | [۲۳] |
| رئیس‌جمهور ا. علیف | ۱۹ سپتامبر ۲۰۱۷ | دیدار رسمی | [۲۴] |
سفارتخانه‌ها[ویرایش]
سفارت ایالات متحده در باکو، جمهوری آذربایجان واقع شده‌است. سفارت جمهوری آذربایجان در واشینگتن دی سی واقع شده‌است.
منابع[ویرایش]
- ↑ Bulletin d'Information de l'Azerbaidjan, No. I, September 1, 1919, pp. 6–7
- ↑ U.S. Global Leadership Project Report - 2012 گالوپ (شرکت)
- ↑ Report of the Delegation, No. 7, June, 1919, Fund of the Ministry of Foreign Affairs, Dossier No. 3, p. 7, as cited in Raevskii, Английская интервенция и Мусаватское правительство, p. 53
- ↑ James P. Nichol.
- ↑ Betty Blair (1993). "Azerbaijan International: Regional Stability and US Interests". Vol. 1–2. نشریه بین‌المللی آذربایجان.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ "U.S. Department of State. U.S. -Azerbaijan relations". Retrieved 2010-07-08.
- ↑ Larson, Christina (Sep 2006). "Hoosier Daddy". Washington Monthly. Archived from the original on 2008-04-30.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ Burns, William J. (Sep 18, 2009). "Remarks: U.S. -Azerbaijan Relations". Georgetown University: Department of State.
- ↑ Richard Solash (2011-12-29). "U.S. Ambassador To Azerbaijan Leaving Post". رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی. Retrieved 2012-01-05.
- ↑ "Azerbaijan, U.S. to Expand Military Ties". CRI English. 2011-11-22. Archived from the original on 4 March 2016. Retrieved 2011-11-25.
- ↑ Bülent Gökay.
- ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ Daily, John C.K. (2008-01-18). "Analysis: U.S. has ally in Azerbaijan". United Press International. Archived from the original on 22 January 2008. Retrieved 2008-01-21.
- ↑ "Reply of the President of the Republic of Azerbaijan Heydar Aliyev to a reporter's question at Bina Airport before his leave for the United States of America in order to take part at the 49th session of the General Assembly of the United Nations - September 25, 1994". lib.aliyev-heritage.org. Retrieved 2018-04-29.
- ↑ "The speech of the President of Azerbaijan Heydar Aliyev at the official reception held by the oil Consortium of the USA in honor of the Azerbaijani President - New-York, October 24, 1995". lib.aliyev-heritage.org. Retrieved 2018-04-29.
- ↑ "Official visit of the President of the Republic of Azerbaijan Heydar Aliyev to the United States of America (July 27 - August 6, 1997)". lib.aliyev-heritage.org. Retrieved 2018-04-29.
- ↑ "Speech of the Azerbaijan President Heydar Aliyev at a meeting, held at the US Naval Academy, during his visit to the United States of America - April 23, 1999". lib.aliyev-heritage.org. Retrieved 2018-04-29.
- ↑ ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ ۱۷٫۲ "Azerbaijan - Visits by Foreign Leaders - Department History - Office of the Historian". history.state.gov (به انگلیسی). Retrieved 2018-04-29.
- ↑ "Speech of the Azerbaijan President Heydar Aliyev at the meeting with the leaders of major Jewish organizations in USA - September 8, 2000". lib.aliyev-heritage.org. Retrieved 2018-04-29.
- ↑ "President of Azerbaijan Heydar Aliyev met President of the United States of America George Bush - Washington, 9 April 2001". lib.aliyev-heritage.org. Retrieved 2018-04-29.
- ↑ Tran, Mark (2010-09-23). "United Nations general assembly – live". the Guardian (به انگلیسی). Retrieved 2018-04-29.
- ↑ "Working visit of Ilham Aliyev to the United States of America". en.president.az (به انگلیسی). Retrieved 2018-04-29.
- ↑ "Chicago NATO Summit 2012 | The Official Host Committee site for the 2012 NATO Summit". www.chicagonato.org (به انگلیسی). Retrieved 2018-04-29.
- ↑ "4th Nuclear Security Summit begins in Washington". currentaffairs.gktoday.in (به انگلیسی). April 2016. Archived from the original on 14 May 2019. Retrieved 2018-04-29.
- ↑ "U.S. President Donald Trump speaks during the 72nd session of the United Nations General Assembly at UN headquarters, September 19, 2107". U.S. Embassy & Consulates in the United Kingdom (به انگلیسی). 2017-09-20. Archived from the original on 2019-05-14. Retrieved 2018-04-29.