دن‌ژوان کرج

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
«دُن‌ژوان کرج»
اثر صادق هدایت
جلد مجموعه‌داستان سگ ولگرد
کشورایران
زبانفارسی
ژانر(ها)داستان کوتاه
انتشار
ناشربازرگانی نجات
نوع رسانهکتاب
تاریخ نشر۱۳۲۱ خورشیدی
گاه‌نگاری
مجموعهسگ ولگرد
→ پس از
سگ ولگرد
پیش از ←
بن‌بست

«دُن‌ژوان کرج» داستان کوتاهی از نویسندهٔ ایرانی، صادق هدایت است که نخستین بار در سال ۱۳۲۱ خورشیدی، همراه با هفت داستان دیگر در مجموعهٔ سگ ولگرد منتشر شد.[۱]

خلاصهٔ داستان[ویرایش]

داستان به شیوهٔ اول‌شخص مفرد نوشته شده‌است. راوی، که نمایندهٔ فکریِ خودِ نویسنده است، برای پرهیز از به‌جا آوردن رسم دیرین دید و بازدید سال نو به کرج می‌رود تا تعطیلات را در آن‌جا بگذراند. او ناخواسته در معرض ماجرایی عشقی قرار می‌گیرد و آن را به‌عنوان یک شاهد بی‌طرف و از دستِ اول نقل می‌کند.

نقدها و دیدگاه‌ها[ویرایش]

بگفتهٔ محمد علی همایون کاتوزیان، «دن‌ژوان کرج» یک کمدی دربارهٔ مردم طبقهٔ متوسط متجدد است.[۲]

بگفتهٔ محمد بهارلو، هدایت در وغ‌وغ ساهاب کمابیش همین مضمون را در قضیهٔ تیارتِ «طوفانِ عشقِ خون‌آلود» هجو کرده‌است. به‌باور بهارلو ساختار داستان، نوعی هجو و تعریض به رمان‌های پستِ عشق‌آلود است. آدم‌های داستان —حسن و نامزدش و دن‌ژوان— که یک مثلث عشقی را می‌سازند، از روی رمان‌های سطحیِ عاشقانه ساخته شده‌اند.[۳] راوی یا نویسنده هیچ‌یک از آدم‌های داستان را محکوم نکرده و دربارهٔ آن‌ها با قطعیت حکم نمی‌کند.[۴] در عوض قضاوت‌های آدم‌های داستان دربارهٔ خودشان، تُند و کینه‌توزانه و بی‌رحمانه است. آن‌ها هرچند که یکدیگر را به «بی‌اخلاقی» متهم می‌کنند، خودشان در عمل، مرتکب آن می‌شوند. بگفتهٔ بهارلو، از نظر زن و دن‌ژوان چیزی به‌نام عشق وجود ندارد، زیرا آن‌ها از غریزه و هوس‌های زودگذر خود پیروی می‌کنند و به‌نظر می‌رسد که از یک جَنَم هستند.[۵]

پانویس[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  • بهارلوییان، شهرام؛ اسماعیلی، فتح‌الله (۱۳۷۹). شناخت‌نامهٔ صادق هدایت. تهران: قطره. ص. ۶۳۵. شابک ۹۶۴-۳۴۱-۰۸۰-۳.
  • کاتوزیان، محمدعلی همایون (۱۳۷۷). صادق هدایت از افسانه تا واقعیت. ترجمهٔ فیروزه مهاجر. تهران: طرح نو. ص. ۳۸۹. شابک ۹۶۴-۵۶۲۵-۴۹-۱.
  • هدایت، صادق؛ بهارلو، محمد (۱۳۸۰). سگ ولگرد صادق هدایت با مقدمهٔ محمد بهارلو. تهران: قطره. ص. ۱۶۶. شابک ۹۶۴-۳۴۱-۰۲۲-۶.

پیوند به بیرون[ویرایش]