خاندان اودا
| خاندان اودا | |
|---|---|
 نشان خانوادگی (مون) خاندان اودا | |
| استان بومی | اچیزن ولایت اُواری |
| خاندان مادر | خاندان تایرا، (خاندان فوجیوارا، خاندان اینبه) |
| القاب | گوناگون |
| بنیانگذار | تایرا نو چیکازانه نام دیگر (اودا چیکازانه) |
| آخرین حاکم | اودا نوبوتوشی |
| سال بنیانگذاری | قرن سیزدهم |
| انحلال | هنوز ادامه دارد |
| پایان حکومت | ۱۸۷۱, لغو نظام هان |
خاندان اودا (به ژاپنی: 織田氏 Oda-shi) یک خاندان از دایمیوهای (امیران محلی) ژاپنی بود که در اواسط قرن شانزدهم به نیروی سیاسی مهمی در جهت اتحاد ژاپن تبدیل شد. زادگاه اصلی این خاندان در ولایت اچیزن (امروزه استان فوکوئی، بخش نیو، شهر فوکوئی) و معبد تسوروگی (نام دیگر اودا میوجین) بوده‌است. نسب این خاندان به خاندان فوجیوارا و پس از آن خاندان تایرا نسبت داده شده‌است. خاندان اودا در ولایت اچیزن به عنوان شوگودای (معاون فرماندار) در خدمت خاندان شیبا بوده‌است. سپس خاندان اودا به ولایت اُواری مهاجرت کرده و از دوره موروماچی عهده‌دار شوگودای ولایت اُواری شده و به مرور زمان به چندین شاخه تقسیم شده‌است. در دوره سنگوکو، اودا نوبوناگا از «شاخه دانجو نو جو» این خاندان شروع به گسترش قلمروی خود می‌کند اما درست کمی از تسلط بر تمامی خاک ژاپن در حادثه معبد هوننو به همراه پسر ارشدش اودا نوبوتادا جان خود را از دست می‌دهد. پس از مرگ او و پس از درگیری برای جانشینی اش سرانجام تویوتومی هیده‌یوشی به عنوان جانشین او و به نیابت نوه خرد سالِ نوبوناگا اودا هیده‌نوبو (پسر ارشد اودا نوبوتادا) در رأس قدرت قرار می‌گیرد. اما هیده‌یوشی حتی بعد از رسیدن اودا هیده‌نوبو به سن بلوغ نیز قدرت را به او بازپس نمی‌دهد. قلعه گیفو متعلق به خاندان اودا مصادره شده و اودا هیده‌نوبو به اراضی جدیدی که از طرف هیده‌یوشی به او داده شده در ولایت مینو منتقل می‌شود. در نبرد سکیگاهارا اودا هیده‌نوبو در سپاه غربی با توکوگاوا ایه‌یاسو وارد جنگ می‌شود و پس از شکست زمین‌هایش توسط وی مصادره شده و خود او نیز ۵ سال بعد به مرگ طبیعی می‌میرد. با درگذشت او شاخه اصلی خاندان اودا که به‌طور سنتی از طریق پسران ارشد حفظ می‌شود از بین می‌رود اما این خاندان از طریق نسل پسر دوم نوبوناگا بنام اودا نوبوکاتسو به حیات خود ادامه داده و در دوره ادو مناسبت سیاسی زیادی را به دست می‌آورد. این خاندان هنوز نیز در ژاپن ادامه دارد.
خاستگاه[ویرایش]
- انتساب به خاندان تایرا
در دوره ادو در کتابی که شجره‌نامه‌های سامورایی‌ها به صورت یک مجموعه جمع‌آوری شده، بنام کانسی چُو شوشُوکافو (۱۷۸۹–۱۸۰۱ زمان تدوین کتاب)، انتساب خاندان اودا از طریق تایرا نو چیکازانه به خاندان تایرا به چشم می‌خورد اما تحقیقات تاریخی صحت انتساب خاندان اودا به خاندان تایرا را رد می‌کند.
- انتساب به خاندان فوجیوارا
اودا نوبوناگا نیز خود را منتسب به خاندان فوجیوارا می‌دانسته و در سال ۱۵۴۹ در معبد آتسوتا خود را «فوجیوارا نوبوناگا» خوانده است. بر اساس فرضیه‌ها اجداد خاندان اودا از طریق فوجیوارا نو توشی‌هیتو از خاندان فوجیوارا منشعب شده‌اند.
- انتساب به خاندان اینبه
خاستگاه خاندان اودا معبد تسوروگی (اودا میوجین) بوده‌است. تسوروگی یک معبد شینتویی است که امروزه در شهر چیزن، بخش نیو، استان فوکوئی واقع شده‌است. بر اساس نتایج تحقیقی تاریخ محلی، خاندا اودا در اصل یک شاخه از خاندان اینبه بوده‌است.
از دوره تجدید حیات کن‌مو تا دوره آزوچی مومویاما[ویرایش]
معاون خاندان شیبا[ویرایش]
در سال ۱۳۳۳ و آغاز تجدید حیات کن‌مو، چهارمین رهبر خاندان شیبا بنام شیبا تاکاتسونه به عنوان فرماندار ولایت اچیزن منصوب شد و از آن پس این مقام در خاندان شیبا به صورت موروثی باقی ماند. خاندان اودا نیز به عنوان یکی از همکاران فرماندار درآمد. در سال ۱۴۰۰ فرمانداری ولایت اُواری نیز به خاندان شیبا واگذار شد همچنین در سال ۱۴۰۵ فرمانداری ولایت توتومی نیز به وظایف قبلی خاندان شیبا اضافه شد. در همین دوران بود که خاندان شیبا، خاندان اودا را به عنوان شوگودای (معاون فرماندار) در ولایت اُواری برگزید و خاندان اودا از ولایت اچیزن به ولایت اُواری مهاجرت کردند. اولین معاون فرماندار ولایت اُواری از خاندان اودا اودا نوری‌نوبو (احتمالاً شخصی یکسان با اودا جوشو) (織田常松/織田教信/織田常昌) نام داشت.
دو شاخه شدن خاندان پس از شورش اونین[ویرایش]
در سال ۱۴۵۹ فرماندار ولایت اُواری بنام شیبا یوشی‌توشی با معاون خود کای جوشچی در طی نبرد چوروکو درگیر شد. این نبرد موجب خشم آشیکاگا یوشی‌ماسا (۱۴۳۵–۱۴۹۰) هشتمین شوگون در شوگون‌سالاری آشیکاگا شد و او را از منصب خود برکنار کرد و به‌جای او پسر شیبا یوشی‌توشی بنام شیبا یوشی‌هیرو به مدت دو سال تا سال ۱۴۶۱ جانشین پدرش شد. در این سال شوگون او را نیز برکنار کرد و شیبا یوشی‌کادو را به عنوان فرماندار اُواری، اچیزن و توتومی منصوب کرد. وی در اصل به خاندان شیبا که به‌طور ارثی فرماندار ولایت اُواری بودند، تعلق نداشته بلکه منتسب به یک شاخه از خاندان آشیکاگا بنام خاندان شیبوکاوا بود. در درگیری که پس از آن در سال ۱۴۶۸ و در طی شورش اونین رخ داد شیبا یوشی‌کادو به سپاه غربی ملحق شد و دهمین رهبر خاندان شیبا، و فرماندار اُواری شیبا یوشی‌توشی، به سپاه شرقی پیوست.
در سال ۱۴۷۵ شیبا یوشی‌کادو از کیوتو به ولایت اُواری آمد و در آن زمان در محل اقامت فرماندار در قلعه اوریزو ساکن شد از همین زمان به عنوان شوگودای یا معاون فرماندار مشغول به کار شد. در سال ۱۴۷۶ قلعه اوریزو به علت درگیری‌های بین خاندان اودا سوخت و از بین رفت.
در سال ۱۴۷۸ به فرمان شوگون‌سالاری آشیکاگا اودا توشی‌هیرو از مقام معاونی فرماندار اخراج شد و اودا توشی‌سادا که تا به حال زیردست شوگودای بود، به‌جای او به این مقام منصوب شد. توشی‌هیرو به همراه ارباب خود یوشی‌کادو این فرمان را نپذیرفتند. در این زمان قلعه کیوسو که مقر فرمانداری جدید شده بود و نزدیک به پایین ولایت اُواری قرار داشت، مورد حمله قرار گرفت و اودا توشی‌سادا توانست قلعه را تصرف کند اما دو ماه بعد توشی‌هیرو دوباره توانست قلعه را بازپس بگیرد. سرانجام مداخله شوگون‌سالاری آشیکاگا توسط دو طرف درگیری نادیده گرفته شد و آن‌ها ولایت اُواری را به دو قسمت بالایی و پایینی که هر کدام دارای چهار بخش بود، تقسیم کرده و توشی‌سادا به عنوان معاون فرماندار چهار بخش پایینی درآمد.
در سال ۱۴۷۹ توشی‌هیرو قلعه ایواکورا را در نزدیک ولایت مینو بنا کرد و محل اقامت خود قرار داد و قلعه کیوسو به عنوان محل اقامت شوگودای جدید چهار بخش پایینی ولایت اُواری، یعنی توشی‌سادا درآمد.
رهبران خاندان‌های ایواکورا اودا (ایسه نو کامی) و کیوسو اودا (یاماتو نو کامی)[ویرایش]
- خاندان ایواکورا اودا (ایسه نو کامی)، به نسلی گفته می‌شود که از اودا نوری‌نوبو منشأ گرفته‌اند و بعدها شوگودای یا معاون فرماندار چهار بخش بالایی ولایت اُواری شدند.
- اودا نوری‌نوبو (اودا جوشو) (شوگودای ولایت اُواری)
- اودا نوری‌ناگا (شوگودای ولایت اُواری)
- اودا آتسوهیرو (شوگودای ولایت اُواری)
- اودا ساتوهیرو (شوگودای ولایت اُواری)
- اودا توشی‌هیرو (شوگودای ولایت اُواری) (مالک قلعه ایواکورا) آغاز تجزیه ولایت اُواری به دو بخش بالایی و پایینی
- اودا هیروهیرو/توهیرو (مالک قلعه ایواکورا)
- اودا هیروتاکا (مالک قلعه ایواکورا)
- اودا نوبویاسو (مالک قلعه ایواکورا)
- اودا نوبوتاکا (مالک قلعه ایواکورا)
- کیوسواودا (یاماتو نو کامی)، به نسلی گفته می‌شود که از اودا جوچیکو منشأ گرفته‌اند و بعدها شوگودای یا معاون فرماندار چهار بخش پایینی ولایت اُواری شدند.
- اودا جوچیکو (زیردست شوگودای)
- اودا هیساناگا (زیردست شوگودای)
- اودا توشی‌سادا (زیردست شوگودای ← شوگودای ولایت اُواری) (مالک قلعه کیوسو) آغاز تجزیه ولایت اُواری به دو بخش بالایی و پایینی
- اودا هیروسادا (شوگودای ولایت اُواری) (مالک قلعه کیوسو)
- اودا هیرومورا (شوگودای ولایت اُواری) (مالک قلعه کیوسو)
- اودا تاتسوسادا (شوگودای ولایت اُواری) (مالک قلعه کیوسو)
- اودا تاتسوکاتسو (شوگودای ولایت اُواری) (مالک قلعه کیوسو)
- اودا نوبوتومو (شوگودای ولایت اُواری) (مالک قلعه کیوسو)
شجره‌نامه شاخه خاندان کیوسواودا (یاماتو نو کامی)[ویرایش]
| اودا جوچیکو | |||||||||||||||||||||||||||||||
| اودا هیساناگا | |||||||||||||||||||||||||||||||
| اودا توشی‌سادا | اودا تسونه‌هیرو | ||||||||||||||||||||||||||||||
| اودا هیروسادا | اودا نوبوسادا (پدربزرگ نوبوناگا)? | (藤左衛門家) شاخه توزائمون | |||||||||||||||||||||||||||||
| اودا هیرومورا5 | (弾正忠家) شاخه دانجو نو جو | ||||||||||||||||||||||||||||||
| اودا تاتسوسادا6 | |||||||||||||||||||||||||||||||
| اودا تاتسوکاتسو7 | |||||||||||||||||||||||||||||||
| اودا نوبوتومو8 | |||||||||||||||||||||||||||||||
سه خاندان در خدمت معاون فرماندار[ویرایش]
سه بوگیوی کیوسو یا کیوسو سان بوگیو به سه خاندان در دوره سنگوکو گفته می‌شود که به خاندان کیوسواودا (اودا یاماتو نو کامی) که مقام شوگودای (معاون فرمانداری) ولایت اُواری را داشت، خدمت می‌کردند. این سه خاندان عبارت بودند از:
- «اینابا نو کامی» (因幡守家): اودا نوبوتومو در زمان قدرت‌گیری نوبوناگا عضوی از این شعبه از خاندان اودا بود بنا برفرضیه‌ها وی یا فرزند اودا تاتسوکاتسو رهبر «خاندان کیوسواودا» (清洲織田氏（織田大和守家）) یا فرزند خواندهٔ وی بود به همین جهت پس از مرگ پدر یا پدرخوانده‌اش مقام شوگودای ولایت اُواری را به دست آورد. بعدها در اثر جنگ با اودا نوبوناگا وی جان خود را از دست داد.
- «توزائمون» (藤左衛門家): اودا نوبوهارو در زمان قدرت‌گیری نوبوناگا رهبر این شعبه از خاندان اودا بود و به تابعیت از نوبوناگا درآمد.
- «دانجو نو جو» (خاندان شوباتا اودا) (弾正忠家): اودا نوبوناگا رهبر این شعبه از خاندان اودا بود.
دانجو نو جو (خاندان شوباتا اودا)[ویرایش]
نام دیگر خاندان «دانجو نو جو» (弾正忠家)، خاندان «شوباتا اودا» (勝幡織田氏) است. این نام از قلعه شوباتا (محل تولد اودا نوبوناگا) اقتباس شده‌است.
- اودا یوشی‌نوبو (سر خاندان)
- اودا نوبوسادا (پدربزرگ نوبوناگا)
- اودا نوبوهیده
- اودا نوبوناگا
- اودا نوبوتادا
- اودا هیده‌نوبو نوهٔ نوبوناگا
- انقراض
شجره‌نامه خاندان شوباتا اودا[ویرایش]
| اودا یوشی‌نوبو1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |نوبوسادا2 | هیده‌توشی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| تسودا هیده‌توشی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نوبوهیده3 | نوبویاسو | نوبومیتسو | نوبوزانه | نوبوتسوگو | یاتسو | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نوبوکیو | هیرویوشی | نوبوتوکی | نوبویوری | نوبوماسا | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نوبوهیرو | نوبویوکی | نوبوکانه | نوبوهارو | نوبوتوکی | نوبواوکی | هیده‌تاکا | هیده‌ناری | نوبوترو | ناگاماسو | ناگاتوشی | اوایچی | اواینو | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نوبوناگا4 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| انشعاب خاندان | انشعاب خاندان | ناکانه تاداهارو | ناکانه چوکو | انشعاب خاندان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نوبوماسا | نوبوتادا5 | نوبوکاتسو | نوبوتاکا | هاشیبا هیده‌کاتسو | نوبوهیده | نوبوتاکا (۲) | کاتسوناگا | نوبویوشی | نوبوسادا | نوبویوشی (۲) | ناگاتسوگو | توکوهیمه | سان نو مارو دونو | اوفوری | ای‌هیمه | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نوبوموری | ماتوهیساشی | انشعاب خاندان | شیگه‌هارو | انشعاب خاندان | انشعاب خاندان | انشعاب خاندان | انشعاب خاندان | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| هیده‌نوبو6 | هید‌ه‌نوری | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
شجره‌نامه خاندان اودا به نقل از کتاب تاریخ کیوسوچو[ویرایش]
بر طبق شجره‌نامه‌ای که در کتاب تاریخ کیوسوچو درج شده خاندان اودا به خاندان فوجیوارا منتسب شده‌اند.
منابع[ویرایش]
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Oda clan». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۲ اوت ۲۰۱۶.
 رهبران خاندان اودا | |
|---|---|
| خاندان اودا (دودمان تایرا) |
|
خاندان‌های شوگودای (معاون فرماندار) در ولایت اُواری | |
| خاندان ایواکورا اودا (ایسه نو کامی) | |
| خاندان کیوسو اودا (یاماتو نو کامی) | |
خاندان‌های سه بوگیوی کیوسو | |
| خاندان اینابا نو کامی | |
| خاندان توزائمون |
|
| خاندان شوباتا اودا (دانجو نو جو) | |
پیوند به بیرون[ویرایش]
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ خاندان اودا موجود است. |