تروریسم در جمهوری آذربایجان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

تروریسم در آذربایجان (انگلیسی: Terrorism in Azerbaijan) بر اساس وزارت امنیت داخلی جمهوری آذربایجان یک تهدید امنیتی جدی محسوب می‌شود.[۱] سازمان‌های بین‌المللی تروریستی ممنوعه شامل القاعده، جبهه النصره، جماعت آذربایجان، حزب التحریر، تیپ اسلامی بین‌المللی، داعش، جیش الله و پ ک ک می‌باشند. بر اساس اطلاعات بانک جهانی تروریسم، بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵ در عملیات‌های تروریستی در جمهوری آذربایجان ۷ نفر کشته و ۲۰ نفر زخمی شده‌اند.[۲]

سازمان‌های ممنوعه[ویرایش]

دولت آذربایجان ۵۲ سازمان را ممنوعه اعلام کرده‌است.

سازمان‌های بین‌المللی[ویرایش]

سازمان‌های ناسیونالیستی[ویرایش]

اسلامی افراطی[ویرایش]

وهابیون[ویرایش]

جماعت وهابیون امروز، به‌طور خاص بخش افراطی سلفی‌ها، یکی از گروه‌های خطرناک افراطی اسلامی در آذربایجان محسوب می‌شوند. قبل از انتخابات ۶ نوامبر ۲۰۰۵، رفیق علی اف، رئیس کمیته کار با تشکیلات‌های مذهبی دولت آذربایجان، در رابطه با فعالیت‌های وهابیون هشدار داد که آنها یک تهدید بالقوه برای ثبات سیاسی در آذربایجان محسوب می‌شوند. در اکتبر ۲۰۰۷ دولت آذربایجان گزارش داد که طرح حمله گسترده گروه‌های اسلامی برای اجرای ترور علیه دیپلمات‌های آمریکایی و انگلیسی و ساختمان‌های دولتی را خنثی کرده‌است. بر اساس گفته وزارت امنیت داخلی آذربایجان، یک مظنون کشته و تعداد دیگری در روستایی در خارج از پایتخت دستگیر شدند. دولت آمریکا، سفارت خود در باکو را تعطیل کرد و دولت انگلیس نیز خدمات خود را به دلیل وضعیت امنیتی محلی به تعلیق درآورد.

در اوت ۲۰۰۸ در زمان نماز شب، یک نفر یا بیشتر از پنجره مسجد ابوبکر در باکو نارنجک بداخل مسجد پرتاب کردند، این مسجد مورد استفاده همزمان سنی‌ها و وهابیون بود. ۳ نفر کشته و ۱۳ نفر زخمی شدند. در جریان تحقیقات ۲۶ نفر دستگیر شدند و در یک عملیات ویژه یک نفر که رهبر گروه افراطی برادران جنگل بود نیز کشته شد.

القاعده[ویرایش]

بعد از حملات به سفارتهای آمریکا در دارالسلام و نایروبی، بر اساس فکسی که به باکو فرستاده شد، فعالیتهای القاعده در کشور کشف شده بود.[۱۲] فعالیت‌های دولت آذربایجان با آمریکا در زمینه عملیاتهای ضد تروریستی باعث کاهش حضور و فعالیت‌های گروه‌های شبه نظامی بین‌المللی اسلامی و ارتباط آنها با گروه‌های تروریستی برای شوراندن مردم، گرفتن پول و امکانات شد.[۱۳] در همین رابطه اعضای گروه الگاما الاسلامیه نزدیک به جنبش القاعده در آذربایجان دستگیرشده و به قاهره تحویل داده شدند. یکی از فرماندهان القاعده، ابو عطیه، در آذربایجان دستگیرشده و به سیا تحویل داده شد.[۱۴] این دستگیری‌ها بعد از یکماه کاوش نیروهای امنیتی بود که در نهایت به یک خانه امن در سوگایت ریدند که شبه نظامیان در آن دستگیر شدند.[۱۵]

امیر اسلان اسکندروف و ۵ نفر دیگر در سال ۲۰۰۵ به اتهام شروع تشکیل ارتش اسلامی مجرم شناخته شدند.[۱۶]

بر اساس گزارش دولت آمریکا در رابطه با تروریسم در آذربایجان در آوریل ۲۰۰۶ تعداد ۱۶ عضو یک گروه بنام القاعده (از همان گروهی که سال ۲۰۰۵ دستگیرشده بودند جدا شده بودند) محاکمه شده و به حبس ابد محکوم شدند. این گروه متهم به خرید غیرقانونی تسلیحات و همچنین ترور یکی از افسران وزارت امنیت داخلی آذربایجان بودند. وزار امنیت داخلی آذربایجان اعلام کرد که اعضای این گروه شهروندان آذربایجان، ترکیه، روسیه و یمن بودند.

جیش الله[ویرایش]

گروه جیش الله (سربازان خدا) یک گروه سلفی افراطی است[۱۷] که در سالهای ۱۹۹۰ در جمهوری آذربایجان فعال بود و مسول چندین جنایت و حمله علیه هارا کریشنا و دفتر بانک اروپایی بازسازی و پیشرفت در باکو می‌باشد.[۱۸][۱۹] همچنین این گروه قصد بمبگذاری سفارت آمریکا در آذربایجان را داشت ولی توسط مقامات رسمی آذربایجان کشف شد. جیش الله توسط فردی بنام مبارز علی اف یکی از افسران خائن وزارت کشور، با هدف اشاعه سلفی گری در آذربایجان با قصد آزاد شدن از دست کسانی که قدرت را در کشور در دست دارند و تشکیل ولایت اسلامی، درست شد.[۲۰] آن‌ها همچنین با مذاهب و گروه‌های خارجی و غیر اسلامی در آذربایجان می‌جنگیدند و آموزش‌های نظامی و ایدئولوژی آنها توسط چچنی‌ها تأمین می‌شد. رهبر جیش الله، مبارز علی اف، در سال ۲۰۰۰ به اتهام تروریسم دستگیر شد و به حبس ابد محکوم شد.[۲۱][۲۲][۲۳]

توبه[ویرایش]

توبه (به معنی برگشتن از گناه) یک سازمان اسلامی افراطی است که در سالهای ۱۹۹۰ خواستار استفاده از حروف الفبای عربی بجای لاتین در آذربایجان بودند[۲۴] سپس این گروه در آسیای مرکزی گسترش پیدا کرد[۲۵] براساس اطلاعات انستیتوی استفان روث، گروه توبه مانند سازمان حزب التحریر اسلامی در بین سازمانهای بود که در آذربایجان و آسیای مرکزی که علیه اسرائیل و ضد یهود و سازمانهای مشابه در خاورمیانه فعالیت می‌کرد.[۲۶]

جنبش گولن[ویرایش]

نفوذ ترکیه در شکل‌گیری اسلام در آذربایجان روسیه، ترکیبی از ناسیونالیسم ترکی و مذهب اسلام توسط جنبش گولن بود که تحت نام نور هم فعالیت می‌کرد.[۲۷][۲۸] در ژوئن سال ۲۰۱۴ پارلمان آذربایجان اعلام کرد، ۱۱ دبیرستان، ۱۳ مرکز آماده‌سازی برای امتحانات دانشگاهی همچنین داشنگاه قفقاز که همه تحت کنترل فتح‌الله گولن بودند را بستند.[۲۹][۳۰]

عملیات‌های تروریستی در آذربایجان[ویرایش]

فعالیت‌های اسلامی و افراطی بسته به وضعیت جغرافیای آذربایجان متغیر است، شیعیان در جنوب آذربایجان، سنی‌های افراطی در شمال و در قسمت مرکزی مخلوطی از شیعه و سنی افراطی هستند. گروه بحران‌های بین‌المللی گزارشی در رابطه با وضعیت مذهب در آذربایجان تهیه کرد که در آن آمده‌است، آذربایجان یک کشور سکولار با برتری شیعیان مسلمان می‌باشد. بعد از از بین رفتن اتحاد جماهیر شوروی و استقلال در سال ۱۹۹۱ گروه‌های مستقل سنی و شیعه توسط مقامات دینی رسمی ایجاد شدند. اکثر آنها سیاسی بودند و تعداد کمی با ایجاد آشوب قصد براندازی داشتند.

در سال‌های اخیر، سرویس‌های امنیتی آذربایجان بر روی تهدید سازمان‌های افراطی اسلامی و ناسیونالیست که مسؤل بمبگذاری‌های سال ۱۹۹۴ مترو باکو و طرح تروریستی باکو در سال ۲۰۰۷ را بعهده داشتند متمرکز شده‌است.

در سال ۲۰۱۲ آذربایجان ۲۲ ایرانی عضو گروه تروریستی حزب‌الله که قصد حمله اهداف اسرائیل و آمریکا را داشتند را دستگیر کرد.[۳۱][۳۲]

همچنین در سال ۲۰۱۲ کشف شد که موساد توانسته‌است در آذربایجان یک طرح حمله توسط یک هسته ایرانی را خنثی و کشف کند.[۳۳]

در سال ۲۰۱۶ آذربایجان، حمله تروریستی که قصد حمله به اتوبوس باکو- استانبول را داشتند را خنثی کرد.[۳۴]

در سال ۲۰۱۶ سرویس امنیتی آذربایجان یک تروریست مسلح را کشت.[۳۵]

ضد تروریسم[ویرایش]

ضد تروریسم داخلی[ویرایش]

اولین قانون ضد تروریستی در آذربایجان در سال ۱۹۹۹ بتصویب رسید که در آن مقابله با طرحهای ضد تروریستی آمده بود. در ابتدا وزارت امنیت داخلی و وزارت کشور مسولیت مبارزه با تروریسم در کشور را بعهده داشتند. همچنین گروه بسیج حسینیون آذربایجان که در نبرد با داعش شرکت داشت از گروه های ضد تروریستی میباشد.[۳۶]

همکاری‌های بین‌المللی[ویرایش]

دولت آذربایجان با سازمانها و آژانسهای بین‌المللی برای پشتیبانی برای تلاشهای ضد تروریستی همکاری می‌کند. این همکاری بعد از حمله ۱۱ سپتامبر در آمریکا افزایش داشته‌است که یک جنگ گسترده علیه تروریسم می‌باشد.[۳۷][۳۸]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. "Azerbaijan's Minister of National Security met with NATO Deputy Secretary General (PHOTO)". en.trend.az. Retrieved 21 June 2014.[پیوند مرده]
  2. "Global Terrorism Database". Retrieved 24 May 2015.
  3. "Armed group neutralized in Azerbaijan linked to Al-Qaeda". en.trend.az. Archived from the original on 1 December 2012. Retrieved 21 June 2014.
  4. "Azerbaijani Jamaat". www.trackingterrorism.org. Retrieved 21 June 2014.
  5. "Addressing Terrorist Threats in Azerbaijan and Uzbekistan: Winning Hearts and Minds" (PDF). www.thecornwallisgroup.org. Archived from the original (PDF) on 1 September 2021. Retrieved 21 June 2014.
  6. "Terrorist Groups by Country/Province - Azerbaijan". www.n-c-t-c.com. Retrieved 21 June 2014.[پیوند مرده]
  7. "ISIS commits provocation against state symbols of Azerbaijan and Turkey - PHOTO". en.apa.az. Archived from the original on 16 June 2014. Retrieved 21 June 2014.
  8. "Azerbaijan jails 7 who joined militants in Syria, Iraq". washingtonpost.com. Archived from the original on 18 November 2016. Retrieved 17 November 2016.
  9. "Azerbaijan officially recognizes PKK as terrorist organization - Aliyev - PHOTOS". news.az. Archived from the original on 30 December 2013. Retrieved 21 June 2014.
  10. Pipes, Daniel (1996). Syria Beyond the Peace Process. N.W.Suite. p. 58. ISBN 0-944029-64-7.
  11. "Armenian terrorist organization ASALA threatens Azerbaijani diplomats". en.trend.az. Archived from the original on 18 July 2014. Retrieved 21 June 2014.
  12. U.S. District Court, Southern District of New York, “US vs. Usama Bin Laden” in Politicization of Islam in Azerbaijan, 2 May 2001, p. 5440
  13. United Nations High Commissioner for Refugees. "Refworld - U.S. Department of State Country Reports on Terrorism 2006 - Azerbaijan". Refworld. Retrieved 9 December 2014.
  14. David S. Cloud, “Long In US Sights, A Young Terrorist Builds Grim Resume On Journey to Iraq, Zarqawi Forged Ties With Al-Qaeda, Attracted Own Followers; An Amputation in Baghdad”, The Wall Street Journal, 10 February 2004
  15. "Azerbaijan: Evaluating the Radical Islamic Security Threat". EurasiaNet.org. Archived from the original on 13 December 2014. Retrieved 9 December 2014.
  16. http://www.jamestown.org/single/?no_cache=1&tx_ttnews%5Btt_news]=4587 The Two Faces of Salafism in Azerbaijan. Terrorism Focus Volume: 4 Issue: 40, December 7, 2007, By: Anar Valiyev
  17. "Azerbaijan". Archived from the original on 23 اكتبر 2011. Retrieved 9 December 2014. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  18. «Alleged Islamic Terrorists on Trial in Azerbaijan, Eurasianet, 2000». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ سپتامبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۶ اکتبر ۲۰۱۸.
  19. "STRUGGLE AGAINST ISLAMISTS IS ON IN AZERBAIJAN". Retrieved 9 December 2014.
  20. "single - The Jamestown Foundation". Retrieved 9 December 2014.
  21. "STRUGGLE AGAINST ISLAMISTS IS ON IN AZERBAIJAN". Retrieved 9 December 2014.
  22. "STRUGGLE AGAINST ISLAMISTS IS ON IN AZERBAIJAN". Retrieved 9 December 2014.
  23. "STRUGGLE AGAINST ISLAMISTS IS ON IN AZERBAIJAN". Retrieved 9 December 2014.
  24. Politics of language in the ex-Soviet Muslim states: Azerbayjan, Uzbekistan, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Turkmenistan, Tajikistan, by Jacob M. Landau, Barbara Kellner-Heinkele, C. Hurst & Co. Publishers, 2001, p. 131
  25. Problems Associated with Radicalism of Islamic Organizations in Kyrgyzstan, by Vycheslav M. Khamisov // The Quarterly Journal, March 2003, p. 3
  26. Former Soviet Union 2001-2, Overview, by Stephen Roth Institute for the Study of Contemporary Antisemitism and Racism, Tel-Aviv University, 2005 بایگانی‌شده در ۲۰۱۳-۰۹-۲۹ توسط Wayback Machine
  27. IS AZERBAIJAN BECOMING A HUB OF RADICAL ISLAM? by Arzu Geybullayeva, European Stability Initiative
  28. Mammadov, Eldar. "Azerbaijan: Evaluating Baku's Attitude toward the Gulen Movement". www.eurasianet.org. Retrieved 21 June 2014.
  29. Lomsadze, Giorgi. "Azerbaijan Shuts Down Gülen-Schools". www.eurasianet.org. Retrieved 21 June 2014.
  30. Fatullayev, Eynulla. В Азербайджане закрыли все школы Фетхуллаха Гюлена. haqqin.az (به روسی). Retrieved 21 June 2014.
  31. Ravid, Barak (21 February 2012). "Azerbaijan: Iranian, Hezbollah Operatives Arrested for Plotting Attack Against Foreign Targets". Haaretz (به انگلیسی). Retrieved 12 March 2017.
  32. "Azerbaijan Arrests 22 Suspects in Plot to Attack Israeli, U.S. Targets". Haaretz (به انگلیسی). 14 March 2012. Retrieved 12 March 2017.
  33. "Mossad thwarted terrorist attack in Azerbaijan in 2012". Retrieved 12 March 2017.
  34. "Details of SSS operation: Terrorist planned to blow up Baku-Istanbul bus - EXCLUSIVE". Report News Agency (به انگلیسی). Retrieved 12 March 2017.
  35. "Armed terrorist killed in Azerbaijan". Trend.Az (به روسی). 25 November 2016. Archived from the original on 13 March 2017. Retrieved 12 March 2017.
  36. "Azerbaijan: Law No. 687-IГ of 1999 on Combating Terrorism". www.refworld.org. Retrieved 11 August 2014.
  37. "Chapter 2. Country Reports: Europe Overview". www.state.gov. Retrieved 11 August 2014.
  38. "THE UNITED STATES AND THE GLOBAL COALITION AGAINST TERRORISM, SEPTEMBER 2001-DECEMBER 2003". 2001-2009.state.gov. Retrieved 11 August 2014.

پیوند به بیرون[ویرایش]