تیرانوسارید: تفاوت میان نسخه‌ها

تیرانوسارید; محدودهٔ زمانی: کرتاسه پسین, ۸۰ تا ۶۶ میلیون سال پیش PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
	تیرانوسارید، Tyrannosauridae
رده‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
بالاشاخه:	دوم‌دهانیان
شاخه:	طنابداران
زیرشاخه:	مهره‌داران
فروشاخه:	آرواره‌داران
بالارده:	چهاراندامان
رده:	خزندگان
فرورده:	شاه‌خزنده‌ریختان
بالاراسته:	دایناسور
راسته:	خزنده‌کفلان
بالاخانواده:	بیدادگرخزنده‌ریختان

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت قدیمی‌تر تفاوت جدیدتر ←

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

دیداریویکی‌متن

درخط

نسخهٔ ‏۲۱ دسامبر ۲۰۱۹، ساعت ۲۰:۴۷

تیرانوسارید (نام علمی: Tyrannosauridae) نام یک تیره از بیدادگرخزنده‌ریختان است آن ها تنها گروه دایناسورهای شکارچی بزرگ جثه در میان سیلوسورها محسوب می شدند تیراوسارید ها پس از انقراض کارنوسورها در آمریکای شمالی و آسیا جایگزین آن ها شدند از جمله گونه های مشهور این تیره از دایناسورها می توان به تیرانوسورس ، داسپلتوسور ، آلبرتوسور ، گورگوسور و تاربوسور نيز اشاره نمود.

روش زندگی

تیرانوسارید ها بین ۸۰ تا ۶۶ میلیون سال پیش در جنگل ها و دشت های آمریکای شمالی و آسیا می زیستند و شکار اصلی آنان دایناسورهای سراتوپسید و هادروسارید بوده است آن ها در این سرزمین ها شکارچیان برتر محسوب می شدند و دشمن طبیعی یا رقیبی نداشته اند شواهد نشان می دهد تیرانوساریدها به صورت گروهی به شکار می رفتند روش شکار گروهی آنان به این صورت بوده که جوان تر های گروه که سریع تر و چالاک تر بوده اند شکار را تعقیب کرده و آن را خسته می کرده اند و سپس بزرگسالان گروه که از تجربه و قدرت بدنی بیشتری برخوردار بوده اند شکار را از پای در می آورده اند.

تیرانوسورس

تیرانوسورس یا تی رکس مشهورترین و بزرگ جثه ترین گونه این گروه از دایناسور ها بوده است که بین ۶۸ تا ۶۶ میلیون سال پیش در آمریکای شمالی می زیسته برخی گونه تاربوسور که ساکن آسیا بوده است را نیز نوعی تیرانوسورس می دانند همچنین استخوان های گونه ای موسوم به نانوتیرانوس نیز احتمالا نمونه های نابالغ تیرانوسورس بوده اند که به اشتباه گونه جداگانه ای معرفی شده اند.

درخت تبارزایی

Brusatte & Carr, 2016^[۱]

Tyrannosauridae

آلبرتوسوریان

	گورگوسور

	آلبرتوسور

Tyrannosaurinae

Alioramini

Qianzhousaurus

	آلیوراموس

	آلیوراموس

	نانوکسور

	تراتوفونئوس

خونین‌شاه

	داسپلتوسور

	داسپلتوسور

ژوکنگتیرانوس

	تاربوسور

	تیرانوسوروس

Fiorillo et al. 2014^[۲]

Tyrannosauridae

آلبرتوسوریان

	آلبرتوسور

	گورگوسور

Tyrannosaurinae

	داسپلتوسور

	Two Medicine taxon

	تاربوسور

	ژوکنگتیرانوس

تیرانوسوروس

Loewen et al. 2013^[۳]

Tyrannosauridae

	گورگوسور

	آلبرتوسور

Tyrannosaurinae

Dinosaur Park tyrannosaurid

	تاربوسور

	ژوکنگتیرانوس

منابع

↑ CITEREFBrusatte_&_Carr2016
↑ CITEREFFiorillo_&_Tykoski2014
↑ Loewen, M.A.; Irmis, R.B.; Sertich, J.J.W.; Currie, P. J.; Sampson, S. D. (2013). Evans, David C (ed.). "Tyrant Dinosaur Evolution Tracks the Rise and Fall of Late Cretaceous Oceans". پلاس وان. 8 (11): e79420. Bibcode:2013PLoSO...879420L. doi:10.1371/journal.pone.0079420. PMC 3819173. PMID 24223179.

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Tyrannosauridae». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۱۴.

پیوند به بیرون

این یک مقالهٔ خرد زیست‌شناسی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

[1] CITEREFBrusatte_&_Carr2016

[2] CITEREFFiorillo_&_Tykoski2014

[3] Loewen, M.A.; Irmis, R.B.; Sertich, J.J.W.; Currie, P. J.; Sampson, S. D. (2013). Evans, David C (ed.). "Tyrant Dinosaur Evolution Tracks the Rise and Fall of Late Cretaceous Oceans". پلاس وان. 8 (11): e79420. Bibcode:2013PLoSO...879420L. doi:10.1371/journal.pone.0079420. PMC 3819173. PMID 24223179.

[۱]

[۲]

[۳]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+{{جعبه اطلاعات آرایه زیستی
-{{Taxobox
 | name =تیرانوسارید
 | status =
@@ خط ۷: / خط ۷: @@
 | image_width = 300px
 | image_caption =تیرانوسارید، ''Tyrannosauridae''
-| fossil_range = [[کرتاسه پسین]], {{fossil range|80|66}}
+| fossil_range = [[کرتاسه پسین]], {{Geological range|80|66}}
 | regnum =[[جانوران]]
 | phylum =[[طنابداران]]
@@ خط ۳۷: / خط ۳۷: @@
 [[پرونده:Tyrannosaurids.svg|بندانگشتی|چپ|500px|مقایسه بزرگترین تیرانوساریدهای تاریخ با یکدیگر تیرانوسور (سرخ) ، تاربوسور (بنفش) ، آلبرتوسور (سبز) ، داسپلتوسور (نارنجی) ، گورگوسور (آبی)]]
 تیرانوسورس یا تی رکس مشهورترین و بزرگ جثه ترین گونه این گروه از دایناسور ها بوده است که بین ۶۸ تا ۶۶ میلیون سال پیش در آمریکای شمالی می زیسته برخی گونه [[تاربوسور]] که ساکن آسیا بوده است را نیز نوعی تیرانوسورس می دانند همچنین استخوان های گونه ای موسوم به [[ریزبیدادگر|نانوتیرانوس]] نیز احتمالا نمونه های نابالغ تیرانوسورس بوده اند که به اشتباه گونه جداگانه ای معرفی شده اند.
+{{-}}
+==درخت تبارزایی==
+{|
+|{{Cladogram|title='''Brusatte & Carr, 2016'''<ref>{{SfnRef|Brusatte & Carr|2016}}</ref>
+|clades={{کلاد| style=font-size:80%;line-height:80%
+|label1=Tyrannosauridae
+|1={{کلاد
+   |label1=[[آلبرتوسوریان]]
+   |1={{کلاد
+      |1=''[[گورگوسور]]''
+      |2=''[[آلبرتوسور]]'' }}
+   |label2=Tyrannosaurinae
+   |2={{کلاد
+      |1={{کلاد
+      |label1=Alioramini
+      |1={{کلاد
+         |1=''[[Qianzhousaurus]]''
+         |2={{کلاد
+            |1=''[[آلیوراموس]]''
+            |2=''[[آلیوراموس]]'' }} }} }}
+      |2={{کلاد
+         |1={{کلاد
+            |1=''[[نانوکسور]]''
+            |2=''[[تراتوفونئوس]]'' }}
+         |2={{کلاد
+            |1=''[[خونین‌شاه]]''
+            |2={{کلاد
+               |1={{کلاد
+                  |1=''[[داسپلتوسور]]''
+                  |2=''[[داسپلتوسور]]'' }}
+               |2={{کلاد
+                  |1=''[[ژوکنگتیرانوس]]''
+                  |2={{کلاد
+                     |1=''[[تاربوسور]]''
+                     |2=''[[تیرانوسوروس]]'' }} }} }} }} }} }} }} }} }}
+|{{Cladogram|title='''Fiorillo ''et al.'' 2014'''<ref>{{SfnRef|Fiorillo & Tykoski|2014}}</ref>
+|clades={{کلاد| style=font-size:80%;line-height:80%
+|label1=Tyrannosauridae
+|1={{کلاد
+   |label1=[[آلبرتوسوریان]]
+   |1={{کلاد
+      |1=''[[آلبرتوسور]]''
+      |2=''[[گورگوسور]]'' }}
+   |label2=Tyrannosaurinae
+   |2={{کلاد
+      |1={{کلاد
+         |1=''[[داسپلتوسور]]''
+         |2=Two Medicine taxon }}
+      |2={{کلاد
+         |1=''[[تراتوفونئوس]]''
+         |2={{کلاد
+            |1=''[[بیستاهیورسور]]''
+            |2={{کلاد
+               |1=''[[خونین‌شاه]]''
+               |2={{کلاد
+                  |1=''[[نانوکسور]]''
+                  |2={{کلاد
+                     |1={{کلاد
+                        |1=''[[تاربوسور]]''
+                        |2=''[[ژوکنگتیرانوس]]'' }}
+                     |2=''[[تیرانوسوروس]]'' }} }} }} }} }} }} }} }} }}
+|{{Cladogram|title='''Loewen ''et al.'' 2013'''<ref>{{Cite journal | last1 = Loewen | first1 = M.A. | authorlink = Mark Loewen| last2 = Irmis | first2 = R.B. | authorlink2 = Randall B. Irmis| last3 = Sertich | first3 = J.J.W. | authorlink3 = Joseph Sertich| last4 = Currie | first4 = P. J. | authorlink4 = Philip J. Currie| last5 = Sampson | first5 = S. D. | authorlink5 = Scott D. Sampson| year = 2013| title = Tyrant Dinosaur Evolution Tracks the Rise and Fall of Late Cretaceous Oceans | editor-last = Evans | editor-first = David C| editor-link = David C. Evans| journal = [[پلاس وان]] | volume = 8 | issue = 11 | pages = e79420 | doi = 10.1371/journal.pone.0079420 | pmid = 24223179| pmc = 3819173| ref = {{SfnRef|Loewen ''et al.''|2013}}| bibcode = 2013PLoSO...879420L}}</ref>
+|clades={{کلاد| style=font-size:80%;line-height:80%
+|label1=Tyrannosauridae
+|1={{کلاد
+   |1={{کلاد
+      |1=''[[گورگوسور]]''
+      |2=''[[آلبرتوسور]]'' }}
+   |label2=Tyrannosaurinae
+   |2={{کلاد
+      |1=[[Dinosaur Park Formation|Dinosaur Park]] tyrannosaurid
+      |2={{کلاد
+         |1=''[[داسپلتوسور]]''
+         |2={{کلاد
+            |1=''[[داسپلتوسور]]''
+            |2={{کلاد
+               |1=''[[تراتوفونئوس]]''
+               |2={{کلاد
+                  |1=''[[بیستاهیورسور]]''
+                  |2={{کلاد
+                     |1=''[[خونین‌شاه]]''
+                     |2={{کلاد
+                        |1=''[[تیرانوسوروس]]''
+                        |2={{کلاد
+                           |1=''[[تاربوسور]]''
+                           |2=''[[ژوکنگتیرانوس]]'' }} }} }} }} }} }} }} }} }} }}
+}}
+|}
 == منابع ==
 {{پانویس|چپ‌چین=بله}}