کپسید: تفاوت میان نسخهها
جز ربات :جایگزینی پیوند قرمز با مترادف فارسی Cytomegalovirus > سیتومگالوویروس |
Doctor iraj (بحث | مشارکتها) ویرایش حملات و افزودن معادل های فارسی |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
⚫ | |||
'''کپسید''' |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | در سادهترین شکل، عملکرد '''کپسید''' در اطراف ذره موجب حفاظت از ژنوم حساس [[ویروس]] در برابر آسیبهای فیزیکی، شیمیایی یا [[آنزیم|آنزیمی]] است. لایههای [[پروتئین|پروتئینی]] احاطه کننده [[ویروس]] بسیار سفت و سخت هستند اما در عین سختی، بسیار انعطاف پذیرند. انعطاف پذیری مسئله بسیار مهمی برای '''کپسید''' است و اگر فاقد این ویژگی باشد،[[ ویروس]] خنثی خواهد شد. همچنین کپسید مسئول شناسایی و بر هم کنشهای اولیه، با [[سلول]] میزبان است. در شکل ابتدایی، این بر هم کنش شامل اتصال اختصاصی یک [[پروتئین]] اتصالی از [[ویروس]] با گیرنده اختصاصی از [[سلول]] میزبان میشود. همچنین '''کپسید''' بوسیله انتقال و حمل ژنوم به [[سلول]] میزبان، در شروع عفونت نقش دارد. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | در سادهترین شکل، عملکرد '''کپسید''' در اطراف ذره موجب حفاظت از ژنوم حساس [[ویروس]] در برابر آسیبهای فیزیکی، شیمیایی یا [[آنزیم|آنزیمی]]است. لایههای [[پروتئین|پروتئینی]] احاطه کننده [[ویروس]] بسیار سفت و سخت هستند |
||
⚫ | |||
<ref>Principles of Molecular Virology, Fifth Edition, Alan Cann </ref> |
<ref>Principles of Molecular Virology, Fifth Edition, Alan Cann </ref> |
||
بر اساس نوع چیدمان |
بر اساس نوع چیدمان کپسومرها، آنها به دو نوع هلیکال (مارپیچی) و ایکوساهدرال (بیست وجهی) تقسیم میشوند. |
||
<ref name="isbn0-07-147666-0">{{cite book |author=Brooks, George H.; Geo F. Brooks |title=Jawetz, Melnick & Adelberg's medical microbiology |publisher=McGraw-Hill Medical |location= |year=2007 |pages=85 |isbn=0-07-147666-0 |oclc= |doi= |accessdate=}}</ref> |
<ref name="isbn0-07-147666-0">{{cite book |author=Brooks, George H.; Geo F. Brooks |title=Jawetz, Melnick & Adelberg's medical microbiology |publisher=McGraw-Hill Medical |location= |year=2007 |pages=85 |isbn=0-07-147666-0 |oclc= |doi= |accessdate=}}</ref> |
||
نیروهایی که باعث تشکیل ذرات [[ویروس|ویروسی]] میشوند، اغلب نیروهای هیدروفوب و الکترواستاتیک هستند. |
نیروهایی که باعث تشکیل ذرات [[ویروس|ویروسی]] میشوند، اغلب نیروهای هیدروفوب و الکترواستاتیک هستند. |
||
==ساختارهای اختصاصی== |
==ساختارهای اختصاصی== |
||
===هلیکال=== |
===هلیکال (مارپیچی)=== |
||
سادهترین راه برای سازماندهی زیر واحدهای [[پروتئین|پروتئینی]] متعدد و یکسان، استفاده از تقارن چرخشی و چیدن [[پروتئین|پروتئینهای]] نامنظم در اطراف محیط یک دایره و تشکیل یک دیسک است. سپس دیسکهای متعدد میتوانند روی هم چیده شده تا یک فرم سیلندری بسازند که در آن ژنوم [[ویروس]] توسط لایههای [[پروتئین|پروتئینی]] پوشیده |
سادهترین راه برای سازماندهی زیر واحدهای [[پروتئین|پروتئینی]] متعدد و یکسان، استفاده از تقارن چرخشی و چیدن [[پروتئین|پروتئینهای]] نامنظم در اطراف محیط یک دایره و تشکیل یک دیسک است. سپس دیسکهای متعدد میتوانند روی هم چیده شده تا یک فرم سیلندری (استوانهای) بسازند که در آن ژنوم [[ویروس]] توسط لایههای [[پروتئین|پروتئینی]] پوشیده شده یا اینکه در مرکز یک سیلندر تو خالی قرار گرفته است. البته ساختار کپسید، در واقع یک مارپیچ است تا اینکه یک توده از دیسکهای روی هم چیده شده باشد. |
||
یک مارپیچ را در ریاضیات |
یک مارپیچ را در ریاضیات میتوان با دو پارامتر تعریف کرد: |
||
خط ۲۱: | خط ۱۹: | ||
2.درجه [[Pitch]] که برابر با فاصله پوشیده در هر دور کامل مارپیچ است. |
2.درجه [[Pitch]] که برابر با فاصله پوشیده در هر دور کامل مارپیچ است. |
||
در ساختار مارپیچ، نسبت دامنه به درجه ثابت باقی میماند.در غیر این |
در ساختار مارپیچ، نسبت دامنه به درجه ثابت باقی میماند.در غیر این صورت، ساختار مارپیچی باعث نشت ژنوم به بیرون میشود. |
||
بسیاری از [[ویروس|ویروسهای]] گیاهی، دارای ''کپسید'' هلیکال هستند. [[ویروس|ویروسهای]] جانوری |
بسیاری از [[ویروس|ویروسهای]] گیاهی، دارای ''کپسید'' هلیکال هستند. [[ویروس|ویروسهای]] جانوری هلیکال اما بدون انولوپ، وجود ندارند. این ویژگی در بسیاری از پاتوژنهای شناخته شدهی انسانی مثل [[ویروس|ویروسهای]] [[آنفلوانزا]]، [[اوریون]]، [[سرخک]] و [[هاری]] وجود دارد. |
||
===ایکوساهدرال=== |
===ایکوساهدرال (بیست وجهی)=== |
||
روش دیگر برای ساخت ''کپسید''، چیدن زیرواحدها به شکل یک ساختار شبه کره توخالی است که ژنوم را درون خود احاطه میکند |
روش دیگر برای ساخت ''کپسید''، چیدن زیرواحدها به شکل یک ساختار شبه کره توخالی است که ژنوم را درون خود احاطه میکند. در سال 1960، بررسی مستقیم تعدادی [[ویروس]] مشخص کرد که این ویروسها به نظر دارای تقارن چندوجهی هستند و نه کرهای شکل. از آنجایی که مولکولهای پروتئینی دارای شکل نامنظمی هستند، سادهترین کپسیدهای ایکوساهدرال با استفاده از 3 زیر واحد همسان برای تشکیل هر وجه مثلثی ساخته میشوند. این بدین معنی است که برای ساختن یک کپسید کامل، 60 زیر واحد همسان مورد نیاز است. |
||
[[Image:Virus capsid T number.tif|thumb|left| |
[[Image:Virus capsid T number.tif|thumb|left|ساختارهای ایکوساهدرال (بیست وجهی) ویروسی]] |
||
نسخهٔ ۱۴ فوریهٔ ۲۰۱۳، ساعت ۱۵:۲۴
کپسید (به انگلیسی: capsid) پوششی پروتئینی است که اطراف ماده ژنتیکی ویروس را می پوشاند و باعث نفوذ راحت تر ویروس به داخل سلول می شود. پروتئینهای کپسید توسط ژنوم ویروس کد میشوند.
در سادهترین شکل، عملکرد کپسید در اطراف ذره موجب حفاظت از ژنوم حساس ویروس در برابر آسیبهای فیزیکی، شیمیایی یا آنزیمی است. لایههای پروتئینی احاطه کننده ویروس بسیار سفت و سخت هستند اما در عین سختی، بسیار انعطاف پذیرند. انعطاف پذیری مسئله بسیار مهمی برای کپسید است و اگر فاقد این ویژگی باشد،ویروس خنثی خواهد شد. همچنین کپسید مسئول شناسایی و بر هم کنشهای اولیه، با سلول میزبان است. در شکل ابتدایی، این بر هم کنش شامل اتصال اختصاصی یک پروتئین اتصالی از ویروس با گیرنده اختصاصی از سلول میزبان میشود. همچنین کپسید بوسیله انتقال و حمل ژنوم به سلول میزبان، در شروع عفونت نقش دارد. ویروسها مونومرهای بی شکل کپسید را بر اساس قوانین تقارن در کنار هم جمع میکنند. [۱] بر اساس نوع چیدمان کپسومرها، آنها به دو نوع هلیکال (مارپیچی) و ایکوساهدرال (بیست وجهی) تقسیم میشوند. [۲] نیروهایی که باعث تشکیل ذرات ویروسی میشوند، اغلب نیروهای هیدروفوب و الکترواستاتیک هستند.
ساختارهای اختصاصی
هلیکال (مارپیچی)
سادهترین راه برای سازماندهی زیر واحدهای پروتئینی متعدد و یکسان، استفاده از تقارن چرخشی و چیدن پروتئینهای نامنظم در اطراف محیط یک دایره و تشکیل یک دیسک است. سپس دیسکهای متعدد میتوانند روی هم چیده شده تا یک فرم سیلندری (استوانهای) بسازند که در آن ژنوم ویروس توسط لایههای پروتئینی پوشیده شده یا اینکه در مرکز یک سیلندر تو خالی قرار گرفته است. البته ساختار کپسید، در واقع یک مارپیچ است تا اینکه یک توده از دیسکهای روی هم چیده شده باشد. یک مارپیچ را در ریاضیات میتوان با دو پارامتر تعریف کرد:
1.دامنه دامنه (فیزیک) که اندازهی قطر مارپیچ است.
2.درجه Pitch که برابر با فاصله پوشیده در هر دور کامل مارپیچ است.
در ساختار مارپیچ، نسبت دامنه به درجه ثابت باقی میماند.در غیر این صورت، ساختار مارپیچی باعث نشت ژنوم به بیرون میشود.
بسیاری از ویروسهای گیاهی، دارای کپسید هلیکال هستند. ویروسهای جانوری هلیکال اما بدون انولوپ، وجود ندارند. این ویژگی در بسیاری از پاتوژنهای شناخته شدهی انسانی مثل ویروسهای آنفلوانزا، اوریون، سرخک و هاری وجود دارد.
ایکوساهدرال (بیست وجهی)
روش دیگر برای ساخت کپسید، چیدن زیرواحدها به شکل یک ساختار شبه کره توخالی است که ژنوم را درون خود احاطه میکند. در سال 1960، بررسی مستقیم تعدادی ویروس مشخص کرد که این ویروسها به نظر دارای تقارن چندوجهی هستند و نه کرهای شکل. از آنجایی که مولکولهای پروتئینی دارای شکل نامنظمی هستند، سادهترین کپسیدهای ایکوساهدرال با استفاده از 3 زیر واحد همسان برای تشکیل هر وجه مثلثی ساخته میشوند. این بدین معنی است که برای ساختن یک کپسید کامل، 60 زیر واحد همسان مورد نیاز است.
جستارهای وابسته
منابع
کتاب زیستشناسی دوره پیش دانشگاهی