ترجمه (زیست‌شناسی)

عکس نشان‌دهندهٔ ترجمهٔ mRNA و سنتز پروتئین توسط ریبوزوم می‌باشد.

ترجمه یک فرایند درون سلولى است که طی آن پروتئین‌ها ساخته می‌شوند زیرا هیچ معادل آمینو اسیدی ندارند. بعد سلول تقسیم میشود

در فرایند ترجمه، چیدمان نوکلئوتیدها در آران‌ای ناقل به چیدمان اسیدهای آمینه در پروتئین برگردانده می‌شوند. در این فرایند، در واقع اسیدهای نوکلئیک که رمزهای یک ژن هستند در ریبوزم خوانده می‌شوند و از روی آن رمزها، پروتئین که از اسیدهای آمینه درست شده‌است، ساخته می‌شوند.

این فرایند در درون‌ سلول و توسط ريبوزوم‌ها صورت می‌گیرد. در ترجمه آران‌ای‌های پیام رسان، آران‌ای‌های ناقل، آران‌ای‌های بی‌رمز، آران‌ای‌های رناتنی و… شرکت دارند. در ترجمه کدون پایان و اپراتور ترجمه نمی‌شوند.

فرایند ترجمه را می‌توان به سه مرحله تقسیم کرد:

مرحلهٔ آغاز

بخش کوچک‌تر ریبوزوم در مجاورت کدون آغاز به mRNA(ار ان ای پیام رسان) متصل می‌شود. سپس بخش بزرگتر ریبوزوم به بخش کوچک می‌پیوندد و ساختار ریبوزوم برای ترجمه کامل می‌شود. هر ریبوزوم دو جایگاه دارد:یکی جایگاه p(برای پلی پپتید در حال ساخت) و دیگری جایگاه A(برای آمینو اسید). در مرحله آغاز tRNA آغازگر (ار ان ای ناقل) که ناقل متیونین است به جایگاه p وارد می‌شود و در آنجا با کدون آغاز رابطهٔ مکملی برقرار می‌کند.

مرحلهٔ ادامه

هر ريبوزوم دو جایگاه دارد. كدون و آنتى كدون، ابتدا وارد جایگاه اول (جایگاه P برای پلی‌پپتید در حال ساخت) و رمز و پادرمز بعدی وارد جایگاه دوم (جایگاه A) می‌شوند. بعد از قرار گرفتن رمز دوم آر ان‌ ای پیام‌رسان در جایگاه دوم، آر ان‌ ای جابجایی مکمل به آن متصل شده و اسید آمینه جایگاه اول به اسید آمینهٔ جایگاه دوم پیوند پپتیدی می‌دهد و رمز آغاز از جایگاه اول خارج می‌شود. حالا ريبوزوم به اندازهٔ یک كدون بر روی آر ان‌ ای پیام‌رسان به جلو حرکت می‌کند و كدون و آنتى كدون دوم به جایگاه اول که به تازگی خالی شده‌است وارد می‌شوند و كدون سوم به جایگاه دوم وارد می‌شود.

ريبوزوم به همین ترتیب بر روی آر ان‌ ای پیام‌رسان حرکت می‌کند و تا انتهای آن ادامه می‌دهد تا به كدون پایان برسد.

مرحلهٔ پایانی

وقتی یکی از كدون های پایان درون جایگاه A قرار گیرد، ترجمه پایان می‌پذیرد. چون هیچ آران‌ای جابجایی‌ای برای كدون پایان وجود ندارد و در این حال دو بخش ريبوزوم یعنی آران‌ای پیام‌رسان و پروتئین ساخته‌شده از یکدیگر جدا می‌شوند. و رشته ی پروتئین ساخته شده رها میشود.

منابع

بيوشيمى هارپر ويرايش ٢٠١٨