سیاه گیله (گونه)

سیاه گیله
زغال‌اخته آبی
رده‌بندی علمی
فرمانرو:	گیاهان
راسته:	خلنگ‌سانان
تیره:	خلنگیان
سرده:	واکسینیوم
Section:	Cyanococcus ریدبرگ
گونه‌ها
متن را ببینید

سیاه‌گیله (که با نام‌های قاراگیله یا قره قاط نیز شناخته می‌شود) و در زبان انگلیسی به آن بلوبری (به انگلیسی: Blueberry) می‌گویند، نام عمومی برای چند گیاه با میوهٔ سَته‌ای از سرده واکسینیوم است. این سرده شامل سیاه‌گیله، کرنبری، بیل‌بری نیز می‌شود. گونه‌ای که میوه‌هایش در بازار تحت نام زغال اخته آبی به فروش می‌رسد بومی نواحی آمریکای شمالی است که تا سال ۱۹۳۰ به اروپا معرفی نشده‌بود. آن‌ها معمولاً به صورت ایستاده هستند اما گاهی به صورت درختچههای خمیده با طول متغیر از ۱۰ سانتیمتر (۳٫۹ اینچ) تا ۴ متر (۱۶۰ اینچ) برای بلندی نیز یافت می‌شود. گل‌های آن استکانی و شکل زنگ هستند و به رنگ‌های سفید، صورتی رنگ‌پریده یا قرمز یا حتی گاهی سبز یافت می‌شود. این میوه نیز در فصل گوجه سبز یا (آلوچه یافت می‌شود) ترکهای غرب گیلان به این میوه قاراگیله می‌گویند.

مواد مؤثر

زغال‌اخته آبی

A punnet of blueberries
ارزش غذایی به ازای هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس)
انرژی	۲۴۰ کیلوژول (۵۷ کیلوکالری)
کربوهیدرات	14.49 g
قند	9.96 g
فیبر خوراکی	2.4 g
چربی	0.33 g
پروتئین	0.74 g
ویتامین‌ها	درصد ارزش روزانه
برابر ویتامین آ بتا-کاروتن لوتئین زآگزانتین	۰٪ ۳۲ میکروگرم ۸۰ میکروگرم
ویتامین آ	۵۴ یکای بین‌المللی
ویتامین (B۱)	۳٪ ۰٫۰۳۷ میلی‌گرم
(B۲)	۳٪ ۰٫۰۴۱ میلی‌گرم
نیاسین (B۳)	۳٪ ۰٫۴۱۸ میلی‌گرم
پانتوتنیک اسید (B۵)	۲٪ ۰٫۱۲۴ میلی‌گرم
ویتامین ب۶	۴٪ ۰٫۰۵۲ میلی‌گرم
فولیک (B۹)	۲٪ ۶ میکروگرم
ویتامین ث	۱۲٪ ۹٫۷ میلی‌گرم
ویتامین ئی	۴٪ ۰٫۵۷ میلی‌گرم
ویتامین کا	۱۸٪ ۱۹٫۳ میکروگرم
مواد معدنی	مقدار درصد ارزش روزانه
کلسیم	۱٪ ۶ میلی‌گرم
آهن	۲٪ ۰٫۲۸ میلی‌گرم
منیزیم	۲٪ ۶ میلی‌گرم
منگنز	۱۶٪ ۰٫۳۳۶ میلی‌گرم
فسفر	۲٪ ۱۲ میلی‌گرم
پتاسیم	۲٪ ۷۷ میلی‌گرم
سدیم	۰٪ ۱ میلی‌گرم
روی	۲٪ ۰٫۱۶ میلی‌گرم
Link to USDA Database entry
یکاها μg = میکروگرم • mg = میلی‌گرم IU = یکاهای بین‌المللی
†درصدهای تقریبی ارائه شده برای افراد بزرگسال از روی مرجع مصرف رژیم غذایی هستند. منبع: مرکز داده غذای وزارت کشاورزی آمریکا

زغال‌اخته آبی منبع غنی آنتوسیانین‌ها، فلاونوئیدها، رسوراترول، آنتوسیانین و الاژیک اسید است.

عوارض جانبی

• تمشک آبی ممکن است سطح قند خون در افراد مبتلا به دیابت را کاهش دهد. سردرد، سرگیجه، بی خوابی، نامنظم شدن ضربان قلب، استفراغ، اسهال و از دست دادن اشتها از علائم مصرف بیش از اندازهٔ این میوه است. مبتلایان به دیابت بهتر است پیش از مصرف با پزشک خود مشورت کنند.
• مصرف این میوه ممکن است باعث تغییر در سطح گلوکز خون شود و در فرایند کنترل قند خون در حین و پس از عمل جراحی اختلال ایجاد کند. حداقل ۲ هفته پیش از عمل جراحی از مصرف تمشک آبی خودداری شود.

دانستنی‌ها

• شکوفه‌های تمشک آبی شبیه ستارهٔ پنج پر است. این گیاه، به همین دلیل برای سرخپوستان میوه ای مقدس بود.
• نخستین بار در سال ۱۹۱۶، وایت و کوویل، برداشت و فروش تجاری تمشک آبی، را از بوته زارهای تمشک در منطقهٔ نیوجرسی انجام دادند.
• در سال ۲۰۱۶ م صدمین سالگرد تجاری سازی محصول بلوبری در کشور آمریکا جشن گرفته شد.
• امروزه ایالات متحدهٔ آمریکا، بزرگترین تولیدکنندهٔ تمشک آبی در جهان است و بیش از ۹۰ درصد تمشک آبی سراسر جهان، در این کشور کشت و پرورش داده می‌شود.

جستارهای وابسته

• سته
• کرنبری
• زغال اخته
• توتین سسکتون
• سته سسکتون

منابع

Wilson, J. (2015, January 09). One cup of blueberries per day helps relieve high blood pressure and hardened arteries. Natural News. retrieved from http://www.naturalnews.com/048381_blueberries_blood_pressure_medicinal_food.html

• Wikipedia contributors, "Blueberry," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Blueberry&oldid=449156494 (accessed September ۱۰، ۲۰۱۱).