سلول

نخستین طرح‌هایی که از مشاهده یاخته اندامگان‌ها رسم شد.

یاخته یا سلول واحد بنیادین ساختاری و کارکردی همه اندامگان‌ها (ارگانیسم‌های موجودات زنده) است. یاخته واحد ساختار عملکرد بدن جاندار است . و به صورت بافت سازمان می یابد . یاخته به زبان ساده‌تر واحد ساختار و عمل در جانداران است. در هر بخشی از بدن که عملی انجام می‌شود در اصل توسط یاخته‌های آن بخش انجام می‌شود.

نظریهٔ یاخته که در سدهٔ پانزدهم میلادی پدید آمد می‌گوید که همه اندامگان‌ها از یک یا چند یاخته تشکیل شده‌اند، همه یاخته‌ها از یاخته‌های پیشین پدید می‌آیند، همه کارکردهای زیستی یک سازواره در درون یاخته‌ها انجام می‌گیرند و اینکه یاخته‌ها شامل اطلاعات وراثتی لازم برای سامان دادن به کارکرد یاخته و انتقال اطلاعات به نسل‌های آینده یاخته‌ها هستند. یاخته‌های بدن موجودات پریاخته‌ای در برخی بافتها مانند پوست با پیوندهای میان‌یاخته‌ای به هم متصل می‌شوند.

انواع سلول بر اساس وضعیت:

پروکاریوت: سلول‌هایی که به علت نداشتن دیوارهٔ هسته، مواد هسته‌ای در سیتوپلاسم پراکنده شده‌است و هسته مشخصی ندارند. مانند باکتری‌ها و جلبک‌های سبز - آبی

یوکاریوت: سلول‌هایی که هستهٔ آنها غشایی دارد که آن را در بر می‌گیرد و هستهٔ مشخصی دارند. مانند گیاهان، جانوران، قارچ‌ها و آغازیان.

اندامک‌های یاخته جانوری: (۱) هستک (۲) هسته (۳) (رناتن) (۴) ریزکیسه (۵) شبکه آندوپلاسمی زبر یا خشن (۶) دستگاه گلژی (۷) چارچوب یاخته (۸) شبکه آندوپلاسمیک نرم (۹) میتوکندری (۱۰) واکوئل (۱۱) سیتوپلاسم (درون‌یاخته) (۱۲) لیزوزوم

از بخش‌های دیگر هسته که به دلیل نداشتن غشا مشخص و مخصوص خود اندامک نامیده نمی‌شوند می‌توان به سانتریول و ریبوزوم اشاره کرد به اجزای سیتوپلاسم (درون‌یاخته) یوکاریوتها (یاخته‌های هسته‌دار)، اندامک گفته می‌شود که معمولاً عبارتند از:، هسته یاخته، هستک، ریبوزوم (رناتن)، ریزکیسه، شبکه آندوپلاسمی خشن، شبکه آندوپلاسمی نرم، دستگاه گلژی، میتوکندری (راکیزه)، واکوئل، لیزوزوم، سانتریول، کلروپلاست، چارچوب یاخته شامل ریزرشته‌ها و ریزلوله‌ها و … به همراه پوسته یاخته

اجزاي سلول جانوري :

١-غشاي سيتوپلاسمي ٢-هسته ٣-سيتوپلاسم ٤- واكوئل ٥- شبكه ي اندوپلاسمي ٦- جسم گلژي ٧-ريبوزوم ٨-ليزوزوم ٩-RNA ١٠-كروموزوم

جستارهای وابسته

• پیوند میان یاخته‌ای
• کروموزوم
• آنتی اکسیدانت
• خزان یاخته‌ای
• یاخته تخم
• تک‌یاختگان
• فیزیولوژی

منابع

• بیو ایران - سایت مرجع بیوشیمی به زبان فارسی www.bioiran.net