خلافت قرطبه: تفاوت میان نسخه‌ها

خلافت قرطبه
Córdoba
خلافت قرطبه; Córdoba
۹۲۹–۱۰۳۱
	پرچم
	حدود سال هزار میلادی
پایتخت	قرطبه
زبان(های) رایج	عربی، آمازیغی، مستعربی، عبری
حکومت	پادشاهی
تاریخ
• آغاز خلیفگی عبدالرحمان سوم	۹۲۹
• فروپاشی	۱۰۳۱
مساحت
حدود سال هزار میلادی	۶۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع (۲۳۰٬۰۰۰ مایل مربع)
پیشین	پسین
	Emirate of Córdoba
Taifa of Córdoba
Taifa
امروز بخشی از	جبل طارق (بریتانیا); مراکش; پرتغال; اسپانیا

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت قدیمی‌تر تفاوت جدیدتر ←

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

دیداریویکی‌متن

درخط

نسخهٔ ‏۲۹ دسامبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۸:۰۶

خلافت قرطبه

خلافت قُرطُبه یک پادشاهی اسلامی سنی‌مذهب در اندلس اسپانیا و بخشی از پرتغال و شمال آفریقا به مرکزیت شهرقرطبه بود که از ۹۲۹ تا ۱۰۳۱ میلادی دوام آورد.

فتح اسپانیا

در سال ۹۲ ه. ق یک دسته از مسلمانان به رهبری طارق بن زیادتوانستند بخش اعظم اسپانیا را فتح کنند. اعراب قلمرو جدید خودرا در اسپانیا اندلس میگفتند وشهر قرطبه را به پایتختی برگزیدند.^[۱]

تاسیس خلافت قرطبه

در سال ۱۳۹ه. ق فردی از خاندان بنی امیه بنام عبدالرحمن با کمک هوادارانش در اندلس به حکومت میرسد و حکومت مستقل امویان را در اندلس تاسیس میکند. دردوران اوج آن در زمان عبدالرحمان سوم انها خود را خلیفه خواندند.^[۲]

در واقع خلافت قرطبه نخستین نهادسیاسی مستقل از خلافت اسلامی بود.

از انجایی که خلفای عباسی مسئول کشتار تقریبا همه افراد خانواده اموی بودند مساله به رسمیت شناختن خلیفه از طرف عبدالرحمن به هیچ وجه مطرح نبود.^[۳]

بدین ترتیب برای اولین بار در جهان اسلام یک نهاد سیاسی پدیدار شد که در ان زمان بر اساس استقلال کامل از جامعه اصلی مسلمین تشکیل شده بود.

اوج خلافت اموی اندلس

دوران اوج حکومت اموی اندلس در زمان عبدالرحمان سوم و الحکم دوم بود. عبدالرحمن سوم با فائق امدن بر مشکلات حکام مخالف قدرت امویان اندلس را به اوج رسانید.

برتری بر مسیحیان شمال :

این سالهااز نظر موفقیتهای بسیاری که در مقابل حکومتهای مسیحی شمال یعنی لئون و ناوارا بدست امد نیز ارزشمند بود .اقتدار و برتری عبدالرحمن و اخلاف او را پادشاه لئون و ملکه ناوارا و کنت بارسلون به رسمیت شناختند و این شناسائی اموی فقط ظاهری و تشریفاتی نبود بلکه همراه بود با پرداخت خراج و باج سالانه که عدم پرداخت ان منجر به حمله و هجوم تنبیهی می شد. بدین ترتیب اقتدار و نظارت مسلمین بر شبه جزیره ایبریه در این زمان تا پایان قرن بیش از هر زمان دیگری قبل و بعد از ان بود.^[۴]

سقوط و انحطاط خلافت آندلس

خلافت قرطبه در پی جنگ داخلی، معروف به فتنه اندلس که میان نوادگان واپسین خلیفه، یعنی هشام دوم که پس از الحکم دوم به تخت نشسته بود، با جانشینان پرده‌دار دربار به نام المنصور درگرفت فروپاشید.^[۵]

با افزایش درگیری های داخلی و متلاشی شدن حکومت مرکزی فشار دول مسیحی بر مسلمانان افزایش یافت و  خلافت قرطبه نیز به چند بخش تقسیم شد و به صورت ملوک الطوایفی درآمد. بطوریکه که حکمران سویل یعنی المعتمد و فقهای مالکی حکومتش ، از حکومت مرابطون در افریقای شمالی تقاضای کمک کردند و مرابطون بعد از انجام ماموریتشان حکومت اندلس را در اختیار گرفتند.

حکومت مرابطون در اندلس در سال  ۵۳۵ ه.ق پایان یافت و تا سال ۵۶۵ ه.ق که اندلس تحت قدرت موحدون قرار گرفت ، هرج ومرج حکمفرما بود.

اما موحدون نیز همانند مرابطون مدت زیادی دوام نیاوردند وبزود ی در سراشیبی سقوط افتادند.

در این شرایط حملات دول مسیحی شمال اسپانیا افزایش یافت و قرطبه درسال۶۳۴ ه. ق و سویل در سال ۶۴۵ه.ق بدست مسیحیان افتاد.

در این ایام فردی بنام محمد بن یوسف ابن نصر حکومت نصریه را در غرناطه تاسیس کرد.

این حکومت در سال ۶۳۵ ه.ق تأسیس شد و بعد از دو قرن ونیم در سال ۸۹۶ ه.ق منقرض شد.^[۶]

منابع

عنان،محمدعبدالله،تاریخ دولت اسلامی در آندلس،ج۱،عبدالحمید آیتی،تهران،انتشارات دفتر پژوهش های موسسه کیهان

↑ عنان، محمدعبدالله. تاریخ دولت اسلامی در آندلس. تهران: انتشارات کیهان. صص. ص۳۶.
↑ عنان، محمدعبدالله. تاریخ دولت اسلامی در آندلس. تهران: انتشارات کیهان. صص. ص۱۵۷.
↑ عنان، محمد عبدالله. تاریخ دولت اسلامی در آندلس. تهران: کیهان. صص. ص۱۵۲.
↑ عنان، محمدعبدالله. تاریخ دولت اسلامی در آندلس. تهران: انتشارات کیهان. صص. ص۴۵۷.
↑ عنان، محمدعبدالله (ع). تاریخ دولت اسلامی در آندلس. تهران: انتشارات کیهان. صص. ص۵۰۷. تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)
↑ عنان، محمدعبدالله. تاریخ دولت اسلامی در آندلس. تهران: انتشارات کیهان. صص. ص۶۳۵.

[1] عنان، محمدعبدالله. تاریخ دولت اسلامی در آندلس. تهران: انتشارات کیهان. صص. ص۳۶.

[2] عنان، محمدعبدالله. تاریخ دولت اسلامی در آندلس. تهران: انتشارات کیهان. صص. ص۱۵۷.

[3] عنان، محمد عبدالله. تاریخ دولت اسلامی در آندلس. تهران: کیهان. صص. ص۱۵۲.

[4] عنان، محمدعبدالله. تاریخ دولت اسلامی در آندلس. تهران: انتشارات کیهان. صص. ص۴۵۷.

[5] عنان، محمدعبدالله (ع). تاریخ دولت اسلامی در آندلس. تهران: انتشارات کیهان. صص. ص۵۰۷. تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)

[6] عنان، محمدعبدالله. تاریخ دولت اسلامی در آندلس. تهران: انتشارات کیهان. صص. ص۶۳۵.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+{{Infobox former country|native_name=خلافت قرطبه|conventional_long_name=|common_name=Córdoba|image_flag=Umayyad Flag.svg|capital=[[کوردوبا (اسپانیا)|قرطبه]]|continent=Europe|continent2=Africa|region=Iberia|government_type=پادشاهی|year_start=۹۲۹|year_end=۱۰۳۱|event_start={{کوچک}}آغاز خلیفگی [[عبدالرحمان سوم]]{{پایان کوچک}}|event_end=فروپاشی|p1=Emirate of Córdoba|s1=Taifa of Córdoba|s2=Taifa|flag_p1=Coras del Emirato de Córdoba.png|flag_s1=Location map Taifa of Córdoba.svg|flag_s2=Taifas2.gif|leader1=|year_leader1=|title_leader=|common_languages=[[زبان عربی|عربی]]، [[زبان آمازیغی|آمازیغی]]، [[زبان مستعربی|مستعربی]]، [[زبان عبری|عبری]]|image_map=Califato de Córdoba - 1000.svg|image_map_caption=حدود سال هزار میلادی|stat_year1={{کوچک}}حدود سال هزار میلادی{{پایان کوچک}}|stat_area1=600000|today={{پرچم|Gibraltar}} ([[بریتانیا]]){{سخ}}{{پرچم|Morocco}}{{سخ}}{{پرچم|Portugal}}{{سخ}}{{پرچم|Spain}}}}
-{{Infobox former country
-|native_name = خلافت قرطبه
+خلافت قرطبه
+ خلافت قُرطُبه یک پادشاهی اسلامی سنی‌مذهب در اندلس اسپانیا و بخشی از پرتغال و شمال آفریقا به مرکزیت شهرقرطبه بود که از ۹۲۹ تا ۱۰۳۱ میلادی دوام آورد.
-|conventional_long_name =
-|common_name = Córdoba
-|image_flag = Umayyad Flag.svg
-|capital = [[کوردوبا (اسپانیا)|قرطبه]]
-|continent = Europe
-|continent2 = Africa
-|region = Iberia
-|government_type = پادشاهی
-|year_start = ۹۲۹
-|year_end = ۱۰۳۱
-|event_start = {{کوچک}}آغاز خلیفگی [[عبدالرحمان سوم]]{{پایان کوچک}}
-|event_end = فروپاشی
-|p1 = Emirate of Córdoba
-|s1 = Taifa of Córdoba
-|s2 = Taifa
-|flag_p1 = Coras del Emirato de Córdoba.png
-|flag_s1 = Location map Taifa of Córdoba.svg
-|flag_s2 = Taifas2.gif
-|leader1                =
-|year_leader1           =
-|title_leader           =
-|common_languages = [[زبان عربی|عربی]]، [[زبان آمازیغی|آمازیغی]]، [[زبان مستعربی|مستعربی]]، [[زبان عبری|عبری]]
-|image_map =Califato de Córdoba - 1000.svg
-|image_map_caption = حدود سال هزار میلادی
-|stat_year1   = {{کوچک}}حدود سال هزار میلادی{{پایان کوچک}}
-|stat_area1   = 600000
-|today        ={{پرچم|Gibraltar}} ([[بریتانیا]]){{سخ}}{{پرچم|Morocco}}{{سخ}}{{پرچم|Portugal}}{{سخ}}{{پرچم|Spain}}
-}}
-'''خلافت قُرطُبه''' یک پادشاهی اسلامی سنی‌مذهب در [[اندلس]] اسپانیا و بخشی از پرتغال و شمال آفریقا به مرکزیت شهر [[قرطبه]] بود که از ۹۲۹ تا ۱۰۳۱ میلادی دوام آورد.
+ فتح اسپانیا
-از ویژگی‌های این دوره، گسترش بازرگانی و فرهنگ و ساخت‌وساز شاهکارهای معماری اندلس (از جمله [[مسجد جامع قرطبه]]) بود.
+ در سال ۹۲ ه. ق یک دسته از مسلمانان به رهبری [[طارق بن زیاد|طارق بن زیادتوانستند]] بخش اعظم [[اسپانیا]] را فتح کنند. اعراب قلمرو جدید خودرا در اسپانیا اندلس میگفتند وشهر قرطبه را به پایتختی برگزیدند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ دولت اسلامی در آندلس|نام خانوادگی=عنان|نام=محمدعبدالله|ناشر=انتشارات کیهان|سال=|شابک=|مکان=تهران|صفحات=ص۳۶}}</ref>
-این منطقه پیش از آن به عنوان «امارت قرطبه» معروف بود تا این‌که [[عبدالرحمن سوم]] از خاندان اموی که از سال ۷۵۶ عنوان امیر قرطبه را دریافت کرده‌بود در ژانویه ۹۲۹ خود را خلیفه قرطبه نامید.<ref> Barton, Simon (2004). A History of Spain. New York: Palgrave MacMillan. p. 38. ISBN 0-333-63257-5.</ref> با این کار، در آن دوره سه خلافت در جهان اسلام به‌وجود آمد یعنی خلافت عباسی، خلافت فاطمی و خلافت قرطبه.
+ تاسیس خلافت قرطبه
-خلافت قرطبه در پی جنگ داخلی، معروف به [[فتنه اندلس]] که میان نوادگان واپسین خلیفه، یعنی [[هشام دوم]]، با جانشینان پرده‌دار دربار به نام المنصور درگرفت فروپاشید. در سال ۱۰۳۱، پس از سال‌ها جنگ داخلی، خلافت قرطبه به چندین و چند بخش تقسیم شده و به صورت [[ملوک‌الطوایفی]] درآمد.<ref> Chejne, Anwar G. (1974). Muslim Spain: Its History and Culture. Minneapolis: The University of Minnesota Press. pp. 43–49. ISBN 0-8166-0688-9.</ref>
+ در سال ۱۳۹ه. ق فردی از خاندان بنی امیه بنام عبدالرحمن با کمک هوادارانش در اندلس به حکومت میرسد و حکومت مستقل امویان را در اندلس تاسیس میکند. دردوران اوج آن در زمان عبدالرحمان سوم انها خود را خلیفه خواندند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ دولت اسلامی در آندلس|نام خانوادگی=عنان|نام=محمدعبدالله|ناشر=انتشارات کیهان|سال=|شابک=|مکان=تهران|صفحات=ص۱۵۷}}</ref>
-{{-}}
-== منابع ==
+ در واقع خلافت قرطبه نخستین نهادسیاسی مستقل از خلافت اسلامی بود.
-{{پانویس}}
-{{پادشاهی‌های اسپانیا}}
+ از انجایی که خلفای عباسی مسئول کشتار تقریبا همه افراد خانواده اموی بودند مساله به رسمیت شناختن خلیفه از طرف عبدالرحمن به هیچ وجه مطرح نبود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ دولت اسلامی در آندلس|نام خانوادگی=عنان|نام=محمد عبدالله|ناشر=کیهان|سال=|شابک=|مکان=تهران|صفحات=ص۱۵۲}}</ref>
-{{قلمروهای قرون وسطی}}
-[[رده:خلافت قرطبه]]
+ بدین ترتیب برای اولین بار در جهان اسلام یک نهاد سیاسی پدیدار شد که در ان زمان بر اساس استقلال کامل از جامعه اصلی مسلمین تشکیل شده بود.
-[[رده:امویان]]
-[[رده:انحلال‌های ۱۰۳۱ (میلادی) در اسپانیا]]
+ اوج خلافت اموی اندلس
-[[رده:اندلس (اسلامی)]]
-[[رده:اندلس (اسلامی) در سده ۱۰ (میلادی)]]
+ دوران اوج حکومت اموی اندلس در زمان عبدالرحمان سوم و الحکم دوم بود. عبدالرحمن سوم با فائق امدن بر مشکلات حکام مخالف قدرت امویان اندلس را به اوج رسانید.
-[[رده:اندلس (اسلامی) در سده ۱۱ (میلادی)]]
+ برتری بر مسیحیان شمال :
-[[رده:ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۹۲۹ (میلادی)]]
+ این سالهااز نظر موفقیتهای بسیاری که در مقابل حکومتهای مسیحی شمال یعنی لئون و ناوارا بدست امد نیز ارزشمند بود .اقتدار و برتری عبدالرحمن و اخلاف او را پادشاه لئون و ملکه ناوارا و کنت بارسلون به رسمیت شناختند و این شناسائی اموی فقط ظاهری و تشریفاتی نبود بلکه همراه بود با پرداخت خراج و باج سالانه که عدم پرداخت ان منجر به حمله و هجوم تنبیهی می شد. بدین ترتیب اقتدار و نظارت مسلمین بر شبه جزیره ایبریه در این زمان تا پایان قرن بیش از هر زمان دیگری قبل و بعد از ان بود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ دولت اسلامی در آندلس|نام خانوادگی=عنان|نام=محمدعبدالله|ناشر=انتشارات کیهان|سال=|شابک=|مکان=تهران|صفحات=ص۴۵۷}}</ref>
-[[رده:ایالت‌ها و قلمروهای منحل‌شده در ۱۰۳۱ (میلادی)]]
-[[رده:بنیان‌گذاری‌های ۹۲۹ (میلادی) در اسپانیا]]
+ سقوط و انحطاط خلافت آندلس
-[[رده:پادشاهی‌های گذشته در اروپا]]
-[[رده:تاریخ آفریقای شمالی]]
+ خلافت قرطبه در پی جنگ داخلی، معروف به فتنه اندلس که میان نوادگان واپسین خلیفه، یعنی هشام دوم که پس از الحکم دوم به تخت نشسته بود، با جانشینان پرده‌دار دربار به نام المنصور درگرفت فروپاشید.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ دولت اسلامی در آندلس|نام خانوادگی=عنان|نام=محمدعبدالله|ناشر=انتشارات کیهان|سال=ع|شابک=|مکان=تهران|صفحات=ص۵۰۷}}</ref>
-[[رده:تاریخ کوردوبا، اسپانیا]]
-[[رده:خلافت‌ها]]
+ با افزایش درگیری های داخلی و متلاشی شدن حکومت مرکزی فشار دول مسیحی بر مسلمانان افزایش یافت و  خلافت قرطبه نیز به چند بخش تقسیم شد و به صورت ملوک الطوایفی درآمد. بطوریکه که حکمران سویل یعنی المعتمد و فقهای مالکی حکومتش ، از حکومت مرابطون در افریقای شمالی تقاضای کمک کردند و مرابطون بعد از انجام ماموریتشان حکومت اندلس را در اختیار گرفتند.
-[[رده:سقوط آندلس]]
-[[رده:سلسله‌های مسلمان]]
+ حکومت مرابطون در اندلس در سال  ۵۳۵ ه.ق پایان یافت و تا سال ۵۶۵ ه.ق که اندلس تحت قدرت موحدون قرار گرفت ، هرج ومرج حکمفرما بود.
-[[رده:کشورهای سابق در اروپا]]
-[[رده:کشورهای مسلمان پیشین در اروپا]]
+ اما موحدون نیز همانند مرابطون مدت زیادی دوام نیاوردند وبزود ی در سراشیبی سقوط افتادند.
+ در این شرایط حملات دول مسیحی شمال اسپانیا افزایش یافت و قرطبه درسال۶۳۴ ه. ق و سویل در سال ۶۴۵ه.ق بدست مسیحیان افتاد.
+ در این ایام فردی بنام محمد بن یوسف ابن نصر حکومت نصریه را در غرناطه تاسیس کرد.
+ این حکومت در سال ۶۳۵ ه.ق تأسیس شد و بعد از دو قرن ونیم در سال ۸۹۶ ه.ق منقرض شد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ دولت اسلامی در آندلس|نام خانوادگی=عنان|نام=محمدعبدالله|ناشر=انتشارات کیهان|سال=|شابک=|مکان=تهران|صفحات=ص۶۳۵}}</ref>
+ منابع
+ عنان،محمدعبدالله،تاریخ دولت اسلامی در آندلس،ج۱،عبدالحمید آیتی،تهران،انتشارات دفتر پژوهش های موسسه کیهان