فئور

فئور (انگلیسی: Peor) نام قله کوهی که در سفر اعداد 23:28 ذکر شده‌است، که بلغام، پادشاه موأب بلعم باعورا در چهارمین و آخرین تلاش خود برای وادار کردن بلعام به نفرین بر بنی‌اسرائیل در حالی که از سرزمین بالاک به سوی سرزمین موعود می‌گذشتند، به آن رهبری کرد. اسباط اسرائیل از قله دیده می‌شدند، اما بلعام از نفرین کردن آنها خودداری کرد و به صلوات ادامه داد (اعداد ۲۴:۱–۹).

• اشاره به خدای کنعانیان یا بعل است که در قله کوه فئور پرستش می‌شد و از نظر کتاب مقدس موضوع بدعت فئور در اعداد ۳۱ بود. بعل-فئور خدایی بود که توسط موآبیان پرستش می‌شد، در کتاب مقدس عبری عموماً به معنای «بعلِ فئور» یا بعلی که موآبیان می‌پرستند است.

بررسی اجمالی

زیمری و کوزبی زمانی که فینحاس آنها را می‌کشد. (۱۷۰۰)

وقتی بنی اسرائیل در شیطیم اقامت داشت، مردم با زنان موآب رابطه جنسی برقرار کردند. مردم را به قربانی خدایان خود دعوت کردند و مردم خوردند و در مقابل خدایان خود سجده کردند. بدین ترتیب اسرائیل خود را به یوغ بعل فئور گرفت و خشم خداوند بر اسرائیل افروخته شد. خداوند به موسی گفت: «همه رؤسای قوم را بگیر و به حضور خداوند در آفتاب بچسبان، تا خشم شدید خداوند از اسرائیل دور شود.» و موسی به داوران اسرائیل گفت: «هر یک از شما هر یک از قوم خود را که خود را به یوغ بعل فئور گرفتار کرده‌اند بکشید.» Numbers 25:1–5 این اولین داستان از دو داستانی است که در باب ۲۵ سفر اعداد بیان شده‌است. در داستان دوم، یک اسرائیلی زنی مدیانی را به خیمه می‌آورد. در پاسخ، یکی از بنی‌اسرائیل، مردی به نام فینحاس، نوه هارون کاهن، نیزه‌ای به دست می‌گیرد و آن دو را تا خیمه تعقیب می‌کند و در آنجا هر دو را ذبح می‌کند. خداوند این قتل را با این جملات ستوده‌است: «فینحاس نوه هارون و پسر الغازار کاهن، خشم مرا از بنی‌اسرائیل برگرداند و در میان آنها از جانب من آنچنان غیرت نشان داد که با حسادت خود بنی‌اسرائیل را هلاک نکردم. پس بگو: من به این وسیله عهد صلح خود را به او می‌دهم، این برای او و فرزندانش پس از او عهد کهانت جاودانی خواهد بود، زیرا او برای خدای خود غیرت داشت و برای بنی‌اسرائیل کفاره داد.» ۲۵:۱۱–۱۳

الهی‌شناس کانادایی، دیوید لوچهد می‌نویسد:

خدا به شیوه‌ای انسان‌وارانه، به‌شدت خود محور به تصویر کشیده می‌شود. مجازاتی که برای توهین به خدا در نظر گرفته می‌شود، زمخت و وحشیانه است. این خدایی است که خواهان خشونت است و هنگامی که خشونت در جهت او انجام می‌شود آن را ستایش می‌کند. این خدایی است که به شدت با خدایان دیگر رقابت می‌کند و با هرکسی که با آنها رابطه داشته باشد با کینه‌توزی رفتار می‌کند. به دلیل عبارات پیچیده‌ای که این داستان در آنها بیان می‌شود، به اندازه کافی آسان است که متنی مانند این را به عنوان بیانی خام از دین عبری باستانی که سنت یهودی-مسیحی از مدت‌ها قبل از آن فراتر رفته‌است رد کرد. من می‌خواهم دیدگاهی متفاوت داشته باشم و استدلال کنم که خشونت بیان شده در این متن، هرچند به شیوه‌ای ظریف‌تر و معنوی‌تر، در سنت مسیحی تداوم یافته‌است. خشونت شماره ۲۵ دارای ویژگی‌های زیر است. اول، دستور داده شده‌است و از نظر وفاداری انحصاری به یک خدای واحد توجیه می‌شود. ثانیاً بیانگر بیگانه هراسی مذهبی است. این بیگانه‌هراسی مذهبی، فرهنگی و جنسی است. تخطی از وفاداری به خدا به حضور زنان بیگانه نسبت داده می‌شود. خلاصه اینکه متن شوونیستی و زن‌ستیز است. بین تک‌خداگزینی و توحید تمایز وجود دارد. تک‌خداگزینی یا تک‌پرستی پرستش یک خدای واحد و متمایز از دیگر خدایان است. تک‌پرستی وجود خدایان دیگر را انکار نمی‌کند. توجه و ارادت خود را فقط بر یکی از آن خدایان متمرکز می‌کند؛ بنابراین تک‌پرستی را می‌توان به‌عنوان تک‌گرایی - پرستش یک خدا در میان خدایان متعدد- نیز توصیف کرد. در مقابل، توحید وجود تنها یک خدا را تصدیق می‌کند. با توجه به این تقابل، می‌توان گفت که در اعداد ۲۵ که یک متن دینی است؛ یَهُوَه، خدایی که بنی اسرائیل را از مصر خارج می‌کند و به سوی سرزمین موعود هدایت می‌کند، با شدت خشم خود را از واقعیت خدای دیگر - در اینجا بعل فئور - تصدیق می‌کند. عبادت موآبیان بسیار جدی گرفته می‌شود. کسانی که در فرقه موآبی شرکت می‌کنند در واقع خود را در یوغ این خدای دیگر قرار می‌دهند. این واقعیت مفروض الوهیت موآبی است که یهوه را ناگریز می‌کند که بخواهد مجرمان را در نور خیره کننده صحرا به چوب ببندد.

جستارهای وابسته

• بعل
• بلفگور

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Peor». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱ دسامبر ۲۰۲۳.