خط ۴ متروی تهران
| خط ۴ مترو تهران | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| اطلاعات کلی | |||
| مالک | مترو تهران | ||
| موقعیت | تهران، استان تهران | ||
| پایانه | ایستگاه شهید کلاهدوز ایستگاه علامه جعفری | ||
| شمار ایستگاه‌ها | ۲۰ | ||
| عملکرد | |||
| گونه | مترو | ||
| سیستم | مترو تهران | ||
| گرداننده‌ها | مترو تهران | ||
| انبارها | پایانه شهید کلاهدوز پایانه زیرزمینی اکباتان | ||
| تاریخچه | |||
| گشایش | ۳۱ فروردین ۱۳۸۷ (آغاز نخستین) | ||
| فنی | |||
| طول خط | ۲۲٫۴ کیلومتر (۱۳٫۹ مایل) | ||
| اندازه ریل | 4 ft 8 1⁄2 in (۱٬۴۳۵ mm) ریل استاندارد | ||
| |||
خط ۴ مترو تهران |
|---|
خط ۴ مترو تهران یک خط درون‌شهری به طول ۲۲٫۴ کیلومتر با ۲۰ ایستگاه است که توسعهٔ شرقی و غربی آن در حال احداث است. این خط که با نوار زرد رنگ مشخص شده است در حال حاضر از ایستگاه شهید کلاهدوز واقع در بوستان پیروزی نزدیک بزرگراه دوران در شرق تهران شروع شده و در ایستگاه علامه جعفری واقع در خیابان پروانهٔ شمالی، نبش بزرگراه علامه جعفری در غرب تهران به پایان می‌رسد.
خط ۴ تنها خط متروی تهران است که با تمامی خطوط یک تا هفت تقاطع دارد؛ این خط در ایستگاه میدان شهدا با خط ۶، در ایستگاه دروازه شمیران با خط ۲، در ایستگاه دروازه دولت با خط ۱، در ایستگاه تئاتر شهر با خط ۳، در ایستگاه توحید با خط ۷، مجدداً در ایستگاه شادمان با خط ۲، در ایستگاه بیمه با انشعاب خط ۴ و در ایستگاه ارم سبز با خط ۵ تقاطع دارد و بخش عمده‌ای از آن از زیر خیابان‌های پیروزی، انقلاب و آزادی می‌گذرد.[۱]
تاریخچه
[ویرایش]در سال ۱۳۸۷ بخشی از این خط، حد فاصل ایستگاه دروازه شمیران تا ایستگاه میدان فردوسی افتتاح شد. شایان ذکر آن است که در این بخش از خط، ۳ ایستگاه دروازهٔ شمیران، دروازه دولت و میدان فردوسی بهره‌برداری شد. در اسفند ماه ۱۳۸۷ ایستگاه میدان شهدا در امتداد شرقی خط نیز بهره‌برداری شد.
در بهار ۱۳۸۸ نیز ایستگاه میدان انقلاب در امتداد غربی خط به بهره‌برداری رسید.
در بهار سال ۱۳۸۹ ایستگاه مترو کلاهدوز واقع در انتهای شرقی خط به بهره‌برداری رسید. همچنین تا پایان سال ۱۳۸۹ ایستگاه‌های میان‌راهی ولیعصر (تئاتر شهر) و نبرد افتتاح و امتداد توسعهٔ غربی خط از ایستگاه میدان انقلاب تا ایستگاه میدان آزادی و گشایش ایستگاه‌های توحید و میدان آزادی انجام شد.
توسعه خط
[ویرایش]بخش اصلی خط ۴ مترو تهران در حال بهره‌برداری است و بخش توسعه آن نیز از شرق و غرب در حال مطالعه و ساخت است.
طبق طرح جامع از سمت غرب نیز از ایستگاه مترو ارم سبز تا محدوده خیابان جنت‌آباد در تقاطع بزرگراه شهید همت به بخش غربی خط ۹ مترو تهران وصل می‌شود. در این مسیر سه ایستگاه ساخته می‌شود که شامل ایستگاه مترو علامه جعفری، ایستگاه مترو آیت‌الله کاشانی (در حال تکمیل) به عنوان یکی از ایستگاه‌های بخش شمالی خط ۶ مترو تهران و ایستگاه مترو چهارباغ (در حال ساخت) واقع در میدان چهار باغ جنت‌آباد جنوبی که با خط ۹ مترو ایستگاه تبادلی خواهد شد. تاکنون ایستگاه متروی علامه جعفری در حال بهره‌برداری است و به گفته مدیر شرکت متروی تهران، ایستگاه مترو آیت‌الله کاشانی در اواسط سال ۱۴۰۳ و ایستگاه مترو چهارباغ در اواخر سال ۱۴۰۴ به بهره‌برداری خواهند رسید.
ادامه خط ۴ مترو از سمت شرق از ایستگاه مترو شهید کلاهدوز در بزرگراه شهید یاسینی به سمت شمال و بزرگراه شهید باقری و عبور از خط ۲ مترو تهران به‌صورت تقاطعی در ایستگاه مترو شهید باقری در محدوده محلات تهرانپارس غربی و شرقی، گلشن و حکیمیه گسترش خواهد یافت و با ابتدای خط ۱۰ مترو تهران در حوالی فلکه سجادیه یا سوم تهرانپارس با نام ایستگاه مترو فلکه سجادیه تقاطع خواهد داشت. ایستگاه‌های جدید این مسیر شامل ایستگاه مترو تهران نو در انتهای میدان چایچی، ایستگاه مترو میدان شقایق در میدان شقایق، ایستگاه مترو شهید امیری طامه در تقاطع بزرگراه باقری و خیابان ۱۴۲ شرقی(امیری طامه)، ایستگاه شهید زفرقندی در تقاطع بزرگراه باقری و خیابان ۱۹۶ شرقی(زفرقندی)، ایستگاه مترو سجادیه در فلکه سوم تهرانپارس و ایستگاه مترو پروین در حوالی بلوار پروین و میدان شاهد و ایستگاه زهدی در تهرنپارس و ایستگاه دانشگاه خواجه نصیر پردیس رضایی نژاد در منطقه حکیمیه در دست احداث است
ایستگاه‌ها
[ویرایش]| ایستگاه‌ها | مکان | تقاطع‌ها | نام قدیمی |
|---|---|---|---|
| شرق به غرب | |||
ایستگاه مترو دانشگاه خواجه نصیر 
|
حکیمیه نزدیکی بلوار دانشگاه و دانشگاه خواجه نصیر پردیس رضایی نژاد | 
|
|
| زهدی
|
بلوار زهدی بین خیابان‌های شریعتی (محله حکیمیه) و دوازدهم بهمن | ||
| پروین
|
بلوار پروین، میدان پروین | ||
| ایستگاه متروی فلکه سجادیه
|
فلکه سوم تهرانپارس | 
|
|
| شهید زفرقندی
|
بزرگراه باقری تقاطع خیابان ۱۹۶ غربی (زفرقندی) | ||
| شهید باقری
|
بزرگراه باقری تقاطع بزرگراه رسالت | 
|
|
| شهید امیری طامه
|
بزرگراه شهید باقری تقاطع خیابان ۱۴۲ | ||
| میدان شقایق
|
میدان شقایق | ||
| تهران نو
|
خیابان سفیدکوه، فلکه چایچی | ||
| شهید کلاهدوز | ابتدای بزرگراه دوران (اسبدوانی) | ||
| نیروهوایی | خیابان پیروزی، ابتدای خیابان پنجم نیروی هوایی | ||
| نبرد | خیابان پیروزی، چهارراه کوکاکولا | خط ۹ | |
| پیروزی | خیابان پیروزی، نبش خیابان پورمند | ||
| ابن‌سینا | خیابان پیروزی، تقاطع بزرگراه امام علی | شیخ الرئیس | |
| میدان شهدا | میدان شهدا | 
|
|
| دروازه شمیران | خیابان بهارستان، میدان ابن‌سینا |
|
|
| دروازه دولت | خیابان انقلاب، تقاطع خیابان‌های مفتح و سعدی | 
|
|
| فردوسی | میدان فردوسی | ||
| تئاتر شهر | چهارراه ولیعصر، جنب تئاتر شهر | 
|
ولیعصر |
| میدان انقلاب اسلامی | میدان انقلاب | 
|
|
| توحید | خیابان آزادی، تقاطع خیابان توحید | 
|
|
| شادمان | خیابان آزادی، تقاطع خیابان‌های جیحون و شادمهر |
|
آزادی |
| دکتر حبیب‌الله | خیابان آزادی، نرسیده به خیابان دکتر حبیب‌الله، جنب دانشگاه شریف | 
|
|
| استاد معین | خیابان آزادی، تقاطع خیابان استاد معین | ||
| میدان آزادی | میدان آزادی، ابتدای بزرگراه لشگری |
|
|
| بیمه | بزرگراه لشگری، نبش خیابان بیمه دوم |  انشعاب خط ۴ |
|
| شهرک اکباتان | شهرک اکباتان، فاز ۲ | ||
| ارم سبز | ضلع جنوبی پارک ارم | 
|
اکباتان (ارم سبز) |
| علامه جعفری | تقاطع خیابان پروانه با بزرگراه علامه جعفری | ||
| آیت‌الله کاشانی
|
بلوار آیت‌الله کاشانی، تقاطع خیابان جنت آباد جنوبی |
|
|
| چهارباغ
|
جنت آباد شمالی، میدان چهارباغ | خط ۹ | |
| غرب به شرق | |||
انشعاب خط ۴ (خط فرودگاه مهرآباد)
[ویرایش]از خط ۴ در ایستگاه مترو بیمه، انشعابی به طول ۲٫۵ کیلومتر با ۳ ایستگاه گرفته شده است که به سمت فرودگاه مهرآباد می‌رود. این انشعاب به خط فرودگاه مهرآباد معروف است.
دپو
[ویرایش]پایانه کلاهدوز در زمینی به مساحت ۱۶ هکتار مترمربع در ابتدای اتوبان شهید یاسینی و قبل از ایستگاه متروی شهید کلاهدوز واقع شده است. این پایانه در فضای مسقف ۲۰ هزار مترمربعی با قابلیت نگهداری ۲۰ رام قطار ساخته شده است. با گشایش این پایانه امکان تعمیر و نگهداری قطارهای شهری خط چهار توسعه یافته و با بهره بهرداری از این پایانه سرفاصله حرکت قطارها و مدت زمان سرویس‌های فنی دوره ای کاهش می‌یابد و علاوه بر آن امکان مدیریت بهتر ناوگان فراهم خواهد شد. به گفته معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در حال حاضر ۸٫۵ کیلومتر ریل گذاری در این پایانه انجام و ۲۳ سوزن در طول این مسیر جانمایی و نصب شده است. در این پایانه برج مراقبت، پست برق و سایر بخش‌های فنی و اجرایی به منظور ارائه سرویس کامل در خط چهار ایجاد شده است. فاز اول این پایانه در ۲۰ فروردین ۱۳۹۶ افتتاح شد و فاز دوم آن نیز در دست احداث است.
همچنین اولین و تنها پارکینگ زیرزمینی قطارهای شهری کشور با نام پایانه اکباتان در غربی‌ترین نقطه خط ۴ متروی تهران در حال ساخت است. در این پارکینگ ۲۱ خط ریلی تعبیه شده و از نکات بارز طراحی این سازه امکان ایجاد دهانه‌های بزرگ به ابعاد ۳۳ متر با استفاده از اسکلت فلزی، جهت نصب سوزن و ایجاد انشعاب‌های مختلف برای هدایت قطارها به هر یک از ۲۱ خط ریلی است. با توجه به آنکه این پارکینگ در محدوده مسکونی شهرک اکباتان واقع شده است، ساخت آن به صورت زیرزمینی طراحی شده تا کمترین مزاحمت برای اهالی منطقه و نیز حداقل آسیب برای منظر شهری را در پی داشته باشد؛ ضمن اینکه زیرزمینی بودن سازه پارکینگ، این اجازه را می‌دهد تا از سطح فوقانی آن برای ایجاد فضای سبز و یک پلازای مدرن شهری استفاده شود. گفتنی است این پارکینگ با ۷ هکتار مساحت، در ضلع غربی بزرگراه شهید ستاری و محدوده شمال ایستگاه متروی شهرک اکباتان واقع شده است. عملیات اجرایی این پروژه مهم شهری از سال ۱۳۸۷ آغاز شده و فاز اول آن در ۲۹ مرداد ۱۴۰۱ افتتاح شد و فاز دوم آن در حال تکمیل است.
منابع
[ویرایش]- ↑ «هاشمی:فاز اول خط چهار مترو امسال بهره‌برداری می‌شود». خبرگزاری ایسکانیوز. ۱۸ تیر ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۳ دسامبر ۲۰۱۴.
