ایل شوهان

صفحه حفاظت‌شده
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه است که توسط Meysam (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۷ فوریهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۹:۳۱ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی داشته باشد.

ایل شوهان از ایلات بزرگ ساکن استان ایلام است.[۱][۲] دانشنامه ایرانیکا در مقالهٔ ایلام از ایل شوهان به عنوان یکی از ایل‌های اصلی استان ایلام نام برده‌است[۳] و در مقالهٔ طوایف کُرد آن را به عنوان یکی از ایل‌های کُرد منطقهٔ کرکوک عراق معرفی می‌کند.[۴] در لغت نامه دهخدا در مورد ایل شوهان گفته شده که این ایل یکی از ایلات کرد در پشتکوه ایلام است که ییلاق ایل مزبور در تهته و خوشول و قشلاقش در بلوطستان است.

محل اصلی این ایل دهستان شوهان در جنوب بخش ارکواز است و مسیر حرکت عشایر آن از مسیرهای میدان زیتون، چالاب، و چنگوله تا نزدیکی‌ها مرزهای عراق حرکت می‌کنند و در موسم پنجه به ارتفاعات کبیرکوه بازمی‌گردند. بر این اساس نواحی مرزی مهران و دهلران گرمسیر، و آبادی‌های شوهان مناطق سردسیر ایل شوهان محسوب می‌شوند.[۵]

گویش

زبان اصلی مردم شوهان کردی شوهانی است.[۶][۷][۸][۹] طوایفی از شوهان که در خراسان شمالی و تکاب و اسلام‌آباد غرب و در کردستان عراق و ترکیه ساکنند به زبان کردی کرمانجی تکلم می‌کنند.[۱۰]

تبار

دایرة المعارف اسلامی ایل شوهان را مجموعه ای از ایلات کرد، مهلکی و طایفه‌های چمزی، گچی، یلماس و دوسان معرفی نموده‌است[۱۱] رحیم جوزی ایل شوهان را بزرگترین ایل لر در استان ایلام دانسته‌است.[۱۲] کلای‌وند در ایل شوهان بزرگترین قوم عشیره‌ای در میان این ایل بزرگ می‌باشد. کلای‌وند از چهار تیره به نامهای زکی، آینه، سبزی و کوچک (احمدعلی) تشکیل شده‌است. ایل شوهان یکی از ایلات با سابقه استان ایلام در میان جمعیت مردمی می‌باشد.[۱۳] زکی، آینه، سبزی و کوچک چهار برادر از نسل کلای بزرگ بوده‌اند که کلیوند بزرگ خود نیز از نسل پنجه می‌باشد.

منابع

  1. رفعتی، رستم (۱۳۸۶). انساب شهری و عشایری ایلام. ایلام: انتشارات برگ آذین. ص. صفحه ۵۶-۸۰، ۳۷۵-۳۸۰. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازبینی= را بررسی کنید (کمک); پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
  2. صفی‌نژاد، جواد. لرهای ایران: لربزرگ و لرکوچک. آتیه، تهران: ۱۳۸۱
  3. «ILĀM i. GEOGRAPHY». دانشنامه ایرانیکا.
  4. "KURDISH TRIBES". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی). Retrieved 2019-07-17.
  5. طلایی، حسن (۱۳۹۳). قوم باستانشناسی کوچنشینی و ایل راه‌های زاگرس مرکزی (PDF). جامعه‌شناسی تاریخی. ص. ۱۷۷. دریافت‌شده در ۱۷ ژوئیهٔ ۲۰۱۹.
  6. افشین محبی، کیهان فرهنگی، ص۲۶
  7. نگاهی به ایلام، ایرج افشار سیستانی، تهران:نشرهنر، بهار۱۳۶۶
  8. اطلس مردم شوهان کرم زاده ص۲۶۲
  9. تاریخ و فرهنگ کهن سرزمین: بررسی پیشینه تاریخی، اجتماعی و فرهنگی ده هزار ساله دهلران و استان ایلام، کرم علیرضایی، مهرانشهر، سال ۱۳۸۰، ص۲۳۴
  10. افشین محبی، کیهان فرهنگی، ص۲۶
  11. https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/8860
  12. ، برگرفته از کتاب قومیت‌های کهن سکندر. «قوم لر» ۱۳۸۱. پژوهشی دربارهٔ پیوستگی قومی و پراکندگی جغرافیایی لرها در ایران. رحیم جوزی
  13. صفی‌نژاد، جواد. لرهای ایران: لر بزرگ و لر کوچک. آتیه، تهران: ۱۳۸۱