کوشک هخامنشی، قره‌جمیرلی
کوشک هخامنشی قره‌جمیرلی (انگلیسی: Persian propyleion, Karacamirli) به یک دروازه کاخ هخامنشی اشاره دارد که در سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ در نزدیکی روستای قره‌جمیرلی در غرب جمهوری آذربایجان کشف شد.
ساختمان اصلی در این کوشک، کاخ یک مقام ارشد پارسی هخامنشی (یک ساتراپ) است و به احتمال زیاد در زمان خود به عنوان یک اقامتگاه مهم تلقی می‌شده است.
این کاخ درون یک باغ محصور به ابعاد ۴۵۰ در ۴۲۵ متر ساخته شده است.[۱] از خشت خام ساخته شده و در ابعاد ۲۲ × ۲۳ متر گسترش یافته است.[۲] تخمین زده می‌شود که ارتفاع این بنا حداقل ۵ متر بوده باشد.[۲] ابعاد نقشه معماری این بنا به بناهای مشابه در پاسارگاد و شوش نزدیک است.[۳] متیو پی. کانپا یادداشت می‌کند که با وجود این‌که این عمارت درون یکی از ساتراپی‌های شاهنشاهی ایران ساخته شده بود، «هیچ چیز شهرستانی دربارهٔ معماری آن وجود ندارد».[۴] او اضافه می‌کند «روش‌های ساخت، مصالح و نقشه‌های آن، همان‌هایی هستند که در کاخ‌های سلطنتی تخت جمشید استفاده شده بودند».[۴] از نظر فرم‌های معماری، کاخ قره‌جمیرلی شباهت نزدیکی به ساختارهای استفاده شده در مرکز شاهنشاهی هخامنشیان به‌خصوص «هدیش» خشایارشا (۴۸۶–۴۶۵ ق. م) دارد.[۴]
این محوطه هخامنشی قره‌جمیرلی شباهت‌های بسیاری به یافته‌های هخامنشی در نزدیکی آن در گومباتی (گرجستان) و ساری تپه (آذربایجان) دارد.[۵] احتمالاً این بنا اندکی پس از فتح منطقه توسط هخامنشیان، اواخر سده ششم پیش از میلاد، و به احتمال زیاد در جریان لشکرکشی داریوش بزرگ (۵۲۲–۴۸۶ ق. م) در مقابله با سکاها در ۵۱۳/۱۲ ق. م، ساخته شده است.[۶] در زمان ساخت، این سایت در ساتراپی سرزمین ماد واقع شده بود.[۱] پیر بریان با اشاره به Knauss و همکارانش (۲۰۱۰): «قره‌جمیرلی به ما نشان می‌دهد که حتی در پیرامون امپراتوری، حکومت پارسی نشانه‌های باشکوهش را برجای گذاشته است».[۲] این سایت احتمالاً مقارن با آغاز حمله و هجوم اسکندر مقدونی رها شده است.[۶] با توجه به نبود شواهد از تخریب خشونت‌آمیز، ممکن است ساکنان پارسی این سایت پس از شنیدن اخبار شکست قاطع و مرگ داریوش سوم (۳۳۶–۳۳۰ ق. م)، اموال خود را با خود برداشته و به وطنشان بازگشته باشند[۶]
منابع[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref> غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نامCanepaوارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref> غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نامBriantوارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ Knauss, Florian; Gagoshidze, Iulon; Babaev, Ilias (2010). "A Persian Propyleion in Azerbaijan: Excavations at Karacamirli". In Nieling, Jens; Rehm, Ellen (eds.). Achaemenid Impact in the Black Sea: Communication of Powers. Black Sea Studies. Vol. 11. Aarhus University Press. p. 111. ISBN 978-8779344310.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ Canepa, Matthew P. (2018). [[۱](https://muse.jhu.edu/book/62562) The Iranian Expanse: Transforming Royal Identity through Architecture, Landscape, and the Built Environment, 550 BCE–642 CE]. University of California Press. p. 350. ISBN 978-0-520-96436-5.
{{cite book}}: Check|url=value (help) - ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref> غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نامBrillوارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ Knauss, Florian; Gagoshidze, Iulon; Babaev, Ilias (2010). "A Persian Propyleion in Azerbaijan: Excavations at Karacamirli". In Nieling, Jens; Rehm, Ellen (eds.). Achaemenid Impact in the Black Sea: Communication of Powers. Black Sea Studies. Vol. 11. Aarhus University Press. p. 114. ISBN 978-8779344310.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Persian propyleion, Karacamirli». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۶ مارس ۲۰۲۴.