ویکی‌پدیا:گزیدن مقاله‌های برگزیده/بیات ترک

معیارهای برگزیدگی را برآورده می‌کند. mOsior (بحث) ‏۱۲ اکتبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۳۰ (UTC)[پاسخ]

بحث زیر بسته شده است. لطفاً آن را تغییر ندهید. ادامهٔ دیدگاه‌ها باید در صفحهٔ بحث مناسب ثبت شوند. نباید ویرایش دیگری در این ریسه انجام شود.

بیات ترک[ویرایش]

بیات ترک (ویرایش • تاریخچه • بحث • پی‌گیری)

نامزدکننده: Huji (بحث • مشارکت‌ها) ‏۱۷ ژانویهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۳:۲۸ (UTC)[پاسخ]

امیدوارم که در چارچوب پروژهٔ وپ:مفاهیم بتوانیم مقاله‌های تمام دستگاه‌ها و آوازها را برگزیده کنیم. به نظر می‌رسد که بهتر از است آوازها شروع کنیم چون محتوای محدودتری برایشان موجود است و شرط «جامعیت و مانعیت» را راحت‌تر می‌شوند به دست آورد. بیات ترک یکی از آوازهایی است که در موردش منابع مبسوط‌تری هست. مقاله از زمان خوبیدگی تغییری نکرده‌است. قصد دارم که از کتاب ردیف هفت دستگاه مجید کیانی نیز مطالب مرتبط را به مقاله بیفزایم. به جز این، چه چیزهای دیگری برای برگزیدگی این مقاله لازم داریم؟ — حجت/^بحث ‏۱۷ ژانویهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۳:۲۸ (UTC)[پاسخ]

سلام. به دو سه نفر آشنا به موضوع که مقاله را بررسی و ارزیابی کنند.--سید (بحث) ‏۱۷ ژانویهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۴:۵۰ (UTC)[پاسخ]

کلا چیز چندانی از مقاله نفهمیدم.

برای اسامی خاصی که در لید آمده خصوصا مقاله بسازید. نظیر گوشه مهدی ضرابی، گوشه شکسته، گوشهٔ قرائی ، گوشه قطار و گوشهٔ روح الارواح.
اگر می توانید یک الگو برای بیات ترک به بالای مقاله بیفزایید که مهمترین ویژگی ها و گوشه های آن را بیان کند.
برای دوگاه هم بسازید.
اگر می توانید بخش نمونه‌ها را توسعه دهید.
شاید بهتر باشد تصویر از نت ها را که در بخش تحلیل ردیف آورده اید در ابتدای مقاله بگذارید.

دو نفر متخصص در ویکی بیابید که این مقاله را از دید تخصصی بررسی کنند.--سید (بحث) ‏۷ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۹:۳۹ (UTC)[پاسخ]

@Sa.vakilian: برای بیشتر گوشه‌ها نمی‌شود مقاله ساخت؛ سرشناس نیستند (در منابع مختلف مورد بحث نبوده‌اند؛ منابع فقط ازشان نام می‌برند و نهایتاً یک نت از آن ارائه می‌کنند که مصداق «مورد بحث بودن» نیست).

برای دوگاه سر فرصت می‌سازم؛ الان نه (نیاز به مطالعهٔ بیشتر در منابع ترکی و عربی دارم).

افزودن نت‌ها و نمونه‌ها را انجام خواهم دادم. — حجت/^بحث ‏۸ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۱:۱۸ (UTC)[پاسخ]

بررسی بزرگمهر

در یک مرور کلی نظرم را می‌نویسم.

مقاله بخش ساختار ندارد، در این بخش ابتدا باید یک شناخت ابتدایی، ساده و گویا از گام، دانگ، نت‌های شاهد، ایست، متغیر، فواصل آن همراه با تصویر و نمونه صوتی وجود داشته باشد. امروزه بر اساس منابع معتبر، دستگاه‌های موسیقی ایرانی بر اساس گام به مانند موسیقی غربی معرفی می‌شوند. آوازخوانان نیز در ابتدا یک گردش ابتدایی در گام انجام می‌دهند تا گوش به آن آشنا شود و سپس وارد موضوع اصلی یا به اصطلاح تنالیته می‌شوند.
در بخش «تحلیل ردیف» منابع پایه‌ای و معتبری از برکشلی و خالقی وجود دارد که در اینجا اشاره‌ای نشده است. البته به فرهت اشاره شده اما بار اصلی در تحلیل‌های فخرالدینی است. ممکن است تفاوت در دیدگاه این افراد و نوشته‌های موجود وجود داشته باشد و شاید برای بی‌طرفی مقاله نقل قول‌های متفاوت و بیشتری نیاز باشد.
بخش گوشه‌ها شلوغ است و بهتر است تفکیک گردد تا نام و توضیح گوشه کاملا مشخص باشد. الان بدین صورت باید بگردیم تا معرفی گوشه‌ها را پیدا کنیم. بهتر است گوشه‌ها یا در زیر بخش بیاید یا نام‌شان پررنگ شود و معرفی گوشۀ بعدی سرخط باشد. در مورد مقاله برای بعضی گوشه‌ها با شما موافقم که احتیاج به مقاله جداگانه ندارد. بعضی از این گوشه‌ها یا سرشناسی ندارند و یا تفاوت اندکی با دیگر گوشه‌ها دارند که تکرار مکررات و نالازم است.
لید خیلی خوب است. نثر مقاله گویا و زیبا است. بخش احساس و نمونه‌ها هم به نظرم بی‌نقص است. فعلا وارد جزئیات نمی‌شوم تا نظر شما و دیگر همکاران را بخوانم تا بررسی نهایی. هر جا هم احتیاج به کمک داشتید من حاضرم.--بزرگمهر (بحث) ‏۱۵ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۸:۱۸ (UTC)[پاسخ]
- بخش ساختار اضافه شد.
- @MBozorgmehr: دقیقاً کدام منبع از برکشلی و کدام منبع از خالقی مد نظرتان است؟ کتاب «نظری به موسیقی» خالقی را بررسی کردم و مطالبی به مقاله افزودم. در کل، دیدگاهش با فخرالدینی همسو است (یا به بیان بهتر، دیدگاه فخرالدینی از دیدگاه خالقی تبعیت می‌کند).
- بخش گوشه‌ها را بخش‌بندی کردم.
- سپاس از بررسی شما و پوزش بابت تأخیر در پاسخ — حجت/^بحث ‏۱۹ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۱:۲۷ (UTC)[پاسخ]

@Huji: درود، بخش «ساختار» را اضافه کردید اما بلافاصله به «شرح» دستگاه می‌رود. به نظرم در این بخش، یک زیر بخش به عنوان «معرفی» اضافه شود. سپس «شرح» و «تحلیل» بیاید. در بخش «معرفی»، یک تصویر از گام به صورت خالص همراه با نمودار نت‌های شاهد، ایست، دانگ و یک اجرا از دستگاه داشته باشیم و فواصل آن بر اساس کتاب روح‌اله خالقی که گام بیات ترک در «دو» را (دو، ر، می، فا، سل، لا، سی‌کرن، دو) و فواصل بیات ترک را (دوم بزرگ، سوم بزرگ، چهارم درست، پنجم درست، ششم بزرگ، هفتم نیم‌بزرگ، اکتاو) تعیین کرده است (ص ۱۵۴)، بنویسیم. مثال: دستگاه شور، اجرا، (درصورت تمایل، تصویر و اجرا را با سنتور انجام دهم).

منابعی که گفتم همان است که به تازگی افزوده‌اید و با تغییراتی که در بخش ساختار و گوشه‌ها انجام دادید، مقاله خواندنی‌تر شده است. به نظرم اگر کمی درنگ کنیم، این مقاله می‌تواند الگوی خیلی خوبی برای بهبود و برگزیده کردن دیگر دستگاه‌های موسیقی ایرانی باشد.--بزرگمهر (بحث) ‏۱۹ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۲۵ (UTC)[پاسخ]

@MBozorgmehr: زحمت تصویر رو صوتِ گام را شما بکشید باقی با من. ممنون از توجهی که می‌کنید. — حجت/^بحث ‏۱۹ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۰۰ (UTC)[پاسخ]

@Huji: مثال‌ها را در یکی دو روز آینده آماده می‌کنم. در مورد دو تصویری (۱، ۲) که از گام بیات ترک در مقاله آمده است، متوجه موضوع نشدم. براساس کتاب «ردیف هفت دستگاه موسیقی ایرانی» اثر برکشلی و معروفی، بیات ترک شبیه گام فا ماژور است که هفتم آن تغییر کرده و روایت روح‌اله خالقی هم در دو ماژور است. ولی در این مثال‌ها از نت ر شروع می‌شود که به صورت طبیعی باید فا دیز باشد و دو سری. یا اگر فا سری باشد، باید از نت سل شروع شود. به نظرم اشتباه می‌آید.--بزرگمهر (بحث) ‏۱۹ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۷:۲۱ (UTC)[پاسخ]

@MBozorgmehr: زیر تصویر توضیح داده شده؛ مبنای کار شورِ می است که شبیه به ماهور سل است. در ماهور سل البته درجهٔ هفتم فا دیز است، اما در بیات ترک (و در شور می) این درجه کمی پایین‌تر است و در فا سری قرار دارد. یعنی دقیقاً همان چیزی که در کتاب‌های دیگر هم آمده‌است. — حجت/^بحث ‏۱۹ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۲۳:۰۴ (UTC)[پاسخ]

@Huji: این دو مثال بیات ترک در «دو»، براساس کتاب روح‌اله خالقی است. اگر پیشنهاد دیگری دارید بگویید اصلاح کنم.

در مورد آن دو تصویر هم سوالم این بود که چرا از نت ر شروع می‌شود. به نطرم یک جابجایی صورت بگیرد و مایه اصلی از سل شروع شود و مقایسه‌ها را بر آن اساس انجام دهید، رفع ابهام می‌شود.--بزرگمهر (بحث) ‏۲۰ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۶:۵۹ (UTC)[پاسخ]

مثال از بیات ترکِ دو

بسیار عالی. من آن مثال دیگر در بخش ساختار را هم تغییر می‌دهم که بر اساس بیات ترکِ دو باشد. بیات ترک دو و بیات ترک سل، هر دو به دلیل این که علامت‌های عرضی سر کلیدشان کم است (اولی فقط یک کرن دارد، دومی فقط یک سری) درکشان برای تازه‌کاران راحت‌تر است و فکر می‌کنم که دلیل این که خالقی از بیات ترک دو استفاده کرده و فخرالدینی از بیات ترک سل، همین باشد. — حجت/^بحث ‏۲۰ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۴۷ (UTC)[پاسخ]

@MBozorgmehr: پرونده‌ای که در بخش ساختار افزوده بودم را اصلاح کردم تا با شور لا (بیات ترک دو) مطابق باشد و پروندهٔ صوتی که شما ساختید را هم زیرش افزودم. دو تصویر دیگر را دست نزدم تا با منبع‌شان مطابقت کامل داشته باشند. پرونده‌ای که برای گام بیات ترک ساختید (و در آن فواصل را قرمز نوشتید) نیفزودم؛ اولاً ذکر فواصل به نظر من لازم نیست، و دوم آن که تصویر دومی همین مقصود را می‌رساند. — حجت/^بحث ‏۲۲ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۱:۲۷ (UTC)[پاسخ]

@Huji: درود، فواصل گام در تصویر لازم نیست یا در متن؟ به نظرم فواصل گام و فواصل گام نسبت به پایه که جزو تئوری بنیادی دستگاه است باید در معرفی دستگاه وجود داشته باشد. کتاب «نظری به موسیقی» روح‌اله خالقی برای همین و با اجماع موسیقیدانان نوشته شده است که موسیقی ایرانی تئوریزه و مبنای علمی داشته باشد و این متفاوت است با کتاب فخرالدینی که تحلیلی است و ممکن است مورد اختلاف یا اشتباه هم باشد.

مورد دیگر اگر همت کنید و یک جعبه اطلاعات برای دستگاه‌های موسیقی ایرانی درست کنید، می‌توانیم همین اطلاعات پایه‌ای را بر اساس منابع در آن بگنجانیم. مثال پیشنهادی با الگو از گام‌های غربی:

 جعبه اطلاعات دستگاه‌های موسیقی ایرانی
| نام              = بیات ترک 
| نام تصویر        =
|اندازه تصویر      =
| توضیح تصویر      =
| نت شاهد          = پایه
| نت ایست          = پایه
| نت فرود          = میانی
| نت متغیر         = ندارد
| تعداد گوشه‌ها     = ۱۲
| فواصل از نت پایه = دوم بزرگ، سوم بزرگ، چهارم درست، پنجم درست، ششم بزرگ، هفتم نیم‌بزرگ، اکتاو
| first_pitch=دو
| second_pitch=ر
| third_pitch=می
| fourth_pitch=فا
| fifth_pitch=سل
| sixth_pitch=لا
| seventh_pitch=سی کرن

با سپاس.--بزرگمهر (بحث) ‏۲۵ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۸:۰۸ (UTC)[پاسخ]

@MBozorgmehr: در تصویر لازم نیست. در متن می‌شود فواصل را آورد (مثلاً با کمک یک جعبه اطلاعات، همان‌طور که خودتان پیشنهاد دادید). روی جعبه هم کار می‌کنم. — حجت/^بحث ‏۲۵ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۰۱ (UTC)[پاسخ]; جعبه اطلاعاتی مخصوص آوازها ساختم و در مقاله به کار بردم — حجت/^بحث ‏۲۷ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۷:۵۳ (UTC)[پاسخ]
احمد

سلام. خسته نباشید، مقاله خیلی تروتمیز و بی‌نقصی شده. تنها چیزی که در مورد مقاله به بنده گفتند، این بود که ردیف صلحی (و تا حدودی، هنگ‌آفرین) بهتر است با ردیف رضوی سروستانی و شجریان جایگزین شوند. جز این، مشکل دیگری به من نگفتند. یک ایراد فنی هم که خودم بخواهم به مقاله بگیرم، قرمز بودن دوگاه است که نیاز به مقاله دارد. احمد^گفتگو ‏۲۶ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۸:۰۹ (UTC)[پاسخ]
ممنون از نکاتی گفتید. دوگاه را حتماً خواهم ساخت. جایگزینی ردیف‌ها در آن جدول ممکن نیست چون منبعی برای آن مقایسه سراغ ندارم (اما برای مقایسه‌ای که الان در جدول آمده منبع داریم). — حجت/^بحث ‏۱۷ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۰۱:۱۴ (UTC)[پاسخ]

@Huji: آیا اشکالات فوق رفع شده است؟--سید (بحث) ‏۵ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۲:۲۲ (UTC)[پاسخ]

@Sa.vakilian: هنوز نه. برای این هم حدود ۲ هفته زمان می‌خواهم. — حجت/^بحث ‏۵ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۲۰:۱۸ (UTC)[پاسخ]

@Huji: سلام. اوضاع چطوره؟ آماده جمع بندی هستید؟--سید (بحث) ‏۱۸ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۵:۰۲ (UTC)[پاسخ]

اوضاع خوب نیست؛ فرصت نکردم که ویرایشی در مقاله بکنم. احتمالاً شنبه و یکشنبه رویش کار خواهم کرد. مسیر راه مشخص است و حجم کار هم زیاد نیست؛ لیکن امان از زندگی واقعی. — حجت/^بحث ‏۱۹ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۱:۲۱ (UTC)[پاسخ]

راحت باش عجله ای نیست.--سید (بحث) ‏۱۹ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۴:۳۹ (UTC)[پاسخ]

چه خبرا؟!--سید (بحث) ‏۱۲ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۵۴ (UTC)[پاسخ]

@Sa.vakilian: گرفتاری و عدم دسترسی به منابع. تا سپتامبر وقت می‌خواهم. — حجت/^بحث ‏۱۷ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۰۰:۲۷ (UTC)[پاسخ]

مشکلی نیست. تا اکتبر صبر می کنیم.--سید (بحث) ‏۱۷ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۰۳:۰۹ (UTC)[پاسخ]

@Sa.vakilian: مواردی که بالا گفته شد را انجام دادم (جز یکی که از جناب بزرگمهر منبع دقیق خواستم). چند تغییر کوچک دیگر هم در مقاله دادم (مثلاً یکی دو نمونه افزودم). — حجت/^بحث ‏۱۹ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۱:۵۶ (UTC)[پاسخ]

@Ahmad252: سلام. لطفا بفرمایید که این مقاله در چه وضعی است و آیا اشکالات رفع شده و می تواند برگزیده شود یا خیر.--سید (بحث) ‏۱۹ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۲:۵۵ (UTC)[پاسخ]

@Sa.vakilian: سلام. من در مسئلهٔ موسیقی سررشتهٔ خاصی ندارم؛ ولی از لحاظ مقاله‌ای که به این مدخل نگاه می‌کنم، به‌نظرم کامل و تمیز است. اگر کار بررسی منابع تمام شده، من می‌توانم املا انشا را برعهده بگیرم و یکی از ناظران گمب هم بررسی نهایی و جمع‌بندی انجام دهد. احمد^گفتگو ‏۱۹ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۴۶ (UTC)[پاسخ]

@Ahmad252: پیشنهاد خوبی است. لطفا انجام دهید.--سید (بحث) ‏۱۹ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۴۶ (UTC)[پاسخ]

خسته نباشید! اندک اندک مرا به جای دیگری برد... از بحث منحرف نشوم! نتیجه بررسی انشایی:

یک‌جا نوشته «نت‌پایه» و یک‌جا «نت پایه». آیا متفاوتند؟
نیم پرده تغییرمسیر دارد به نیم‌پرده. آیا در متن فاصله لازم است؟
حس می‌کنم اندکی استفاده بیش از حد از «همچنین» در متن صورت گرفته (بیشتر در بخش «ساختار»). منظورم این است که آیا وجود «همچنین» به معنای جملات کمک می‌کند؟
آیا روح الارواح نیاز است که «روح‌الارواح» نوشته نشود؟ و نیز «سرور الملک» نمی‌تواند «سرورالملک» نوشته شود؟
یک پرانتز بزرگ در بخش «سایر گوشه‌ها» هست؛ این اگر می‌تواند از پرانتز خارج شود و جمله جداگانه‌ای باشد پیشنهاد می‌کنم چنان شود؛ وگرنه در الگوی {{یاد}} بیاید.
در مواقعی که یک واژه نسبتاً باردار از قول یک منتقد در متن می‌آید، معمول است که آن را در میان گیومه و دقیقاً از نقد می‌آورند. در بخش «احساس»، آمده که روح‌الله خالقی «...دلیل این امر را تأکید فراوان بیات ترک به نت شاهدش می‌داند که آن را کسل‌کننده می‌کند». اگر این «کسل‌کننده» دقیقاً در متن بوده، پیشنهاد می‌کنم آن را در گیومه بیاورید.
آیا لازم است که در پرانتز برای محمدتقی بهار، «ملک‌الشعرا» هم بیاید؟ احمد^گفتگو ‏۱۹ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۲۰ (UTC)[پاسخ]

ممنون که متن را بررسی کردید. «نت پایه» باید فاصله داشته باشد و «نیم‌پرده» با فاصلهٔ مجازی نوشته می‌شود که هر دو درست شد. افراط در استفاده از همچنین را هم اصلاح کردم.

در مورد چسبیده یا جدا نوشتن این اسامی، به نظر من هر دو روش درست است. در متون هم هر دو شکل را دیده‌ام. در نتیجه الزامی به تغییر نمی‌بینم.

آن متن طولانی را از پرانتز در آوردم (دلیلی نداشت در پرانتز باشد). کسل‌کننده را هم بردم داخل گیومه. ملک الشعرا لازم نیست و برش داشتم. — حجت/^بحث ‏۱۰ اکتبر ۲۰۱۹، ساعت ۲۳:۳۹ (UTC)[پاسخ]

@Huji: سلام. اگر کار تمام شده از یکی از افرادی که فکر می کنید نسبت به موضوع علاقمند است، برای جمع بندی دعوت کنید. تشکر.--سید (بحث) ‏۱۱ اکتبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۶:۲۲ (UTC)[پاسخ]

در مقاله‌هایی که موضوع مشابه دارند معمولاً جناب کاربر:MOSIOR کمک می‌کنند. اگر اینجا هم کمک کنند ممنون می‌شوم. — حجت/^بحث ‏۱۱ اکتبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۶:۳۱ (UTC)[پاسخ]

@Huji: مقاله مشکلی ندارد. فقط جعبه‌ای که ساخته‌اید، عنوان بیات ترک را در بالایش نشان نمی‌دهد. لطفاً بررسی کنید. mOsior (بحث) ‏۱۲ اکتبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۳۰ (UTC)[پاسخ]

بحث بسته شده است. لطفاً آن را تغییر ندهید. ادامهٔ دیدگاه‌ها باید در صفحهٔ بحث مناسب ثبت شوند. نباید ویرایش دیگری در این ریسه انجام شود.