دونقطه (الفبای لاتین): تفاوت میان نسخه‌ها
جز اصلاح متن + تمیزکاری با استفاده از AWB |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:Germanic umlaut on keyboard.jpg|130px|بندانگشتی|چپ|صفحه‌کلید حروف اوملائوت‌دار آلمانی]] |
[[پرونده:Germanic umlaut on keyboard.jpg|130px|بندانگشتی|چپ|صفحه‌کلید حروف اوملائوت‌دار آلمانی]] |
||
'''اوملاوت''' {{آلمانی|umlaut}} (به معنای دگرگونی آوایی) یا '''دونقطه''' عبارت است از دو نقطه به صورت ( |
'''اوملاوت''' {{آلمانی|umlaut}} (به معنای دگرگونی آوایی) یا '''دونقطه''' عبارت است از دو نقطه به صورت (¨) که برفراز حروف [[لاتین]] به‌ویژه [[واکه]]ها جای می‌گیرد. |
||
پیشینهٔ استفاده از این نماد به [[عصر هلنیستی]] و [[الفبای یونانی]] بازمی‌گردد. امروزه از این نماد در بسیاری از زبان‌های اروپایی از جمله [[زبان آلمانی|آلمانی]]، [[زبان فرانسوی|فرانسوی]]، [[زبان کاتالان|کاتالان]]، [[زبان اکسیتان|اکسیتان]]، [[زبان هلندی|هلندی]]، [[زبان ویلزی|ویلزی]] و |
پیشینهٔ استفاده از این نماد به [[عصر هلنیستی]] و [[الفبای یونانی]] بازمی‌گردد. امروزه از این نماد در بسیاری از زبان‌های اروپایی از جمله [[زبان آلمانی|آلمانی]]، [[زبان فرانسوی|فرانسوی]]، [[زبان کاتالان|کاتالان]]، [[زبان اکسیتان|اکسیتان]]، [[زبان هلندی|هلندی]]، [[زبان ویلزی|ویلزی]] و کم و بیش [[زبان انگلیسی]] استفاده می‌شود. در انگلیسی در برخی [[وامواژه]]ها و یا [[واکه مرکب|واکه‌های مرکب]] گاه از این نماد استفاده می‌شود. برای نمونه در نام‌های خاصی مانند Chloë و Zoë، یا واژهٔ coöperate به‌جای cooperate. این شیوه در نشریاتی چون [[نیویورکر]] همچنان مورد استفاده است. در آلمانی حروف اوملاوت‌دار عبارتند از ä, ö و ü. امروزه در نگارش گاه به جای دونقطه از [[مدک]] یا خط تیره استفاده می‌شود. |
||
=== موردهای دیگر بهره‌گیری از دونقطه == |
=== موردهای دیگر بهره‌گیری از دونقطه == |
||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
* در [[زبان کومی]]، ӧ ([[اُ (سیریلیک)]]) نمایانگر [ə] می‌باشد. |
* در [[زبان کومی]]، ӧ ([[اُ (سیریلیک)]]) نمایانگر [ə] می‌باشد. |
||
* در [[زبان لوکزامبورگی]]، 〈ä〉 و 〈ë〉 نشان‌دهندهٔ [[واکه بی‌رنگ]]اند. |
* در [[زبان لوکزامبورگی]]، 〈ä〉 و 〈ë〉 نشان‌دهندهٔ [[واکه بی‌رنگ]]اند. |
||
* گاه در هنگام نگارش [[زبان نروژی]]، حرف [[Æ]] را در این زبان به صورت Ä و [[Ø]] را نیز Ö |
* گاه در هنگام نگارش [[زبان نروژی]]، حرف [[Æ]] را در این زبان به صورت Ä و [[Ø]] را نیز Ö می‌نویسند. |
||
* در [[زبان اودمورت]] ӝ نشان‌إهندهٔ آوای [dʒ] و ӟ نمایانگر [dʑ] است. |
* در [[زبان اودمورت]] ӝ نشان‌إهندهٔ آوای [dʒ] و ӟ نمایانگر [dʑ] است. |
||
نسخهٔ ۷ ژانویهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۰۵:۲۱
اوملاوت (به آلمانی: umlaut) (به معنای دگرگونی آوایی) یا دونقطه عبارت است از دو نقطه به صورت (¨) که برفراز حروف لاتین به‌ویژه واکه‌ها جای می‌گیرد.
پیشینهٔ استفاده از این نماد به عصر هلنیستی و الفبای یونانی بازمی‌گردد. امروزه از این نماد در بسیاری از زبان‌های اروپایی از جمله آلمانی، فرانسوی، کاتالان، اکسیتان، هلندی، ویلزی و کم و بیش زبان انگلیسی استفاده می‌شود. در انگلیسی در برخی وامواژه‌ها و یا واکه‌های مرکب گاه از این نماد استفاده می‌شود. برای نمونه در نام‌های خاصی مانند Chloë و Zoë، یا واژهٔ coöperate به‌جای cooperate. این شیوه در نشریاتی چون نیویورکر همچنان مورد استفاده است. در آلمانی حروف اوملاوت‌دار عبارتند از ä, ö و ü. امروزه در نگارش گاه به جای دونقطه از مدک یا خط تیره استفاده می‌شود.
= موردهای دیگر بهره‌گیری از دونقطه
- در زبان‌های آلبانیایی و کاشوبی، ë نشان‌دهندهٔ واکه بی‌رنگ است.
- در زبان آیمارا، 〈ä〉 〈ï〉 〈ü〉 نشان‌دهندهٔ واکهٔ کشیده‌اند.
- در زبان لیگوری-رومی، ö صدای [o:] را می‌رساند.
- در زبان کومی، ӧ (اُ (سیریلیک)) نمایانگر [ə] می‌باشد.
- در زبان لوکزامبورگی، 〈ä〉 و 〈ë〉 نشان‌دهندهٔ واکه بی‌رنگ‌اند.
- گاه در هنگام نگارش زبان نروژی، حرف Æ را در این زبان به صورت Ä و Ø را نیز Ö می‌نویسند.
- در زبان اودمورت ӝ نشان‌إهندهٔ آوای [dʒ] و ӟ نمایانگر [dʑ] است.
جستارهای وابسته
منابع
Wikipedia contributors, "Diaeresis (diacritic)," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Diaeresis_(diacritic)&oldid=608579797 (accessed June 12, 2014).