فاز (ماده)

به قسمتی همگن و مشخص از یک ماده که در آن خواص فیزیکی و ساختار شیمیایی بصورت پیوسته (نه گسسته) تغییر کند، فاز گفته می‌شود.

هر فاز توسط مرزهای حقیقی از فازهای مجاور خودش جدا می‌شود که در این مرزها خواص به صورت گسسته تغییر می‌کنند.

لازم نیست که این بخش قابل تمایز ماده یکپارچه (پیوسته) باشد. مثلاً یک مایع پخش شده در داخل یک مایع دیگر نیز یک سیستم دوفازی به وجود می‌آورد.

گازها بطور کامل در یکدیگر حل می‌شوند بنابراین همواره تک‌فاز به حساب می‌آیند.

همگن بودن یک فاز به معنای وجود ترکیب شیمیایی معین و دقیق نیست زیرا تغییر ترکیب (به صورت پیوسته) مثلاً در محلول‌های مایع یا جامد ویژگی همگن بودن آنها را به هم نمی‌زند.

اختلاف خواص در فازها

فازهای مختلف از لحاظ ترکیب شیمیایی، ساختار بلوری و یا حالت ماده با یکدیگر اختلاف دارند.

جستارهای وابسته

• نمودار فازی
• علم مواد
• سیستم همگن
• سیستم ناهمگن

منابع

• مضطرزاده، فتح‌الله - مارقوسیان، واهاک - صلاحی، اسماعیل، درآمدی بر تعادل فازی در سرامیک‌ها، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران، ۱۳۷۸.