ذهن‌آگاهی

ذهن آگاهی، حواس‌جَمعی، یا حضور در لحظه به زبان ِ پالی : سَمّا-ساتی، اصطلاحی در روان‌شناسی و علوم مشابه است، به معنی توجه کردنِ عمدی و تمرکزی پذیرا و بدون قضاوت ، به رخ دادن افکار ، هیجانات و محسوسات در زمان حال .

ریشه‌شناسی

ذهن آگاهی ریشه در عهد باستان دارد، و آن را، هم در فرهنگهای شرقی و هم در فرهنگهای غربی می توان یافت. اصطلاح انگلیسی mindfulness ترجمهٔ لغت هندی باستان، ساتی است. ساتی (یعنی آگاهی، توجه، و به یاد آوردن):

آگاهی: این جنبه ای از انسان بودن است که باعث می شود شما از تجربه های خود آگاه باشید و از آنها خبر داشته باشید. بدون آگاهی، هیچ چیزی برایتان وجود نخواهد داشت.

توجه یا دقت: توجه عبارت است از آگاهی متمرکز. یادگرفتن ذهن‌آگاهی، توانایی شما برای حفظ توجه را افزایش می دهد و خواهید توانست، هر جا و هرطور که اراده می کنید، توجه خود را متمرکز نگه دارید.

به یاد آوردن: این جنبه از ذهن‌آگاهی در بارهٔ این موضوع است: چگونه می توان همیشه به یادبیاورید که از لحظه ای به لحظهٔ دیگر، به تجربه های خود توجه کنید. افراد خیلی زود و آسان فراموش می کنند که حواس‌جمع باشند.

جستارهای وابسته

• بوداگرایی
• سید محسن فاطمی

منابع

• گنجی، حمزه (۲۰۱۲). زمینهٔ روان شناسی اتکینسون و هیلگارد، ویراست پانزدهم، ۲۰۰۹. انتشارات ساوالان.