عیشی
مولانا عیشی یا ملا عیشی هروی (درگذشت: ۹۸۰ه.ق/۱۵۷۲م)[۱] فرزند عشرتی[۲] از خوشنویسان و نستعلیقنویسان صاحب‌نام و از شاعران سده دهم هجری است. برخی او را اهل هرات[۲][۳] و بعضی وی را تبریزی دانسته‌اند.[۱]
او که بیشتر به نگارش قطعات منفرد اشتغال داشت[۲] در هرات می‌زیست و از آنجا به مشهد رفت و در کتابخانهٔ سلطان ابراهیم میرزا صفوی به امر کتابت مشغول شد.[۱] وی به همراه مولانا مالک دیلمی، محب‌علی (مسئول کتابخانه)، شاه محمود نیشابوری، و مولانا رستم علی که در ابتدا برای بهرام میرزا صفوی کار می‌کرد، مشغول نوشتن نسخه خطی هفت اورنگ جامی شد این کتاب از مشهورترین نسخه‌های خطی است و اکنون در نگارخانه فری‌یر در واشنگتن است. اتمام این کتاب با بیست و هشت مینیاتوری که دارد نه سال طول کشید.[۴]
او در رنگه‌نویسی نیز مهارت داشت و شعر نیز می‌سرود. عیشی همان جا در مشهد بود تا بسال ۹۸۰ ه.ق درگذشت[۱] و در آستان امام رضا دفن شد.
اساتید
[ویرایش]برخی او را از شاگردان مالک دیلمی دانسته‌اند[۵] و برخی عیشی را از شاگردان محمدقاسم شادیشاه ذکر کرده‌اند [۶] و به قول مولف «گلستان هنر» به روش سلطان محمدنور می‌نوشت.[۳]
آثار
[ویرایش]- صفحه‌ای از یک نسخه «یوسف و زلیخا»ی جامی، با رقم: «عیشی ۹۴۴»
- شش قطعه از مرقع امیر غیب‌بیک، به قلم نیم دو دانگ و کتابت و غبار عالی و خوش، با رقم‌های: «العبد عیشی» و «کتبه عیشی» و «غائله عیشی» و «لمحرره... سنهٔ ۹۶۵».
- به چندین قطعه دیگر از او در کتاب «احوال و آثار خوشنویسان» اثر دکتر مهدی بیانی اشاره شده است.[۱]
- اثری از او مربوط به صفحه نهایی سلامان و ابسال از هفت اورنگ جامی در نگارخانه فری‌یر موجود است که رقم «کتبه العبد الفقیر عیشی بن عشرتی غفر ذنوبه و ستر عیوبه بتاریخ سنه ۹۶۸» دارد.[۷]
- آثاری از او در موزه آرمیتاژ سن‌پترزبورگ در روسیه و موزه هنرهای اسلامی مالزی موجود است.[۲]
پانویس
[ویرایش]
منابع
[ویرایش]- بیانی، مهدی. احوال و آثار خوشنویسان. انتشارات علمی. چاپ دوم. تهران ۱۳۶۳ش
- گری، بازیل. نقاشی ایران. انتشارات عصرجدید. ترجمه: شروه، عربعلی. تهران ۱۳۶۹ش.
- فضایلی، حبیب‌الله. اطلس خط. انتشارات مشعل اصفهان. چاپ دوم، اصفهان۱۳۶۲ش.
- منشی قمی، قاضی احمد. گلستان هنر تصحیح: احمد سهیلی خوانساری ۱۳۵۰ . انتشارات منوچهری.۱۳۸۳
- مصطفی بن احمد عالی.مناقب هنروران. ترجمه و تحشیه: توفیق ه. سبحانی. تهران ۱۳۶۹ ش ص ۸۵ ،۷۱
- وب‌گاه راسخون
- Dr Heba Nayel Barkat. Rhythm & Verses, Masterpieces of Persian Calligraphy. The Islamic Arts Museum Malaysia. 2004
| خطها |
|  | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| خوشنویسان | ||||||
| جستارهای وابسته | ||||||