لیزه مایتنر
| لیزه مایتنر الکسی | |
|---|---|
 لیزه مایتنر در حدود سال ۱۹۰۰ | |
| زادهٔ | ۷ نوامبر ۱۸۷۸ وین، اتریش-مجارستان |
| درگذشت | ۲۷ اکتبر ۱۹۶۸ (۸۹ سال) کمبریج، انگلستان |
| محل زندگی | اتریش، آلمان، سوئد، بریتانیا |
| ملیت | اتریشی-سوئدی |
| محل تحصیل | دانشگاه وین |
| شناخته‌شده برای | شکافت هسته‌ای |
| پیشینه علمی | |
| شاخه(ها) | فیزیک_شیمی |
| محل کار | موسسه کایزر ویلهلم دانشگاه هومبولت برلین |
| استاد راهنما | لودویگ بولتزمان ماکس پلانک |
| تأثیر گرفته از | اتو هان |
| امضاء | |
 | |
لیزه مایتنر (به آلمانی: Lise Meitner) (زاده ۷ نوامبر ۱۸۷۸ – درگذشته ۲۷ اکتبر ۱۹۶۸) فیزیک‌دان اتریشی و بعدها سوئدی بود. او ۴۹ بار نامزد دریافت جایزهٔ نوبل شد، ولی هیچ‌بار نتوانست آن را به‌دست آورد.[۱]
زندگی[ویرایش]
او در سال ۱۸۷۸ در خانواده‌ای هشت نفری به دنیا آمد و با تمام مشکلاتی که به خاطر زن بودنش بر سر راه ورود وی به دانشگاه وجود داشت، در سال ۱۹۰۱ وارد دانشگاه وین شد. در این دانشگاه ٬ تحت نظارت لودویگ بولتزمان یکی از فیزیکدانان به نام دنیا در رشته فیزیک تحصیل کرد و در سال ۱۹۰۷ دکترای خود را گرفت.
لیزه به همراه همکارش اتو هان اولین کسانی بودند که شکافت هسته‌ای را توضیح دادند. آنها در سال ۱۹۳۹ در مجله طبیعت (Nature) مقاله معروف خود را در مورد شکافت هسته‌ای ارائه دادند و بدین ترتیب راه را برای استفاده از این انرژی گشودند. به همین دلیل ٬پس از جنگ جهانی دوم به مایتنر لقب «مادر بمب اتمی» داده‌شد. در سال ۱۹۴۴ جایزه نوبل شیمی به اوتو هان داده شد گرچه بسیاری مایتنر و هان هردو را شایسته دریافت این جایزه می‌دانستند.
جوایز[ویرایش]
کمیته‌ی جایزه نوبل شیمی در سال ۱۹۴۴ زحمات لیزه مایتنر را در رابطه با شکافت هسته‌ای نادیده گرفت و جایزه را به اتو هان داد. اتو هان، درباره‌ی اشتباه و سهم مایتنر هیچ سخنی به زبان نیاورد.این سکوت هان تاثیر زیادی بر مایتنر گذاشت و باعث شد که او دیگر با هان به صورت اشتراکی به کار نپردازد.
با اینکه مایتنر جایزه نوبل را نبرد ولی بسیاری از جوایز مهم را دریافت کرد که از جمله‌ی مهم‌ترین آنها می‌توان به این موارد اشاره کرد: جایزه ماکس پلانک که در سال ۱۹۴۹ در آلمان دریافت کرد و جایزه انریکو فرمی که در سال ۱۹۶۶ از کمسیون انرژی اتمی ایالات متحده دریافت کرد.
در سال ۱۹۹۷ عنصر ۱۰۹ جدول تناوبی به افتخار او مایتنریوم نامیده شد.
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ لیزه مایتنر موجود است. |
منابع[ویرایش]
- ↑ «Nomination Archive». NobelPrize.org. دریافت‌شده در ۲ اکتبر ۲۰۲۳.
- کتاب باور نوشته جمعی از نویسندگان
- Lise Meitner: Pioneer of Nuclear Fission (Great Minds of Science) by Janet Hamilton , Enslow Publishers, 2002
- Lise Meitner. Ein Leben für die Physik, by Ruth Lewin Sime, Insel, Germany
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| نهادهای پژوهش هنری | |
| واژه‌نامه‌های زندگی‌نامه‌ای | |
| پایگاه‌های دادهٔ علمی | |
| سایر | |
- اتریشیهای مهاجرتکرده به سوئد
- اتو هان
- استادان دانشگاه استکهلم
- استادان دانشگاه زن اهل اتریش
- استادان دانشگاه زن اهل سوئد
- استادان مؤسسه سلطنتی فناوری
- اعضای خارجی انجمن سلطنتی
- اعضای فرهنگستان سلطنتی علوم سوئد
- اعضای فرهنگستان علوم آلمان در برلین
- اعضای فرهنگستان هنر و دانش آمریکا
- افراد اتریشی یهودیتبار
- افراد سوئدی اتریشی-یهودیتبار
- برندگان مدال ماکس پلانک
- پروتستانهای اهل سوئد
- خاکسپاریها در همپشر
- دانشمندان خاکی کمیاب
- دانشمندان زن سده ۲۰ (میلادی)
- دانشمندان سده ۲۰ (میلادی) اهل اتریش
- دانشمندان سده ۲۰ (میلادی) اهل سوئد
- دانشآموختگان دانشگاه وین
- درگذشتگان ۱۹۶۸ (میلادی)
- دریافتکنندگان پور لو مریت (نشان غیرنظامی)
- دریافتکنندگان نشان افتخار شایستگی جمهوری فدرال آلمان
- زادگان ۱۸۷۸ (میلادی)
- زنان فیزیک‌دان
- فیزیکدانان اهل اتریش
- فیزیکدانان سده ۲۰ (میلادی)
- فیزیکدانان هسته‌ای
- فیزیکدانان هسته‌ای اهل اتریش
- فیزیکدانان هسته‌ای اهل سوئد
- فیزیکدانان یهودی
- کاشفان عناصر شیمیایی
- لوتریانهای اهل اتریش
- لوتریانهای سوئد
- مسیحیان یهودیتبار
- مهاجران یهودیان اهل آلمان نازی
- مهاجرت یهودیان از آلمان نازی
- یهودیان اهل اتریش
- یهودیان اهل سوئد
- دریافتکنندگان نشان علم و هنر اتریشی