فاکتور نکروزدهنده تومور
فاکتور نکروز تومور (به انگلیسی: Tumor necrosis factor؛ به اختصار TNF) که پیشتر با نام TNF-α شناخته میشد، یک پیامرسان شیمیایی (سیتوکین) تولیدشده توسط دستگاه ایمنی است که موجب بروز التهاب میشود.[۱] TNF عمدتاً توسط ماکروفاژهای فعال تولید میگردد و با اتصال به گیرندههای خود بر سطح سلولهای دیگر، واکنشهای التهابی را القا میکند. این مولکول عضوی از ابرخانوادهٔ فاکتور نکروز تومور است؛ خانوادهای از پروتئین تراغشایی که بهعنوان سیتوکینها (پیامرسانهای شیمیایی دستگاه ایمنی) عمل میکنند.[۲] تولید بیش از حد TNF نقش کلیدی در بسیاری از بیماریهای التهابی دارد و داروهای مهارکنندهٔ TNF برای درمان این بیماریها بهکار میروند.
TNF علاوه بر ماکروفاژها، توسط سلولهای دیگری همچون سلولهای T، سلولهای B، سلولهای دندریتیک و ماستسلها نیز تولید میشود. این مولکول در پاسخ سریع به عوامل بیماریزا، سایر سیتوکینها و تنشهای محیطی ساخته میشود. TNF در ابتدا بهصورت یک پروتئین غشایی نوع دوم (tmTNF) تولید میشود که سپس توسط آنزیم «تبدیلکنندهٔ TNF آلفا» (TACE) بریده شده و به شکل محلول (sTNF) از سلول ترشح میگردد. سه مولکول TNF با هم ترکیب شده و یک هوموتریمر فعال تشکیل میدهند، در حالی که مولکولهای منفرد TNF غیرفعال هستند.
هنگامی که TNF به گیرندههای خود، یعنی TNFR1 و TNFR2 متصل میشود، مجموعهای از مسیرهای سیگنالدهی در سلول هدف فعال شده و پاسخ التهابی ایجاد میگردد. شکل محلول TNF تنها قادر به فعالسازی TNFR1 است، در حالی که شکل غشایی آن میتواند هر دو گیرنده TNFR1 و TNFR2 را فعال کند و حتی مسیرهای التهابی را در همان سلول تولیدکننده تحریک نماید. اثرات TNF بر دستگاه ایمنی شامل فعالسازی گلبولهای سفید، انعقاد خون، ترشح سیتوکینها و ایجاد تب است. علاوه بر این، TNF در حفظ هموستاز دستگاه عصبی مرکزی نیز نقش دارد.
بیماریهای التهابی مانند آرتریت روماتوئید، پسوریازیس و بیماریهای التهابی روده با داروهای مهارکنندهٔ TNF که مانع اتصال آن به گیرندههایش میشوند، بهطور مؤثر درمان میگردند.[۳] همچنین TNF در پاتوفیزیولوژی بیماریهایی چون سرطان، فیبروز کبدی و آلزایمر نیز دخیل دانسته شده است، هرچند مهار TNF تاکنون فواید قطعی در این موارد نشان نداده است.[۴]
عملکرد
[ویرایش]فاکتور نکروز تومور آلفا (TNFα) به صورت عمده در ماکروفاژهای فعال شده تولید و آزاد میشود (هرچند توسط لنفوسیتهای +CD4، سلولهای کشنده طبیعی، نوتروفیلها، ماستسلها، ائوزینوفیلها و نورونها نیز میتواند تولید شود). نقش اصلی TNF در تنظیم سلولهای ایمنی بدن است. TNF یکی از مهمترین واسطهها در ایجاد التهاب و یکی از سیتوکینهای درگیر در ایجاد واکنش فاز حاد در بدن انسان است. این فاکتور در ایجاد تب، شوک سپتیک، کاشکسی و مهار پیشرفت تومور نیز دخالت دارد.
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ Kaiser G (21 November 2013). "11.3C: Cytokines Important in Innate Immunity". Microbiology. LibreTexts.
- ↑ Croft M, Siegel RM (March 2017). "Beyond TNF: TNF superfamily cytokines as targets for the treatment of rheumatic diseases". Nature Reviews Rheumatology. 13 (4): 217–233. doi:10.1038/nrrheum.2017.22. PMC 5486401. PMID 28275260.
- ↑ Jang DI, Lee AH, Shin HY, Song HR, Park JH, Kang TB, Lee SR, Yang SH (March 2021). "The Role of Tumor Necrosis Factor Alpha (TNF-α) in Autoimmune Disease and Current TNF-α Inhibitors in Therapeutics". International Journal of Molecular Sciences. 22 (5): 2719. doi:10.3390/ijms22052719. PMC 7962638. PMID 33800290.
- ↑ Sethi JK, Hotamisligil GS (October 2021). "Metabolic Messengers: tumour necrosis factor". Nature Metabolism. 3 (10): 1302–1312. doi:10.1038/s42255-021-00470-z. PMID 34650277.
necrosis factor alpha Tumor necrosis factor alpha
 | این یک مقالهٔ خرد پزشکی است. میتوانید با گسترش آن به ویکیپدیا کمک کنید. |