شبهای مافیا یک مجموعه نمایش خانگی ایرانی به کارگردانی سعید ابوطالب است که بر اساس بازی مافیا ساخته شدهاست. در هر فصل از این مجموعه، ۱۲ شرکتکننده از میان بازیگران سینما و تلویزیون و سایر افراد مشهور به بازی دعوت میشوند و آنها به اتفاق برگزارکننده برنامه، بازی را به صورت واقعی و بدون دخالت گروه کارگردانی انجام میدهند. نخستین قسمت این برنامه در تاریخ ۲۷ آبان ۱۳۹۹ در پلتفرم فیلیمو منتشر شد.[۱][۲][۳][۴][۵]
در بازی شبهای مافیا بازیکنها به دو دسته اکثریت شهروند و اقلیت مافیا تقسیم میشوند. نقشهایی که از ابتدا جز صاحب نقش و گرداننده از نقشهای دیگران مطلع نیست، گرچه گروه مافیا در شب اول یکدیگر را میشناسند. هدف شهروندان در دست گرفتن شهر و پاکسازی از مافیاست و پیروزی شهروندان است. بازی در ۲ بخش شبها و روزهای متوالی انجام میشود.
روزها همه نقش شهروند را بازی میکنند و در فرایند اتهامزنی دفاع و رایگیری تلاش میکنند مافیا را کشف و با اکثریت آرا از شهر بیرون نماید. پس روزها نقش واقعی هر کس نباید دیده شود و بازیکنان فقط سعی بر متهم کردن مافیا واقعی و دفاع از خود دارند. در روز نقش گنجی در جیب بازیکن است. دانستن آن توسط بازیکن دیگر یا فهمیدن نقش دیگری در شب با تقلب یا هر گونه اطلاق نقش، بازی را بیهدف میکند و باعث اخراج بازیکن توسط گرداننده میشود. در گفتگوهای روز نقش برای هیچکس اهمیت ندارد، و فقط تعیین گروه شهروندی یا مافیایی در کلمات و رفتارهای بازیکنان حائز اهمیت است. هر روز پس گفتگو با راُیگیری دور اول بازیکنانی که بیشترین راُی اتهام را دریافت کردهاند از خود دفاع میکنند، و با راُیگیری دور دوم که در خواب نیمروزی و چشمان بسته انجام میشود یک نفر از بازی خارج میشود. در دور دوم راُیگیری هر کس یک انتخاب دارد.
در بخش شب به فرمان گرداننده گروه مافیا از خواب بیدار شده و به صورت پنهانی لحظاتی را به مشورت مینشینند، که کدام شهروند را مورد هدف قرار دهند. پس از آن گرداننده برخی شهروندان نیز برای اجرای نقشهای شب خود بیدار میکند.
پس از اتمام بحث هر روز، رایگیری دور اول آغاز برای تمام بازیکنان حاضر انجام میشود، و در پایان بازیکنانی که رأی حداقل نیمی از افراد حاضر را دریافت کنند وارد دفاعیه میشوند. پس از ارائه دفاعیه، رایگیری دور دوم با چشمان باز (در صورت حضور تنها یک نفر در دفاعیه) یا با چشمان بسته (در صورت حضور بیش از یک نفر در دفاعیه) انجام میشود. بازیکنان حاضر در دفاعیه حق رای ندارند.
در پایان رایگیری دور دوم بازیکنی که حداقل نیمی از آرا را کسب کرده باشد (در صورت حضور تنها یکنفر در دفاعیه) یا بیشترین رای را دریافت کرده باشد (در صورت حضور بیش از یکنفر در دفاعیه)، از بازی خارج میشود. در صورت تساوی رای دو بازیکن، کار به قرعه مرگ میکشد و بازیکنی که کارت تیک سبز را بردارد در بازی میماند و بازیکن دیگر خارج میشود.
شهردار: فقط یک بار در طول بازی و در صورت حضور حداقل دو بازیکن در دفاعیه و عدم حضور خود او در دفاعیه، میتواند دور دوم رأیگیری را ملغی و از خروج یک بازیکن جلوگیری نماید. یا حکم خروج مستقیم به یکی از افراد حاضر در دفاعیه دهد.
دکتر شهر: هر شب میتواند جان یک نفر را از شلیک شب نجات دهد. او جان خودش را فقط یک بار میتواند نجات دهد.
روانپزشک: دو بار در طول بازی میتواند قدرت مکالمه بازیکنی را بابت روان درمانی از او بگیرد.
کارآگاه: هر شب میتواند استعلام یک نفر را از گرداننده برای تعیین وضعیت شهروند یا مافیا بگیرد. اگر جوکر بازیکنی را انتخاب کرده باشد، استعلام او برعکس میشود. البته رئیس مافیا همیشه به او شهروند معرفی میشود.
حرفهای: هر شب میتواند به یک مافیا شلیک کند. اما با شلیک اشتباه به شهروندان خودش از بازی خارج میشود.
جانسخت: با شلیک اول از سوی مافیا کشته نمیشود و البته از شلیک اول نیز بیخبر است. گرفتن استعلام نفرات خارج شده از بازی به عهده اوست. او دوبار میتواند استعلام وضعیت بگیرد.
فروشنده: یک بار در طول بازی میتواند توانایی یک فرد را برای کل بازی از وی بگیرد. کسی که انتخاب فروشنده بوده، فردای همان روز توسط راوی اعلام میشود.
شهروند ساده: قابلیت منحصر به فردی در شب ندارد و مهمترین مشارکت وی در بخش روز و رأیگیری است.
خوابگرد: در سری چهارم و فصل پنجم (فینال فینالیست ها) به جای شهروند ساده، نقش خوابگرد اضافه شد. خوابگرد اولین نفر بیدار شده و یک بار در طول شب میتواند در ازای اینکه کل گروه مافیا شب نتوانند کاری انجام دهند، خود را فدا میکند و در فردای آن شب از بازی خارج میشود.
پدرخوانده: استعلام پدرخوانده برای کارآگاه همیشه شهروند است. و تعیین شلیک شب از طرف گروه مافیا به عهده اوست.
دکتر لکتر: هرشب میتواند یک نفر را از شلیک حرفهای نجات دهد. لکتر جان خودش را فقط یک بار میتواند نجات دهد.
جوکر: هر شب میتواند یکی از اعضای مافیا یا شهروندان را انتخاب کند تا در آن شب استعلام آن فرد برای کارآگاه برعکس شود. او فقط یکبار میتواند خودش را انتخاب کند. جوکر نمیتواند برای دو شب متوالی بازیکنی را انتخاب کند.
مافیای ساده: از اعضای مافیا که در شب با همراهی خود به پدرخوانده، دکتر لکتر و جوکر گروه مشورت میدهد.
بادیگارد: در سری چهارم و فصل پنجم (فینال فینالیست ها) به جای مافیای ساده، نقش بادیگارد اضافه شد.او بار اول از شلیک شب آسیبی نمیبیند؛ همچنین تا زمانی که در بازی باشد، شلیک شب بر روی پدرخوانده تاثیری ندارد. و اگر تیری به سمت پدرخوانده شلیک شد به سمت بادیگارد میرود.
مسیر سبز: بازیکن در حال ترک بازی با داشتن این کارت میتواند یک بازیکن را در مسیر سبز آن روز قرار دهد، که تحت هر اتهامی در دفاعی قرار نگیرد.
فرش قرمز:بازیکن در حال ترک بازی با داشتن این کارت بازیکنی را متهم میکند و فرش قرمزی برای قرار گرفتن در دفاعی پایان روز برایش پهن میکند، تا در هر شرایطی به دفاعیه وارد شود.
ذهن زیبا: بازیکن در حال ترک بازی با داشتن این کارت باید از ذهن خود استفاده کند و یک نقش از نقشهایی که در روند بازی اعلام نشده را بر مبنای حدس برملا، و در صورت تأیید صحت این افشاگری توسط گرداننده میتواند به بازی برگردد. در صورتی که فرد بیرون رفته عضو مافیا باشد، فقط میتواند نقش شهروندان را حدس بزند.
بیخوابی: امشب کسی نمیخوابد، زد و خوردی وجود ندارد و کسی کشته نمیشود. مستقیم به روز بعد میرویم، احتمالاً بازیکنها خسته و خواب آلود به متهم کردن یا حمایت از یکدیگر خواهند پرداخت.
سرگیجه : بازیکن در حال ترک بازی یک نفر را انتخاب کرده و آن طرف در آن روز هیچ رایی شمرده نمی شود و باعث سرگیجه می شود.
در سری چهارم شب های مافیا کارت سرگیجه دچار تغییرات شد، به این صورت که بازیکن در حال ترک بازی و در موقع شب شخصی را به گرداننده نشان میدهد و آن شخص تا ۲۴ ساعت بعداگر قابلیتی در شب یا نیم روز داشته باشد، قابلیتش اعمال نمیشود و تا ۲۴ ساعت بعد در روز بدون آنکه متوجه شود رای او مورد محاسبه قرار نمیگیرد.
شلیک نهایی: بازیکن در حال ترک بازی با داشتن این کارت به بازداشتی موقت میرود و بعد از رأیگیری دور دوم برخواهد گشت و به جای مافیا شلیک شب را به انتخاب خودش انجام خواهد داد؛ بازیکن بعد از شلیک نهایی کاملاً از بازی خارج میشود.
سری پنجم « شبهای مافیا » با یک تیم جدید به مرحله تولید رسیده است. محمدرضا رضائیان، تهیه کننده این برنامه است و سینما دوراندیشان کارگردانی آن را به عهده دارد. همچنین «محمدرضا علیمردانی» که پیش تر هم اجرای موفقی در این برنامه داشته است، به عنوان گرداننده در این برنامه حضور دارد. زمان پخش آن هنوز مشخض نشده است.
سری جدید این برنامه با اعمال تغییراتی مثبت در حال تولید است و به زودی به صورت اختصاصی از پلتفرم فیلیمو به نمایش در میآید.
کاوه آفاق قطعهای را برای «شبهای مافیا» خواندهاست، که به عنوان تیتراژ پایانی این مجموعه با نام شب های مافیا پخش میشود.[۲۲]
در فاصله قسمتهای ۲۳ تا ۲۷، قطعهای از محمدرضا علیمردانی به عنوان تیتراژ پایانی این مجموعه پخش شد. همچنین در قسمت ۳۴ برنامه، قطعهای از علیرضا طلیسچی به یاد ارشا اقدسی پخش شد. در پایان فصل سوم از سری سوم شبهای مافیا محمدرضا علیمردانی قطعه ای به اسم بدلکار به یاد ارشا اقدسی خواند.