پرش به محتوا

سرطان غیرپولیپی ارثی روده بزرگ

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
سرطان غیرپولیپی ارثی رودهٔ بزرگ
میکروگراف لنفوسیت‌های حمله‌کننده به تومور (در سرطان روده بزرگ) را نشان می‌دهد، یافته‌ای مرتبط با تومورهای MSI-H - آن‌گونه که ممکن است در سندرم لینچ یافت شود. (با استفاده از رنگ‌آمیزی هماتوکسیلین-ائوزین).
تخصصسرطان‌شناسی ویرایش این در ویکی‌داده
طبقه‌بندی و منابع بیرونی

سرطان غیرپولیپی ارثی رودهٔ بزرگ یا سرطان کولون غیرپولیپی ارثی[۱][۲][۳][۴] (انگلیسی: Hereditary nonpolyposis colorectal cancer) که با نام سندرم لینچ (انگلیسی: Lynch syndrome) هم شناخته می‌شود،[۵] نوعی بیماری ارثی اتوزومال غالب است که فرد مبتلا را در معرض ابتلا به سرطان روده بزرگ قرار می‌دهد. علاوه بر سرطان روده بزرگ، مبتلایان به این بیماری با خطر بالای ابتلا به سرطان آندومتر، سرطان تخمدان، سرطان معده، سرطان روده کوچک، سرطان کیسه صفرا، بدخیمی‌های دستگاه ادراری فوقانی، تومورهای مغزی و سرطان پوست مواجه هستند.[۶] افزایش خطر ابتلا به این سرطان‌ها به دلیل جهش‌های ژنتیکی ارثی است که بازسازی نابرابر دی‌ان‌ای را مختل می‌کند. این بیماری نوعی نشانگان سرطان است. سندرم لینچ نامش را از پزشک آمریکایی هنری تی. لینچ می‌گیرد که این بیماری را نخستین بار در سال ۱۹۶۶ شرح داد.[۷]

دیگر سرطان‌های غیرپولیپی ارثی روده بزرگ شامل «سندرم شبه لینچ»، «پولیپوز مرتبط با تصحیح پلیمراز» و «سرطان رودهٔ بزرگ ارثی نوع ایکس» است.[۵]

علائم و نشانه‌ها[ویرایش]

خطر ابتلا به سرطان[ویرایش]

خطر مادام‌العمر و میانگین سن بیمار هنگام تشخیص سرطان‌های مرتبط با سندرم لینچ[۸]

نوع سرطان خطر مادام‌العمر (درصد) میانگین سن بیمار هنگام تشخیص
سرطان روده بزرگ ۵۲–۵۸ ۴۴–۶۱
سرطان آندومتر ۲۵–۶۰ ۴۸–۶۲
سرطان معده ۶–۱۳ ۵۶
سرطان تخمدان ۴–۱۲ ۴۲٫۵

علاوه بر انواع سرطان موجود در نمودار بالا، مشخص است که سندرم لینچ همچنین در افزایش خطر ابتلا به سرطان روده کوچک، سرطان لوزالمعده، سرطان حالب/لگنچه کلیه و کلانژیوکارسینوما، سرطان مغز و تومورهای غده‌های چربی پوست نقش دارد.[۸] افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات و سرطان پستان نیز با سندرم لینچ مرتبط است، اگرچه میزان و چگونگی این ارتباط کاملاً روشن نیست.[۸]

دو سوم سرطان‌های روده بزرگ در قسمت‌های ابتدایی روده بزرگ رخ می‌دهد و علائم و نشانه‌های رایج شامل وجود خون در مدفوع، اسهال یا یبوست و کاهش وزن ناخواسته است.[۹] میانگین سن تشخیص سرطان کولورکتال برای اعضای خانواده‌هایی که معیارهای آمستردام را دارند ۴۴ سال است. میانگین سن تشخیص سرطان آندومتر حدود ۴۶ سال است. در میان زنان مبتلا به سندرم لینچ که هم سرطان روده بزرگ و هم سرطان آندومتر دارند، حدود نیمی از آنها ابتدا به سرطان آندومتر مراجعه می‌کنند، که سرطان آندومتر را به شایع‌ترین «سرطان نشانگر» در سندرم لینچ تبدیل می‌کند.[۱۰] شایع‌ترین علامت سرطان آندومتر خونریزی غیرطبیعی واژینال است.[۱۱] در سندرم لینچ، میانگین سن تشخیص سرطان معده ۵۶ سال است و آدنوکارسینوم روده‌ای شایع‌ترین پاتولوژی گزارش شده است. سرطان تخمدان مرتبط با سندرم لینچ دارای میانگین سنی تشخیص ۴۲٫۵ سال است. تقریباً ۳۰٪ قبل از ۴۰ سالگی تشخیص داده می‌شوند.

تنوع قابل توجهی در میزان بروز سرطان بسته به نوع جهش ژنی در بیماران گزارش شده است.[۱۲][۱۳] تا سن ۷۵ سالگی خطر ابتلا به سرطان‌های مختلف بر حسب نوع جهش ژنی در جدول زیر آمده است:

ژن خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ خطر ابتلا به سرطان آندومتر خطر ابتلا به سرطان تخمدان خطر ابتلا به مجاری ادراری خطر ابتلا به سرطان پروستات خطر ابتلا به تومور مغزی
MLH1 ۴۶٪ ۴۳٪ ۱۰٪ ۲۱٪ ۸٪ ۱۷٪ ۱٪
MSH2 ۵۷٪ ۱۷٪ ۱۰٪ ۲۵٪ ۳۲٪ ۵٪ موجود نیست
MSH6 ۱۵٪ ۴۶٪ ۱۳٪ ۷٪ ۱۱٪ ۱۸٪ ۱٪
خطر ابتلا به سرطان‌های مختص زنان در سندرم لینچ[۱۴]
Gene خطر ابتلا به سرطان تخمدان خطر ابتلا به سرطان آندومتر
MLH1 ۴–۲۴٪ ۲۵–۶۰٪
MSH2/EPCAM ۴–۲۴٪ ۲۵–۶۰٪
MSH6 ۱–۱۱٪ ۱۶–۲۶٪
PMS2 ۶٪ (خطر ترکیبی) ۱۵٪

تشخیص و غربالگری[ویرایش]

تشخیص قطعی این بیماری تنها با انجام آزمایش‌های ژنتیکی و تعیین جهش‌های ژنتیکی دخیل در آن ممکن است.[۱۵] گاهی پزشکان از ایمونوهیستوشیمی برای بررسی ناهنجاری‌های بازسازی نابرابر دی‌ان‌ای استفاده می‌کنند.[۱۶][۱۷] یک روش دیگر، اثبات وجود MSI-H است.[۱۵][۱۸][۱۹] که البته انجام آن به دلیل قیمت زیاد و محدودیت دسترسی به امکانات و تجهیزات تخصصی همیشه مقدور نیست.[۲۰]

معیارهای آمستردام[ویرایش]

از معیارهای آمستردام برای شناسایی مبتلایان پرخطر جهت انجام آزمایش‌های ژنتیک مولکولی استفاده می‌شود:[۲۱]

معیارهای آمستردام I (همه نکات مهم باید رعایت شوند): معیار آمستردام I در سال ۱۹۹۰ منتشر شد. با این حال، به نظر می‌رسد حساسیت کافی تشخیصی ندارند.[۲۲]

  • سه یا چند نفر از اعضای خانواده با تشخیص تاییدشده سرطان رودهٔ بزرگ که یکی از آنها از بستگان درجه یک (والدین، فرزند، خواهر و برادر) دو فردِ دیگرِ مبتلا باشد.
  • دو نسل متوالی از خانواده متأثر از بیماری باشند.
  • یک یا چند سرطان رودهٔ بزرگ که زیر ۵۰ سال تشخیص داده شده است
  • بیماری‌شان پولیپ‌های آدنوماتوز خانوادگی (FAP) نباشد.

معیارهای آمستردام II در سال ۱۹۹۹ ایجاد شد و حساسیت تشخیصی سندرم لینچ را با گنجاندن سرطان‌های آندومتر، روده کوچک، حالب و لگنچهٔ کلیه بهبود بخشید.[۲۳]

معیارهای آمستردام II (که همه نکات مهم باید رعایت شوند):[۲۳]

  • سه یا چند نفر از اعضای خانواده با تشخیص تاییدشده سرطان رودهٔ بزرگ که یکی از آنها از بستگان درجه یک (والدین، فرزند، خواهر و برادر) دو فردِ دیگرِ مبتلا باشد.
  • دو نسل متوالی از خانواده متأثر از بیماری باشند.
  • یک یا چند مورد از سرطان‌های مرتبط با سرطان ارثی غیرپولیپ روده بزرگ که زیر ۵۰ سال تشخیص داده شده‌اند
  • بیماری‌شان پولیپ‌های آدنوماتوز خانوادگی (FAP) نباشد.

معیارهای بِـتِسدا[ویرایش]

معیارهای بتسدا در سال ۱۹۹۷ ایجاد شد و بعداً در سال ۲۰۰۴ توسط مؤسسهٔ ملی سرطان برای شناسایی افرادی که نیاز به آزمایش بیشتر برای سندرم لینچ از طریق ناپایداری ریزاقماری داشتند، به‌روزرسانی شد. برخلاف معیارهای آمستردام، معیارهای اصلاح شده بتسدا از داده‌های پاتولوژیک علاوه بر اطلاعات بالینی برای کمک به ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی جهت شناسایی افرادِ در معرضِ خطر استفاده می‌کند.[۲۲][۲۳]

اگر فردی یکی از ۵ معیار زیر را داشته باشد، تومور (های) فرد باید برای بررسی احتمال ناپایداری ریزاقماری مورد آزمایش قرار گیرند:[۲۲]

  • سرطان رودهٔ بزرگ قبل از ۵۰ سالگی تشخیص داده می‌شود
  • وجود سرطان‌های همزمان یا غیرهمزمان رودهٔ بزرگ یا سایر سرطان‌های مرتبط با سندرم لینچ (مانند سرطان‌های آندومتر، تخمدان، معده، روده کوچک، لوزالمعده، مجاری صفراوی، حالب، لگنچهٔ کلیه، مغز، غدد چربی، کراتوآکانتوما)
  • سرطان رودهٔ بزرگ با پاتولوژی MSI-H در فردی که کمتر از ۶۰ سال سن دارد
  • سرطان رودهٔ بزرگ در فردی با یک یا چند بستگان درجه اول مبتلا به سرطان رودهٔ بزرگ یا تومور مرتبط با سندرم لینچ که زیر ۵۰ سال تشخیص داده شده باشد.
  • فرد مبتلا به سرطان رودهٔ بزرگ باشد و دو یا چند نفر از خویشاوندان درجه اول یا دوم مبتلا به سرطان رودهٔ بزرگ یا سرطان مرتبط با سندرم لینچ باشند که در هر سنی تشخیص داده شده است.[۲۲][۲۳]

بهتر است سونوگرافی رحم و تخمدان به‌طور سالیانه[۲۴] و کولونوسکوپی از حوالی سنین ۲۵–۲۰ سالگی (هر ۲–۱ سال) برای کسانی که جهش ژنی مرتبط دارند، آغاز شود.[۲۵] برخی پزشکان آزمایش سنجش سطح CA-125 را هم به‌طور سالیانه برای غربالگری سرطان تخمدان انجام می‌دهند. با این حال اطلاعات محدودی در مورد اثربخشی این آزمایش در کاهش مرگ و میر وجود دارد.[۲۶]

درمان[ویرایش]

خط اول درمان این بیماری جراحی است. گاهی لازم است جراحی‌های پیشگیرانه در فرد مبتلا انجام شود؛ مثلاً تخمدان‌ها، رحم و لوله‌های رحمی خارج شوند. در برخی دیگر از بیماران، انجام کولکتومی کامل یا جزئی ضرورت می‌یابد.[۲۷] داروهای مهارکننده وارسی ایمنی PD-1 در مواردی موثرند،[۲۸] به‌ویژه آنهایی که دچار ناپایداری MSI-H هستند.[۲۹]

همه‌گیرشناسی[ویرایش]

اگرچه شیوع دقیق جهش‌های ایجاد کننده سندرم لینچ در جمعیت عمومی ناشناخته باقی مانده است، مطالعات اخیر شیوع آن را ۱ نفر از ۲۷۹ نفر یا ۰٫۳۵٪ تخمین می‌زند.[۳۰][۳۱] برخی جمعیت‌های نژادی بیش از بقیه در معرض ابتلا به این سندرم هستند از جمله فرانسوی-کانادایی، ایسلندی‌ها، سیاه‌پوستان آمریکا و یهودیان اَشکِـنازی.[۳۰][۳۱] جهش‌های ایجادکننده سندرم لینچ در تقریباً ۳ درصد از سرطان‌های روده بزرگ تشخیص‌داده‌شده و ۱٫۸ درصد از همه سرطان‌های تشخیص‌داده‌شده آندومتر یافت می‌شود.[۳۰][۳۱] میانگین سن تشخیص سرطان در بیماران مبتلا به این سندرم ۴۴ سال است در حالی که در افراد بدون سندرم ۶۴ سال است.[۳۲]

منابع[ویرایش]

  1. زالی، محمدرضا؛ یداله‌زاده، مهدی؛ مولایی، مهسا؛ فاطمی، سیدرضا (۱۳۹۰). «ناپایداری میکروستلایت و بروز موتاسیون در ژن پروتئین‌های عدم تطابق ژنی DNA در مبتلایان به سرطان ارثی و غیرپولیپی کولورکتال» (PDF). پژوهنده (مجلۀ پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی). ۱۶ (۶): ۲۷۶-۲۶۸. دریافت‌شده در ۱۵ خرداد ۱۴۰۳.
  2. جوکار، محمدحسن؛ صدیقی، سیما؛ مرادزاده، ملیحه (۱۴۰۰). «سندروم لینچ (سرطان کولون غیرپولیپی ارثی): استراتژی‌های تشخیص و مراقبت» (PDF). ماهنامه علمی پژوهشی دانشگاه علومی پزشکی شهید صدوقی یزد. ۲۹ (۲): ۳۴۶۱-۳۴۵۳. دریافت‌شده در ۱۵ خرداد ۱۴۰۳.
  3. «ارزشیابی جهش های ژن های MLH1 و MSH2 در گروهی از خانواده های ایرانی مبتلا به سرطان کلورکتال غیر پولیپی ارثی». مجله علوم جمهوری اسلامی ایران، دانشگاه تهران؛ بازنشر در پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی. ۱۳۸۷. دریافت‌شده در ۱۵ خرداد ۱۴۰۳.
  4. «آنچه باید دربارهٔ سرطان کولون و رکتوم بدانید: سرطان کولون غیرپولیپی ارثی». مؤسسه تحقیقات، آموزش و درمان سرطان. ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۱۵ خرداد ۱۴۰۳.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ Carethers, John M; Stoffel, Elena M (2015-08-21). "Lynch syndrome and Lynch syndrome mimics: The growing complex landscape of hereditary colon cancer". World Journal of Gastroenterology. 21 (31): 9253–9261. doi:10.3748/wjg.v21.i31.9253. ISSN 1007-9327. PMC 4541378. PMID 26309352.
  6. Kastrinos F, Mukherjee B, Tayob N, Wang F, Sparr J, Raymond VM, et al. (October 2009). "Risk of pancreatic cancer in families with Lynch syndrome". JAMA. 302 (16): 1790–5. doi:10.1001/jama.2009.1529. PMC 4091624. PMID 19861671.
  7. Lynch HT, Shaw MW, Magnuson CW, Larsen AL, Krush AJ (February 1966). "Hereditary factors in cancer. Study of two large midwestern kindreds". Archives of Internal Medicine. 117 (2): 206–12. doi:10.1001/archinte.117.2.206. PMID 5901552.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ "Lynch Syndrome". DynaMed. February 22, 2019. Retrieved November 18, 2019.
  9. Vogel JD, Eskicioglu C, Weiser MR, Feingold DL, Steele SR (October 2017). "The American Society of Colon and Rectal Surgeons Clinical Practice Guidelines for the Treatment of Colon Cancer". Diseases of the Colon and Rectum. 60 (10): 999–1017. doi:10.1097/DCR.0000000000000926. PMID 28891842.
  10. Hoffman, Barbara L. (2012). "Chapter 33: Endometrial Cancer". Williams Gynecology (2nd ed.). New York: McGraw-Hill Medical. ISBN 978-0-07-171672-7. Archived from the original on 2014-01-04. Retrieved 2014-06-23.
  11. Braun MM, Overbeek-Wager EA, Grumbo RJ (March 2016). "Diagnosis and Management of Endometrial Cancer". American Family Physician. 93 (6): 468–74. PMID 26977831.
  12. Sobocińska, Joanna; Kolenda, Tomasz; Teresiak, Anna; Badziąg-Leśniak, Natalia; Kopczyńska, Magda; Guglas, Kacper; Przybyła, Anna; Filas, Violetta; Bogajewska-Ryłko, Elżbieta; Lamperska, Katarzyna; Mackiewicz, Andrzej (2020-10-05). "Diagnostics of Mutations in MMR/EPCAM Genes and Their Role in the Treatment and Care of Patients with Lynch Syndrome". Diagnostics. 10 (10): 786. doi:10.3390/diagnostics10100786. ISSN 2075-4418. PMC 7600989. PMID 33027913.
  13. Møller, Pål; Seppälä, Toni T.; Bernstein, Inge; Holinski-Feder, Elke; Sala, Paulo; Gareth Evans, D.; Lindblom, Annika; Macrae, Finlay; Blanco, Ignacio; Sijmons, Rolf H.; Jeffries, Jacqueline (2018). "Cancer risk and survival in path_MMR carriers by gene and gender up to 75 years of age: a report from the Prospective Lynch Syndrome Database". Gut. 67 (7): 1306–1316. doi:10.1136/gutjnl-2017-314057. ISSN 1468-3288. PMC 6031262. PMID 28754778.
  14. Ring, Kari L.; Garcia, Christine; Thomas, Martha H.; Modesitt, Susan C. (2017). "Current and future role of genetic screening in gynecologic malignancies". American Journal of Obstetrics and Gynecology. 217 (5): 512–521. doi:10.1016/j.ajog.2017.04.011. ISSN 1097-6868. PMID 28411145. S2CID 29024566.
  15. ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ Giardiello FM, Allen JI, Axilbund JE, Boland CR, Burke CA, Burt RW, et al. (August 2014). "Guidelines on genetic evaluation and management of Lynch syndrome: a consensus statement by the US Multi-Society Task Force on colorectal cancer". Gastroenterology. 147 (2): 502–26. doi:10.1053/j.gastro.2014.04.001. PMID 25043945.
  16. Snowsill T, Huxley N, Hoyle M, Jones-Hughes T, Coelho H, Cooper C, et al. (September 2014). "A systematic review and economic evaluation of diagnostic strategies for Lynch syndrome". Health Technology Assessment. 18 (58): 1–406. doi:10.3310/hta18580. PMC 4781313. PMID 25244061.
  17. Snowsill T, Coelho H, Huxley N, Jones-Hughes T, Briscoe S, Frayling IM, Hyde C (September 2017). "Molecular testing for Lynch syndrome in people with colorectal cancer: systematic reviews and economic evaluation". Health Technology Assessment. 21 (51): 1–238. doi:10.3310/hta21510. PMC 5611555. PMID 28895526.
  18. Evrard C, Tachon G, Randrian V, Karayan-Tapon L, Tougeron D (October 2019). "Microsatellite Instability: Diagnosis, Heterogeneity, Discordance, and Clinical Impact in Colorectal Cancer". Cancers. 11 (10): 1567. doi:10.3390/cancers11101567. PMC 6826728. PMID 31618962.
  19. Nouri Nojadeh, Jafar; Behrouz Sharif, Shahin; Sakhinia, Ebrahim (2018). "Microsatellite instability in colorectal cancer" (PDF). EXCLI Journal (به انگلیسی). 17: 159–168. doi:10.17179/EXCLI2017-948. PMC 5938532. PMID 29743854.
  20. Hildebrand, Lindsey A.; Pierce, Colin J.; Dennis, Michael; Paracha, Munizay; Maoz, Asaf (2021-01-21). "Artificial Intelligence for Histology-Based Detection of Microsatellite Instability and Prediction of Response to Immunotherapy in Colorectal Cancer". Cancers. 13 (3): 391. doi:10.3390/cancers13030391. ISSN 2072-6694. PMC 7864494. PMID 33494280.
  21. Vasen HF, Watson P, Mecklin JP, Lynch HT (June 1999). "New clinical criteria for hereditary nonpolyposis colorectal cancer (HNPCC, Lynch syndrome) proposed by the International Collaborative group on HNPCC". Gastroenterology. 116 (6): 1453–6. doi:10.1016/S0016-5085(99)70510-X. PMID 10348829.
  22. ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ ۲۲٫۲ ۲۲٫۳ Vindigni SM, Kaz AM (April 2016). "Universal Screening of Colorectal Cancers for Lynch Syndrome: Challenges and Opportunities". Digestive Diseases and Sciences. 61 (4): 969–76. doi:10.1007/s10620-015-3964-6. PMID 26602911. S2CID 6014333.
  23. ۲۳٫۰ ۲۳٫۱ ۲۳٫۲ ۲۳٫۳ Bui QM, Lin D, Ho W (February 2017). "Approach to Lynch Syndrome for the Gastroenterologist". Digestive Diseases and Sciences. 62 (2): 299–304. doi:10.1007/s10620-016-4346-4. PMID 27990589. S2CID 32833106.
  24. Ring KL, Garcia C, Thomas MH, Modesitt SC (November 2017). "Current and future role of genetic screening in gynecologic malignancies". American Journal of Obstetrics and Gynecology. 217 (5): 512–521. doi:10.1016/j.ajog.2017.04.011. PMID 28411145. S2CID 29024566.
  25. Monahan KJ, Bradshaw N, Dolwani S, Desouza B, Dunlop MG, East JE, et al. (March 2020). "Guidelines for the management of hereditary colorectal cancer from the British Society of Gastroenterology (BSG)/Association of Coloproctology of Great Britain and Ireland (ACPGBI)/United Kingdom Cancer Genetics Group (UKCGG)". Gut. 69 (3): 411–444. doi:10.1136/gutjnl-2019-319915. PMC 7034349. PMID 31780574.
  26. Sroczynski G, Gogollari A, Conrads-Frank A, Hallsson LR, Pashayan N, Widschwendter M, Siebert U (July 2020). "Cost-Effectiveness of Early Detection and Prevention Strategies for Endometrial Cancer-A Systematic Review". Cancers. 12 (7): 1874. doi:10.3390/cancers12071874. PMC 7408795. PMID 32664613.
  27. Stjepanovic N, Moreira L, Carneiro F, Balaguer F, Cervantes A, Balmaña J, Martinelli E; ESMO Guidelines Committee. Hereditary gastrointestinal cancers: ESMO Clinical Practice Guidelines for diagnosis, treatment and follow- up†. Ann Oncol. 2019 Oct 1;30(10):1558-1571. doi: 10.1093/annonc/mdz233. PMID 31378807.
  28. Le DT, Uram JN, Wang H, Bartlett BR, Kemberling H, Eyring AD, et al. (June 2015). "PD-1 Blockade in Tumors with Mismatch-Repair Deficiency". The New England Journal of Medicine. 372 (26): 2509–20. doi:10.1056/NEJMoa1500596. PMC 4481136. PMID 26028255.
  29. André, Thierry; Shiu, Kai-Keen; Kim, Tae Won; Jensen, Benny Vittrup; Jensen, Lars Henrik; Punt, Cornelis; Smith, Denis; Garcia-Carbonero, Rocio; Benavides, Manuel; Gibbs, Peter; de la Fouchardiere, Christelle; Rivera, Fernando; Elez, Elena; Bendell, Johanna; Le, Dung T.; Yoshino, Takayuki; Van Cutsem, Eric; Yang, Ping; Farooqui, Mohammed Z.H.; Marinello, Patricia; Diaz, Luis A. (3 December 2020). "Pembrolizumab in Microsatellite-Instability–High Advanced Colorectal Cancer". New England Journal of Medicine. 383 (23): 2207–2218. doi:10.1056/NEJMoa2017699. PMID 33264544. S2CID 227259533.
  30. ۳۰٫۰ ۳۰٫۱ ۳۰٫۲ Boland PM, Yurgelun MB, Boland CR (May 2018). "Recent progress in Lynch syndrome and other familial colorectal cancer syndromes". CA: A Cancer Journal for Clinicians. 68 (3): 217–231. doi:10.3322/caac.21448. PMC 5980692. PMID 29485237.
  31. ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ ۳۱٫۲ Biller LH, Syngal S, Yurgelun MB (April 2019). "Recent advances in Lynch syndrome". Familial Cancer. 18 (2): 211–219. doi:10.1007/s10689-018-00117-1. PMC 6450737. PMID 30627969.
  32. "Oncolink". www.oncolink.org. Archived from the original on July 22, 2011.

کتاب‌شناسی[ویرایش]

  • McKay, Ami (2019). Daughter of Family G. : a memoir of cancer genes, love and fate. Toronto: Alfred A. Knopf Canada. ISBN 978-0-345-80946-9. OCLC 1089450897. Paperback version retitled Before My Time.

پیوند به بیرون[ویرایش]