سازند (صوتشناسی)
سازند[۱] (formant) در علوم گفتار و آواشناسی به ناحیهای از طیف صوت گفته میشود که انرژی در آن بهدلیل تشدید صوتی مجرای صوتی انسان به بیشترین مقدار خود میرسد.[۲][۳]
در صوتشناسی، سازند معمولاً بهصورت یک «قلهٔ طیفی» یا بیشینهٔ انرژی در یک باند بسامدی تعریف میشود.[۴][۵]
در صداهای هارمونیک، فرکانس سازند همان هارمونیکی است که بهوسیلهٔ تشدید بیشترین تقویت را یافته است. اختلاف میان تعریفها به این پرسش مربوط میشود که آیا «سازند» به فرایند تولید صدا اشاره دارد یا به نتیجهٔ شنیداری آن. در عمل، فرکانس قلهٔ طیفی معمولاً اندکی با فرکانس تشدید تفاوت دارد، مگر آنکه بهطور اتفاقی دقیقاً با آن همتراز شود.
یک اتاق میتواند ویژگی سازندی آن اتاق خاص را به علت تشدیدها، داشته باشد، یعنی به آن شیوهای که صدا ار دیوارها و اشیا بازتاب مییابند. سازند اتاقی این طبیعت خوشان را با تاکید بر فرکانس خاص و جذب دیگری تقویت میکنند، که این موضوع برای مثال توسط آلن لوسیر در قطعه «من در یک اتاق نشستهام» بهرهبرداری شدهاست.
هم در گفتار و هم در اتاق، سازندها ویژگیهای مشخصه تشدید فضا هستند. گفته میشود که آنها توسط منابع صوتی، مثل صدا تحریک میشوند، و صداهای منابع را شکلدهی (تصفیه) میکنند، اما خودشان منبع نیستند.
سازند تمرکز انرژی صوتی است که در طیفنگاشت بهصورت نوارهای افقی تیره دیده میشود و تأثیر شکل مجرای گفتار در جریان هوا را نشان میدهد.
در مجرای گفتار با توجه به شکل مجرا، بعضی از فرکانسهای سیگنال گفتار تشدید میشوند
به فرکانسهای تشدید شده فرمنت (Formant) گفته میشود
فرمنتها نقاط ماکزیمم نمودار طیف فرکانسی سیگنال میباشند
فرمنتها در بررسی و تشخیص آواهای صدادار و بی صدا اهمیت زیادی دارند
هر حرف صدادار دارای فرمنت مشخصی ست که حتی برای افراد مختلف نیز محدوده معینی دارد
منابع
[ویرایش]- ↑ «سازند» [زبانشناسی] همارزِ «formant»؛ منبع: گروه واژهگزینی. دفتر دهم. فرهنگ واژههای مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۱۴۳-۳۴-۷ (ذیل سرواژهٔ سازند)
- ↑ Titze, I.R. (1994). Principles of Voice Production, Prentice Hall, شابک ۹۷۸−۰−۱۳−۷۱۷۸۹۳−۳.
- ↑ Titze, I.R., Baken, R.J. Bozeman, K.W., Granqvist, S. Henrich, N., Herbst, C.T., Howard, D.M., Hunter, E.J., Kaelin, D., Kent, R.D., Löfqvist, A., McCoy, S., Miller, D.G., Noé, H., Scherer, R.C., Smith, J.R., Story, B.H., Švec, J.G., Ternström, S. and Wolfe, J. (2015) "Toward a consensus on symbolic notation of harmonics, resonances, and formants in vocalization." J. Acoust. Soc. America. 137, 3005–3007.
- ↑ Jeans, J.H. (1938) Science & Music, reprinted by Dover, 1968.
- ↑ Standards Secretariat, Acoustical Society of America, (1994). ANSI S1.1-1994 (R2004) American National Standard Acoustical Terminology, (12.41) Acoustical Society of America, Melville, NY.
- Jump up ^ Fant, G. (1960). Acoustic Theory of Speech Production. Mouton & Co, The Hague, Netherlands.
| مهندسی صوتشناسی |
| |
|---|---|---|
| روانصوتشناسی | ||
| بسامد شنیداری و زیروبمی | ||
| صوتشناسان | ||
| جستارهای وابسته | ||
