درگاه:تاجیکستان/مقاله برگزیده/۱۰
ولایت مختار کوهستان بدخشان یک ولایت خودگردان در خاور تاجیکستان است. این ولایت از جنوب با افغانستان، از شرق با چین و از شمال با قرقیزستان همجوار است. این ولایت دارای مساحت ۶۳٬۷۱۰ کیلومتر میباشد و مرکز آن شهر خاروغ است که براساس سرشماری سال ۲۰۰۸ حدود ۲۹ هزار نفر جمعیت داشتهاست. ولایت خودمختار بدخشان کوهستانی ۴۴٬۵ درصد از مساحت کشور تاجیکستان را در بر میگیرد اما تنها ۲۱۸ هزار نفر (سرشماری سال ۲۰۰۸) معادل ۳ درصد از جمعیت این کشور را در خود جای دادهاست. بیشتر باشندگان این ولایت تاجیکها و پامیریها هستند که به زبان فارسی تاجیکی و زبانهای مختلفی از گروه زبانهای پامیری از شاخهٔ ایرانی شرقی سخن میگویند. اقلیتی از قرقیزها هم در این ولایت سکنی دارند. مذهب بیشتر مردم این منطقه نیز شیعه اسماعیلی از شاخهٔ نزاری است. دودمان چینگ در زمان حکومت خود که تا سال ۱۹۱۲ بر چین حکومت میکرد، بر تمامی کوهستان پامیر بهعنوان بخشی از خاک خود ادعا داشت. در سال ۱۸۹۰ قراردادی مرزی میان روسیه، چین و افغانستان مرزهای سه کشور را در این ناحیه مشخص کرد اما پس از آن هم گاه این مرزها مورد اعتراض چین واقع میشدند تا اینکه در سال ۲۰۰۲ معاهدهٔ مرزی چین و تاجیکستان اختلاف این دو کشور را حل کرد.