پرش به محتوا

رپ

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از خواننده رپ)
این مقاله دربارهٔ رپ کردن به‌عنوان نوعی تکنیک و رفتار است. برای اطلاعات بیشتر در مورد موسیقی رپ، موسیقی هیپ هاپ را ببینید.
با رپ (فیلم‌سازی) اشتباه نشود.
فیفتی سنت در حال اجرای رپ در کنسرت، سان فرانسیسکو ۳ ڗوئن ۲۰۱۰

رپ (به انگلیسی: Rap) یک سبک از ارائه موسیقی است که شامل «قافیه‌گویی، کلام ریتمیک و زبان خیابانی» می‌شود و یکی از چهار عنصر اصلی فرهنگ هیپ هاپ است.[۱] این سبک موسیقی معمولاً بر روی یک ضرب‌آهنگ (Beat) اجرا می‌شود که توسط یک دی‌جی، یک بیت‌باکسر یا یک گروه موسیقی بدون ساز ارائه می‌گردد. مشخصه اصلی رپ، اجرای سریع و ریتمیک شعرگونه‌ای است که بر اهمیت قافیه، بازی با کلمات و جریان (Flow) تأکید دارد. فردی که رپ می‌کند، «رپر» یا «اِم‌سی» نامیده می‌شود.[۲] [۳]

رپ به‌عنوان یک تکنیک آوازی، از مرزهای موسیقی هیپ هاپ فراتر رفته و در سبک‌های دیگری مانند راک، پاپ و موسیقی الکترونیک نیز به کار گرفته شده است. با این حال، ریشه و هویت اصلی آن عمیقاً با فرهنگ هیپ هاپ گره خورده است که در دهه ۱۹۷۰ میلادی در میان جوامع آفریقایی-آمریکایی و لاتین‌تبار در محله برانکس شهر نیویورک شکل گرفت.[۴] [۵][۶][۷]

ریشه‌شناسی

[ویرایش]

واژه «رپ» در زبان انگلیسی معانی متعددی دارد، از جمله «ضربه‌زدن سریع و سبک» یا «گفتن یا بیان‌کردن چیزی به‌تندی و با صراحت».[۸] استفاده از این واژه در زمینه موسیقی به پیش از پیدایش فرهنگ هیپ هاپ بازمی‌گردد. در موسیقی عامه‌پسند سیاه‌پوستان آمریکا، «رپ» به معنای صحبت‌کردن و مکالمه غیررسمی بود و خوانندگانی مانند جیمز براون از تکنیک‌های گفتاری ریتمیک بر روی موسیقی فانک استفاده می‌کردند. با این حال، در دهه ۱۹۷۰، این واژه به‌طور خاص برای توصیف سبک آوازی ریتمیک و قافیه‌دار که توسط ام‌سی‌ها در مهمانی‌های هیپ هاپ اجرا می‌شد، به کار گرفته شد.[۹] برخی نیز معتقدند که RAP یک سرواژه برای "Rhythm and Poetry" (ریتم و شعر) است، اما این یک بکروفرم است که بعداً به آن اطلاق شد و ریشه تاریخی ندارد.[۱۰]

تاریخچه

[ویرایش]
گروه Memphis Jug Band، یکی از نخستین گروه‌های سبک بلوز، ۱۹۲۰–۱۹۵۰ میلادی

ریشه‌های اولیه (پیش از دهه ۱۹۷۰)

[ویرایش]

ریشه‌های رپ را می‌توان در سنت‌های شفاهی آفریقای غربی جستجو کرد. «گریوت‌ها» (Griots)، داستان‌سرایان و تاریخ‌نگاران شفاهی جوامع آفریقایی بودند که داستان‌ها و شجره‌نامه‌ها را به شکلی ریتمیک و همراه با سازهای ساده روایت می‌کردند. این سنت با تجارت برده به قاره آمریکا منتقل شد.[۱۱] در قرن بیستم، اشکال اولیه موسیقی مانند بلوز و جاز نیز شامل بخش‌های گفتاری و آوازی ریتمیک بودند. هنرمندان سبک «اسپوکن ورد» (Spoken Word) مانند گروه The Last Poets و گیل اسکات-هرون در اواخر دهه ۱۹۶۰ و اوایل دهه ۱۹۷۰، با اجرای اشعار سیاسی و اجتماعی بر روی موسیقی، تأثیر عمیقی بر شکل‌گیری رپ گذاشتند.[۱۲] همچنین، سنت جامائیکایی «توستینگ» (Toasting) که در آن دی‌جی‌ها (selectors) بر روی نسخه‌های بی‌کلام قطعات رگی (dub plates) صحبت‌های ریتمیک می‌کردند، یکی از مهم‌ترین الهام‌بخش‌های مستقیم رپ محسوب می‌شود. دی‌جی کول هرک، که به‌عنوان «پدر هیپ هاپ» شناخته می‌شود، یک مهاجر جامائیکایی بود که این سنت را به مهمانی‌های خیابانی (Block Parties) برانکس آورد.[۱۳]

پیدایش در برانکس و دوران اولیه (دهه ۱۹۷۰)

[ویرایش]

در اوایل دهه ۱۹۷۰، دی‌جی کول هرک تکنیکی به نام "Breakbeat" را ابداع کرد. او با استفاده از دو نسخه یکسان از یک صفحه گرامافون، بخش‌های ضربی و بی‌کلام (Breaks) آهنگ‌های فانک و سول را پشت سر هم تکرار می‌کرد و فضایی برای رقصیدن بی-بویها فراهم می‌آورد. در همین مهمانی‌ها، دی‌جی‌ها شروع به صحبت‌کردن بر روی بیت‌ها کردند تا حضار را به هیجان آورند. به‌تدریج، این وظیفه به فردی متخصص به نام «ام‌سی» (MC) سپرده شد.[۱۳] ام‌سی‌های اولیه مانند Coke La Rock و Clark Kent (که با کول هرک کار می‌کردند) بیشتر به معرفی دی‌جی و تشویق جمعیت می‌پرداختند. اما به‌مرور، ام‌سی‌هایی مانند Melle Mel و Grandmaster Caz شروع به سرودن قافیه‌های پیچیده‌تر و طولانی‌تر کردند و نقش ام‌سی را از یک همراه دی‌جی به یک هنرمند مستقل تبدیل کردند. در این دوره، رپ عمدتاً یک پدیده زنده و محدود به مهمانی‌های محلی بود و هنوز به شکل تجاری ضبط نشده بود.[۱۴]

عصر ضبط تجاری و Old School (۱۹۷۹–۱۹۸۶)

[ویرایش]

نخستین آهنگ رپ تجاری موفق، «Rapper's Delight» از گروه The Sugarhill Gang بود که در سال ۱۹۷۹ منتشر شد. این آهنگ رپ را برای اولین بار به گوش مخاطبان جهانی رساند و ثابت کرد که این سبک می‌تواند موفقیت تجاری داشته باشد.[۱۵] به دنبال آن، هنرمندان دیگری مانند کرتیس بلو نیز به موفقیت دست یافتند. در سال ۱۹۸۲، آهنگ «The Message» از گروه گرندمستر فلش اند د فیوریس فایو منتشر شد که با پرداختن به فقر، جرم و مشکلات اجتماعی در محلات شهری، رپ را از یک موسیقی صرفاً برای مهمانی به ابزاری برای تفسیر و نقد اجتماعی تبدیل کرد. این دوره که به «اولد اسکول هیپ هاپ» (Old School Hip Hop) معروف است، با ضرب‌آهنگ‌های ساده‌تر و تکنیک‌های رپ ابتدایی‌تر شناخته می‌شود.[۱۶]

عصر طلایی هیپ هاپ (۱۹۸۶–۱۹۹۴)

[ویرایش]

اواخر دهه ۱۹۸۰ و اوایل دهه ۱۹۹۰ به‌عنوان «عصر طلایی هیپ هاپ» (Golden Age of Hip Hop) شناخته می‌شود. در این دوره، رپ از نظر موسیقایی و محتوایی به بلوغ و تنوع چشمگیری رسید. گروه‌هایی مانند ران-دی.ام.سی با ترکیب رپ و راک، و LL Cool J با شخصیت‌پردازی قوی، این سبک را به مخاطبان گسترده‌تری معرفی کردند.[۱۷] در این دوران، نوآوری در تولید موسیقی با استفاده از سمپلینگ به اوج خود رسید. تهیه‌کنندگانی مانند Marley Marl و The Bomb Squad صداهای مختلفی را از سبک‌های دیگر نمونه‌برداری و لایه‌بندی می‌کردند تا بیت‌های پیچیده و غنی بسازند. از سوی دیگر، هنرمندانی مانند راکیم با استفاده از قافیه‌های چند هجایی و جریان (Flow) پیچیده، استاندارد فنی رپ‌کردن را متحول کردند.[۱۸] این دوره شاهد ظهور زیرشاخه‌های مختلفی بود: 

* رپ آگاهانه (Conscious Rap): گروه‌هایی مانند پابلیک انمی و بوگی داون پروداکشنز پیام‌های سیاسی، اجتماعی و ملی‌گرایانه سیاه‌پوستان را ترویج می‌کردند.
* رپ گانگستری (Gangsta Rap): گروه‌هایی مانند ان. دابلیو. ای. (N.W.A) با اشعاری تند و بی‌پرده، به توصیف خشونت، فقر و درگیری با پلیس در محله‌های فقیرنشین پرداختند.
* آلترناتیو هیپ هاپ (Alternative Hip Hop): گروه‌هایی مانند A Tribe Called Quest و De La Soul با رویکردی مثبت‌تر و استفاده از سمپل‌های جاز، فضایی متفاوت و هنری‌تر را به هیپ هاپ آوردند.

ورود به جریان اصلی و رقابت ساحل شرقی و غربی (دهه ۱۹۹۰)

[ویرایش]

در دهه ۱۹۹۰، رپ به یکی از پرفروش‌ترین سبک‌های موسیقی در ایالات متحده آمریکا تبدیل شد. آلبوم The Chronic از دکتر دره در سال ۱۹۹۲، با معرفی سبک جی-فانک، صدایی جدید و ملودیک‌تر را به رپ گانگستری تزریق کرد و هنرمندانی مانند اسنوپ داگ را به شهرت رساند.[۱۹] این دهه همچنین شاهد رقابت شدید بین هنرمندان «ساحل شرقی» (East Coast) مستقر در نیویورک، مانند ناتوریوس بی.آی.جی و ناس، و هنرمندان «ساحل غربی» (West Coast) مستقر در لس آنجلس، مانند توپاک شکور بود. این رقابت که توسط رسانه‌ها تشدید می‌شد، متأسفانه به مرگ هر دو هنرمند برجسته، توپاک و بیگی، انجامید و نقطه تاریکی در تاریخ هیپ هاپ رقم زد.[۲۰] با این حال، هنرمندانی مانند جی-زی، امینم و گروه وو-تنگ کلن توانستند موفقیت تجاری و هنری رپ را در سراسر جهان تثبیت کنند.

عصر دیجیتال و تنوع سبکی (۲۰۰۰ تاکنون)

[ویرایش]

با ظهور اینترنت و پلتفرم‌های دیجیتال در قرن بیست و یکم، نحوه تولید و توزیع موسیقی رپ دگرگون شد. میکس‌تیپ‌ها (Mixtapes) که زمانی به‌صورت فیزیکی توزیع می‌شدند، به ابزاری مهم برای معرفی هنرمندان جدید در فضای آنلاین تبدیل شدند. هنرمندانی مانند لیل وین و 50 Cent از این طریق به شهرت رسیدند.[۲۱] در این دوره، زیرشاخه‌های جدیدی پدیدار شدند. سبک ترپ که در جنوب آمریکا (به‌ویژه آتلانتا) شکل گرفت، با تأکید بر ماشین درام رولند تی‌آر-۸۰۸ و محتوایی درباره تجارت مواد مخدر، به یکی از محبوب‌ترین اشکال رپ تبدیل شد. هنرمندانی مانند T.I. و گوچی مان از پیشگامان این سبک بودند.[۲۲] پس از آن، سبک‌های دیگری مانند دریل از شیکاگو و «مامبل رپ» (Mumble Rap) نیز ظهور کردند که هر یک ویژگی‌های صوتی و محتوایی خاص خود را داشتند. امروزه رپ با هنرمندانی چون کندریک لامار، دریک و جی. کول همچنان یکی از تأثیرگذارترین و متنوع‌ترین سبک‌های موسیقی در جهان است.

عناصر و تکنیک‌ها

[ویرایش]
بتل رپ در خیابان‌های ژاپن در سال ۲۰۱۷ میان جوانان

محتوا (Content)

[ویرایش]

محتوای اشعار رپ بسیار متنوع است. موضوعات می‌توانند از داستان‌سرایی‌های پیچیده (نوتوریوس بی.آی.جی. در "I Got a Story to Tell")، لاف‌زنی و فخرفروشی (Braggadocio)، نقد اجتماعی و سیاسی (کندریک لامار در "Alright") تا بیان احساسات شخصی و آسیب‌پذیری (امینم در "Stan") را در بر گیرند. زبان مورد استفاده در رپ اغلب غیررسمی، خیابانی و پر از اصطلاحات و کنایه‌های فرهنگی است که به آن اصالت و قدرت می‌بخشد.[۲۳]

جریان (Flow)

[ویرایش]

«فلو» یا جریان، به ترکیب ریتم و قافیه در اجرای رپ گفته می‌شود. این عنصر تعیین می‌کند که کلمات چگونه بر روی ضرب‌آهنگ قرار می‌گیرند. فلو شامل سرعت اجرا (Cadence)، مکث‌ها، و هماهنگی هجاها با عناصر ضرب‌آهنگ (مانند کیک و اسنیر درام) است. یک رپر با فلو قوی می‌تواند حتی ساده‌ترین کلمات را جذاب و گیرا ارائه دهد. رپرهایی مانند راکیم، آندره ۳۰۰۰ و امینم به دلیل فلوهای نوآورانه و پیچیده‌شان شهرت دارند.[۲۳]

قافیه (Rhyme)

[ویرایش]

قافیه یکی از بنیادی‌ترین عناصر رپ است. رپرها از انواع طرح‌های قافیه‌ای (Rhyme Schemes) مانند قافیه‌های پایانی (AABB, ABAB)، قافیه‌های داخلی (Internal Rhymes) و به‌ویژه قافیه‌های چند هجایی (Multisyllabic Rhymes) استفاده می‌کنند. قافیه چند هجایی، که در آن چندین هجا در کلمات مختلف با هم قافیه می‌شوند (مانند "insane" و "main frame")، یکی از نشانه‌های مهارت فنی یک رپر محسوب می‌شود.[۲۴]

تأثیرات فرهنگی و اجتماعی

[ویرایش]

رپ و فرهنگ هیپ هاپ از زمان پیدایش تأثیرات عمیق و گسترده‌ای بر جامعه جهانی داشته‌اند. این سبک موسیقی به‌عنوان «سی‌ان‌ان سیاه‌پوستان» (The Black CNN) توصیف شده است، زیرا به صدای جوامع حاشیه‌نشین تبدیل شد و مسائل و مشکلاتی را که در رسانه‌های جریان اصلی نادیده گرفته می‌شدند، به گوش همگان رساند.[۲۵] رپ بر مد و لباس، زبان و گویش عامیانه، هنر و حتی سیاست در سراسر جهان تأثیر گذاشته است. این سبک ابزاری قدرتمند برای اعتراضات اجتماعی و سیاسی بوده و در جنبش‌هایی مانند جان سیاه‌پوستان مهم است نقش مهمی ایفا کرده است. با این حال، رپ به‌ویژه زیرشاخه گانگستری آن، به دلیل ترویج خشونت، زن‌ستیزی و مادی‌گرایی نیز مورد انتقاد قرار گرفته است.[۲۶] [۲۷][۲۸][۲۹]

در ایران

[ویرایش]
همچنین ببینید: رپ فارسی

رپ فارسی به سبک موسیقی رپ اطلاق می‌شود که به زبان فارسی اجرا می‌گردد. هرچند پیش از انقلاب ۱۳۵۷ نمونه‌های محدودی از موسیقی گفتاری ریتمیک وجود داشت، اما شکل‌گیری جدی این سبک به اوایل دهه ۱۳۸۰ خورشیدی در ایران بازمی‌گردد. رپ فارسی عمدتاً به‌صورت زیرزمینی و بدون مجوز رسمی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت می‌کند.[۳۰] موضوعات اصلی رپ فارسی شامل مشکلات اقتصادی، نابرابری‌های اجتماعی، فقر، اعتیاد، و انتقادات سیاسی و فرهنگی است. این سبک به جوانان ایرانی فرصتی داد تا دیدگاه‌ها و اعتراضات خود را که در رسانه‌های رسمی جایی نداشت، بیان کنند. از بنیان‌گذاران و چهره‌های تأثیرگذار نسل اول رپ فارسی می‌توان به هنرمندانی چون هیچ‌کس، یاس، بهرام نورایی و رضا پیشرو اشاره کرد. هر یک از این هنرمندان با سبک و رویکرد منحصر به فرد خود، به شکل‌گیری و گسترش این جنبش موسیقی کمک کردند.[۳۱]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ Higgins, R. (2014). The World of Hip Hop: From the Streets to the Mainstream. Britannica Educational Publishing.
  2. ↑ "Rap". Encyclopædia Britannica. Retrieved September 5, 2025. [۱]
  3. ↑ «NPR Recognizes We've Been Here Since Day 1 in 'A Latino History of Hip Hop'». Remezcla (به انگلیسی). ۲۰۱۵-۰۴-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۰-۳۰.
  4. ↑ Chang, J. (2005). Can't Stop Won't Stop: A History of the Hip-Hop Generation. St. Martin's Press.
  5. ↑ "Hip Hop Music - Topic". YouTube. Archived from the original on September 28, 2016. Retrieved 2016-10-02.
  6. ↑ "Hip-hop is the most listened to genre in the world, according to Spotify analysis of 20 billion tracks | News | Culture | The Independent". independent.co.uk. Archived from the original on April 4, 2016. Retrieved March 29, 2016.
  7. ↑ "The Best Hip Hop Songs (On Spotify) Of June 2016". Archived from the original on October 3, 2016. Retrieved 2016-10-02.
  8. ↑ "Rap (v.)". Online Etymology Dictionary. Retrieved September 5, 2025. [۲]
  9. ↑ Toop, D. (1984). The Rap Attack: African Jive to New York Hip Hop. South End Press.
  10. ↑ Keyes, C. L. (2002). Rap Music and Street Consciousness. University of Illinois Press.
  11. ↑ Charry, E. (2012). Hip Hop Africa: New African Music in a Globalizing World. Indiana University Press.
  12. ↑ "The Last Poets and Gil Scott-Heron: The godfathers of rap". BBC News. May 28, 2011. Retrieved September 5, 2025. [۳]
  13. ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ "DJ Kool Herc: A History of the Hip-Hop Breakbeat". NPR. August 24, 2017. Retrieved September 5, 2025. [۴]
  14. ↑ Fricke, J., & Ahearn, C. (2002). Yes Yes Y'all: The Experience Music Project Oral History of Hip-Hop's First Decade. Da Capo Press.
  15. ↑ "The Story of 'Rapper's Delight'". Rolling Stone. September 25, 2019. Retrieved September 5, 2025. [۵]
  16. ↑ Rose, T. (1994). Black Noise: Rap Music and Black Culture in Contemporary America. Wesleyan University Press.
  17. ↑ "Golden Age of Hip-Hop: A Look Back". Billboard. November 12, 2014. Retrieved September 5, 2025. [۶]
  18. ↑ Shapiro, P. (2005). The Rough Guide to Hip-Hop. Rough Guides.
  19. ↑ Toure. (1993, Jan 21). Dr. Dre's 'The Chronic': A Hip-Hop Classic. Rolling Stone. Retrieved from [۷]
  20. ↑ "The Murders of Tupac and Biggie: A Timeline". Biography.com. May 21, 2021. Retrieved September 5, 2025. [۸]
  21. ↑ Caramanica, J. (2006, June 26). Mixtapes, the New Rap Indie Label. The New York Times. Retrieved from [۹]
  22. ↑ "The history of trap music". Red Bull Music Academy. November 21, 2018. Retrieved September 5, 2025. [۱۰]
  23. ↑ ۲۳٫۰ ۲۳٫۱ Edwards, P. (2009). How to Rap: The Art and Science of the Hip-Hop MC. Chicago Review Press.
  24. ↑ Bradley, A. (2009). Book of Rhymes: The Poetics of Hip Hop. Basic Civitas Books.
  25. ↑ Chuck D & Jah, Y. (1997). Fight the Power: Rap, Race, and Reality. Delacorte Press.
  26. ↑ Quinn, E. (2005). Nuthin' but a "G" Thang: The Culture and Commerce of Gangsta Rap. Columbia University Press.
  27. ↑ name="r12">"Hip Hop and Blues". Archived from w.elijahwald.com/hipblues.html the original on 12 April 2010. {{cite web}}: Check |url= value (help)
  28. ↑ "The Roots of Rap". Archived from the original on 24 March 2006.
  29. ↑ https://www.theringer.com/music/2020/10/6/21502594/history-of-white-rappers-eminem-vanilla-ice-mac-miller
  30. ↑ "Rap in Iran: An Underground Music Revolution". Time. August 23, 2010. Retrieved September 5, 2025. [۱۱]
  31. ↑ Sadigh, A. (2013). Sounds of Resistance: The Role of Music in the Iranian Green Movement. University of California, Berkeley.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=رپ&oldid=42892141»