تتراکوارک
| مدل استاندارد ذرات بنیادی |
|---|
 |
در فیزیک ذرات، تتراکوارک مزونی ناهنجار است که از چهار کوارک ظرفیتی تشکیل شده‌است (و این برخلاف حالت معمول سه کوارکی است). مدتهاست که گمان می‌رود که حالت تتراکوارک توسط کرومودینامیک کوانتومی،[۱] نظریه مدرن برهمکنش‌های قوی، مجاز شمرده شود. حالت تتراکوارک نمونه ای از هادرون ناهنجار است که خارج از طبقه‌بندی مدل کوارک معمولی قرار دارد. تعدادی از انواع مختلف تتراکوارک مشاهده شده‌اند.[۲][۳]
تاریخ و کشف‌ها[ویرایش]
چندین نامزد تتراکوارک توسط آزمایش‌های فیزیک ذرات در قرن بیست و یکم گزارش شده‌اند. ترکیب کوارکی اینها تقریباً همگی qqQQ هستند، که q نشان دهنده یک کوارک سبک (بالا، پایین یا شگفت) است و Q نشان دهنده یک کوارک سنگین (افسون یا ته) و پادکوارک‌ها با یک خط در بالا نشان داده می‌شوند. وجود و پایداری حالات تتراکوارک با ترکیب qqQQ (یا qqQQ) توسط فیزیکدانان نظری برای مدت طولانی مورد بحث قرار گرفته‌است، با این حال این مواردی هنوز توسط آزمایش‌ها گزارش نشده‌است.[۴]
- گاهشمار
در سال ۲۰۰۳، ذره ای که به‌طور موقت X(3872) نامیده می‌شد، توسط آزمایش بل در ژاپن، به عنوان کاندیدای تتراکوارک مطرح شد[۵][۶] نام X یک نام موقت است و نشان می‌دهد که هنوز سؤالاتی در مورد ویژگی‌های آن وجود دارد که باید آزمایش شوند.
در سال ۲۰۰۴، حالت D sJ (2632) که در آزمایشگاه قرمی مشاهده شد، به عنوان یک کاندید احتمالی تتراکوارک پیشنهاد شد.[۷]
در سال ۲۰۰۷، Belle مشاهده Z(4430) به عنوان یک کاندیدای تتراکوارک را اعلام کرد. همچنین دلایلی وجود دارد که Y(4660) که در سال ۲۰۰۷ توسط بل نیز کشف شد، می‌تواند یک تتراکوارک باشد.[۸]
در ژوئن ۲۰۱۶، LHCb کشف سه نامزد احتمالی تتراکوارک به نام‌های X(4274)، X(4500) و X(4700) را اعلام کرد.[۹][۱۰][۱۱]
در سال ۲۰۲۰، LHCb کشف تتراکوارک X(6900) مشاهده کرد.[۲][۱۲] در سال ۲۰۲۲ اطلس X(6900) را مشاهده کرد.[۱۳]
در سال ۲۰۲۱، LHCb کشف چهار تتراکوارک اضافی، از جمله ccus را اعلام کرد.[۳]
در سال ۲۰۲۲، LHCb کشف csud و csud را اعلام کرد.[۱۴]
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ U. Kulshreshtha; D. S. Kulshreshtha; J. P. Vary (2015). "Hamiltonian, path integral and BRST formulations of large N scalar QCD2 on the light-front and spontaneous symmetry breaking". European Physical Journal C. 75 (4): 174. arXiv:1503.06177. Bibcode:2015EPJC...75..174K. doi:10.1140/epjc/s10052-015-3377-x.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ R. Aaij (2020). "Observation of structure in the J/ψ-pair mass spectrum". Science Bulletin. 65 (23): 1983–1993. arXiv:2006.16957. Bibcode:2020SciBu..65.1983L. doi:10.1016/j.scib.2020.08.032. PMID 36659056.
{{cite journal}}: Unknown parameter|displayauthors=ignored (|display-authors=suggested) (help) خطای یادکرد: برچسب<ref>نامعتبر؛ نام «:0» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ LHCb collaboration; Aaij, R.; Beteta, C. Abellán; Ackernley, T.; Adeva, B.; Adinolfi, M.; Afsharnia, H.; Aidala, C. A.; Aiola, S. (2021-03-02). "Observation of New Resonances Decaying to J/ψK+ and J/ψϕ". Physical Review Letters. 127 (8): 082001. arXiv:2103.01803. Bibcode:2021PhRvL.127h2001A. doi:10.1103/PhysRevLett.127.082001. PMID 34477418. خطای یادکرد: برچسب
<ref>نامعتبر؛ نام «:1» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ Si-Qiang, Luo; Kan, Chen; Xiang, Liu; Yan-Rui, Liu; Shi-Lin, Zhu (25 October 2017). "Exotic tetraquark states with the qqQQ configuration" (PDF). European Physical Journal C. 77:709 (10). doi:10.1140/epjc/s10052-017-5297-4. Retrieved 26 November 2017.
- ↑ D. Harris (13 April 2008). "The charming case of X(3872)". Symmetry Magazine. Retrieved 2009-12-17.
- ↑ L. Maiani; F. Piccinini; V. Riquer; A.D. Polosa (2005). "Diquark-antidiquarks with hidden or open charm and the nature of X(3872)". Physical Review D. 71 (1): 014028. arXiv:hep-ph/0412098. Bibcode:2005PhRvD..71a4028M. doi:10.1103/PhysRevD.71.014028.
- ↑ Kulshreshtha, Usha; Daya Shankar Kulshreshtha; Vary, James P. (2005). "Regge Trajectories Analysis to D⋆
SJ(2317)±, DSJ(2460)± and DSJ(2632)+ Mesons". Physical Review D. 72: 017902. arXiv:hep-ph/0408124. doi:10.1103/PhysRevD.72.017902. - ↑ G. Cotugno; R. Faccini; A.D. Polosa; C. Sabelli (2010). "Charmed Baryonium". Physical Review Letters. 104 (13): 132005. arXiv:0911.2178. Bibcode:2010PhRvL.104m2005C. doi:10.1103/PhysRevLett.104.132005. PMID 20481876.
- ↑ Announcement by LHCb
- ↑ R. Aaij (2017). "Observation of J/ψφ structures consistent with exotic states from amplitude analysis of B+→J/ψφK+ decays". Physical Review Letters. 118 (2): 022003. arXiv:1606.07895. Bibcode:2017PhRvL.118b2003A. doi:10.1103/PhysRevLett.118.022003. PMID 28128595.
{{cite journal}}: Unknown parameter|displayauthors=ignored (|display-authors=suggested) (help) - ↑ R. Aaij (2017). "Amplitude analysis of B+→J/ψφK+ decays". Physical Review D. 95 (1): 012002. arXiv:1606.07898. Bibcode:2017PhRvD..95a2002A. doi:10.1103/PhysRevD.95.012002.
{{cite journal}}: Unknown parameter|displayauthors=ignored (|display-authors=suggested) (help) - ↑ "Observation of a four-charm-quark tetraquark". LHCb - Large Hadron Collider beauty experiment. CERN. 1 July 2020. Retrieved 12 July 2020.
- ↑ "ATLAS observes potential four-charm tetraquark". ATLAS (به انگلیسی). Retrieved 2022-07-21.
- ↑ "LHCb discovers three new exotic particles". CERN. 5 July 2022. Retrieved 8 July 2022.